سلف صالح

بسیاری از دعوت‌گران مسلمان در این زمان که بهره‌ای از علم قرآن و سنت دارند، از سلف پیروی‌‌ نمی‌‌‌‌‌‌کنند. البته بحثی که ما در این جا داریم، مثال دوم یعنی: پیروی از سلف در ایمان به آیات و احادیث صفات و معنای عربی آن‌ها و منزه دانستن خداوند از شبیه و مانند است. آری، این‌ها نمی‌‌‌‌‌‌خواهند سلفی باشند و از …

مسئله‌ی وجوب اقتدا به آن گروه (صحابه و تا بعین) از سلف بدعتی جدید نیست بلکه دستور الزامی است که خداوند متعال به آن اشاره و حتی تصریح کرده است. آن جا که می‌‌‌‌‌‌فرماید: «وَ مَنْ یُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدى وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُؤْمِنینَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصیراً»: (و هر …

به کسانی که در آغاز سخن اشاره کردیم، اعم از سلفی‌ها و دیگر کسانی که بر روش آن‌ها هستند و گاهی اوقات با اسم های دیگر شناخته می‌‌‌‌‌‌شوند اما از تمام گروه‌های اسلامی‌‌‌‌‌‌ دیگر فرق دارند. چرا که این‌ها منتسب به چیزی دیگر هستند و آن چیز: «عصمت خروج از قرآن و سنت با اسم پایبندی به قرآن و سنت …

۱- لفظ‌های «فهم» ، «فقه» و «علم» از لحاظ معنی به هم نزدیک‌ هستند اگر چه مترادف نباشند، و فهم کامل نتیجهٔ تفکر و تأملی است که بعد از فهم تفسیر صورت می‌پذیرد و تفسیری که از سلف نقل شده است بیانگر قسمتی از فهم آنها از آیات قرآن است. ۲- فهم دو نوع است: یکی : ذهنی ـ شناختی، …

سوم: از گفتار صحابه و پیشوایان نخستین که به پایبندی بر انچه سلف ـ رحمهم الله ـ بر آن بوده‌اند تشویق می‌کند: روایت‌ها و نصوص بسیاری، از صحابه و تابعین و پیشوایان دین وارد شده که به الگو پذیری و پیروی از سلف صالح و پیمودن راه آنها در فهم و دانش و کردار و باور تشویق می‌کند. پیش از …

مطلب اول: دلیل‌های حجت بودن فهم سلف پس از اینکه در فصل گذشته دربارهٔ اهمیت فهم سلف سخن گفتیم  و پس از بیان دلیل‌هایی که مقدم دانستن آن را بر ما واجب می‌نمود، خوب است در این فصل دلیل‌های شرعی که بیانگر ضرورت مقدم دانستن فهم سلف و مراجعه به آن هنگام اختلاف و درگیری و داور قرار دادن آن …

ابن تیمیه ـ رحمه الله ـ می‌گوید: «هر کس زبان صحابه، که با آن سخن گفته و رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ نیز از طریق آن، آنها را مورد خطاب قرار می‌داد، و طبیعت کلامی آنها را، نداند ، سخن را تحریف می‌کند زیرا بسیاری از افراد با اصطلاح و عادت قوم خویش در به کار …

ابن تیمیه ـ رحمه الله ـ‌ می‌گوید: «صحابه فهمی نسبت به قرآن داشتند که بر بیشتر متأخرین پنهان مانده است، همچنین صحابه نسبت به امور سنت و وضعیت و حالت‌های پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فهمی داشته‌اند که بیشتر متأخرین نسبت به آن شناختی ندارند. آنها پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و نازل شدن …

– ۲ اشتیاق آنها در فراگیری علم و فهم نصوص و پرسش دربارهٔ مسائلی که در فهم آن دچار مشکل می‌شدند: می‌دانیم که پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ که پدر و مادرم فدایش باد ـ پس از رساندن پیام آشکار الهی وفات یافت، وی آنچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده بود را توضیح داد و هیچ …

شامل دو مطلب است: مطلب اول: اهمیت فهم سلف صالح. مطلب دوم: توجه علما به گرد آوری آن. مطلب اول اهمیت فهم سلف صالح: می‌دانیم که الله ـ متعال ـ  قرآن کریم را نازل نمود ﴿تِبۡیَٰنٗا لِّکُلِّ شَیۡءٖ﴾ [النحل: ٨٩] «بیان هر امر است» و ﴿تَصۡدِیقَ ٱلَّذِی بَیۡنَ یَدَیۡهِ وَتَفۡصِیلَ کُلِّ شَیۡءٖ﴾ [یوسف: ١١١] «تصدیق کتاب‌هاى پیش از خود و …

اول: آن مسائل علمی که سلف فهم خود را از طریق گفتار یا کردار یا اقرار بیان کرده‌اند چه از مسائلی باشد که بر آن اجماع داشته‌اند یا اینکه در مورد آن اختلاف نظر کرده‌اند. و احکام آن بر اساس حالت‌های مختلف، متفاوت است چنانکه بیان شد. دوم: اقتدا به سلف در مسیر پیمودن و به دست آوردن علم ، …

۱- فهم آنها از اصول کلی در مورد اصول یا فروع دین که پیش از این بیان شد. ۲- فهم آنها از نص شرعی. این فهم از طریق گفتن صریح آن با بیان معنی یا تفسیر، یا عمل به آن اگر از مسائل عملی باشد یا دلیل آوردن از آن، در رد آنچه مخالف با مفهوم این نص می‌باشد، آشکار …

پس از اینکه معنای «فهم» برایمان آشکار گشت و دانستیم که شامل فحوایی است که الفاظ وارد شده بیان می‌کنند، و شامل استنباط احکام و انواع رهنمون‌ها می‌باشد، و از طرفی دیگر شامل برداشت‌ها و مفهوم‌های استنباط شده از اشاره‌هایی است که در نص وجود دارد، و پس از اینکه معنای «سلف» را دانستیم و اینکه منظور ما در اینجا …

ابن قیم ـ رحمه الله ـ می‌گوید: «سلف ـ رحمهم الله ـ مخالفت با نصوص در برابر آرای رجال را بسیار بد می‌داشتند و آن را هرگز نمی‌پذیرفتند».[۱] ابوقتاده می‌گوید: همراه با گروهی نزد عمران بن حصین ـ رضی الله عنه ـ بودیم و بشیر بن کعب نیز با ما بود. عمران گفت: رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم …

صحابه ـ رضی الله عنهم ـ زیباترین نمونه‌های تسلیم در برابر نصوص شرعی و بزرگداشت آن بودند. نمونه‌های بسیاری از تسلیمِ آنان موجود است که از حد و حصر خارج است از جمله: هنگامی که تحریم خمر نازل شد و پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ آیاتِ آن را بر اصحاب قرائت کرد و به این سخن پروردگار متعال …

الله تبارک و تعالی مى فرماید: ﴿مَا ضَلَّ صَاحِبُکُمۡ وَمَا غَوَىٰ* وَمَا یَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ * إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡیٞ یُوحَىٰ﴾ [نجم: ۲-۴] (یار شما گمراه نشده و به کژراهه نرفته است (۲) و از سر هوا و هوس سخن نمی‌گوید (۳) این سخن به جز وحیی که وحی می‌شود نیست). او ـ صلی الله علیه وسلم ـ هدایتگر است …

یکی از بزرگترین نعمت‌های الله متعال بر بندگان مومنش این است که راه رسیدن به خودش را برای آنان مبهم نساخته،‌ بلکه آن را به کامل‌ترین روش و شیواترین بیان، برایشان آشکار نموده است: ﴿لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِینَ إِذۡ بَعَثَ فِیهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ یَتۡلُواْ عَلَیۡهِمۡ ءَایَٰتِهِۦ وَیُزَکِّیهِمۡ وَیُعَلِّمُهُمُ ٱلۡکِتَٰبَ وَٱلۡحِکۡمَهَ وَإِن کَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٍ﴾  [آل …

  جهاد یعنی نبرد و کارزار با کفار. وقتی لفظ جهاد به صورت مطلق می آید، منظور رویارویی با کفار است؛ آن-هم برای بلند نمودن کلمه ی الله؛ و همیشه برای جنگ با کفار اطلاق می شود مگر این که بنا بر دلیلی به معنای دیگری هم به کار رود. جهاد بر دو نوع است: ۱-           جهادِ طلب(تهاجمی): یعنی به …

  گفتار علمای سلفی معاصر در این باره بسیار واضح و صریح است. علامه آلبانی رحمه الله در توضیح یکی از احادیث می­گوید: بنا بر تمام این دلالت­ها نمی­توانیم این گروه از مسلمین را تکفیر کنیم. چرا که به آنان اقامه­ی حجت نشده است و به قدر کافی دعوتگرانی وجود ندارند که دعوتِ توحید را به صورت خالص و عاری …

امر به معروف و نهی از منکر بر امت، فرض کفایه است. اگر گروهی به این کار بپردازند تا که معروف عام گشته و منکر دور شود، این مسئولیت از بقیه ی مردم ساقط می گردد. و از نظر جمهور علما هر کس که خود قادر به دعوت باشد یا بتواند دیگری را در این امر کمک کند ولی این …

سلفیت گرایشی است که نصوص شرعی را به عنوان برنامه و موضوع بر دیگر گروه ها عرضه می کند. و در علم و عمل بسیار به روش رسول صلی الله علیه وسلم و صحابه رضی الله عنهم پایبند می باشد. و روش ها و برنامه هایی که در عقیده، عبادت، و قانونگذاری با این روش مخالف باشند را دور می …

  آری بدون شک برای پایبندی به اصالتِ دعوت با استفاده و بکارگیری وسایل معاصر، بر اساسِ روش سلف صالح در تبلیغ دعوت و روبرو شدن با واقعیتی که در آن زندگی می کنیم، دارای ضوابظ و قوانینی است که باید مراعاتش نمود. مهمترین آن ها عبارتند از: ۱-            پایبندی به اصول شریعت به صورت تامّ و تمام، تمسّک به …

از ویژگی های آشکار دعوت سلفیت این است که فهم اسلام را برای مردم آسان می گرداند. دروازه های تحصیل و فهم قرآن و سنت را بدون هیچ محدودیت و سختی، باز می نماید. فراگیریِ علم، حقّی محفوظ برای تمام اقشار جامعه است. یادگیریِ برخی از موارد علمی بر مسلمانان واجب است. ارتباط و پیوند با قرآن چه در تدبر …

عامل اختلافات مسلمین سه چیز است: ۱- برخی اختلافات، اختلاف تنوع و گوناگونی است. این مسئله را باید بارور کرد و در این مورد همکاری و تعاون نمود. نباید برای برداشتنِ اختلافِ سلیقه کوشید. چرا که با رشد و تکامل در تنوعِ سلیقه نه هدف محقِّق می گردد. ۲- بعضی اختلافات هم از نوعِ تضاد هستند. ولی گنجایش چنین اختلافاتی …

  سلفی ها هرگز از روشن نمودن سنت ها و بیان فرایض متروک خسته و دلتنگ نمی شوند. انجام سنّت ها در کنارِ واجبات، نشان دادنِ تصویر کامل و دقیقی از اسلام خواهد بود. پایبندی جامعه ی مسلمان به تمام سنّت ها و واجبات و اجرایی کردن آن ها باعث می شود دین به صورت کامل محفوظ بماند و بدون …

۱-            تقسیم دین به پوسته و مغز:  این نوع تقسیم بندی جدید و خود ساخته است. چنین چیزی از سلف صالح ثابت نشده است. به مقتضای چنین ایده ای برخی افراد به بخش هایی از دین توجه کرده اند که آن را مغز و لب دین می دانند و بخشی دیگر را به گمان این که پوسته و ظاهر دین …

منظور از شمولیت درعرضه ی دین اسلام و دعوت به سوی آن وعمل به آن، دعوتی کلی است که تمام جوانب دین اسلام را دربرگیرد. همچنین باید به ارتباط دادن اجزاء با یکدیگر توجه خاص نمود و هیچ موضوعی را به حسابِ موضوعی دیگر کنار نگذاشت. نباید امری مهم را بر مهم تر مقدّم کرد. البته باید مراعات شک و …

    شریعت ساختنِ مسجد بر قبور صالحین را حرام دانسته است. احادیث متعددی بر تحریم و هشدار در این مورد آمده است؛ از جمله:   در حدیثی مرفوع ابوهریره رضی الله عنه می  گوید: «قَاتَلَ اللَّهُ الْیَهُودَ اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِیَائِهِمْ مَسَاجِدَ»: (الله یهود را نابود کند، زیرا قبور پیامبرانشان را مسجد کردند) [۱].   رسول صل الله علیه و سلم …

فرا خواندن غیر الله شرک و حرام است. گر چه صاحبش بر آن اسمِ تبرّک، شفاعت و یا بزرگداشتِ صالحین بگذارد. الله متعال می فرماید: * وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن یَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا یَسْتَجِیبُ لَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُون* وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَکَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کَافِرِینَ *: (و کیست گمراه‌تر از آن کس …

  توحید و یکتاپرستی حق الله متعال بر بندگان است. چنان که رسول الله صل الله علیه وسلم  به معاذ بن جَبَل می فرماید: «حقُّ اللهِ علَی العِبادِ أَن یَعبُدوهُ و لا یُشرِکوا بهِ شیئاً»: (حق الله بر بندگانش این است که او را بپرستند و هیچ گونه شرکی به او نکنند). هر کس مرتکب شرک شود، تمام اعمالش نابود …

روش دعوت سلفیت در امور زیر خلاصه می شود:   نخست: دعوت به ایمان با تمام معانی و ارکانش: از شناخت الله متعال  با اسماء و صفاتش گرفته تا عبادتِ الله با این نام و صفتها ، توحید ربوبیت و الوهیت، کفر به طاغوت، جنگ با تمام صورت های قدیم و جدیدِ شرک، از قبیل شرک قبور و خرافات، شرکِ …

 روش سلفی برپا دارنده­ ی قرآن و سنت بر مبنای فهم صحابه رضی الله عنهم،  تابعین، تبع تابعین و کسانی که به نیکی از ایشان پیروی کرده اند، می ­باشند. سلفی­ها فهم و برداشت این افراد از قرآن و سنت را بر فهم و برداشتِ هر کس دیگر مقدم می­ دارند. خصوصاً در بحث عقاید و آن­چه بر آن اجماع …

  کیفیت یعنی حقیت و کُنهِ یک چیز. عرب ها گویند: کیّف الشیءَ، یعنی برای آن چیز کیفیت مشخصی بیان داشت.   فرق میان کیفیت و تمثیل این است که کیفیت یعنی معتقد باشد صفت الله متعال داری فلان کیفیت و چگونگی است، ولی تمثیل، یعنی صفات باری تعالی همانند صفات مخلوقات است.   منظور سلف از نفی کیفیّت نه …

نام: ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیره بن بردزبه ی بن جعفری بخاری مقلب به شیخ ،حافظ ومحدث امام بخاری برجسته ترین فرددرحدیث میباشد تاحدی که درزمان خوداو راامیرالمومنین فی الحدیث می نامیدند . سال ۱۹۴هجری دربخارا به دنیا آمد . پدرش رادرکودکی ازدست داد وتحت حمایت مادرش درآمد . امام بخاری درکو دکی هردوچشم خود راازدست داد …

کیفیت یعنی حقیت و کُنهِ یک چیز. عرب ها گویند: کیّف الشیءَ، یعنی برای آن چیز کیفیت مشخصی بیان داشت.   فرق میان کیفیت و تمثیل این است که کیفیت یعنی معتقد باشد صفت الله متعال داری فلان کیفیت و چگونگی است، ولی تمثیل، یعنی صفات باری تعالی همانند صفات مخلوقات است.   منظور سلف از نفی کیفیّت نه بدین …

آری اقوال بسیار زیادی از سلف صالح در این زمینه نقل شده است؛ به عنوان نمونه: شافعی: می گوید: اگر بنده ی الله به هر آن چه الله از آن نهی فرموده است، البته غیر از شرک، مرتکب شود، بهتر از آن است که در علم کلام نظر افکند. هم چنین از وی نقل است که می گوید: حکم من …

مطلقاً نام نهادن بر حقیقتی که باعث ضرری نگردد، چه در مسایل شرعی باشد یا در مباحات، و مادامی که اسم، بر یک باطل دلالت دارد، از نگاه شرع ممنوع نیست.   برخی از مسلمانان به دلیلِ هجرتشان مهاجر نامیده شدند. و برخی دیگر چون به مهاجرین یاری رساندند به انصار نامگذاری شدند. و آنان که بعداً آمدند و از …

اختلاف مورد نظر در اینجا اختلاف عقیده ایست که در میان مسلمانان بروز کرده است. این دگراندیشی ها در قالب نظریات نوپیدایی که با اعتقادات صحابه رضی الله عنهم در تضاد بود، نمودار گشت. اما این نظریه پردازانِ جدید تعدادی انگشت شمار بودند. بعداً آیندگانی همانند: خوارج، شیعه و قدریه از آنان دنباله روی کردند. این نوآوری های اعتقادی در …

  قطعاً چنین گمانی نادرست است. سلفیت عکس العمل عوام امّت اسلامی برای رویارویی با جریان عقلانی فلاسفه و متکلمین که در دوران عباسی ظهور کرده و منتشرگشت، نیست. جمهور اهل سنت پایبند شدند و نصوص شرعی را بر عقل مقدّم نمودند. در حقیقت آنان پیرو روش صحابه رضی الله عنهم و اهل حدیث بودند. و این رویکرد از نظر …

  اصطلاح سلفیت، در عصر عباسی بنا بر انتساب آن به سلف، در قبال اصطلاح خَلَف، نمودار گشت. چرا که اشعری­ ها و ماتریدی ­ها بر این باور بودند که روش خَلَف از رویکرد سَلَف استوارتر و آگاه­تر است. همچنین ادعا کردند به طبق برنامه ­ی متکلمین که عقل را بر نقل(قرآن و سنت) مقدّم می­دارند، روش و خط­ مشی …

  یعنی قبول و عمل به خواسته های روش سلفی. هیچ راهی برای برپایی امت اسلامی جز بازگشت به اسلام نیست. مصدر و منبع اصلی اسلام، قرآن و سنت است. بهترین و کامل ترین تطبیق و اجرای قرآن و سنت، در نسل صحابهش و کسانی بوده است که در مسیر ایشان گام نهادند. از این رو سلفیت یعنی بازگشت با …

سَلَف و سلفیت به چه معناست؟ کلمه­ ی السَّلَفِیَّه، مصدر صناعی[۱] است که در آخرش یاء و تای مؤنث آمده است. اصل کلمه السَّلَف می­باشد. سَلَفَ یعنی پیش افتاد. و السَّالِف به معنای پیشین، قبلی و سابق می باشد.   و سَلَفُ الرَّجُل، به معنای ((پدران پیشین شخص)) می­باشد. همچنین سَلَفْ به معنای پدران پیشینِ شخص و خویشاوندان وی که …

–              مخالفت با هر چیز قدیمی و تعریف از هر چیز جدید و نوپیدا. خیر و نیکی در پیروی و اتباع نهفته است، نه در نوآوری و بدعت. ذاتاً برای حکم دادن به حق و باطل و یا خوب و بد در امور، قدیم و جدید بودن اعتباری ندارد؛ بلکه اعتبار آن، بسته به موافقت با حق است. از جهتی …

شیخ عبدالرحمن عبدالخالق حفظه الله می گوید: (( الله متعال دین اسلام را برای تمام انسان ها فرو فرستاد و رسولش صلی الله علیه و سلم را برای تمام جهانیان مبعوث نموده است. و از آن جا که مردم در ذکاوت و سرعتِ درک و فهم متفاوت هستند، الله متعال این دین را نه تنها در عمل آسان قرار داده …

موازنه ی بر مبنای جدید و قدیم بودن، موازنه ای صحیح و درستی نیست. لیکن موازنه باید بر اساس تطابق و مقایسه ی میانِ حق و باطل صورت گیرد. حالا در هر عصر و زمانه ای که می خواهد باشد؛ چرا که در ارزشها تغییر و تبدیل صورت نمی گیرد .  اگر آنان که از غرب تقلید می کنند و …