تأویلِ آنان از چندین منظر باطل است؛ از جمله: ۱- تأویلِ این گونه که نصوص با گفتار متکلمین برابر آید، در حقیقت تحریفِ نصوص شرعی است. ۲- شرعاً جایز نیست با اصطلاحات کلامی که ساخته ی ذهن بشر است و احتمال درست و غلط بودن را دارد، با کلام الله مخالفت نمود. ۳- در همسویی و موافقتی که آنان مدعی …

قرآن، کلام الله ﻷ است که به زبان عربی بسیار روشن و واضح، بر پیامبرش محمدصلی الله علیه وسلم نازل نموده است. الله ما را به پیروی از آن و فهم و عمل به مقتضای آن دستور داده است. اصل در لغت این است که آن (لغت) را، بر ظاهرش به کار گیریم. لذا از نشانه های بارزِ روش سلفیت …

 تحریف یعنی تغییر و تبدیل. واژه ی تحریف از این سخن اعراب گرفته شد است که می گویند: حرّفتُ الشَّئَ عَن وجهِهِ حَرفاً. آن چیز را کاملاً تغییر دادم. تشدید بر روی حرف (راء) هم برای مبالغه است.   تحریف کلام هم یعنی تفسیرِ آن، بر خلافِ معنایی که به ذهن می رسد. کاری که متکلمین درمورد نصوص شرعی که …

 تأویل در اصطلاح متکلمین یعنی هر گاه از دید آنانِ میان دلایل عقلی و نصوص شرعی تعارضی یافت شد، باید عقل را اصل قرار داده و نص را تابع آن کنیم. وباید نص شرعی را به گونه ای تفسیر کرد، تا با دلیلِ عقلی هم خوانی داشته باشد.   تأویل در اصطلاح متأخرین یعنی بنا بر دلیلی که اقتضا می …

اصلِ ثابت و بلامنازع این است که هرگز میان نقلِ صحیح و عقلِ صریح تعارضی وجود ندارد. حال اگر گمان و خیالِ تعارض به ذهن آید، حتماً یکی از این موارد است: ۱- یا ممکن است دلیل نَقلی، صحیح و ثابت باشد و برخی ادعا کنند دلیلِ عقلی با نقلی در تعارض است، ولی  بعد از تحقیق و بررسی به …

روش سلف این بود که ابتدا از شریعت شروع می کردند. در فهم و پژوهش آن توجه می نمودند. هر آن چه از شرع می فهمیدند، آن را می گرفتند. و در پی آن عقل را تابع و فرمانبردار شرع می نمودند. و روایت را بر دیدگاه عقلی به روش متکلمین مقدم می داشتند. البته این بدین معنا نیست که …

 انکار سنت نبوی به ادعای کافی بودن قرآن، گمراهیِ بسیار واضحی است. رسول اللهص ما را نسبت به گمراهی اشخاصی که چنین مدعی هستند، هشدار داده است. در حدیث صحیح می خوانیم: «لَا أُلْفِیَنَّ أَحَدَکُمْ مُتَّکِئًا عَلَى أَرِیکَتِهِ یَأْتِیهِ الْأَمْرُ مِنْ أَمْرِی مِمَّا أَمَرْتُ بِهِ أَوْ نَهَیْتُ عَنْهُ فَیَقُولُ لَا نَدْرِی مَا وَجَدْنَا فِی کِتَابِ اللَّهِ اتَّبَعْنَاهُ»: (مبادا کسی از …

مثال ها در این زمینه بسیارند: ۱- الله  می فرماید: {والسَّارِق والسَّارِقه فَاقطَعُوا أَیدیَهُمَا}: (دستان زن و مرد دزد را ببُرید) . کلمه ی «سارق» در این آیه مطلق است. بریده شدن دست هم مطلق است، ولی سنت آن را توضیح می دهد. در تعریفِ سنت، سارق کسی است که یک چهارم دینار به بالا سرقت نماید. رسول الله صلی …

سنتِ نبوی، اصلی از اصولِ قانون گذاری اسلامی است. وظیفه ی رسولص هم این بود تا آیات قرآن را که الله متعال بر مردم نازل کرده بود، برایشان تبیین نماید. از این رو واجب است هر آن چه از سوی پروردگارش به ما ابلاغ نموده است را باور داشته و بدان عمل نماییم. در حدیث آمده است: «ألا إِنِّی أوتیتُ …

  مسایل دینی اعم از اصول و فروع، با خطابِ شارع فهمیده می شوند. پس حلال و حرام و امور اعتقادی از طریق وحی شناخته می شود. از این رو سلفِ صالح در هنگام استدلالِ مسایل دینی، به قرآن و سنت تمسک جستند.   شریعت هم به همین رویکرد دستور می دهد. الله می فرماید: {فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ …

 بعد از این  که میان گروه های مختلف کلامی نزاع و درگیری هایی پیرامون مسایل عقیده زیاد شد، اصطلاح سلفی و سلفیت پدیدار شد و شهرت یافت. و برای تشخیص روش سلفی از دیگر مذاهب نوپیدا و مبتدع که هر کدام مدعی بودند بر حق هستند، حتما باید رویکرد سلفی با قواعد و نشانه های منحصر به خود، متبلور می …

  معاویه رضی الله عنه بر منبر قرار گرفته و گفت: سَمِعتُ رَسولَ الله صلی الله علیه وسلم یَقولُ: «لا تزالُ طائفهٌ مِن أُمَّتی قائِمَهٌ عَلی أمرِ اللهِ لا یضُرُّهم مَن خَذَلَهم أو خَالَفَهُم حَتَّی یَأتِیَ أمرُ اللهِ و هُم ظاهِرونَ عَلَی النَّاس»: (از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که می فرماید: مدام بخشی از امتم بر امر …

 رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «افتَرَقتِ الیَهُودُ علَی إحدی وسَبعینَ فِرقَه وافتَرقتِ النَّصاری علی اثنَتینِ وسَبعینَ فِرقه وسَتفتَرقُ أمَّتی علی ثَلاثٍ وسبعینَ فرقَهً کُلُّها فَی النَّار، إلا واحده».قالوا: مَن هِی یَا رَسُولُ الله؟ قال:«الجَمَاعَه»: (یهود به هفتاد و یک فرقه تقسیم شد و نصارا به هفتاد و دو دسته پراکنده شدند و امت من به هفتاد و …

  هنگام رحلت رسول الله صلی الله علیه و سلم دین، درست همانند زمان نزولش تازه و شاداب و پاک بود. و نسل صحابه رضی الله عنهم به خاطر حرص بر حفظ این دست آورد به صورت پاک و زلال بر همه برتری داشتند. در مسایل اعتقادی و اصول دین یکدل بودند. در هیچ یک از امور اعتقادی با هم …

  خیر. «سلفیت» هرگز به عنوان جایگزین نامِ «اهل سنت و جماعت» و یا ملغی کننده ­ی آن نیست. زیرا روش سلفی همان مذهب اهل سنت و جماعت است. روش سلفی، همان روش اهل حدیث است. تمام این نام­ها مترادف یکدیگر­اند. و همگی به فرقه یا گروهِ نجات یافته­ای که موسوم به «الفرقه الناجیه: گروه نجات یافته» است و رسول …

مطلقاً نام نهادن بر حقیقتی که باعث ضرری نگردد، چه در مسایل شرعی باشد یا در مباحات، و مادامی که اسم، بر یک باطل دلالت دارد، از نگاه شرع ممنوع نیست.   برخی از مسلمانان به دلیلِ هجرتشان مهاجر نامیده شدند. و برخی دیگر چون به مهاجرین یاری رساندند به انصار نامگذاری شدند. و آنان که بعداً آمدند و از …

اختلاف مورد نظر در اینجا اختلاف عقیده ایست که در میان مسلمانان بروز کرده است. این دگراندیشی ها در قالب نظریات نوپیدایی که با اعتقادات صحابه رضی الله عنهم در تضاد بود، نمودار گشت. اما این نظریه پردازانِ جدید تعدادی انگشت شمار بودند. بعداً آیندگانی همانند: خوارج، شیعه و قدریه از آنان دنباله روی کردند. این نوآوری های اعتقادی در …

  قطعاً چنین گمانی نادرست است. سلفیت عکس العمل عوام امّت اسلامی برای رویارویی با جریان عقلانی فلاسفه و متکلمین که در دوران عباسی ظهور کرده و منتشرگشت، نیست. جمهور اهل سنت پایبند شدند و نصوص شرعی را بر عقل مقدّم نمودند. در حقیقت آنان پیرو روش صحابه رضی الله عنهم و اهل حدیث بودند. و این رویکرد از نظر …

  اصطلاح سلفیت، در عصر عباسی بنا بر انتساب آن به سلف، در قبال اصطلاح خَلَف، نمودار گشت. چرا که اشعری­ ها و ماتریدی ­ها بر این باور بودند که روش خَلَف از رویکرد سَلَف استوارتر و آگاه­تر است. همچنین ادعا کردند به طبق برنامه ­ی متکلمین که عقل را بر نقل(قرآن و سنت) مقدّم می­دارند، روش و خط­ مشی …

  یعنی قبول و عمل به خواسته های روش سلفی. هیچ راهی برای برپایی امت اسلامی جز بازگشت به اسلام نیست. مصدر و منبع اصلی اسلام، قرآن و سنت است. بهترین و کامل ترین تطبیق و اجرای قرآن و سنت، در نسل صحابهش و کسانی بوده است که در مسیر ایشان گام نهادند. از این رو سلفیت یعنی بازگشت با …

سَلَف و سلفیت به چه معناست؟ کلمه­ ی السَّلَفِیَّه، مصدر صناعی[۱] است که در آخرش یاء و تای مؤنث آمده است. اصل کلمه السَّلَف می­باشد. سَلَفَ یعنی پیش افتاد. و السَّالِف به معنای پیشین، قبلی و سابق می باشد.   و سَلَفُ الرَّجُل، به معنای ((پدران پیشین شخص)) می­باشد. همچنین سَلَفْ به معنای پدران پیشینِ شخص و خویشاوندان وی که …

–              مخالفت با هر چیز قدیمی و تعریف از هر چیز جدید و نوپیدا. خیر و نیکی در پیروی و اتباع نهفته است، نه در نوآوری و بدعت. ذاتاً برای حکم دادن به حق و باطل و یا خوب و بد در امور، قدیم و جدید بودن اعتباری ندارد؛ بلکه اعتبار آن، بسته به موافقت با حق است. از جهتی …

اصالت به معنای تحجُّرِ عقلی نیست. و تجدُّد و به روز بودن به معنای بی ثباتی در موقعیت و تصمیم ها و محو شدن شخصیتِ مسلمان نیست. و هدف از آن برآورده کردن خواسته ها و میل و رغبت ها نیست. تمام این مورد با راه راست و دعوت مردم به سوی هدایت مخالف است. در شریعت هم نسبت به …

  داعیِ سلفی با وسایل و روش های جدید با مشکلات و گردنه های راهِ دعوت مقابله کرده و آن ها را حل می کند. این کار با اصالتِ دعوت منافاتی ندارد. چرا که اصالت و معاصر بودن، از کلماتی است که در موردش زیاد سخن گفته می شود. و در عصر حاضر هم به سوی این دو واژه فراخوانده …

شیخ عبدالرحمن عبدالخالق حفظه الله می گوید: (( الله متعال دین اسلام را برای تمام انسان ها فرو فرستاد و رسولش صلی الله علیه و سلم را برای تمام جهانیان مبعوث نموده است. و از آن جا که مردم در ذکاوت و سرعتِ درک و فهم متفاوت هستند، الله متعال این دین را نه تنها در عمل آسان قرار داده …

موازنه ی بر مبنای جدید و قدیم بودن، موازنه ای صحیح و درستی نیست. لیکن موازنه باید بر اساس تطابق و مقایسه ی میانِ حق و باطل صورت گیرد. حالا در هر عصر و زمانه ای که می خواهد باشد؛ چرا که در ارزشها تغییر و تبدیل صورت نمی گیرد .  اگر آنان که از غرب تقلید می کنند و …

سلفیت برای هر زمان و مکانی برنامه ­ی زندگی است. دشمنان اسلام به صورت عام و دشمنان سلفیت به صورتِ خاص می­ پندارند، سلفیت دعوتی عقب مانده است که برای بازگشت به عقب و گذشته فرا می ­خواند و پیشرفت فرهنگی و شهرنشینیِ معاصر را رد می ­کند. چنین پنداری از ریشه نادرست است. زیرا سلفیت با پیشرفت در تعارض …

بدعت­ های حقیقی واضافی:   حقیقی: آن­چه از تمام جنبه­ هایش بدعتِ محض باشد که به هیچ وجه از طریق سنت نتوان آن را اثبات نمود. لذا این بدعت تماماً از شریعت خارج است. گرچه مبتدع به هر آن­چه می­ پندارد شبهه است، پای­بندی می ­کند. از جمله: طواف مکانی غیر از کعبه، ایستادن در غیر عرفات، نهادن مجسمه و …

 بدعت بر حسب مخالفتش با شریعت به انواع متعدد تقسیم می ­گردد. گاهاً در مورد عقیده و احکام است؛ و بنا بر زمان ­ها و مکان­ های معین و بنابر زیرشاخه­ های آن با شرع در مخالفت­ند. گاهی اوقات انسان به گمان این­که با ترک برخی کارهای مشروع که رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را انجام داده­ اند، …

 هشام بن عمرو می ­گوید: امروزه به مردم در مورد نوآوریِ آنان اعتراض نکنید، که جوابی برایش دارند. از سنت در مورد آنان بپرسید، زیرا سنت را نمی ­شناسند. حذیفه گوید: هر کاری را که صحابه  نکرده اند، شما هم انجامش ندهید. از ابن عباس  روایت است: منفورترین عمل نزد الله  بدعت است. سفیان ثوری : گوید: بدعت در نزد …

نوآوری گمراهی است و گم­راهی در نقطه ­ی مقابل هدایت است. انسان ره ­گم کرده، شریعت بر او پوشیده می­ ماند و هدایت ­گری نیست که او را ره بنماید. لیکن گناه و معصیت خطا است و به خطاکار، گم­راه گفته نمی ­شود. ابن قیم : در الجواب الکافی گوید: ((معلوم است که ضرر انسانِ گناه­ کار فقط به خودش …

نوآوری گمراهی است و گم راهی در نقطه ی مقابل هدایت است. انسان ره گم کرده، شریعت بر او پوشیده می-ماند و هدایت گری نیست که او را ره بنماید. لیکن گناه و معصیت خطا است و به خطاکار، گم راه گفته نمی شود.   ابن قیم در (الجواب الکافی) گوید: ((معلوم است که ضرر انسانِ گناه کار فقط به …

  شریعت اسلام راه هایی را که بندگان الله متعال باید بر آن، رَه پیمایند را معین نموده است. بدترین بدی و شرارت عوض نمودن این راه ها است. زیرا الله متعال می داند و ما نمی دانیم. حال، مبتدع گمان دارد راه های دیگری را هم یاد دارد و تمام چیزهایی را که شریعت بر شمرده کامل نیست. و …

الله متعال می فرماید: *الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دیناً*: (امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم، و اسلام را براى شما [به عنوان‌] آیینى برگزیدم) . و در حدیث می خوانیم: ترَکتکُم علی البیضاءِ لَیلُها کَنَهارها و لا یَزیغُ عَنها بَدی إلّا هالِکٌ مَنْ یَعِشْ مِنْکُمْ بَعدی …

سنت در لغت به معنای طریقه و روش می  باشد، حتی اگر مورد پسند و رضایت بخش هم نباشد. و سنت، شرعاً در مقابل بدعت قرار می گیرد؛ یعنی یا رسول الله صل الله علیه و سلم یا سلف صالح بعد از پیامبر صل الله علیه و سلم این روش را انجام داده اند  و شامل تمام مستحبات، واجبات و …

بدعت: روشی نوپیدا و خود ساخته ای که شبیه دین است و با زیاده روی در عبادتِ الله  اجرا می گردد. طریقه: راه و روشی که برای حرکتِ بر آن، ترسیم گردد. دین: عقاید و عبادات و معاملات و اخلاقیاتی که الله متعال بر زبان پیامبر  صل الله علیه و سلم شروع گردانده است. طریقه یا راه، به دین مقیّد …

شمولیت و فراگیر بودن اسلامی یعنی پای بندی به مبارزه با هر خرافه، سخن بیهوده، شرک و کارهای زشتی که با اسلام در تناقض است. هم چنین مبارزه با هر بدعت و نوآوری که به اسلام نسبت داده شود. لذا شمولیت و فراگیر بودن اسلام به این معنا نیست که بر این مخالفت ها چشم ببندد تا دین همان گونه …

دعوت به تناسب جامعه به عنوان یک کُل، باید دعوتی عمومی باشد. تمام واجبات و مستحبات دینی را شامل، و نهی از تمامِ محرمات و مکروهاتِ دینی را دربرگیر باشد. بیان تمام این موارد از حقوق لاینفک جامعه است. تا با این رویکرد، دین به صورت کامل به مردم ابلاغ شده و کاملاً در جامعه اجرایی گردد. تبلیغ و رساندن …

   برخی اعتراض می کنند: اعمال به نیت ها بستگی دارد؛ مهم این است که قلب اصلاح شود؛ اگر قلب اصلاح شد تمام جسم اصلاح می شود، و اگر فاسد شد، کل جسم فاسد می شود. پس مادامی که نیتِ قلب سالم و درست باشد، بی توجهی و رها کردنِ ظاهر مشکل ساز نیست. مهم پای بندی به ارکان و …

  از قیاس­ های فاسدِ عقلی که با آن مردم را می­ فریبند، این سخن آنان است: مثال آنان که در مورد مسایل فرعی صحبت می­ کنند، در حالی که دشمنان ما را محاصره کرده ­اند، مثال شخصی است که بر ساحل ایستاده است و شخصی دیگر با امواج گلاویز است و دست و پنجه نرم می ­کند و هر …

آن  چه مخالفین گمان می کنند، چیزی جز نتیجه ی تخیل آنان نیست. می پندارند نسبتِ میانِ رو در رویی با دشمن و پیروزی بر آنان و میان آموزشِ مسایل فرعی و پای بندی به آن، هر چند هم که ریز باشند، تباین تقابُل  وجود دارد. مانند تباین دو چیز که نقیض هم اند: مثل عدم و وجود، نفی و …

واضح است که الله دینش را بر پیامبرش نازل کرد تا با آن انسان مسلمان را بسازد و او با دین، در دنیا و آخرت خوشبخت و سعادتمند شود. و بر هیچ خردمندی پوشیده نیست که امر و نهی دینی سهم بسزایی در ساختار انسان دارد. فرقی نمی­ کند این امر و نهی مربوط به مستحبات باشد یا واجبات. چرا …

  این تقسیم ­بندی در برداشت از قرآن و سنت و عمل به آن دو، نو پیدا و خودساخته است. هرگز از سلف صالحمان چنین چیزی اثبات نشده است. نه کسی چنین گفته و نه کسی بدان عمل نموده است. و به مقتضای چنین تقسیمی کارهایی به عنوان مغز دین معرفی می ­شود، که باید به آن توجه کرده و …

نظرات و تفکرات جزئی که مسلمانان در قرن های معاصر آن را ساخته اند، بر نقصِ فهمِ صحیح از اسلام و پایبندی کامل به آن تأثیر گذاشته است.   مسلمانانِ صدر اسلام نگاه کلی و عمومیِ صحیحی بر تمام جوانب اسلام داشتند. به همین منظور یک پارچه و یک دست بوده و از هم جدا نمی شدند. سپس متأخرین آمدند …

برخی اختلافات، از نوعِ تنوع و گوناگونی است که باید آن را بارور کرد و در این موارد همکاری و تعامل نمود. و نباید سعی شود این نوع اختلاف سلیقه­ ها را ملغی نمود. زیرا با رشد و تکامل می­توان به هدف دست یافت.  برخی اختلافات هم، ضد و نقیض یک­دیگر هستند که گنجایش دارد و قابل تحمل است. بر …