بدعت

طغیان علیه نبوت محمد صلی الله علیه وسلم

انکار مفاهیم، معانی پی در پی و جایگذاری کلمات شریعت و تقسیم بندی قرآن و حدیث به ظاهر و باطن و مغز و پوست، به ظاهر چنان حربۀ موفقی بود که به وسیلۀ آن‌ها در هر زمان، توطئه‌گران علیه نظام فکری و اعتقادی اسلام استفاده کرده‌اند و می‌توان با این شیوه‌های فریبنده خیلی راحت به انهدام اصول عقاید اسلام پرداخت. …

بیشتر بخوانید »

فریب‌کاری ظاهر و باطن

پیروان عقیدۀ باطنیه احساس کردند که کلیۀ احکام و مسائل اصولی و اعتقادی شریعت اسلام، به وسیلۀ الفاظ و کلام بیان شده است و برای فهماندن انسان‌ها و عمل کردن همین امر ضروری بود. ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوۡمِهِۦ لِیُبَیِّنَ لَهُمۡ﴾ [إبراهیم: ۴]. «و نفرستادیم هیچ پیامبری را مگر به زبان او تا بیان کند بر ایشان». معنی …

بیشتر بخوانید »

تفاوت اندیشه و آرای معتزله و فلاسفه

اگرچه به وسیلۀ گسترش اندیشۀ معتزله آگاهانه و یا نا آگاهانه به شریعت اسلام خسارت وارد می‌شد و این‌ها به علّت این بود که آن‌ها نیروی عقل را نامحدود دانسته، مسائل مهم ذات و صفات خداوندی و دیگر مسائل ماوراء العقل (نه مخالف عقل) را بازیچۀ اطفال قرار می‌دادند، اما چون ماهیتاً گروهی مذهبی بودند، بر وحی و نبوت ایمان …

بیشتر بخوانید »

گروه اخوان الصفا و نوشته‌های آنان

در سال‌های سدۀ چهارم هجری قمری، فلسفۀ یونان، بر تمام عالم اسلام مسلط شده بود. هر جوان کنجکاو و زیرکی آن را با نگاه عظمت و ارادت می‌نگریست. در میان سدۀ چهارم انجمن زیر زمینی و مخفیانه‌ای به نام اخوان الصفا شبیه گروه فراماسون به وجود آمد. در این انجمن فلسفۀ یونان بر اساس عقاید و موضوع‌های دینی مورد بحث …

بیشتر بخوانید »

فتنه اعتزال و امام ابوالحسن اشعری و پیروانش

قدرت علمی معتزله و اثرات آن بر جامعه پس از مرگ معتصم و واثق (که رؤسای حکومت عباسی و سرپرست مذهب اعتزال بودند)، کمر معتزله شکست. جانشین واثق، متوکل عباسی بود که دشمن معتزله و از مذهب اعتزال بیزار بود، و متوکل یکایک افراد معتزله را شناسایی و از امور دولت پاکسازی کرد و کلیۀ آثار و شعایر این مذهب …

بیشتر بخوانید »

فتنه خلق قرآن

مامون خلیفۀ عباسی تمام همّ و غمّ خود را به مسئلۀ خلق قرآن مبذول کرد، سال۲۱۸ هجری به اسحاق بن ابراهیم والی نامه مشروحی نوشت که در آن از تمام مسلمین و به ویژه از محدثان انتقادهای توهین‌آمیز و سرزنش‌های زیادی نوشته بود، علمای دین و مفسران و دانشمندان را به علّت مخالفت با عقیدۀ خلق قرآن به مارک‌های ناقص …

بیشتر بخوانید »

عروج معتزله

رهبری گروه فیلسوفان متدین را معتزله به عهده داشتند که در زمان خویش داشنمندان به اصطلاح روشنفکر، پرجوش و متکلم عصر بودند. ایشان این بحث‌های علمی را معیار کفر و ایمان تعیین کردند، در مقابل‌شان گروه محدثین و فقها بودند که در این مسائل پیرو مسلک گذشتگان بودند و این نوع تحلیل‌ها و تعبیرها را مضر و بیهوده می‌دانستند. تا …

بیشتر بخوانید »

فتنۀ خلق قرآن و امام احمد بن حنبل

«فلسفۀ الهیات و بحث‌های ذات و صفات خداوندی» در اوایل سده دوم، مسلمانان با فلسفۀ یونان آشنایی پیدا کردند و این فلسفه فقط مجموعه‌ای از خیال‌ها و قیاس‌ها و الفاظی سحرآمیز بود و هیچ نوع واقعیت و حقیقتی نداشت. الفاظ محدودی که با تصورات و تجربه‌های خاصی مرتبط نباشند، چطور ممکن است حقیقت و صفات ذات غیر محدود را بیان …

بیشتر بخوانید »

فرقه شیعه (۳)

اکنون مناسب می­بینم سخنان سیوطی در مورد مهدی مغربی را ذکر کنم. او می­گوید: «مهدی مغربی جد خلفای مصر بود که جاهلان آنها را فاطمیون نامیده بودند و این مهدی ادعا کرد که علوی است درحالی­که جدش مجوسی است.» و به رای قاضی باقلانی استناد می­کند که او را مجوسی می­داند و اینکه هیچ­یک از نسب­شناسان نسب او را نمی­شناسند. …

بیشتر بخوانید »

فرقه شیعه (۲)

ابتدای پیدایش تشیع با برتری دادن علی بر عثمان بود و این تنها یک گرایش عاطفی انسانی بوده و عناصر عقلی در آن هیچ دخالتی نداشت و اولین شیعیان به اعتراف شیوخ خودشان، از ابوبکر و عمر عیبجویی نمی­کردند؛ از شریک بن عبدالله القاضی سوال شد: «تو از شیعیان علی هستی و با این همه ابوبکر و عمر را از …

بیشتر بخوانید »

فرقه شیعه (۱)

شیعه به فرقه­ها و گروه­های زیادی تقسیم می­شود که در این مختصر به توصیف دو فرقه از آنها اکتفا می­کنیم. الف: غالیان: چنانکه خوارج ظهور کردند، شیعه­های غالی نیز برای اعلان الوهیت علی سربرآوردند. علی رضی­الله­عنه به آنها دستور کرد که از این عقیده و چنین سخنانی توبه کنند و سه روز به آنها مهلت داد اما آنان همچنان پافشاری …

بیشتر بخوانید »

فرقه خوارج (۵)

به بحث­مان در مورد خوارج باز می­گردیم.[۱] کسانی که در اعتقادات و جهت­گیری­های خود، دچار افراط شدند و همین امر سبب شد تا در رد افعال آنها، آرا و نظریات شیعه بوجود آید تا اینگونه با نظریات تکفیری خوارج خصوصا در مورد علی مقابله کند. به همین سبب این گرایش در مقابل خوارج قرار گرفت و اقتضای تقابل آنها این …

بیشتر بخوانید »

فرقه خوارج (۴)

ابن مفلح در ادامه این سخن می­گوید: «فقیه کسی است که مردم را از رحمت الله ناامید نکند و بر گناهان جری نگرداند.»[۱] ابن تیمیه بدعت خوارج را اولین بدعتی می­داند که در اسلام به وجود آمد چرا که آنها مسلمانان را کافر دانستند و جان و مال­شان را مباح می­دانستند و در امام، جماعت و سرزمین از مسلمانان جدا …

بیشتر بخوانید »

فرقه خوارج (۳)

به عقیده­ی آنها الله متعال مقام و منزلت سومی در بین کفر و ایمان قرار نداده است، کسی که کافر شده، عمل او تباه شده و مشرک می­گردد. و ایمان اساس اعمال و اولین فرایض در اعمال است و هرکس اوامر الله متعال را ترک کند، اعمالش نابود می­شود و هرکس عملش تباه و نابود شود، بی­ایمان است و شخص …

بیشتر بخوانید »

فرقه خوارج (۲)

اما اهل سنت سخن آنان را رد کرده و دیدگاه­شان این است که آنها به خطا رفته­اند، چراکه الله متعال در بسیاری آیات، مردم را داور و حَکَم قرار داده است مثلا در مورد مجازات صید می­فرماید: «یَحْکُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنکُمْ»: «که دو نفر عادل از شما (برابر بودن) آن را تصدیق کنند.» (مائده: ۹۵) و می­فرماید: «وَمَا اخْتَلَفْتُمْ …

بیشتر بخوانید »

فرقه خوارج (۱)

خوارج: روشن شد که برخی ظالمان و فتنه جویان، عثمان بن عفان رضی­الله­عنه را به شهادت رساندند و پس از آن مسلمانان پراکنده شدند به­گونه­ای که جنگ صفین به مانند انفجاری مهیب، بر پا شد، بمب تحکیم به میان­شان انداخته شد و بلافاصله قیام خوارج منفجر شد. معاویه بن ابوسفیان از جمله کسانی بود که اعتقاد داشت به دلیل پراکندگی …

بیشتر بخوانید »

به وجود آمدن فرقه­ها و عقاید آنها

پس از شهادت عثمان رضی­الله­عنه فرقه­های مختلف یکی پس از دیگری ظهور کردند و پس از  شهادت ایشان پیامدهای متعدد، حوادث و رویدادهای بسیاری به وقوع پیوست. زمانی­که صحابه با علی رضی­الله­عنه بیعت کردند، معاویه ابتدا تقاضای قصاص قاتلان عثمان را کرد، سپس جنگی میان این دو گروه به وقوع پیوست و داوری و تحکیم به عنوان وسیله­ای برای پرکردن …

بیشتر بخوانید »

فرقه های جدید و مختلف

مطالعه­ی تاریخ مسلمانان خصوصا در دوران معاصر، صحت خبر ابن عباس را تایید می­کند چنانکه ملاحظه می­شود و گویا که فرقه­های جدیدی ظهور کرده­اند!! حتما لازم نیست که  صاحب­نظران و اسامی آن فرقه­ها باز گردد، بلکه در لباسی جدید در قالب فرقه­ها و انحراف از عقیده­ی اسلامی که فرقه­ی ناجیه به آن چنگ زده است، بازگشته است.[۱] حقیقتی که نمی­توان …

بیشتر بخوانید »

تعریف علم کلام و مهم­ترین موضوعات آن (۳)

بدانید که نه اسلام را یاری کردند و نه پشت دشمن را شکستند بلکه با بدعاتی که آوردند، افراد زیادی از آنان پیروی کردند و چنین دچار فساد در عقیده شدند.[۱] ذکر اسباب و علل آن گذشت و بیان آن در بحث ما نمی­گنجد. و هنگام بحث از آرا و اندیشه­های کلامی از آن به تفضیل صحبت خواهیم کرد. اما …

بیشتر بخوانید »

تعریف علم کلام و مهم­ترین موضوعات آن (۲)

شاید مثالی که ابن خلدون برای ما ذکر می­کند، در این­باره قویترین دلیل در اثبات عجز عقل از ادراک مسائل غیبی به شمار آید. او می­گوید: «این نقصی در عقل و مدرکات آن نیست، بلکه عقل میزان و معیاری درست و صحیح است و احکام آن یقینی می­باشد که در آن کذب و دروغی نیست و تو نباید در پی …

بیشتر بخوانید »

تعریف علم کلام و مهم­ترین موضوعات آن (۱)

ابن خلدون علم کلام را این­گونه معرفی می­کند: «علمی است متضمن دفاع از عقاید ایمانی با دلایل عقلی و پاسخ دادن به اهل بدعت در زمینه اعتقادات بر مبنای مذاهب سلف و اهل سنت.» با اینکه علم کلام دفاع از عقاید ایمانی را به واسطه­ی دلایل عقلی اجازه می­دهد اما توضیح می­دهد که مسائل مربوط به عالم غیب در شمار …

بیشتر بخوانید »

به وجود آمدن کلام در اصول دین و نشأت گرفتن فرقه­ ها (۱)

با هم در مورد عصر رسول الله و صحابه صحبت کردیم و گفتیم که با نص صریح آیه­ی قرآن، دایره­ی دین کامل گشت و اصحاب فهم و درایت عمیقی نسبت به عقیده­ی اسلامی و اصول آن داشتند. فهم و تطبیق آن در قلوب آنان درست مانند قلب یک شخص بود. و همگی فهم یکسانی داشتند. در پرده­ی ظهور حوادث و …

بیشتر بخوانید »

امام شافعی جواب معترضان را می‌دهد

امام بزرگوار، امام شافعی – رحمه الله- علاوه بر این موضوع، اصلی را نیز به آن اضافه کرده وصراحتا در کتاب خود(اختلاف الحدیث)به آن اشاره کرده ومی گوید:وآن دعوت کردن به سوی عمل به سنّت (حدیث)است اگر چه هر انسانی یا هر کسی با این دعوت مخالفت کند و اعترافات ضعیف و بی‌اساسی که دشمنان ما بر می‌انگیزند، ردّ و …

بیشتر بخوانید »

مام شافعی مردم را به سوی عمل کردن به حدیث صحیح اگرصحت آن ثابت شود، دعوت می‌کند اگر چه مردم با آن حدیث مخالف باشند (۲)

امام شافعی – رحمه الله علیه- بعداز اشاره به موضوع قبلی مستقیماً متذکر می‌شود به اینکه هر گاه کسی بگوید: نمونه‌ای برای من بیاور که حضرت عمر در آن، کاری انجام داده باشد سپس با توجه به خبر رسول الله صلی الله علیه وسلم (حدیث رسول اکرم صلی الله علیه وسلم)از کار خود پشیمان شده و رجوع کرده باشد و …

بیشتر بخوانید »

مثالی در رابطه با سوء تفاهم البوطی در تقلید از مذهب معین

در دنباله مطالب می‌گویم، دکتر البوطی در صفحه (۷۱ و ۷۲ لا مذهبّیه) سخنان امام نووی را نقل کرده ولی متأسفانه آن را نفهمیده و به شیوه‌ای دیگر که اصلاً مورد نظر نیست، تفسیر و تفصیل کرده است. سپس بیان می‌کند به این گونه که شیخ الا سلام ابن تیمیه (رضی الله عنه) اسباب ترک عمل به ظاهر حدیث را …

بیشتر بخوانید »

امام شافعی نیز تعصب مذهبی را انکار می‌کند

امام شافعی نیز با تمام قوّت و در صراحت کامل مردم را به عدم التزام و تقیّد به مذهب معین دعوت می‌کند، شاگرد او اسماعیل پسر یحیی مزنی در اولین جمله از مختصر خود که بر روی کتاب الآم امام شافعی نوشته است می‌گوید”این کتاب را مختصراً از روی علم محمد پسر ادریس شافعی – رحمه الله – نوشته‌ام، همچنین …

بیشتر بخوانید »

امام احمد نیز تقلید کردن را انکار می‌کند

امام احمد نیز طبق منهج اصحاب کرام عمل کرده است او نیز از تقلید کردن از خود و از غیر خود و التزام به یک مذهب معین نهی کرده است بطوری که او دوست نداشت کتابی را که شامل نظرات و رأی‌های متفاوت است بنویسد، فقط تمسک جستن به آثار صحابه و علماء سلف را می‌پسندیدند ([۱]). الحافظ ابن الجوزی …

بیشتر بخوانید »

امام ابوحنیفه نیز تقلید کردن از خود را انکار کرده است

امام ابوحنیفه نیز تقلید از خود را انکار کرده و گفته است: «برای هیچ کس حلال نیست که به قول، عمل کند تا زمانی که نداند که این قول را از کجا گرفته‌ام». و در روایتی دیگر می‌گوید: «حرام است برای کسی که دلیل قول من را نمی‌داند ولی به آن فتوی می‌دهد». در روایات دیگر به آن اضافه کرده …

بیشتر بخوانید »

انکار التزام به مذهب معین از طرف امام مالک

خلیفه منصور به امام مالک – رحمه الله – پیشنهاد کردکه می‌خواهد در کشورهای اسلامی به عمل کردن به مذهبی که او در کتاب خود بنام الموّطا تدوین کرده ونوشته است، دستور دهد و مردم را به عمل کردن به آن و نهی از عمل کردن به غیر آن وادار کند، ولی امام مالک – رحمه الله – این پیشنهاد …

بیشتر بخوانید »

التزام به یک مذهب معین بدعت است (۳)

سپس جمله قبلی امام مالک –رحمه الله – را روایت می‌کند: درست نیست بخاطر فضل برتری شخصی از هر آنچه که می‌گوید، تبعیت کرد. خداوند- تبارک و تعالی می‌فرماید: ﴿ٱلَّذِینَ یَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقَوۡلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحۡسَنَهُۥ﴾ [الزمر: ۱۸]. ترجمه شده است. به بحث مورد نظر برمی گردیم ومی‌گوییم: تقسیم شدن مردم به دسته هاو گروه‌ها‌ی مختلف طور یک هر طایفه یا گروه …

بیشتر بخوانید »

التزام به یک مذهب معین بدعت است (۲)

سومین چیزی که دلالت دارد بر اینکه التزام به یک مذهب واحد اشتباه است، همانا فعل صحابه و سلف صالح است، که در سه قرن برتر زندگی می‌کردند کسانی که به اقتدا کردن آنان به ما دستور داده شده نشان دهنده عدم التزام به یک مذهب واحد است، هر کسی از آنان اگر طریقه و روش استنباط احکام را از …

بیشتر بخوانید »

التزام به یک مذهب معین بدعت است (۱)

جواب ما برای طریق اول این است که التزام به یک مذهب مشخص یا عدم التزام به آن با هم یکی نیستند و هیچکدام جایز نیست، بلکه، التزام به یک مذهب اشتباه و بدعتی است در دین برای اینکه: اولاً: عدم التزام به مذهب واحد، اصل و آسان‌تر و نزدیک تر است به هدف و منظور خداوند- تبارک و تعالی- …

بیشتر بخوانید »

تعریف خوارج

تعریف خوارج حافظ ابن حجر در تعریف آنان و سبب نام گذاری شان می‌گوید: «اما خوارج، پس آنان جمع خارجه‌اند یعنی طایفه، و آنان گروهی اهل بدعت هستند، بخاطر خروجشان از دین و خروجشان بر بهترین مسلمانان به این نام، نامیده شده‌اند».([۱]) [۱]– فتح الباری: ۱۲/۲۹۶٫

بیشتر بخوانید »

حکم طایفۀ ممتنعه

حکم طایفۀ ممتنعه حکم آن ردّه و خروج از اسلام است، و دلیلِ اجماع صحابه y مستند به دلیل می‌باشد، پس به تحقیق که مانعین زکات را مرتدین نامیدند، شیخ الاسلام ابن تیمیه : می‌گوید: «و کفر آنان و وارد کردن آنان در ردّه، پس به تحقیق که با اتفاق صحابه ثابت شده و به نصوص کتاب و سنّت مستند …

بیشتر بخوانید »

مثال طایفۀ ممتنعه

مثال طایفۀ ممتنعه همانند اینکه اگر طایفه‌ای از التزام به پرداخت زکات، یا التزام به روزه، یا غیر آن از شرایع اسلام امتناع ورزد – اگرچه هم به وجوب آن اقرار کند – یا به ترک کردن محرّمات ظاهره مانند ربا و خمر و زنا ملتزم و پایبند نباشد – اگرچه هم به تحریم آن اقرار کند – و نتوانیم …

بیشتر بخوانید »

تعریف طایفۀ ممتنعه

تعریف طایفۀ ممتنعه آن، جماعتی است که به اسلام منتسب است، سپس با قوّت و شوکت از پایبندی و التزام به شریعت آشکاری از شرایع اسلام امتناع ورزد؛ اگرچه هم به حکم آن اقرار کند.

بیشتر بخوانید »

هرکس که (به عنوان عزاداری) موهایش را بتراشد و با صدا و ناله‌ی بلند بگرید و لباسش را پاره کند، از ما نیست

نسایی و ابوداوود هم از یزید بن اوس روایت کرده‌اند که او گفت: هنگامی که بر ابوموسی اشعری که در بستر مرگ بود وارد شدم، زنش خواست که گریه و شیون کند یا به خاطر (بیمای و احتمال مرگ) غمگین و اندوهگین شود و خود را برای عزاداری آماده کند که در این هنگام ابوموسی خطاب به او گفت: آیا …

بیشتر بخوانید »

فرقه اباضیه

فرقه اباضیه   «اباضیه»:[۱] فرقه‌ای از فرق خوارج[۲] به شمار می‌آید که مؤسس و رئیس آن: «عبدالله بن أباض تمیمی» (متوفی ۸۰ ه‍) می‌باشد. این فرقه، از لحاظ آراء و افکار نزدیکترین فرقه از میان فرق خوارج، به جماعت اسلامی به شمار می‌آیند، آن‌ها نسبت به دیگر فرق خوارج از دروغ و غلو، بسیار دور و به اعتدال و میانه روی، …

بیشتر بخوانید »

پیش ساحر و رمال و فالگیر نروید…

پیش ساحر و رمال و فالگیر نروید… پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «مَن أتَى کاهِنَاً فَصَدَّقَهَ بمَا یَقُولُ فَقَد کفَر بمَا أنزَلَ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى الله عَلَیهِ وَسَلَّم» مسند بزار (۳/ ۴۰۰/۳۰۴۵) با تصحیح البانی (۳۳۸۷) در سلسله احادیث صحیحه. «هر کس پیش فالبینی (کسی است که ادعای علم غیب می کند و بوسیله ستارگان مردم را از …

بیشتر بخوانید »

هر کس که به اهل بدعت گمان نیک داشته باشد

شیخ الاسلام بن تیمیه رحمه الله فرمودند :   هر کس که به اهل بدعت گمان نیک داشته باشد و مدعی شود که از بدعت آنها باخبر نبوده و بعد از آن برایش ثابت شود که اهل بدعت هستند و بر آنها مُنکِر نشود جزء اهل بدعت خواهد بود و در حکم به آنها پیوسته است   مجموع الفتاوی ۱۳۳/۲

بیشتر بخوانید »

کلیپس و لباس تنگ(ساپورت)

کلیپس و لباس تنگ(ساپورت) خواهرم: «میخواهی بدانی که بوی بهشت را استشمام میکنی یا نه پس خودت را مقایسه کن با فرموده های رسول اللّه (صلی اللّه علیه و آله و سلم)» رسول اللّه (صلی اللّه علیه و آله و سلم) میفرماید: «دو گروه اهل آتش اند که من آنها را ندیده ام. گروهی شلاقهایی همانند دم گاو دارند که …

بیشتر بخوانید »

عبادت خاصی در شب نیمهٔ شعبان

دربارهٔ مستحب بودن عبادت خاصی در شب نیمهٔ شعبان هیچ حدیث نبوی یا اثری از صحابه به ثبوت نرسیده. این شب مانند دیگر شب‌های سال است که الله متعال در یک سوم پایانی آن به آسمان دنیا نازل می‌شود و خصوصیت دیگری ندارد.   تغریدات شیخ طریفی

بیشتر بخوانید »