تاویل نزد سلف: تاویل در اصطلاح سلف به دو معنا به کار رفته است. ۱- فرجام، حقیقت و نتیجه ای که به آن بر می گردد: اغلب تاویل در قرآن کریم به این معنا به کار رفته است. چنانکه یوسف علیه السلام فرمود: «وَقَالَ یَا أَبَتِ هَذَا تَأْوِیلُ رُؤْیَایَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّی حَقّاً» (یوسف: ۱۰۰) «(یوسف) گفت: «ای …

تاویل در لغت: ریشه ی آن «اوّل» می باشد. تاویل در معانی متفاوتی به کار رفته است از جمله: ۱- بازگشت، عاقبت و سرانجام آن: گفته می شود: «آل الشی ء یوول الی کذا» یعنی به سوی آن بازگشت.[۱] یعنی حقیقتی که امر بدان باز می گردد. ۲- تفسیر: امام طبری رحمه الله می گوید: «اما معنای تاویل در زبان …

خداوند متعال می فرماید: «کَذَلِکَ نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنبَاء مَا قَدْ سَبَقَ وَقَدْ آتَیْنَاکَ مِن لَّدُنَّا ذِکْراً * مَنْ أَعْرَضَ عَنْهُ فَإِنَّهُ یَحْمِلُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وِزْراً * خَالِدِینَ فِیهِ وَسَاء لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ حِمْلاً» (طه: ۹۹-۱۰۱) «(ای پیامبر!) این گونه از خبرهای آنچه گذشته است بر تو بازگو می‌کنیم و به راستی (ما) از جانب خود به تو ذکر (=قرآن) …

«الاعراض» در لغت عبارت است از: روی گردانی، پشت کردن، دوری، ممانعت؛ خداوند متعال می فرماید: «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ» (نساء: ۶۳) «پس از آنان روی برگردان و اندرزشان بده». «ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَا» (سجده: ۲۲) «آنگاه از آن اعراض کند». «وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ» (اعراف: ۱۹۹): «و از نادانان روی بگردان». «وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی» (طه: ۱۲۴) «و کسی‌که از یاد من …

    ماهنامه دینی، اجتماعی و حقوقی اهل سنت شماره اول/ سال اول/ اردیبهشت ۱۳۹۵ صفحات: ۵۶               نشریه راوی اردیبهشت ماه               توضیحات: اولین ماهنامه مستقل دینی، اجتماعی و حقوقی اهل سنت که در ماه اردیبهشت نشر شد.  

  ماهنامه دینی، اجتماعی و حقوقی اهل سنت شماره اول/ سال اول/ فروردین ۱۳۹۵ صفحات: ۲۹                 Farvardin-95-tow page           توضیحات: اولین ماهنامه مستقل دینی، اجتماعی و حقوقی اهل سنت که برای اولین بار نشر شد.

    نویسنده: محمد قطب مترجم: عبدالباسط عیسی زاده فرمت: PDF صفحات:۲۴               اسلام وبرده داری       چکیده:   اسلام در آغاز به تغییر رفتار با بردگان پرداخت و تعامل نیک را سرلوحه ی رفتار مسلمانان قرار داد. هیچ چیزی مانند رفتار نیک به روان نامتعادل بردگان تعادل، توازن و اعتبار نمی بخشد. …

  نویسنده: محمد قطب مترجم: عبدالباسط عیسی زاده فرمت: PDF صفحات:۳۸           زن دراسلام           چکیده:   یکی از عالی ترین برنامه های اسلام که این دین را سرآمد تمام ادیان قرار داده است، از بین بردن تمام بی عدالتی نسبت به زن بوده است. اسلام بنیان برتری طلبی های قومی، نژادی، …

تنظیم ژنها از نطفه خلقش نموده تناسبش را درست کرد. بعد مسیرش را آسان ساخت (سوره عبس آیه ۱۹-۲۰). کلمه “قدره” که متناسب ترجمه شده است، از فعل قدر مشتق گردیده است. این لغت به معنى تنظیم کردن، پلان کردن، و طرح ریزى، پیش بینى و بالاخره نوشتن همه چیز در تقدیر میباشد. وقتی که اسپرم پدر تخمک مادر را …

شیخ ابن عثیمین رحمه الله می فرماید : «هرگاه فرد مسلمان خواست در نماز دعا کند،پس قبل از آنکه سلام دهد دعا کند،نه بعد از سلام؛حال چه در نماز فریضه باشد چه نافله». منبع: [ الشرح الممتع ٣۵١/٧].

قتاده رحمه اللّٰه می فرماید: “هیچ قومی به خاطر کسب رضایت (دیدار وجه) اللّٰه باهم مشورت نمی کنند مگر اینکه به بهترین و پر برکت ترین امر هدایت می شوند”.

”پیام الله متعال در قرآن“ بـرای تـمـامـی انـسـانـهـای جـهـان مخصوصاً مسلمانان الله متعال می فرماید: {…ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ…}. مرا بخوانید، تا شما را اجابت کنم (غافر/۶۰) الله متعال می فرماید: {أَلَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ…}. آیا الله برای بنده اش کافی نیست؟ (زمر/۳۶) الله متعال می فرماید: {…نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرید}. ما از رگ گردن به شما نزدیکتریم (ق/۱۶) …

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند: «خداوند شب هنگام آماده پذیرش توبه گناهکاران روز است و روز منتظر توبه گناهکاران شب می ماند تا آنکه خورشید غروب کند» (صحیح مسلم). رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند: «اگر آنقدر خطا کنید که خطاهایتان به خورشید برسد، سپس توبه کنید. خداوند توبه شما را می‌پذیرد»(رواه ابن ماجه). رسول الله صلی الله …

اولین خصوصیت: ”دارای ایمان باشد“ الله متعال می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‎اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید. شما به آنان اظهار محبت می‎کنید؛ در حالی که آنها به آنچه از حق برای شما آمده، کافر شده‎اند» (ممتحنه/۱). دومین خصوصیت: ”احترام به مسائل دینی“ الله متعال می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‎اید! افرادی که ایین …

عده ای در قیامت خواهند گفت: {یَا وَیْلَتَىٰ لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا}. «ای وای!کاش من فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم» (فرقان/۲۸). پس بنابراین: در انتخاب دوست بسیار دقت کنید و افراد پرهیزگار رابه دوستی بگیرید. زیرا الله متعال می فرماید: {الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ} «دوستان،در آن روز،دشمنان یکدیگر خواهند شد،مگر پرهیزگاران» (زخرف/۶۷).

امام شافعی رحمه الله فرمودند: «اگر دوستى تو را به اطاعت از پروردگار تشویق نماید، دستت را در دست او محکم بفشار (هرگز او را رها نکن) همواره نگهدارى دوست دشوار است، ولى از دست دادن او بسى آسان است».

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند: «جز با مؤمن،دوستی و هم نشینی مکن،و غذایت را جز پرهیزگار نخورد». (‌رواه ابو داوود) ‌‌ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند: «مثال هم نشین نیک و هم نشین بد، مانند دارنده مشک (عطار) و دمنده ی کوره ی آهن گر است، دارنده ی مشک (عطار)، یا از آن به تو می …

یک فرد مسلمان: باید هر روز به پدر و مادرش احترام بگذارد و هر روز برایش روز پدر و مادر باشد، نه اینکه فقط یک روز در سال را به پدر و مادرش اختصاص دهد، زیرا الله متعال و رسول الله -صلی الله علیه وسلم- ما را سفارش به نیکی کردن در حق پدر و مادر نموده اند. »الله متعال …

– روافض نیز نصوص صحیحِ صریحِ محکمی را که در تایید صحابه وارد شده، رد و انکار نمودند. نصوصی که وضوع دلالت آنها بر همگان معلوم و آشکار است. آنها با چنگ زدن به نصوص متشابه، نصوصی را که در مدح صحابه، ستایش آنها، رضایت الهی از ایشان و مغفرت و چشم پوشی از گناهان شان وارد شده و نیز …

– نصوص محکمی را که در باب کلام خداوند وارد شده و صفت کلام را برای خداوند متعال ثابت می کنند با نصوص متشابهی که در کلام الهی وارد شده است، رد می کنند. نصوص محکمی چون:  «أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ» (اعراف: ۵۴) «آگاه باشید که آفرینش و فرمانروایی از آنِ او است». «وَلَکِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی» (سجده: ۱۳) …

– رد نصوص محکم و صریحی که بیان می کند آنچه خداوند انجام می دهد بر مبنای حکمت و هدفی نیک است که وجود آنها بهتر از عدم شان می باشد. و به «چرا» و «چگونه» در مورد شریعت و تقدیر الهی می پردازند. چنانکه خداوند متعال می فرماید: «وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاهٌ یَاْ أُولِیْ الأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» (بقره: ۱۷۹) …

– جبریه[۱] نیز نصوص محکم وارد شده در اثبات اینکه بنده به اراده خود قادر و مختار و فاعل است، با نصوص متشابه وارد شده در این زمینه رد نمودند. نصوص متشابهی چون: «وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن یَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ» (تکویر: ۲۹) «و شما نمی‌خواهید مگر آنکه پروردگار جهانیان بخواهد». «من یَشَإِ اللهُ یُضْلِلْهُ وَمَن یَشَأْ یَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ …

– آنها نیز نصوص محکمی را که در باب اثبات علم خداوند بر مخلوقات و استقرار او بر عرش می باشد و به طور بدیهی و ضروری دانسته شده که پیامبران این نصوص را بیان کردند، با نصوص متشابه در این زمینه رد کرده اند. نصوص متشابهی چون: «وَهُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ مَا کُنتُمْ» (حدید: ۴) «و هر کجا باشید او …

پرهیز و دوری از راه و روش اهل بدعت واجب است. اهل بدعت برای رد و انکار سنت ها دو راه دارند:[۱] ۱- رد و انکار سنت های ثابت شده از رسول خدا به وسیله ی آیات متشابه قرآن یا احادیث متشابه؛ ۲- محکم را متشابه فرض می کنند تا دلالت آن را تعطیل و بی ثمر گردانند. درحالی که …

۱- ابن عباس می گوید: «به محکم ایمان آورده شده و بر مبنای آن دینداری می شود. و به متشابه ایمان آورده شده اما بر مبنای آن دینداری نمی شود. و همه ی آنها (محکم و متشابه) از جانب الله متعال نازل شده است.[۱] ۲- ام المومنین عایشه می گوید: «رسوخ آنها در علم این بود که به متشابه آن …

رسول خدا فرمودند: «… إِنَّ الْقُرْآنَ لَمْ یَنْزِلْ یُکَذِّبُ بَعْضُهُ بَعْضًا، بَلْ یُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضًا، فَمَا عَرَفْتُمْ مِنْهُ، فَاعْمَلُوا بِهِ، وَمَا جَهِلْتُمْ مِنْهُ، فَرُدُّوهُ إِلَى عَالِمِهِ»:[۱] «قرآن نازل نشده که بخش های آن یکدیگر را تکذیب کنند، بلکه بخش های آن یکدیگر را تصدیق می کنند. پس آنچه از آن را دانستید، بدان عمل کنید و آنچه را ندانستید، به …

 «وَمَا یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ» یعنی این سخن را کسی نمی گوید و بدان ایمان ندارد و در حدود آن توقف نمی کند و پیروی از متشابهات را رها نمی کند مگر کسی که صاحب «لُبّ» باشد که همان عقل است و «لُب» هر چیز، خالص آن می باشد و از این جهت است که به عقل، لب می گویند.

راسخان در علم کسانی هستند که در میان بزرگان علم و دانش، از حیث رسوخ، نه غلبه بر چیزی شناخته شده می باشند. – رسوخ نزول چیزی سنگین در چیزی سست و نرم است. – بنابراین به دلیل رسوخ آنها در علم با تکیه بر صفای یقین و اطمینان، بر نور علم غلبه نکردند، پس خداوند متعال آنها را در …

خداوند متعال می فرماید: «وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ[۱] الاالله» قاریان قرآن در وقف نمودن در این موضع اختلاف کرده اند: ۱- توقف کردن در لفظ جلاله «الله»؛ از ابن عباس روایت است که می گوید: «تفسیر بر چهار بخش است: الف) تفسیری که هیچکس در دانستن آن معذور نیست. ب) تفسیری که عرب بر مبنای زبان عربی می دانند.  ج) تفسیری …

و معنای «ابْتِغَاء الْفِتْنَهِ» اراده شرک و نیز ایجاد شبهه بیان شده که به صواب نزدیک تر است. ایجاد شبهات و ابهام در بین مومنان تا اینکه روابط مستحکم میان آنها را تبدیل به پراکندگی و تفرقه کنند. و مردم را به سوی انحراف و کجی سوق دهند. و پیروان شان را با استدلال به قرآن در مورد بدعت شان …

چنانکه خداوند متعال می فرماید: «فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ» یعنی از آیاتی پیروی می کنند که الفاظ آن شبیه به هم هستند و معانی مختلفی را احتمال دارند، تا اینکه اینگونه با ادعای خود تاویلات نادرست و تفسیر های نا صواب و گمراهی و انحراف خود از راه حق را محقق و ثابت نموده و با این روش بر کسانی …

«فَأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ»؛ «الزیغ» به معنای «المیل»: (انحراف) می باشد. و «زاغت الشمس»: (خورشید مایل شد) و «زاغت الابصار»: (چشم ها منحرف شدند.) از این قبیل است. و زمانی گفته می شود: «زاغ، یزیغ، زیغا) که قصد و نیت را رها کند. و منظور از «زیغ» در اینجا، شدیدترین نوع انحراف می باشد، همان انحراف قلب از مسیر …

اینکه می فرماید: «وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ» متشابهات آیاتی هستند که احتمال وجوه متعدد دارند و به خودی خود مشخص نیست که کدامین وجه، مقصود و مراد آن است تا اینکه به آیه محکم در آن مساله مراجعه شود. مانند حروف مقطعه در اوایل سوره ها و آیات منسوخ و تقدیم و تاخیر و امثال و اقسام آن؛ به این آیات ایمان …

خداوند متعال می­ فرماید: «هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ» یعنی آیات محکمات اصل و ریشه­ی کتاب هستند که به هنگام ابهام و پوشیدگی به آنها مراجعه می­شود که آیاتی واضح و روشن بوده و دلالت آنها واضح و آشکار می­باشد و هیچ ابهام و پوشیدگی در آنها نیست. و «الام» عبارت است از امر جامعی که بدان مراجعه می­شود. و گفته شده: …

خداوند متعال می­فرماید: «مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ» محکمات در آیات قرآن، آیاتی هستند که تاویل آنها دانسته شده و معنای آن فهمیده می­شود و هیچ ابهام و پوشیدگی در آنها نیست و تنها احتمال یک تاویل (تفسیر و معنی) را دارند و معانی آنها بسیار واضح و روشن و آشکار است و هیچ پوشیدگی و ابهامی در آنها نیست و شباهتی …

الف) قرآن کریم: خداوند متعال می­فرماید: «هُوَ الَّذِیَ أَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَهِ وَابْتِغَاء تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ» (آل عمران: ۷) «او کسی است که کتاب …

محکم و متشابه به دو گونه­ی عام و خاص اطلاق می­شوند. اطلاق عام محکم و متشابه: محکم و متشابه در معنای عام کلی، تقریبا مترادف یکدیگر می­باشند. چنانکه خداوند متعال تمام قرآن را به محکم بودن توصیف نموده است. می­فرماید: «کِتَابٌ أُحْکِمَتْ آیَاتُهُ» (هود: ۱) یعنی آیات آن استوار و نیکوست. به این معنا که اخبار آن راست و درست …

«الاِحکام» در لغت[۱] به دو معنا به کار رفته است: ۱- به معنای منع و بازداشتن؛ عرب می­گوید: «حکمتُ و احکمت و حکّمت» یعنی منع کرده و باز داشتم. و حاکم نیز به این معنا می­باشد که ظالم را از ظلم منع نموده و باز می­دارد. اصمعی می­گوید: «اصل حکمت به معنای بازداشتن انسان از ظلم است». ۲- اتقان (استواری …

«عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: یُؤْذِینِی ابْنُ آدَمَ یَسُبُّ الدَّهْرَ وَأَنَا الدَّهْرُ، بِیَدِی الأَمْرُ أُقَلِّبُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ». از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که گفت: پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: خداوند متعال می‌فرماید: «فرزند آدم (انسان) [وقتی که) به زمانه دشنام می‌دهد مرا …

عَنْ أَبِی بَکْرَهَ: أَنَّهُ انْتَهَى إِلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه وسلم وَهُوَ رَاکِعٌ، فَرَکَعَ قَبْلَ أَنْ یَصِلَ إِلَى الصَّفِّ، فَذَکَرَ ذَلِکَ لِلنَّبِیِّ ، فَقَالَ: «زَادَکَ اللَّهُ حِرْصًا وَلا تَعُدْ». (بخارى:۷۸۳) ابوبکره می‏گوید: روزی وارد مسجد شدم. آن حضرت صلى الله علیه وسلم در رکوع بود. قبل از رسیدن به صف، به رکوع رفتم. پس از خواندن نماز، آن را با …

روی‌آوردن به قرآن: قرآن عظیم حبل الله المتین ونور مبین است که هرکس به آن چنگ زند خداوند او را پناه می‌دهد و هرکس از آن پیروی کند خداوند او را نجات می‌دهد و هرکس به سوی قرآن فرا خواند به راه راست هدایت خواهد شد. خداوند متعال صراحتا بیان نموده‌اند که هدف از نازل نمودن تدریجی قرآن چیزی جز …

قبل از اینکه به مردم چیزی بیاموزی با آنان مهربانی کن، زیرا الله متعال در کتاب خود رحمت را بر علم مقدم داشته است: ﴿الرَّحْمَنُ (۱) عَلَّمَ الْقُرْآنَ﴾. ([پروردگار] رحمان (۱) قرآن را یاد داد). و می‌فرماید: ﴿آتَیْنَاهُ رَحْمَهً مِنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا﴾. (از جانب خود به او رحمتی عطا کرده و از نزد خود به او دانشی …

دوستی فقط به معنای هم‌صحبتی و همراهی بدنی نیست، بلکه مفهوم آن می‌تواند آنقدر گسترده باشد که همراهی در منهج و روش را در بر گیرد. در این سخن پروردگار متعال دقت کن: ﴿فَإِنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِّثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ﴾. (پس برای کسانی که ستم کرده‌اند بهره‌ای است از عذاب، همانند بهره‌ی عذاب یاران [گذشته]شان). با وجود آنکه میان آن‌ها …

من چشم‌بسته در پی هیچ‌کس راه نمی‌روم، بلکه از هر عالمی [سخنش] را گرفته و یا رها می‌کنم، جز سخن الله و سخن رسول الله ﷺ که از راه صحیح به من رسیده باشد، همه‌اش را می‌پذیرم و از الله می‌خواهم مرا در عمل به آن یاری نماید. شیخ علی طنطاوی رحمه الله.

هرکه دوست دارد خداوند قوی‌تر و ثروتمندتر از او را به خدمتش درآورد به آنکه ضعیف‌تر و فقیرتر از خودش هست کمک کند. هریک خودمان را به جای دیگری قرار دهیم و همان چیزی را برای برادرمان بخواهیم که برای خود می‌خواهیم. شیخ علی طنطاوی رحمه الله.