عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِاللَّهِ رَضِیَ الله عَنْهُمَا: أَنَّ مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ کَانَ یُصَلِّی مَعَ النَّبِیِّ صلى الله علیه وسلم ، ثُمَّ یَرْجِعُ فَیَؤُمُّ قَوْمَهُ، فَصَلَّى الْعِشَاءَ، فَقَرَأَ بِالْبَقَرَهِ، فَانْصَرَفَ رجُلٌ، فَکَأَنَّ مُعَاذًا تَنَاوَلَ مِنْهُ، فَبَلَغَ النَّبِیَّ صلى الله علیه وسلم فَقَالَ: «فَتَّانٌ، فَتَّانٌ، فَتَّانٌ». ثَلاثَ مِرَارٍ أَوْ قَالَ: «فَاتِنًا، فَاتِنًا، فَاتِنًا». وَأَمَرَهُ بِسُورَتَیْنِ مِنْ أَوْسَطِ الْمُفَصَّلِ. (بخارى:۷۰۱) جابر بن عبد …

حدیث نزول، این گفته رسول صلى الله علیه وسلم است که مـی فرمـود ینزل ربناالی السماء الدنیاکل لیله حین یبقی ثلث لیل آخر فیقول من یدونی فاستجیب له من یسالنی فاطیه من یستغفرنی فاغفرله (پروردگارا ما هر شب در ثلث آخر شب به آسمان دنیا نزول مـی کنـد . سپس می گوید: چه کسی مرا می خواهد را او تا …

۲- خواب عمیقی که با آن شعور و ادراک باقی نماند، خواه مقعد به زمین چسبیده باشد یا خیر : به دلیل حدیث صفوان بن عسال که گفت : (کان رسول الله صلی الله علیه وسلم یأمرنا إذا کنا سفرا أن لا ننزع خفافنا ثلاثه أیام ولیالیهن، إلا من جنابه، لکن من غائط وبول و نوم)[۳] «پیامبر صلی الله علیه …

آنچه از دو راه جلو و عقب خارج می‌شود مانند ادرار، مدفوع و باد : به دلیل فرموده خداوند متعال : {أَوْ جَاْءَ أَحَدٌ مِّنْکُمْ مِنَ الغَاْئِطِ} ( (مائده : ۶)«یا اینکه یکی از شما قضای حاجت برگشتید». و به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه وسلم : (لایقبل الله صلاه أحدکم إذا أحدث حتی یتوضا، فقال رجل من حضرموت …

۱-نیت به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه وسلم : (إنما الأعمال بالنیات)[۱] «قبولی و صحت اعمال انسان به نیت بستگی دارد». تلفظ به نیت مشروع نیست؛ چون هیچ دلیلی از پیامبر ص در این باره ثابت نشده است. ۲- گفتن بسم‌الله: به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه وسلم : (لاصلاه لمن لاوضوء له، ولاوضوء لمن لم یذکر اسم …

از ابن عمر(رض) روایت است که گفت : شنیدم از پیامبر صلی الله علیه وسلم که می‌فرمود : (لا تقبل صلاه بغیر طهور)[۱] «هیچ نمازی بدون طهارت قبول نمی‌شود». طهارت دو نوع است: طهارت با آب و طهارت با سطح زمین. [۱]) صحیح [مختصر م ۱۰۴]، م (۲۲۴/۲۰۴/۱).

بکار بردن تمام ظروف بجز ظروف طلا و نقره جایز است؛ تنها خوردن و آشامیدن در ظروف طلا و نقره حرام است و می‌توان برای کارهای دیگر از آنها استفاده کرد : از حذیفه رض روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (لاتشربوا فی آنیه الذهب و الفضه، ولاتلبسوا الحریر والدیبا، فإنها لهم فی الدنیا و لکم …

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (خمس من الفطره : الإستحداد[۱] و الختان، و قص الشارب، ونتف الإبط و تقلیم الأظفار)[۲] «پنج چیز از فطرت است؛ تراشیدن موهای زیر ناف، ختنه کردن، کوتاه کردن سبیل، کندن موی زیر بغل و کوتاه کردن ناخنها». از زکریا بن ابی زائده از مصعب بن …

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که گفت : (قام أعرابی فبال فی المسجد، فتناوله الناس، فقال لهم النبی صلی الله علیه وسلم دعوه، و هریقوا علی بوله سجلا من ماء  أو ذنوبا من ماء فإنما بعثتم میسرین و لم تبعثوا معسرین) [۱۰] (شخصی اعرابی (صحرانشین) بلند شد و در مسجد ادرار کرد، مردم خواستند او را منع کنند …

از ابوسعیدرضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (إذا جاء أحدکم المسجد فلیقلب نعلیه و لینظر فیهما فإن رأی خبثا فلیمسه بالأرض ثم لیصل فیهما) [۹] «هرگاه یکی از شما به مسجد آمد کفشهایش را وارونه کرده به زیر آنها نگاه کند، اگر نجاستی را دید، آنرا به زمین بمالد و سپس در آنها …

نصوص بر جمع گردیدن بندگان بعد از زنده شدنشان به سوی سرزمین محشر به حالت کاملاً پابرهنه، عریان و ختنه نشده دلالت دارد. الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَحَشَرۡنَٰهُمۡ فَلَمۡ نُغَادِرۡ مِنۡهُمۡ أَحَدٗا ۴٧﴾ [الکهف: ۴۷]. «و آنان را برانگیزیم و کسی از آنان را ترک نکردیم» و می‌فرماید: ﴿یَوۡمَ تُبَدَّلُ ٱلۡأَرۡضُ غَیۡرَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُۖ وَبَرَزُواْ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ ۴٨﴾ [إبراهیم: ۴۸]. …

کتاب و سنت بر زنده شدن مردگان توسط الله تعالی دلالت دارد و بیان آن در بسیاری از جاهای کتاب خداوند و سنت رسول الله  صلی الله علیه و سلم آمده است. خداوند در کتابش می‌فرماید: ﴿ثُمَّ بَعَثۡنَٰکُم مِّنۢ بَعۡدِ مَوۡتِکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُونَ ۵۶﴾ [البقره: ۵۶]. «سپس بعد از مردنتان شما را زنده می‌گردانیم تا شکر گزار باشید». و می‌فرماید: …

در سنت کیفیت و چگونگی زنده شدن بیان شده است. خداوند بر زمین آب را نازل می‌کند پس به وسیله آن اهل قبور می‌رویند هماگونه که گیاهان می‌رویند. و دلیل بر آن حدیث ابوهریره رضی الله عنه است که شیخین روایت کرده‌اند. در آن رسول الله  صلی الله علیه و سلم می‌فرماید: «مَا بَیْنَ النَّفْخَتَیْنِ أَرْبَعُونَ قَالَ أَرْبَعُونَ یَوْمًا قَالَ …

بعث در کلام عرب بر دو وجه می‌آید:۱٫ به معنی ارسال کردن است. الله تعالی می‌فرماید: ﴿ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ﴾ [الأعراف: ۱۰۳]. «سپس بعد از آن‌ها موسی را فرستادیم». ۲٫ به معنی تحریک و برانگیختگی است. گفته می‌شود شتر را تحریک کرد پس او شورید. و از آن جمله زنده شدن مرده است که به صورت زنده شدن آن‌ها …

ایمان به زنده شدن از بزرگترین اصول ایمان در دین است و آن مشتمل بر جوانب متعددی است از آنچه نصوص در این باب بر آن دلالت دارد و بحث آن اینجا در خلال تعدادی از مطالب خواهد آمد که حقیقت آن را روشن و اهمیت ایمان به آن را آشکار می‌نماید و آنچه بر مؤمن واجب است این است …

در مبحث ملائکه در مورد منکر و نکیر صحبت شد، آن‌ها دو ملائکه هستند که از جمله وظایف آن‌ها سؤال پرسیدن از میت در قبر است. و هدف اینجا، بیان ایمان به آن‌ها بصورت تفصیلی است و آنچه از فتنه این دو در قبر حاصل می‌شود. آنگاه بیان اینکه این مسئله اینجا فرعی از ایمان به نعمت‌های قبر و عذاب …

نعمت‌ها و عذاب قبر برای جسم و روح با هم است. پس روح وقتی که متنعم یا معذب می‌شود به بدن متصل است پس نعمت و عذاب برای هر دوی آن‌هاست همانگونه که روح گاهگاهی که از بدن جدا می‌شود و متنعم یا معذب می‌گردد (شامل هر دو می‌گردد). پس نعمت و عذاب برای روح از بدن جدا نیست. و …

مطلب اول: ایمان به نعمت‌ها و ناخوشی‌های قبر و دلیل بر آن ایمان به نعمت‌های قبر برای اهل طاعت و ایمان به عذاب قبر برای کسی که مستحق آن است از اهل معصیت و گناه، از اصول ایمان می‌باشد که نصوص کتاب و سنت بر آن دلالت دارند. دلیل کتاب بر نعمت و خوشی‌های قبر این سخن الله تعالی می‌باشد: …

این آتش از عدن[۱] خارج می‌شود و مردم را به سوی محل تجمعشان می‌راند. و این آخرین نشانه بزرگ قیامت است. و دلیل بر این نشانه حدیث حذیفه بن اسید رضی الله عنه است و مسلم آن را بیان کرده که در آن پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «وَآخِرُ ذَلِکَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ الْیَمَنِ تَطْرُدُ النَّاسَ إِلَى مَحْشَرِهِمْ»[۲] «و …

و آن مخلوق بزرگی است. گفته شده طول آن شصت ذراع است و دارای دست و پا و پشمالو می‌باشد و گفته شده خلقت او شبیه تعدادی از حیوانات است. قرآن و سنت بر خروج آن قبل از برپایی قیامت دلالت دارند. الله تعالی می‌فرماید: ﴿۞وَإِذَا وَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَیۡهِمۡ أَخۡرَجۡنَا لَهُمۡ دَآبَّهٗ مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ تُکَلِّمُهُمۡ أَنَّ ٱلنَّاسَ کَانُواْ بِ‍َٔایَٰتِنَا لَا …

اگر گفته شود دین اسلام، دین دانش و آموزش برای زندگی سعادتمندانه دنیوی و اخروی بشر است، سخنی ناحق، گفته نشده است. اهمیت علم ودانش در اسلام بقدری است که اولین کلمه ای که جبرئیل به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله گفت؛ این بود: «اقرأ» (بخوان)!. و همچنین در سوره طه آیه ۱۱۴ به رسول الله صلی الله …

قرآن و سنت بر این نشانه دلیل هستند. الله تعالی می‌فرماید: ﴿یَوۡمَ یَأۡتِی بَعۡضُ ءَایَٰتِ رَبِّکَ لَا یَنفَعُ نَفۡسًا إِیمَٰنُهَا لَمۡ تَکُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ کَسَبَتۡ فِیٓ إِیمَٰنِهَا خَیۡرٗاۗ﴾ [الأنعام: ۱۵۸]. «روزی که بعضی از آیات پروردگارت بیایند کسی که قبلاً ایمان نیاورده یا در ایمان خویش عمل خیری را کسب نکرده ایمان آوردنش برای او هیچ نفعی ندارد» …

از آن آیه‌ای بصورت نوشته یا در قلب باقی نمی‌ماند. و دلیل بر آن حدیث حذیفه است که از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت می‌کند که فرمود: «یَدْرُسُ الْإِسْلَامُ کَمَا یَدْرُسُ وَشْیُ الثَّوْبِ حَتَّى لَا یُدْرَى مَا صِیَامٌ وَلَا صَلَاهٌ وَلَا نُسُکٌ وَلَا صَدَقَهٌ وَلَیُسْرَى عَلَى کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فِی لَیْلَهٍ فَلَا یَبْقَى فِی الْأَرْضِ مِنْهُ آیَهٌ»…)[۱] «اسلام …

و آن دود بزرگی است که از آسمان جاری می‌شود و مردم را می‌پوشاند و آن‌ها را در برمی گیرید که قرآن و سنت بر آن شاهدند. الله تعالی می‌فرماید: ﴿فَٱرۡتَقِبۡ یَوۡمَ تَأۡتِی ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِینٖ ١٠ یَغۡشَى ٱلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِیمٞ ١١﴾ [الدخان: ۱۰-۱۱]. «منتظر باش تا روزی آسمان دودی واضح و آشکار ظاهر کند و همه مردم را …

قال رسول الله ( صلی الله علیه و سلم ) : من کان یومن بالله و الیوم الآخر فلیقل خیرا أو لیصمت. ( متفق علیه ) رسول الله ( صلی الله علیه و سلم ) فرموده اند : هرکس که به خدا و روز آخرت ایمان دارد پس یا سخنی نیکو بگوید و یا ساکت باشد . قال رسول الله …

مردی دارای ساق پاهای کوچک و دراز از حبشه کعبه را ویران و زیور آلات آن را می‌برد همانگونه که سنت بر آن شاهد است. شیخین از ابوهریره س روایت می‌کنند که پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «یُخَرِّبُ الْکَعْبَهَ ذُو السُّوَیْقَتَیْنِ مِنْ الْحَبَشَهِ»[۱] «مردی دارای ساق پای کوچک و باریک از حبشه کعبه را خراب می‌کند» و امام احمد …

و آن‌ها مخلوقات بسیاری هستند کسی نمی‌تواند آن‌ها را بکشد. گفته شده آن‌ها از نوادگان یافث که از فرزندان نوح علیه السلام است، می‌باشند و کتاب و سنت بر خروج آن‌ها دلالت دارد. الله تعالی می‌فرماید: ﴿حَتَّىٰٓ إِذَا فُتِحَتۡ یَأۡجُوجُ وَمَأۡجُوجُ وَهُم مِّن کُلِّ حَدَبٖ یَنسِلُونَ ٩۶ وَٱقۡتَرَبَ ٱلۡوَعۡدُ ٱلۡحَقُّ فَإِذَا هِیَ شَٰخِصَهٌ أَبۡصَٰرُ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ﴾ [الأنبیاء: ۹۶-۹۷]. «تا زمانی …

اخلاص روح عمل مسلمان است و از مهم ترین صفات اوست , پس بدون اخلاص تلاش و عمل شخص همانند گرد و غباری برباد رفته است. و به اتفاق علماء : اخلاص از مهم ترین اعمال قلوب است , و شکی در آن نیست که اعمال قلوب اصل و پایه برای محبت و توکل بر الله و اخلاص برای او …

او در زمین به عدالت حکم می‌کند، صلیب را می‌شکند، خوک را می‌کشد و کار دجال را تمام می‌کند. همانگونه که نصوص از کتاب و سنت بر آن دلالت دارند. الله تعالی در کتابش می‌فرماید: ﴿وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَهِ﴾ [الزخرف: ۶۱]. «و همانا آن، نشانه‌ای برای رستاخیز است». بیشتر مفسرین به این آیه بر نزول عیسی استدلال می‌کنند و این روایت …

هدف از خلقت جن و انس عبادت الله سبحانه و تعالی به وحدانیت و بدون شریک است و به خاطر همین تمام مکلفین را به اخلاص امر می کند. (( وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَاءَ وَیُقِیمُوا الصَّلَاهَ وَیُؤْتُوا الزَّکَاهَ ۚ وَذَٰلِکَ دِینُ الْقَیِّمَهِ ))البیِّنه (۵). (‏ در حالی که جز این بدیشان دستور داده نشده است …

رسول الله ( صلی الله علیه و سلم ) می فرماید : (( إذا مَرَضَ العَبدُ أو سافَرَ کُتِبَ لَهُ مِثلُ ما کانَ یَعمَلُ مُقیماً صَحیحاً )) ((زمانی که بنده ای مریض می شود و یا مسافرت می کند ثواب عملی را که در موقع مقیم بودن در سلامت و صحت انجام می داده برایش نوشته می شود.)) بخاری ، …

نیت : اساس و زیر بنای عمل و اصل و ستون هر کاری است که اعمال بر آن بنیان می شود , همانا نیت روح عمل , و عمل تابع نیت است و با صحت نیت عمل نیز صحت می یابد و با فساد آن عمل نیز فاسد می شود و به وسیله ی نیت توفیق حاصل می شود و …

رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده اند : (( أکثِرُوا مِن هاذِم اللّذّاتِ )) به روایت ترمذی و نسائی و ابن ماجه. ( مرگ را زیاد به یاد بیاورید ، زیراکه یاد مرگ از بین برنده ی لذّتهاست ). و همچنین فرموده اند : (( وَ کَفی بِالمَوتِ واعِظا )) بروایت طبرانی و بیهقیدر الشعب . (( مرگ …

سکرات مرگ عقل را می پوشاند و آن را مشوش می کند ، زبان را لال ، دستها و پاها را سست و ناتوان می سازد ، سپس روح از هر رگی از رگهایش در برابر او کنده و برداشته می شود و همه ی اعضایش به تدریج و یکی پس از دیگری می میرند : نخست پاهایش سرد می …

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم {الم ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلاه و مما رزقناهم ینفقون و الذین یومنون بما انزل الیک و ما انزل من قبلک و بالآخرتهم یوقنون اولئک علی هدی من ربهم و اولئک هم المفلحون}. الم: این کتابی است که شکی در آن نیست مایه …

و او مردی از فرزندان آدم است که در آخرالزمان خارج می‌شود و به وسیله او بسیاری از مردم دچار فتنه می‌گردند. خداوند بر دست او بعضی از اعمال خارق العاده را جاری می‌سازد. ادعای خدایی می‌کند باطل او بر مؤمن اثر ندارد و داخل تمام شهرها جز مکه و مدینه می‌شود و با او آتش و بهشت است. آتش …

و او مردی از اهل بیت است و از فرزندان حسن بن علی رضی الله عنهما متولد می‌شود و در حالیکه زمین پر از ظلم و ستم است از عدل و داد پر می‌نماید. اسمش موافق اسم پیامبر صلی الله علیه وسلم و اسم پدرش موافق اسم پدر پیامبر  صلی الله علیه و سلم است. ابوداود و ترمذی از عبدالله …

رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده اند : همانا هنگامی که کسی گناهی میکند لکه سیاهی بر قلب او ایجاد میشود ، و هرگاه توبه کند آن لکه پاک خواهد شد و اگر بر انجام گناه اسرار کند آن لکه مضاعف خواهد شد تا آنکه تمام قلبش را سیاه میکند ، و این همان رانی است که الله …

اگر انسان مریض ، شیرین ترین و خوشمزه ترین میوه را بخورد ،از آن لذّت نمی برد…. در بُعد معنوی و عبادت هم این گونه است. کسی که از انجام عبادات لذت نبرد و نسبت به انجام آنها کسالت و کراهت نشان دهد یعنی قلبش بیمار است از هیچ و عبادتی لذّت نمی برد و گاهی هم خسته می شود. …

قلب سوم قلبی است که دارای حیات اما دچار مرض است ، پس این قلب دارای دو بعد است ؛ گاهی بعد حیاتی و گاهی بعد بیماری آن را بسوی خود می کشاند و این قلب در اختیار هرکدام از این دو بعد که بر آن غلبه کند قرار می گیرد. بنابراین آنچه از حب حب به خداو اخلاص و …

قلب دوم مخالف قلب اول ( قلب سلیم ) است ؛ این قلب مرده است ( از نظر اصطلاحی ) و دارای حیات نمی باشد ، همچنین این قلب خدا را نمی شناسد و طبق دستورش او را پرستش نمی کند ، خدا را دوست ندارد و در پی خوشنودی او نیست ؛ بلکه به دنبال شهوت ها و لذت …

قلب سالم همان قلبی است که در روز قیامت جز کسی که با آن به سوی خدا آمده باشد هیچ کس نجات نخواهد یافت. چنانکه خداوند سبحان فرموده است : ( یَوْمَ لَا یَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ ، إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ ) الشعراء ( ۸۸ ، ۸۹ ). (( آن روز که اموال و اولاد سود نمی …

قلب فرمانروایی است که تمام اعضای بدن را مشغول می کند و آن ها را به کار می گیرد ، قلب در مرکز قرار گرفته و بقیه ی اعضا در اطرافش گرد آمده و در خدمت آن هستند . قلب با ارزس ترین عضو بدن اسا و استواری بدن به آن بستگی دارد و سرچشمه ی روح حیوانی و جوشش …

دسته سوم: نشانه‌های بزرگ است و هنگامی که ظاهر شوند قیامت به دنبال آن می‌آید که ده علامت و نشانه می‌باشند که هیچکدام از آن‌ها ظاهر نشده‌اند. مسلم در صحیحش از حذیفه بن اسید روایت می‌کند که گفت: «اطَّلَعَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَلَیْنَا وَنَحْنُ نَتَذَاکَرُ فَقَالَ مَا تَذَاکَرُونَ قَالُوا نَذْکُرُ السَّاعَهَ قَالَ آن‌ها لَنْ تَقُومَ حَتَّى تَرَوْنَ قَبْلَهَا …

با توجه به اینکه اکثر مردم آنرا جهت چشم زخم و حتی دور کردن ضرر و زیان از خود و دیگران دود می کنند، لذا بدون شک حرام و غیر شرعی است و مسلمانان و موحدان باید از این عمل جاهلی برائت داشته باشند و این امر اصلی در دین پاک الله تعالی ندارد. مسلمانان برای محافظت خود از ضرر …