کسی که خود را به پی‌گیری اشتباهات مردم و تمسخر آنان مشغول کند حتما دلش سنگ و از یاد الله ناتوان می‌شود تا جایی که با شنیدن نصیحت و یاد الله نرم نخواهد شد: ﴿فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِیًّا حَتَّى أَنسَوْکُمْ ذِکْرِی﴾. (پس آنان را به ریشخند گرفتید تا آنکه یاد مرا از خاطر شما بردند). (دکتر سعود الشریم).

دکتر سعود الشریم: فاصله‌ی تو با آرامش درون فقط همین است که یقین داشته باشی آنچه را الله نخواهد رخ نخواهد داد، و آنچه را بخواهد همه‌ی اهل زمین نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند. این یقین را کوچک مشمار که با همین اندیشه مردمی به خوشبختی دست یافتند و عده‌ای نگون‌بخت شدند.

دکتر سعود الشریم: هزینه‌ای که برای یاری دین صورت می‌گیرد کمتر از خرجی است که برای جنگ علیه دین می‌شود. اما مالی که صرف کار پاک می‌شود اگرچه کم باشد بر هزینه‌ای که در راه خبیث می‌شود غالب می‌گردد، هرچند زیاد باشد: ﴿لِیَمِیزَ اللّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَیَجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلَىَ بَعْضٍ فَیَرْکُمَهُ جَمِیعًا فَیَجْعَلَهُ فِی جَهَنَّمَ﴾ انفال: ۳۷. (تا …

دکتر سعود الشریم: اگر شور و غیرت دینی در چارچوب ضوابط شریعت نباشد هدفش منحرف شده و از یاری دین به یاری نفس و خودخواهی تبدیل می‌شود. در حدیث آمده است: «رسول الله ﷺ هرگز برای خود انتقام نگرفت مگر هنگامی که حرمت الله زیر پا نهاده می‌شد» (متفق علیه).

دکتر سعود الشریم: اگر شب بلا به طول انجامید آن را با سجده و استغفار و صبر بپیما. آنگاه است که خواهی دانست این شب با وجود آنکه طولانی به نظر می‌رسد بسیار کوتاه است. رسول الله ﷺ می‌فرماید: «هر که [از خطرات راه] بترسد اول شب به راه می‌افتد و آنکه اول شب به راه بیفتد به منزل خواهد …

دکتر سعود الشریم: انسان بددهن هم مانند تو عقل و زبان دارد؛ اما عقل زشتگو تابع زبان اوست و زبان تو پیرو عقلت. رسول الله ﷺ می‌فرماید: «بدترین منزلت را نزد خداوند در روز قیامت کسی دارد که مردم از ترس بددهانی‌اش ترکش گویند» صحیح الجامع (۲۰۹۵).

دکتر سعود الشریم: پروردگار رحمان به بندگان خود وعده‌هایی داده و فرموده است: ﴿إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَ﴾ (قطعا الله در وعده [ی خود] خلاف نمی‌کند). و شیطان نیز به بندگان خود وعده‌هایی داده است که خداوند درباره‌ی آن می‌فرماید: ﴿یَعِدُهُمْ وَیُمَنِّیهِمْ وَمَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا﴾ (شیطان به آنان وعده می‌دهد و در آرزوها می‌افکند، و جز فریب به …

دلیل، این گفته خداوند {وَ إِذٰا سَأَلَکَ عِبٰادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ اَلدّٰاعِ إِذٰا دَعٰانِ} ﴿۱۸۶﴾. (و اگر بندگان من درباره من از تو سوال کنند، پس من نزدیـک بـوده و دعای شخص دعا کننده را در صورت دعا کردن من، اجابت مـی کـنم). و همچنـین این سخن رسول صلى االله علیه وسلم که فرمودند: (به راستی شما کسی …

گرفتن کتاب خدا یعنی تمسک به آن و عمل نمودن به آنچه در آن آمده است، اما در مورد اهل بیت رضی الله عنهم آنچه در حدیث صحیح از پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم نقل شده این است که ایشان صلى الله علیه و آله و سلم در مورد آنها وصیت نمود که مورد توجه باشند و …

اتفاقات سال پنجم هجری غزوه ی بنی مُصْطَلِق: ۲۸۲- در شعبان سال ۵ هجری غزوه ی بنی مُصْطَلِق رخ داد، که به غزوه ی مُرَیْسِیع نیز معروف است، علت این غزوه این بود که حارث بن أبی ضِرار افرادی را برای حمله به مدینه جمع کرده بود. ۲۸۳- رسول الله ﷺ با ۷۰۰ نفر از یارانشان به آنان حمله کردند و …

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می‌گوید： «گناهان، مجازات خود را دارند؛ گناه پنهانی مجازات پنهانی دارد و گناه علنی مجازات علنی. یکی از عقوبت‌های پنهانی این است که انسان در وجود خود نوعی غم و دلتنگی احساس کند، بدون آنکه سبب آن را بداند».

سیدنا علی رضی الله عنه فرمودند: «همانا بهترین چیزى که انسان‏ها می ‏توانند با آن به الله سبحان نزدیک شوند، ایمان به الله و ایمان به پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلم ،و جهاد در راه الله است، که جهاد قلّه بلند اسلام، و یکتا دانستن الله بر اساس فطرت انسانى است. بر پاداشتن نماز آیین ملّت اسلام، …

”توسل به دعای شخص صالح زنده“ در زمان خلافت: سیدنا عمر رضی الله عنه در مدینه چنان خشکسالی شدیدی رخ داد، که آن سال را به نام ”عام الرماده“ یعنی سال هلاکت نامیدند، سیدنا عمررضی الله عنه برای اینکه باران ببارد، به عموی پیامبر سیدنا عباس رضی الله عنه گفت: دعا کن تا الله بر ما باران بباراند و می …

در قسمت دوم گفتیم: مُشرکان مکه اقرار به خالقیت الله متعال داشتند و صفت خالقیت را از بُت هایشان نفی می کردند، اما بازهم الله متعال آنها را در جای جای قرآن مُشرک خطاب می کرد. پس واقعاً چه دلیلی داشت: پاسخ این سوال در قرآن آمده است، اینکه چرا به آنها مشرک می گویند. درحالیکه هرگز آنها گمان نکرده …

شیعیان و اهل قبور می گویند: آیاتی که در قرآن در مورد مشرکین آمده در مورد ما صدق نمی کند و مقایسه ما با بت پرستان صحیح نیست، چون مشرکین بُت های سنگی، چوبی و فلزی را به فریاد می خواندند و عبادت می کردند و آنها را خالق می دانستند، اما ما صالحین فوت شده را خالق نمی دانیم …

شیعیان و اهل قبور می گویند: آیاتی که در قرآن در مورد مشرکین آمده در مورد ما صدق نمی کند و مقایسه ما با بت پرستان صحیح نیست، چون مشرکان بتهایی را که از جنس سنگ،چوب و فلز بود، را پرستش (واسطه) می کردند در حالیکه ما اولیاء را واسطه قرار می دهیم و اولیاء با بُت مشرکان فرق دارد! …

”فقط الله را به فریاد بخوانید“ و از اینکه برای الله شریک و همتایی قرار دهید، به شدت خودداری نمائید. الله متعال می فرماید: {قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّی وَلَا أُشْرِکُ بِهِ أَحَدًا} «بگو من تنها پروردگارم را می‌خوانم و هیچ کس را شریک او قرار نمی‌دهم» (جن/۲۰) الله متعال می فرماید: «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا» «و …

آنهایی را که به غیر از الله متعال به فریاد می خوانید، در روز قیامت شرک شما را انکار می کنند و می گویند: ”ما از عبادت این ها بی خبر بودیم“. الله متعال می فرماید: «وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَکَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کَافِرِین». «و هنگامی که مردم محشور می‌شوند، معبودهای آنها دشمنانشان خواهند بود؛ حتّی عبادت آنها را …

”آنهایی را که شما به غیر از الله به فریاد می خوانید، نمی توانند شما را یاری کنند و همچنین آنها مالک هیچ چیزی نیستند و قادر نیستند حتی مگسی را بیافرینند“. الله متعال می فرماید: «فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَهً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَٰلِکَ إِفْکُهُمْ وَمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ». «پس چرا معبودانی را که غیر از …

”آنهایی را که شما به غیر از الله به فریاد می خوانید، قادر نیستند که نه سودی به شما برسانند یا اینکه ضرری را از شما دفع کنند“. الله متعال می فرماید: «یَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَضُرُّهُ وَمَا لَا یَنْفَعُهُ ۚ ذَٰلِکَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِیدُ». «آنان جز الله چیزهائی را به فریاد می‌خوانند و می‌پرستند که نه زیانی …

”ندای غیر الله شرک اکبر است“. الله متعال می فرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّی وَلَا أُشْرِکُ بِهِ أَحَدًا». بگو:«من تنها روردگارم را می‌خوانم و هیچ کس را شریک او قرار نمی‌دهم!» (جن/۲۰) الله متعال می فرماید: «وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَنفَعُکَ وَلَا یَضُرُّکَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّکَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِین». «و جز الله، چیزی را که نه سودی …

یازده حـدیـث در بـاب تـوحـیـد حدیث شماره یک رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «هرگاه چیزی می خواهی از اللّه بخواه و هرگاه یاری می جویی از اللّه یاری بجوی!» (صحیح بخاری). حدیث شماره دو روزی مردی به رسول الله علیه الصلاه والسلام گفت: «آنچه الله و شما بخواهید». رسول الله علیه الصلاه والسلام فرمودند: «آیا مرا با الله …

آیاتی که در آن الله متعال شنیدن مُـردگـان را بـه صـراحـت رد می کند. الله متعال می فرماید: «إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ…». «اگر آنها (مُردگان) را به فریاد بخوانید، صدای شما را نمی شنوند» (فاطر/۱۴). و باز الله متعال در ادامه همین سوره می فرماید: «وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاء وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَن یَشَاء وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن …

بـدانـیـد و آگـاه بـاشـیـد کـه: دعـاء اصـل و اسـاس عـبـادت اسـت. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «دعا همان عبادت است». (رواه ترمذی). بدانید و آگاه باشید که: دعا گرامی ترین چیز در نزد الله متعال می باشد. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «نزد الله چیزی گرامی تر از دعا نیست» (رواه احمد و ترمذی). بدانید و …

«وَ عُلَمَاءُ السَّلَفِ مِنَ السَّابِقینَ و مَنْ بَعْدَهُمْ مِنّ التَّابِعِینَ – أهلِ الْخَیْرِ وَ الأَثَرِ، وَ أَهْلِ الْفِقْهِ وَ النَّظَرِ – لَا یُذْکَرونَ إلّا بِالجَمیْل، وَ مَنْ ذَکَرَهُمْ بِسُوءٍ، فَهُوَ عَلَی غَیْرِ السَّبیل». دانشمندان و علمای سلف از پیشینیان و نیز کسانی که پس از ایشان آمده از ادامه دهندگان راه آنان که دارای خیر و آثار نیک و اهل …

۷- یکى از خصوصیات امام بخارى رحمه الله تعالى نرفتن به دربار حکام و شاهان بوده است، اگر چه به این خاطر مورد بى مهرى قرار گرفته و حتى مورد آزار و اذیت نیز قرار گرفته است. ۸- ترک شبهات و موارد مشکوک از جمله صفات آشکار امام بخارى رحمه الله تعالى است زیرا او از میان صدها هزار حدیث …

۳- امام براى کسب علم و فضیلت علاوه بر مسافرتهاى طاقت فرسا، رنجهاى بسیارى را تحمل کرد پس باید دانست که: نابرده رنج گنج میسر نمى شود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد. ۴- دقت و هوشیارى از صفات بارز امام بخارى رحمه الله تعالى بوده است، به طورى که دقت ظریف و دور نگرى و توجه دقیق …

۱- امام بخارى رحمه الله تعالى در دوران کودکى پدرش را از دست داد و یتیم شد، گویا ارتباط عمیقى بین زندگانى او و پیغمبر اسلام حضرت محمد صلى الله علیه و سلم برقرار بوده است. این نکته این پیام را در پى دارد، که در میان یتیمان و طبقات نیازمند جامعه، استعدادهاى بسیار بزرگى وجود دارد که مسئولین امور …

قاعده ی سوم: تردیدی نیست آنچه در قرائن مخصوص احادیث رسول الله  صلی الله علیه و سلم اعتبار دارد، همان شرایطی است که اهل حدیث ذکر کرده اند؛ چرا که آنان متخصص و شایسته  این مهم هستند. اما دیدگاه متکلمان و پیروان آنها در این مورد صحیح نیست چراکه شناخت آنها نسبت به حدیث در پایین ترین مرتبه آن است. …

قاعده ی دوم: اگر خبر واحد خالی از قرائن[۱] باشد و آنچه بیانگر کسب علم از آن باشد، وجود نداشته باشد، با آن یقین حاصل نمی شود و به اتفاق، علم از آن کسب نمی شود و این امری است که در آن اختلافی نیست.[۲] ابن قیم رحمه الله می گوید:«خبر واحد بر مبنای دلیلی که بیانگر آن است متفاوت …

منظور از این سؤال شناخت میزان مطابقت خبر واحد با واقعیت می باشد. به این معنا که در صدق و راستی آن قطعیت وجود دارد یا اینکه صدق و راستی خبر واحد امری ظنی است و احتمال خطا و اشتباه یا کذب و دروغ در آن می رود و لو اندک؛ مذهب اهل سنت و جماعت در این مسأله را …

ایمان به عذاب قبر و فشار آن و ایمان به نعمت قبر و بستان بودن آن: رسول خدا فرمودند: «إِنَّ لِلْقَبْرِ ضَغْطَهً لَوْ نَجَا مِنْهَا أَحَدٌ لَنَجَا سَعْدُ بْنُ مُعَاذٍ»:[۱] «براستی قبر فشار دارد، اگر کسی از آن نجات یابد، سعد بن معاذ نجات خواهد یافت». و در مورد آن دو نفری که مرده و دفن شده بودند فرمود: «إِنَّهُمَا …

خبر واحد را در مباحث اعتقادی رد می کنند، بنا بر مذهب فاسدشان باید این روایات (و بلکه این اعتقادات) را رد کنند. ایمان به سؤال کردن دو فرشته نکیر و منکر در قبر: رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: «إِذَا قُبِرَ الْمَیِّتُ، أَوْ قَالَ: أَحَدُکُمْ، أَتَاهُ مَلَکَانِ أَسْوَدَانِ أَزْرَقَانِ، یُقَالُ لأَحَدِهِمَا: الْمُنْکَرُ، وَلِلآخَرِ: النَّکِیرُ، فَیَقُولاَنِ: مَا کُنْتَ …

چون دانستیم که احادیث متواتر بسیار اندک بوده[۱] و اکثر و اغلب احادیث آحاد هستند، در صورت نپذیرفتن نپذیرفتن احادیث آحاد، باید صدها و بلکه هزاران حدیث صحیح را رد کنیم به ویژه در مسائل عقیده؛ چنین باور و اعتقادی در مورد احادیث آحاد، با کتاب و سنت و اقوال سلف مخالف است. مستلزم چنین اعتقاد و باوری تفاوت قائل …

خداوند متعال پیامبران را تک و تنها به سوی اقوام شان فرستاد تا اینکه حجت خویش را بر دشمنانش اقامه کنند. خداوند متعال می فرماید: «وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُوداً» (اعراف: ۶۵) «به (سوی قوم) عاد، برادرشان هود را (فرستادیم)». «وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحاً» (اعراف: ۷۳) «به (سوی قوم) ثمود، برادرشان هود را (فرستادیم)». «وَإِلَى مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْباً» (اعراف: ۸۵) «و …

دلیلی مبنی بر تفاوت میان اثبات عقیده و احکام از خبر واحد وجود ندارد. با این توضیح که دلیل معتبری وارد نشده است که میان عقیده و احکام تفاوت قائل شود و بیانگر آن باشد که احکام با خبر واحد ثابت شده و پذیرفته می شود اما عقاید با خبر واحد ثابت شده و پذیرفته نمی شود. خداوند متعال می …

به عبارت دیگر اینکه: حدیث آحاد مصدر صحیح و درستی برای دریافت عقاید و احکام می باشد (چنانچه صحیح باشد.) خداوند متعال می فرماید: «وَمَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا» کلمه «ما» از الفاظ عام است و عقاید و احکام هر دو را شامل می شود. اما کسانی که بین دریافت عقاید و احکام از احادیث متواتر و …

از عبدالله بن مسعود روایت است که می گوید: «لَعَنَ اللهُ الْوَاشِمَاتِ وَالْمُسْتَوْشِمَاتِ، وَالنَّامِصَاتِ وَالْمُتَنَمِّصَاتِ، وَالْمُتَفَلِّجَاتِ لِلْحُسْنِ الْمُغَیِّرَاتِ خَلْقَ اللهِ»:[۱] «لعنت خداوند بر زنان خالکوب و زنانی که تقاضای خالکوب می کنند و لعنت خدا بر کسانی که ابروها را باریک می کنند و کسانی که تقاضای باریک شدن ابرو می کنند و لعنت خداوند بر کسانی که دندان ها …

رسول خدا فرمودند : «لَا أُلْفِیَنَّ أَحَدَکُمْ مُتَّکِئًا عَلَى أَرِیکَتِهِ، یَأْتِیهِ الْأَمْرُ مِمَّا أَمَرْتُ بِهِ، أَوْ نَهَیْتُ عَنْهُ، فَیَقُولُ: لَا أَدْرِی، مَا وَجَدْنَا فِی کِتَابِ اللَّهِ اتَّبَعْنَاهُ أَلَّا وَإِنَّ مَا حَرَّمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِثْلُ مَا حَرَّمَ اللَّهُ»:[۱] «هیچیک از شما را در حالی نیابم که بر تختش تکیه زده و امری از آنچه بدان امر کرده …

خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ» (نساء: ۵۹) «ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا (با پیروی از قرآن) و از پیامبر (خدا محمّد مصطفی با تمسّک به سنّت او) اطاعت کنید». علامه ابن قیم رحمه الله می گوید: «در این آیه خداوند متعال به اطاعت از او و اطاعت از رسولش امر …

چه آن حدیث و سنت نبوی متواتر باشد یا از جمله احادیث آحاد باشد و یا در باب عقیده باشد یا عمل؛ سلف صالح تفاوتی میان متواتر و آحاد قائل نبودند. و روایاتی که در کتاب های شان وارد شده و اقوال در مورد آنها  مختلف است، از باب اصل و اساس قرار دادن آنها ذکر شده اند بلکه برای …

و ابن تیمیه رحمه الله می گوید: «اجماع سومین اصل (بعد از قرآن و سنت) است که در علم و دین بدان اعتماد می شود. و آنها با این سه اصل تمام اقوال و اعمال ظاهری و باطنی را که ربطی به دین داشت، می سنجیدند. و اجماعی که ضابطه مند بود، همان است که سلف صالح بر آن بودند …

اجماع در لغت به معنای تصمیم قاطع و اتفاق می باشد. خداوند متعال از قول نوح علیه السلام می فرماید: «فَأَجْمِعُواْ أَمْرَکُمْ وَشُرَکَاءکُمْ ثُمَّ لاَ یَکُنْ أَمْرُکُمْ عَلَیْکُمْ غُمَّهً ثُمَّ اقْضُواْ إِلَیَّ وَلاَ تُنظِرُونِ» (یونس: ۷۱) «پس همراه با معبودهای تان قاطعانه تصمیم خود را بگیرید (و هرچه از دست تان برمی آید درباره من انجام دهید و هیچ کوتاهی …

تعریف لغوی سنت: سنت در لغت به معنای راه و روش است، یکسان است این راه نیک باشد یا بد. تعریف اصطلاحی سنت: «سنت در اصطلاح عبارت است از هر قول یا فعل یا تاییدی که از رسول خدا ثابت شده است.»[۱] سنت نیز بخشی از وحی است که خداوند متعال به طور کلی حفاظت آن را بر عهده گرفته …

تعریف قرآن: قرآن کلام حقیقی الله است که با عنوان وحی بر رسول  الله  صلی الله علیه و سلم نازل شده است؛ تلاوت آن عبادت است و به طور متواتر نسل در نسل و سینه به سینه برای ما نقل شده است و از هرگونه تحریف و تبدیل و افزایش و کاهش محفوظ و مصون است. خداوند متعال می فرماید: …