تدلیس: حدیث مدلس: اساساً تدلیس را به مخفی کردن عیبی در سند حدیث گویند طوریکه حدیث را مقبول نشان دهد. و چند نوع دارد: تدلیس اسناد: راوی حدیثی که معمولا احادیثی را از شیخ خود روایت می کند، ولی آن حدیثی که تدلیس نموده از وی نشنیده بلکه از شخص دیگری شنیده ولی عمدا او را حذف کرده و لفظ …

مسلماً این نکته، مهم‌ترین و اولین سئوالی است که به ذهن شما خطور می‌کند. براستی برای من جای تعجب است که چگونه دست تقدیر باعث شد ۷۰ روز قبل در غدیر خم چنان اتفاقی بیفتد و سپس حضرت علی به خاطر حضور در مراسم تدفین پیامبر، در سقیفه حاضر نشده و پس از آن، مخالفت و انتقاد ایشان از شیوه …

بسیاری از سخنان و اشعار و نامه‌های حضرت علی علیه السلام غیر مستقیم موید این نکته است که پیامبر اکرم جانشینی برای خود تعیین نفرمودند. حضرت علی در یکی از نامه‌های خود خطاب به فرماندار استانی می‌گوید: إن هذه الإماره أمانه ومن جعل فیها خیانه فعلیه لعنه الله إلى یوم القیامه: همانا این امارت امانت است و هر کس در …

کسی که روایات و داستانهای تاریخی مربوط به حضرت عمر رضی الله عنه و حضرت ابوبکر رضی الله عنه قبل و بعد از خلافت آنها را به دقت مطالعه کند متوجه می‌شود شخصیت و نوع تفکر و طرز رفتار آنها به گونه‌ای نبوده که اگر آیه قرآن و یا سخنی از پیامبر در رابطه با خلافت حضرت علی علیه السلام …

به خاطر تکرار و تواتر در سایر اصول و فروع دین مانند: نماز، حج، معاد، و حتی حب اهل بیت، هیچ اختلافی بین شیعه و سنی نیست ولی در سایر مواردی که تواتر وجود ندارد یا موارد ضد و نقیض در کنار سایر موارد به چشم می‌خورد ما شاهد اختلاف هستیم مواردی مانند: جواز متعه(صیغه زنان) خمس و امامت (البته …

در احادیث بیشماری (مانند بعثت لأتمم مکارم الأخلاق) و تمام آیات قرآن، هدف از رسالت پیامبر اکرم این عنوان شده: تذکر ﴿فَذَکِّرۡ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَکِّرٞ ٢١﴾ [الغاشیه: ۲۱]. انذار، بشارت، و در هیچ کجا به اینکه ایشان برای ریاست، حکومت و انتخاب رییس برای مردم،‌ از سوی خداوند فرستاده شده‌اند اشاره‌ای نشده است. باز هم ممکن است یک پاسخ مبهم …

آیا با مجموع این شواهد، به این نتیجه نمی‌رسیم که این آیه، مربوط به الزام پیامبر از ناحیه خداوند به دعوت آشکار اسلام بوده است (پس از ۳ سال دعوت مخفیانه در مکه‌) که مشاهده می‌کنیم نگرانی پیامبر  صلی الله علیه و سلم به جا بوده و آزار و اذیت قریش دقیقاً از همین زمان شدت می‌گیرد. در انتهای آیه …

در سوره حجرات برای اینکه اعراب صدایشان را جلوی پیامبر بلند می‌کرده‌اند، چندین آیه از جانب خداوند نازل می‌شود و به آنها در این مورد تذکر داده می‌شود یا در سوره مجادله که یک درگیری خانوادگی بین زن و شوهر بوده و آیات متعدد دیگری از این دست که برای اتفاقات ساده آیه نازل می‌شده[۱] اکنون چرا باید در این …

در رابطه با برهان لطف که برخی از نویسندگان شیعه مطرح می‌کنند و می‌گویند که لطف خداوند، ایجاب می‌کند که مردم را هیچگاه به حال خود رها نکند و… پس چرا ۱۴۰۰ سال است مردم به حال خود رها شده‌اند و چرا برهان لطف فقط مخصوص زمان خاصی باید باشد؟ آری لطف واقعی آن است که زیر دست خود (بچه، …

جدلیون شیعه می‌گویند: مگر می‌شود پیامبر در آن گرمای شدید مردم را نگهدارد که بگوید علی را دوست داشته باشید؟ پاسخ: در غدیر، هیچگاه سرمای شدید حاکم نبوده و همه روزها گرمای شدید بوده هم قبل از آن و هم بعد از آن. پیامبر اکرم خطبه‌ای طولانی خوانده و مفاد خطبه عرفه را تکرار کرده و فقط در انتهای خطبه …

چرا ابوبکر با ذکر یک حدیث از پیامبر صلی الله علیه و سلم [۱]، توانست انصار را ساکت و قانع کند (‌منظور حدیث پیامبر: الائمه من قریش: خلفاء فقط از قریشند[۲]) و آنها را از دور خارج نماید ولی کسی نتوانست با ذکر آیه تبلیغ[۳] و جریان غدیر(و بیعت ۱۲۰ هزار نفری) بقیه را از میدان بدر کند؟[۴] با عنایت …

در اینجا دیگر نه می‌توان گفت: حضرت،‌تقیه کرده‌اند. نه می‌توان گفت رعایت حکمت و مصلحتی را کرده‌اند. نه می‌توان گفت از باب مماشات بوده و حتی دلایل و پاسخهای مبهم و سر در هوا و کلی همیشگی را نیز نمی‌توان عنوان کرد. حضرت علی علیه السلام بنا به قول برخی مورخین هر بار که بر منبر می‌شده‌اند می‌فرموده اند: من …

چرا در مدت ۱۰ سالی که پیامبر اکرم در مدینه بودند حتی یک مورد هم که ایشان اشاره‌ای به جانشین بعدی خود نموده باشند وجود ندارد؟ (با عنایت به آیه قرآن که می‌گوید: هیچکس نمی‌داند کی و کجا می‌میرد. خطری که در احد نزدیک بود پیامبر صلی الله علیه و سلم به درجه شهادت برسند این ظن را قویتر می‌کند) …

چرا ابن عباس، همه بنی‌هاشم را مشمول آیه تطهیر دانسته. در صورتیکه ابولهب، عموی پیامبر نیز از بنی‌هاشم است. یا عقیل برادر حضرت علی که از زمین تا آسمان با آن حضرت تفاوت دارد و… از اینها گذشته چرا شیعه فقط ۵ نفر را مشمول آیه تطهیر می‌داند؟ این چه خفقان و یا دیکتاتوری بوده که جوانی مانند ابن عباس …

هدف یک دیکتاتور از ایجاد خفقان چیست؟ سودجویی و زراندوزی موروثی کردن سلطنت بیان یک تز و ایده جدید… ولی هیچیک از این موارد در ابوبکر و عمر دیده نشده! شاید گفته شود نیت آنها کتمان فضایل حضرت علی و غصب خلافت بوده! ولی این کتمان فضایل و غصب خلافت چه سودی برای آنها داشته است؟ مگر علی نگفته که …

این چه حکومتی بوده که در اولین ثانیه‌های حکومت خود می‌تواند تا این حد، مقتدر و خفقان زا باشد؟ حتی اگر دیکتاتوری بوده (که این بازی‌ها مال زمان‌های بعد است) شخصیتی مانند علی علیه السلام با آن شجاعت و نزدیکی به پیامبر  صلی الله علیه و سلم و قبیله شجاع بنی‌هاشم از شمول آن خارج است. و حتی اگر علی …

چطور حضرت علی بلافاصله پس از حادثه سقیفه، شب‌ها همراه همسر و دو فرزندش به در خانه انصار می‌رفته‌اند و آنها را دعوت به بیعت با خود می‌کردند؟ (تقریباً نوعی شورش) آیا اینکار خلاف مصلحت نبوده؟ چرا در آنجا اشاره‌ای به نصوص فراوان مورد ادعای شیعه نمی‌شود؟ و این دیگر چه خفقانی است که یک نفر می‌تواند در آن حول …

در فرهنگ عرب، نفس بیعت بسیار مهم بوده و بیعت شکنی گناهی بسیار بزرگ و نابخشودنی به شمار می‌آمده آن هم از جانب کفار جاهلی. آنوقت شما معتقدید اصحاب پیامبر صلی الله علیه و سلم پس از آنهمه جانفشانی، بلافاصله پس از رحلت پیامبر بیعت شکنی کردند؟ آن هم بیعتی که بر خلاف بیعت‌های دوران جاهلی بر مبنای فرمان مستقیم …

اگر به کل حوادث زمان رسول خدا و جانفشانی‌ها و هجرت‌ها و گذشتن از مال و فرزند و… نگاه کنید و بعد چند مورد معدود مخالفت را پیدا کنید این ادعا را بسی مضحک خواهید دید. چطور آنهمه موافقت و تایید و از جان گذشتگی فراموش شده و چند مورد مخالفت معدود، شاهد آورده می‌شود؟ و چگونه پیامبر با افرادی …

سقیفه[۱]، محل اجتماعاتی در مدینه بود که مردم، مسائل حساس خود را در آن مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌دادند. این محل همان جایی است که به مجردی که خبر رحلت پیامبر  صلی الله علیه و سلم منتشر گردید، مردم مدینه برای گزینش رهبرشان با هم در آنجا جمع شدند. در این محل بود که گروهی از مهاجرین، عقیده …

وقتی که پیامبر  صلی الله علیه و سلم از حجه الوداع بر می‌گشت در روز ۱۸ ذالحجه سال دهم هجرت (۱۰ مارس ۶۳۲ م ۱۹ اسفندماه[۱]) در غدیر توقف کرد تا به حجاجی که از مکه همراهیش می‌کردند و می‌خواستند در این نقطه تقسیم و به مقصدهای خود بر گردند، پیامی بدهد. به دستور پیامبر  صلی الله علیه و سلم، …

آیه تطهیر: ﴿إِنَّمَا یُرِیدُ ٱللَّهُ لِیُذۡهِبَ عَنکُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَیۡتِ وَیُطَهِّرَکُمۡ تَطۡهِیرٗا ٣٣﴾ [الأحزاب: ۳۳]. ﴿عَنکُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَیۡتِ﴾ و… (حتی اگر بحثی نداشته باشیم که آیا منظور خداوند همسران پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم بوده یا خیر یا اینکه بنا به اشتباه از این آیه برداشت عصمت کنیم) ربطی به خلافت ندارد. همانگونه که مشاهده می‌کنید حتی …

من امیدوارم با خواندن این مقدمه، خواننده سنی و یا شیعه متوجه شده باشد که شاید برای نخستین بار، یک محقق، بدون توجه به تعصبات فرقه ای، قلم به دست گرفته و می‌خواهد بفهمد: حقیقت چه بوده است؟ قبل از ورود به موضوع اصلی و بحث برانگیز غدیر خم و سقیفه بنی ساعده در ارتباط با وجه اختلاف اصلی میان …

﴿وَقَوۡلِهِمۡ إِنَّا قَتَلۡنَا ٱلۡمَسِیحَ عِیسَى ٱبۡنَ مَرۡیَمَ رَسُولَ ٱللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰکِن شُبِّهَ لَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِینَ ٱخۡتَلَفُواْ فِیهِ لَفِی شَکّٖ مِّنۡهُۚ مَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍ إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّۚ وَمَا قَتَلُوهُ یَقِینَۢا ١۵٧﴾ [النساء: ۱۵۷]. «و گفتار آنها که عیسی فرزند مریم فرستاده خدا را کشتیم در حالیکه نه او را کشتند و نه به دار آویختند لکن …

پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: « هیچ چیزی در ترازوی اعمال از خوش اخلاقی سنگین‌تر نیست.»

س:گروهی را دیدم که در مسجد حلقه زده بودند و ذکر الله و رسول می گفتند. میان اذکارشان کلمات ضد توحید شنیده می شد و می گفتند: یا رسول الله؛ دستم را بگیر، تمام جمعیت آن را تکرار می کردند و سر گروه آنان می گفت: (یا مفتاحاً لکنوز الله): (ای کلید خزانه های الله).( یا کعبه لتجلی الله):( ای …

س: بین من و برادرم در مسئله ای اختلاف شد، ناراحت شدم و به او گفتم: از من دور شو ای کافر. به دلیل اینکه برادرم جز در مناسبت های خاصی، مثل حضور خویشاوندان و ….، نماز نمی خواند، حکمش چیست؟ آیا او کافر است؟   ج: در روایت صحیحی از رسول الله صلی الله علیه وسلّم  وارد شده که …

س: ما، در مورد مسلمانی که از صلیب – آرم نصاری – استفاده می کند با هم به جر و بحث پرداختیم. برخی از ما یکسره فتوای کفر او را صادر کردند و برخی دیگر گفتند: این شخص زمانی کافر می شود که بر او اتمام حجت گردیده و توجیه شود که صلیب از ویژگی های نصاری است، چنانچه بر …

س: مسلمانان در چه حدودی می توانند با کفار روابط دوستانه داشته باشند که برای خود آنان خطر کفر و خروج از اسلام را نداشته باشد؟ در مواردی می شنویم هر کسی با افراد مشرک نشست و برخاست داشته باشد، یا همراه آنان غذا بخورد، یا از نور چراغ آنان استفاده کند، حتی اگر به آنان قلم و دواتی تقدیم …

س: حکم کسانی که افراد متدین و پایبند به دین را مورد استهزاء قرار می دهند چیست؟   ج:  کسانی که افراد ملتزم به دین اسلام و مجریان فرمان های الهی را به باد مسخره می گیرند، در وجودشان نوعی نفاق نهفته است؛ زیرا الله تعالی در مورد انسان های منافق می فرماید:« الَّذِینَ یَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فِی الصَّدَقَاتِ …

س: حکم افرادی که از روی مزاح و شوخی سخنانی می گویند که در آن استهزا به الله و رسول و دین دیده می شود چیست؟   ج: استهزا به الله و رسول الله صلی الله علیه و سلّم و دین و قرآن اگر چه بمنظور شوخی ومزاح و خنداندن دیگران باشد کفر و نفاق است. این موضوع دقیقاً شبیه …

سوالات: (أ) شخصی مرده و وصیت نموده تا او را در تابوتی دفن کنند… حکمش چیست؟   (ب) فردی از مسلمانان که جزو اعضای سازمان فراماسونری(فراموشخانه) بوده است، مرده و نماز جنازه بر او خوانده شده است. بعد از آن شعایر و مراسم فراماسونی بر او اجرا شده است.حکم اسلام در مورد مسلمانانی که اجازه می دهند که شعایر فراماسونری …

س: شخصی که در حالت خشم و غضب به دین اسلام ناسزا گوید، حکم شرعی درمورد او چیست؟ آیا کفاره ای بر عهده ی او لازم است؟ شرط توبه از چنین عملی چیست ؟ از علما شنیده ام که گفته اند: شما به دلیل ناسزا گفتن به دین، از اسلام خارج شده اید و همسرت از شما جدا شده است؟ …

س۱- مفهوم ایمان و کفر چیست؟   ج۱- ایمان و کفر دو اعتقاد متضاد هستند، ایمان یعنی: دین الله تعالی، همان دینی که الله تعالی آن را برای بندگانش نازل کرده و بخاطر آن مخلوقات را آفریده و هدایت را برای دینداران در دنیا و امنیت را در آخرت مهیا نموده است، آنگونه که الله تعالی  فرموده:« الَّذِینَ آمَنُوا وَلَمْ …

س: مرز کفر و اسلام چیست؟   آیا  کسی که کلمه ی توحید را می گوید، و از طرفی مرتکب اعمالی می شود که با کلمه ی توحید منافات دارند؛ در ردیف مسلمانان قرار می گیرد، هر چند که اهل نماز و روزه هم باشد؟   ج: مرز بین کفر و اسلام، تلفظ کردن صادقانه و همراه با اخلاص کلمه …

عنْ عُبَادَهَ بْنِ الصَّامِتِ {رَضی اللهُ عَنهُ}أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله و سلم) خَرَجَ یُخْبِرُ بِلَیْلَهِ الْقَدْرِ، فَتَلاحَى رَجُلانِ مِنَ الْمُسْلِمِینَ فَقَالَ: «إِنِّی خَرَجْتُ لأُخْبِرَکُمْ بِلَیْلَهِ الْقَدْرِ، وَإِنَّهُ تَلاحَى فُلانٌ وَفُلانٌ، فَرُفِعَتْ، وَعَسَى أَنْ یَکُونَ خَیْرًا لَکُمْ، الْتَمِسُوهَا فِی السَّبْعِ وَالتِّسْعِ وَالْخَمْسِ». بخارى:۴۹ از عباده بن صامت {رَضی اللهُ عَنهُ}روایت است که: روزی، رسول الله (صلی الله و سلم) تشریف …

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و سلم : «لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَطَمَ الْخُدُودَ، وَشَقَّ الْجُیُوبَ، وَدَعَا بِدَعْوَى الْجَاهِلِیَّهِ». (بخارى: ۱۲۹۴) عبد الله بن مسعود رضی الله عنه روایت می کند که: رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: «کسی که (هنگام مصیبت) به سر وصورت خود بزند و گریبانش را پاره کند …

حدَّثَنَا أَبُو الْخَطَّابِ زِیَادُ بْنُ یَحْیَى الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو عَتَّابٍ سَهْلُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا الْمُخْتَارُ بْنُ نَافِعٍ حَدَّثَنَا أَبُو حَیَّانَ التَّیْمِىُّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِىٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ «رَحِمَ اللَّهُ أَبَا بَکْرٍ زَوَّجَنِى ابْنَتَهُ وَحَمَلَنِى إِلَى دَارِ الْهِجْرَهِ وَأَعْتَقَ بِلاَلاً مِنْ مَالِهِ رَحِمَ اللَّهُ عُمَرَ یَقُولُ الْحَقَّ وَإِنْ کَانَ مُرًّا تَرَکَهُ الْحَقُّ وَمَالَهُ صَدِیقٌ رَحِمَ …

خـــــداوند متعال لزوم نهایت احـــــترام و تکریم از والــــدین را در قالب چــــهار امــــر و دو نهـــى یادآور شــــده است: ۱:لزوم احســـــان به والــــدین؛ «و بالوالدین إحساناً».  ۲: نگفــــتن کمترین سخــــن اهانت آمیز به آن‌ها (أفّ) به هنگــــام دوران پیـــرى؛ ۲«اما یبلغنّ عندک الکبر أحدهما أو کلاهما فلا تقل لهما أفّ».۲ ۳: بر ســــر آن‌ها فریاد نــــزدن؛ «و لا تنهرهما». …

برای اینکه این اصول، به عنوان عقیده قرار بگیرند، ضروری است که به صورت قطعی و بدور از هر گونه شک و تردید آنها را بپذیریم؛ پس اگر دربارهی آنها اندکی شک و گمان داشته باشیم، عقیده بشمار نمیروند؛ بلکه ظن و گماناند. صاحب المعجم الوسیط درباره ی عقیده میگوید: العقیده: الحکم الذی لا یقبل الشک فیه لد￯ معتقده. عقیده …

حکام و فرمانروایان، علماء و پرهیزگاران. اینان کسانی هستند که در مورد آنها این ترس وجود دارد که مبادا گمراه شوند چون عموم مردم از اینان پیروی میکنند و دنباله¬رو آنها هستند. حکام از قدرت و نفوذ برخوردارند و علما وظیفه ی توجیه و ارشاد را برعهده دارند و پرهیزگاران میتوانند با عمل خود دیگران را فریب دهند. عموم مردم …

کفالت درلغت بمعنی ضم و پیوستن است‌ که در این آیه نیز بمعنی لغوی است‌:” وکفلها زکریا” زکریا علیه السلام مریم را به خود ملحق ساخت و در اصطلاح‌ شرع معنی لغوی نیز مورد توجه ‌است و بمعنی پیوستن ذمّه و عهده شخص‌ کفیل به ذمه وعهده شخص اصیل است ‌که خواهان کفالت است در مطالبه شخصی یا مطالبه وامی …

در صدر اسلام، سران حکومت‌های اسلامی کاملاً نقدپذیر بودند به گونه‌ای که نه تنها سران قبایل بلکه افراد ضعیف و ناتوان هم توانایی انتقاد از ایشان را داشتند و به‌راحتی نقد می‌کردند. آنان نقد و سوال را تهمت تلقّی نمی‌کردند؛ به‌راستی که آنان حاکمانی خداپرست بودند نه نفس پرست؛ ازین رو می‌گوییم که آنان محک حاکمیت اسلامی و اسوه حاکمان …

معمولا وقتی سخن از زندان و رهایی مطرح می شود، این‌طور بذهن می رسد که شخص دیگری مارا محبوس نموده و توانسته‌ایم از این زندان خلاص شویم؛ اما حقیقت این است که در چنین زندانی نهایتا جسم و تن آدمی زندان می‌شود و چه بسا که به تقویت و رشد فکر و روح او نیز بیانجامد! لکن درد اصلی در …

قوله تعالى: ﴿إِنَّ اللهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ﴾؛ یعنی خداوند کسی را که به او شرک ورزد، نمی‌آمرزد. پس عقایدی که درباره‌ی ذات و صفات الٰهی است، باور داشتن آن‌ها برای مخلوق شرک است.  بعضی از مراتب شرک بدین قرار است: شریک گردانیدن در علم یعنی اعتقاد داشتن نسبت به عالِم و به اصطلاح مرشدی که او از همه‌ی …