معنی بعث و حقیقت آن (۲)

در سنت کیفیت و چگونگی زنده شدن بیان شده است. خداوند بر زمین آب را نازل می‌کند پس به وسیله آن اهل قبور می‌رویند هماگونه که گیاهان می‌رویند. و دلیل بر آن حدیث ابوهریره رضی الله عنه است که شیخین روایت کرده‌اند. در آن رسول الله  صلی الله علیه و سلم می‌فرماید: «مَا بَیْنَ النَّفْخَتَیْنِ أَرْبَعُونَ قَالَ أَرْبَعُونَ یَوْمًا قَالَ أَبَیْتُ قَالَ أَرْبَعُونَ شَهْرًا قَالَ أَبَیْتُ قَالَ أَرْبَعُونَ سَنَهً قَالَ أَبَیْتُ قَالَ ثُمَّ یُنْزِلُ اللَّهُ مِنْ السَّمَاءِ مَاءً فَیَنْبُتُونَ کَمَا یَنْبُتُ الْبَقْلُ لَیْسَ مِنْ الْإِنْسَانِ شَیْءٌ إِلَّا یَبْلَى إِلَّا عَظْمًا وَاحِدًا وَهُوَ عَجْبُ الذَّنَبِ وَمِنْهُ یُرَکَّبُ الْخَلْقُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ»^[۱] «فاصله بین دو نفخ صور چهل است.

از ابوهریره رضی الله عنه پرسیدند:چهل روز است. گفت: نمی‌توانم چیزی را بگویم به آن علم ندارم. گفتند: چهل ماه است؟ گفت: نمی‌توانم چیزی بگویم به آن علم ندارم. گفتند: چهل سال است؟ گفت: نمی‌توانم چیزی بگویم به آن علم ندارم. پیامبر فرمود: سپس خداوند از آسمان بارانی نازل می‌کند پس مرده‌ها زنده می‌شوند همانطور که گیاهان سبز می‌شوند. تمام اعضای انسان پوسیده می‌شود مگر یک قطعه استخوانی که عجب الذنب نام دارد که سالم باقی می‌ماند و انسان‌ها در روز قیامت از این استخوان زنده و آفریده می‌شوند».

این حدیث بر کیفیت زنده شدن دلالت دارد و اینکه اهل قبور در قبرهایشان چهل در فاصله بین دو نفخه می‌مانند که آن دو نفخ، نفخ مردن و زنده شدن می‌باشد و راوی منظور از چهل را مشخص نکرده که آن چهل روز، یا چهل ماه یا چهل سال است. آن در بعضی از روایات آمده که چهل سال است. سپس هنگامی که خداوند بخواهد مخلوقات را زنده کند بارانی از آسمان نازل می‌کند. در بعضی روایت آمده آن مانند منی مرد است پس اهل قبور از آن آب زنده می‌شوند همانگونه که گیاهان سبز می‌گردند بعد از اینکه تمام جسمشان جز استخوان عجب الذنب از بین رفت و این شامل انبیاء نمی‌گردد زیرا اجساد آن‌ها نمی‌پوسد همانگونه که بیان آن قبلاً گذشت. با این توضیحات حقیقت زنده شدن، و زمان و کیفیت آن روشن گردید و الله اعلم.

 

[۱] صحیح البخاری برقم (۴۹۳۵)، وصحیح مسلم برقم (۲۹۵۵).