عقيده

خداوند متعال در توصیف آنها می فرماید: «فَأَمَّا الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَهِ وَ ابْتِغاءَ تَأْویلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ» (آل عمران: ۷) «اما کسانی‌که دردل‌های شان  کژی و انحراف است، برای فتنه جویی (و گمراه کردن مردم) و بخاطر تأویل آن (به دلخواه خود) از متشابه آن پیروی می‌کنند». امام بخاری از ام المومنین …

یکی از بارزترین صفات اهل بدعت پیروی از هوی و هوس و خواهشات نفسانی می باشد. و بر این اساس است که واژه  اهل بدعت و «اهل الاهواء» بر آنها اطلاق می شود. خداوند متعال در توصیف آنها می فرماید: «أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلی‏ عِلْمٍ» (جاثیه: ۲۳) «آیا دیده‌ای کسی را که معبود خود را …

۱- فرقه فرقه شدن: خداوند متعال می فرماید: «وَلا تَکُونُوا کَالَّذینَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَیِّناتُ وَ أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ» (آل عمران: ۱۰۵) «و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند پس از آنکه دلایل روشن برای شان  آمد و اینان برای شان عذاب بزرگی است». و می فرماید: «اِنَّ الَّذینَ فَرَّقُوا دینَهُمْ وَکانُوا …

هیچیک از اهل سنت به مجرد خطای اجتهادی، از اهل بدعت شمرده نمی شود یا اینکه به خروج وی از دایره ی اهل سنت حکم نمی شود؛ محدث شام شیخ محمد ناصرالدین آلبانی رحمه الله می گوید: «مبتدع و بدعتگزار کسی است که: عادت وی ایجاد بدعت در دین است نه کسی که بدعتی را ایجاد کرده است هرچند عمل …

و آن پلى است که بر جهنم نصب شده و مردم به قدر و اندازه اعمال و کردار خود از روى آن مى‌گذرند، اولین آن‌ها مانند برق عبور مى‌کند، سپس بعد از آنهمانند باد، سپس مانند پرنده‌اى و شد الرحال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم بر پل ایستاده و مى‌فرماید: بارخدایا! نجات ده، نجات ده، تا …

شیخ الاسلام ابن تیمیه می گوید: «بدعتی که انسان با ارتکاب آن اهل بدعت شمرده می شود عبارت است از آنچه مخالفتش با کتاب و سنت نزد عالمان و دانایانِ به سنت شهرت یافته است مانند بدعت خوارج و روافض و قدریه و مرجئه».[۱]   [۱] – مجموع الفتاوی، ابن تیمیه، ۳۵/۴۱۴

د) اقوال علمای سلف: ۱- از امیرالمومنین عمر بن عبدالعزیز رحمه الله روایت است که به برخی از کارگزارانش چنین می نوشت: «تو را به تقوای الهی و میانه روی در امرش و پیروی از سنت رسول الله  صلی الله علیه و سلم و ترک بدعت هایی که بدعتگزاران پس از رسول خدا ایجاد کرده اند و خودداری از همراهی …

بدعت در اصطلاح: «راه و روشی که در دین ایجاد شده و با شریعت شباهت دارد و مقصود از آن و عمل  مطابق آن، مبالغه در عبادت برای خداوند متعال است».[۱] بدعت حقیقی و بدعت اضافی: بدعت حقیقی: عبارت است از بدعتی که هیچ دلیل شرعی از کتاب و سنت و اجماع و قیاس و استدلالی که نزد اهل علم …

بدعت در لغت: اصل ماده (بدع) به معنای اختراع چیزی بدون نمونه ی قبلی می باشد. و از این قبیل است کلام خداوند که می فرماید: «بَدیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (بقره: ۱۱۷) «پدید آورنده آسمان‌ها و زمین است». و اینکه می فرماید: «قُلْ ما کُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ»  (احقاف: ۹) «(ای پیامبر) بگو: من از میان پیامبران (وجودی) نو ظهور …

یا علی مدد یاغوث مدد یا محمد مدد یا……. مدد شرک اکبر است. مدد خواهی از غیر خدا شرک اکبر است، بنابراین کسی که غیر خدا را بخواند او مرتکب شرک و کفر شده است. آن کسی که غیر خدا را به مدد می طلبد، باید به پیشگاه الله توبه نموده و فقط ذات پاک یگانه را صدا زند، آن …

اصل اول: دین را برای الله خالص گردانیدن، او تنهاست و هیچ شریک و انبازی ندارد. و بیان ضد آن شرک به الله است. و اینکه اکثر قرآن به بیان این اصل از جهات مختلف پرداخته است، به نحوی که جاهل ترین مردمان قادر به فهم و درک آن است. سپس هنگامی که بر اکثریت امت آنچه از انحطاط و …

یا سائلی عن موضع التقلید خذ عنـی الجـواب بفهم لب حاضر واصخ الـی قولی ودِن بنصیحتی واحفظ علی بوادری ونوادری لا فــرق بیــن مقلـد وبهیمـه تنقـاد بیـن جنـادل ودعاثـر تبا لـقاض او لمفـت لا یــری عدلا ومعنی للمقال السائر فاذا اقتدیتفبالکتاب وسنه الـ ـمبعوث بالدین الحنیف الطاهر واذ الخلاف اتی فدونک فاجتهد ومـع الدلیل فمل بفهـم وافـر وعلی الاصول فقِس …

از جمله حیله هایی که در بسیاری از کتاب های مذهبی متأخر وجود دارد، حیله ای بسیار زشت است که طبع سلیم آن را نمی پذیرد و دین حنیف فاعل آن را لعنت کرده است. و آن نکاح تحلیل یا تجحیش می باشد. نکاحی که به قصد حلال شمردن زنی صورت می گیرد که شوهرش او را سه طلاق داده …

حیله های حرام به چند دسته تقسیم می شوند: ۱- حیله حرام باشد و هدف از آن امری حرام باشد. ۲- حیله به خودی خود مباح باشد اما هدف از آن رسیدن به امری حرام باشد که در اینصورت به دلیل وسیله ی حرام قرار گرفتن، نیز حرام می شود. مانند سفری که برای راه زنی و کشتن کسی باشد …

امام ابن قیم رحمه الله می گوید: «هر امری که حیله نامیده می شود، حرام نیست. خداوند متعال می فرماید: «إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ لاَ یَسْتَطِیعُونَ حِیلَهً وَلاَ یَهْتَدُونَ سَبِیلاً» (نساء: ۹۸) «مگر آن مستضعفان از مردان و زنان و کودکانی که نه چاره‌ای دارند و نه راهی (برای نجات) می‌یابند». منظور از حیله در اینجا چاره اندیشی …

براستی برخی از مسلمانان به دامی گرفتار آمدند که یهودیان پیش از آنان به آن دچار شدند. آنگاه که به صید ماهی ها در روز شنبه روی آوردند درحالی که از صید ماهی در این روز نهی شدند. چنین عملکردی حیله گری و نیرنگ زدن به دین و فریبکاری برای حلال نمودن حرام می باشد. و مصداق رهنمود نبوی است …

الحیله: مشتق از «التحول» می باشد. و عبارت است از نوع خاصی از تصرف و عمل که به وسیله ی آن فاعل از حالتی به حالت دیگر تغییر حالت می دهد. این معنای لغوی حیله می باشد. اما معنای عرفی بدان غلبه کرده و در عرف عبارت است از استفاده از راه های خفی و پنهان برای رسیدن به هدف؛ …

از این دسته اند علمایی چون: حافظِ مغرب ابن عبدالبر رحمه الله در کتاب ارزشمندش «جامع بیان العلم وفضله» و امام ابن قیم در کتاب ارزشمندش «اعلام الموقعین» که به خوبی این مساله را مورد بررسی قرار داده است. و امام محقق اصولی، شاطبی رحمه الله در دو کتاب ارزشمندش «الموافقات» و «الاعتصام» به خوبی به این مساله پرداخته است. …

چون کسی از مردم باقی نمانده که توانایی فهمیدن و تفسیر قرآن و سنت را داشته باشد. گویا آنها طلسم هایی هستند که رمزهای آنها قابل فهم نیست و اسرار آنها غیر قابل دسترس و دست نیافتنی می باشد. و ادعا کردند که تنها امری که بر ما واجب است خواندن کتاب های فقهی است که متاخرین نوشته اند و …

مثال اول: صاحب الهدایه[۱] در مورد مکان ایستادن امام در نماز جنازه می گوید: «کسی که بر جنازه ی زن یا مردی نماز می خواند در برابر سینه اش می ایستد. چرا که قلب وی در آن قرار دارد و نور ایمان در آن نهفته است. و ایستادن در برابر آن اشاره به شفاعت برای ایمانش دارد». و این سخن …

رای باطل انواعی دارد. نوع اول: رایی که با نص مخالف است. فساد و بطلان چنین رایی در دین اسلام واضح و روشن است. و فتوا دادن و قضاوت بر مبنای آن حلال نیست. هرچند با نوعی تاویل و تقلید دچار آن شود. نوع دوم:  سخن گفتن در دین بر مبنای حدس و گمان با وجود تفریط و کوتاهی در …

«الرای» در اصل مصدر «رای الشیء یراه رایا» می باشد.[۱] اقسام رای: رای به سه دسته تقسیم می شود: ۱- رایی که در باطل بودن آن تردیدی نیست. ۲- رای صحیح ۳- رایی که درستی و نادرستی آن مشتبه است. سلف صالح به این سه قسم اشاره کرده اند. چنانکه رای صحیح را به کار برده و بدان عمل کردند …

ابن عیینه از عمرو و ابن طاوس روایت می کند که عمر گفت: خداوند را به یاد کسی می آورم که از رسول خدا در مورد جنین چیزی شنیده است. پس حمل بن مالک بن نابغه برخاسته و گفت: میان دو کنیزم بودم که یکی از آنها به دیگری ضربه ای زد که در اثر آن جنین مرده ای از …

۱- تعصب مذهبی اختصاص امر حاکمیت به خداوند متعال را نقض می کند؛ خداوند متعال کسانی را که چون به سوی حکم الله و رسولش فرا خوانده شوند، روی گردانده و به داوری و قضاوت دیگران راضی می شوند، نکوهش نموده است؛ و این عملکرد اهل تقلید می باشد. خداوند متعال می فرماید: «وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْاْ إِلَى مَا أَنزَلَ …

گروهی از فقها و صاحب نظران و اندیشمندان عرصه ی علم و دانش در پاسخ کسانی که تقلید را جایز می دانند، به دلایل عقلی و نظری استدلال کرده اند. مزنی می گوید: «به کسی که بر مبنای تقلید حکم می کند، گفته می شود: آیا در آنچه بدان حکم نمودن، دلیلی داری؟ پس اگر بگوید: بله؛ درحقیقت تقلید کردن …

”چـرا فـقـط الـلـه“ زیرا الله متعال: بهتر از هرکس صدای ما را میشنود. {…إِنَّهُ هُوَالسَّمِیعُ الْعَلِیمُ}. «همانا او (الله) شنوای دانا است» (فصلت/۳۶). ”چـرا فـقـط الـلـه“ زیرا الله متعال: بسیار تواناست و بهتر از هرکس دیگری می تواند، خواسته ما را برآورده سازد. {…وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ}. «و او(الله)بر هر چیزى تواناست» (ملک/۱) ”چـرا فـقـط الـلـه“ زیرا الله متعال: از همه …

حکم شرع درمورد کسانی که درگرفتاری هاومشکلات ازاولیاکمک می خواهندوانان را به فریادمی خوانندچیست؟ هرشخصی که ازاولیاء بعدازمرگشان، یادرحال غیبتشان ازانان کمک بخواهد، مرتکب شرک اکبرشده است . الله تعالی می فرماید: ( وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَنفَعُکَ وَلَا یَضُرُّکَ ۖ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّکَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِینَ ). ( وَإِن یَمْسَسْکَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا کَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ …

شرک: نوعی کفر است و به کسی مشرک گویند که در ذات یا صفات الله سبحانه و تعالی دیگری را شریک بداند  ایه ی ۲۰ سوره ی جن … {قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّی وَلَا أُشْرِکُ بِهِ أَحَدًا ﴿۲۰﴾}.  ترجمه :بگو من تنها پروردگار خود را مى‏خوانم و کسى را با او شریک نمى‏گردانم (۲۰). شرک در ذات :یعنی درذات الله …

مراد ازوسیله مفهوم شرک از اسمش مشخص و هویدا است، یعنی اینکه غیر از الله را با الله در عبادت شریک کنی، مانند فریادرسی و کمک طلبیدن از بت و غیره و یا نذر یا نماز یا روزه و یا قربانی برای آنان مثلاً ذبح و قربانی برای بدوی یا عیدروس یا نماز خواندن برای فلان و طلب فریادرسی از …

پیامبران علیهم السلام نیز انسانند و غیب نمی دانند، علم غیب از خصائص خداوند است و نه از صفات انبیاء علیهم اسلام، زیرا آنان نیز مانند بقیه انسانها، انسانند که می خورند و می آشامند، و ازداوج می کنند، و می خوابند و مریض می شوند و خسته می شوند. چنانکه خداوند متعال می فرماید: {وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ …

– تعصب مذهبی اختصاص امر حاکمیت به خداوند متعال را نقض می کند؛ خداوند متعال کسانی را که چون به سوی حکم الله و رسولش فرا خوانده شوند، روی گردانده و به داوری و قضاوت دیگران راضی می شوند، نکوهش نموده است؛ و این عملکرد اهل تقلید می باشد. خداوند متعال می فرماید: «وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْاْ إِلَى مَا أَنزَلَ …

گروهی از فقها و صاحب نظران و اندیشمندان عرصه ی علم و دانش در پاسخ کسانی که تقلید را جایز می دانند، به دلایل عقلی و نظری استدلال کرده اند. مزنی می گوید: «به کسی که بر مبنای تقلید حکم می کند، گفته می شود: آیا در آنچه بدان حکم نمودن، دلیلی داری؟ پس اگر بگوید: بله؛ درحقیقت تقلید کردن …

متبع (کسی که پیروی می کند) در مرتبه ای میان عالمِ مجتهد و عامی مقلد می باشد. بررسی صحت این قول که می گویند: در مسائل اختلافی جای انکار نیست. امام ابن قیم در این مورد می گوید: «اینکه می گویند: در مسائل اختلافی جای انکار نیست، دیدگاه درست و صحیحی نیست چرا که انکار یا متوجه قول و فتوا …

ابن قیم رحمه الله می گوید: «بر عوام الناس لازم نیست مذهبی را برای خود انتخاب کنند. و دیدگاه درست و قطعی در این زمینه همین است. چرا که فقط امری واجب است که الله و رسولش آن را واجب کرده باشند و الله و رسولش بر هیچیک از مردم واجب نکرده اند که به مذهبی از مذاهب ائمه درآیند …

۱- مقلد از عموم مردم، جاهل و ناتوان باشد به گونه ای که خود توانایی استنباط حکم الله و رسولش را نداشته باشد. در این صورت بنا بر کلام خداوند، تقلید بر او فرض می باشد: «فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ» چنین شخصی باید از داناترین و با تقواترین فردی که به او دسترسی دارد، تقلید کند و …

به طور کلی تقلید کردن برای عموم مردم جایز است. کسانی که توانایی تامل در ادله و استنباط احکام را ندارند. ابن عبد البر می گوید: «علما در این اختلاف ندارند که بر عموم مردم جایز است از علمای خود تقلید کنند و در واقع آنان مصداق این کلام الهی هستند که می فرماید: «فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ …

تقلید عام: تقلید عام این است که انسان به مذهب مشخصی پایبند باشد و در تمام امور دینش بر مبنای اصول و قواعد آن عمل کند. علما در این نوع تقلید اختلاف کرده اند چنانکه برخی از علما قائل به تحریم آن می باشند. چون در این نوع تقلید، نوعی پایبندی مطلق به پیروی از غیر پیامبر می باشد. شیخ …

تقلید کردن ضرر های زیادی به دنبال دارد از جمله: ۱- تقلید منجر به ترجیح رای و نظری بدون دلیل، بر حکمی مستند به دلیل می شود. خداوند متعال می فرماید: «قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِکُواْ بِاللهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَاناً وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ» …

۱- امام ابو حنیفه می گوید: «برای هیچکس جایز نیست که سخن ما را چنانچه نداند از کجا گرفته ایم، بپذیرد».[۱] و نیز می گوید: «هرگاه حدیث صحیح شد، همان مذهب من است».[۲] ۲- امام مالک رحمه الله می گوید: «بدانید که من انسان هستم، مرتکب خطا می شوم و درست هم می گویم؛ در رای و نظرم بنگرید، اگر …

دلایلی از اقوال صحابه: ۱- عبدالله بن مسعود می گوید: «آگاه باشید که نباید هیچیک از شما دینش را با تقلید از دیگری دریافت کند، به گونه ای که اگر او ایمان آورد، ایمان آورد و اگر او کافر شود، کافر شود؛ چرا که اسوه و الگویی در شر و بدی نیست».[۱] و همچنین می گوید: «ما در جاهلیت «امعه» …

دلایل قرآنی: ۱- خداوند متعال می فرماید: « وَکَذَلِکَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ فِی قَرْیَهٍ مِّن نَّذِیرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّهٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ * قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُکُم بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَیْهِ آبَاءکُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ کَافِرُونَ» (زخرف: ۲۳-۲۴) «همین گونه در هیچ شهر ودیاری پیش از تو (پیامبر) بیم دهنده ای مبعوث …

توقف در حدود شریعت ثمره ی این رضایت می باشد. بنابراین کسی که به حکم رسول الله  صلی الله علیه و سلم و دین و شریعتش راضی باشد، در حدود شریعت توقف می کند و حد و مرزهای آن را رعایت می کند و به خود اجازه تعدی و تجاوز در آنها را نمی دهد و به این سو و …

از عباس بن عبدالمطلب روایت است که می گوید: شنیدم رسول خدا می فرماید: «ذَاقَ طَعْمَ الْإِیمَانِ مَنْ رَضِیَ بِاللهِ رَبًّا، وَبِالْإِسْلامِ دِینًا، وَبِمُحَمَّدٍ نَبِیًّا ورَسُولًا»:[۱] «هرکس راضی باشد که الله پروردگارش و اسلام دینش و محمد پیامبر و رسول (فرستاده شده از جانب خداوند به سوی او) باشد، طعم ایمان را می چشد».   [۱] – صحیح مسلم، کتاب …

الف) اقتدا به رسول الله  صلی الله علیه و سلم در اعتقادات و اعمال ظاهری و باطنی  خداوند متعال می فرماید: «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیراً» (احزاب: ۲۱) «یقیناً برای شما در زندگی رسول الله  صلی الله علیه و سلم سرمشق نیکویی است، برای آنان که به الله …

چنانکه رسول الله  صلی الله علیه و سلم مسلمانان را به اطاعت از خود امر کرده است، همچنین آنها را از منحرف شدن از مسیر سنتش بر حذر داشته و به کسانی که سنتش را ترک نموده و از آن روی می گردانند، هشدار داده است: ۱- از ابو هریره روایت است که رسول الله  صلی الله علیه و سلم …