ابن بشر رحمه الله گفته است: «او رحمه الله در کودکی در تفسیر، حدیث و سخنان علماء در مورد اصل اسلام بسیار مطالعه می‌کرد، بنابراین خداوند در شناخت توحید و اجرای آن و شناخت نواقض و شکننده‌های توحید که انسان را از راه توحید منحرف می‌کند به وی شرح صدر عطا نمود.»[۱] شیخ عبدالرحمان بن قاسم رحمه الله گفته است: …

شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله در علوم شرعی چنان نبوغی از خود نشان داد که از همتایان خودش پیشی گرفت و در علم عقیده، فقه، تفسیر و حدیث گوی سبقت را از هم دوره‌های خویش ربود. او رحمه الله از مجددین در بیان علم عقیده، علم حدیث، فقه و تفسیر بود و در همه‌ی این‌ علوم  بر طریقه‌ی سلف …

شیخ الاسلام محمد بن عبدالوهاب رحمه الله کتاب‌های زیادی در زمینه‌ی توحید، فقه، تفسیر، حدیث، سیره و موعظه تالیف نمود. تالیفات وی از سوی دانشگاه امام محمد بن سعود در چند مجلد جمع‌آوری شده‌اند، هرچند که مقدار زیادی از تالیفات شیخ در الدُرر السنیه موجودند.    کتاب‌های مفید ایشان عبارتند از: کتاب التوحید، الأصول الثلاثه، کشف الشبهات، مسائل الجاهلیه، مختصر …

شیخ رحمه الله در سال ۱۲۰۶هـ .ق در سن ۹۱ سالگی دیده از جهان فروبست در حالی که از انتشار توحید، از بین رفتن شرک و خرافات، کثرت علماء و طلاب دینی که از او بهره‌مند شده بودند خداوند متعال قلبها و اعمال آن‌ها را اصلاح کرد، شادمان بود. این دعوت در همه‌ی کشورهای دنیا گسترش یافت و صالحان، صادقان …

وقتی از سفرش در طلب علم بازگشت، پدر و خانواده‌اش به شهری نزدیک شهر ریاض به نام حریملاء که در فاصله‌ای کم‌تر از صد کیلومتری ریاض قرار دارد نقل مکان کرده بودند؛ او در آن‌جا به نشر علم و دانش خویش پرداخت و علومی را که خداوند توفیق یادگیری در حرمین، عراق و احساء به وی داده بود را به …

امام محمد بن عبدالوهاب در دامان پدرش شیخ عبدالوهاب که فقیه و قاضی بود پرورش یافته و بخشی از علوم شرعی را از ایشان فراگرفت. هنوز به سنّ ده سالگی نرسیده بود که قرآن را حفظ کرد و دوازده ساله بود که پدرش او را پیش‌نماز مردم کرد و در همین سال ازدواج نمود، او در آموزش علم پشتکار فراوان …

نام، نسب و ولادت: وی شیخ الاسلام، علّامه‌ی بزرگوار و یکی از مجدّدین عالم اسلامی امام ابوالحسین محمد بن عبدالوهاب بن سلیمان بن علی بن محمد ابن احمد بن راشد وهیبی تمیمی است. نسب ایشان به قبیله‌ی معروف تمیم می‌رسد، امام بخاری و امام مسلم از ابوهریره رضی الله عنه روایت کرده‌اند که گفت: «همواره به خاطر سه چیز که …

اهل سنت به اسماء و صفاتی ایمان دارند که در قرآن کریم و سنت صحیح به صورت اثبات یا نفی وارد شده است. و الله تعالی را با نام‌هایی می‏خوانند و دعا می‌کنند که در کتابش یا بر زبان رسولش بیان شده است و از آنها نه می‏کاهند و نه چیزی از سوی خود می‏افزایند. و صفاتی را برای او …

نفس نیاز شدیدی به شناخت پروردگار و مالکی دارد که یک دم از او بی‌نیاز نیست و صلاح و سامانش فقط با معرفت اسماء و صفات او حاصل می‌شود و هرچه بنده در برابر اسماء و صفات کمالی و بی‌عیب و نقص پروردگارش آگاه‌تر باشد، قطعاً ایمانش عظیم‌تر و سترگ‏تر خواهد بود و به اعتبار این شناخت است که شایستگی …

یکی از ضروریات توحید، اندیشیدن در اسماء و صفات الهی است، آنگونه که شایسته ‏ی اوست: «زیرا اندیشیدن و تعقل ورزیدن در اسماء و صفات الهی و فهم و درک آن درست مطابق با مراد الله -تعالی- از آنها، یکی از مهمترین، عظیم‏ ترین و با شکوه ‏ترین کارهاست و در این کار منافع و فواید بسیار والایی وجود دارد …

نزد متکلمین متأخر چنین شایع شده که شیوه ‏ی سلف [در پژوهش اسماء و صفات و نفی صفات سلبیه] سالم‏ترین روش و شیوه ‏ی خلف آگاهانه‏ ترین ومحکم‏ترین راه هاست، یکی از نفی کنندگان می‌گوید: شیوه‏ ی خلف آگاهانه ‏ترین ومحکم‏ترین راه‌هاست زیرا گمان کرده‏ اند به شیوه‏ ی خلف می‏ توان با نفی صفات سلبیه از الله تعالی- که …

اهل سنت آثار و پژوهشهای گرانمایه و پر برکتی در این زمینه دارند، که مایه‏ی شادابی دل و درون است و به خوبی تمسک و پایبندی سلف صالح را به کتاب و سنت پیامبرشان به نمایش گذاشته است، در ادامه به نمونه‌هایی از این گفتارها اشاره می‌شود: از عبدالله بن مسعود  رضی الله عنه  روایت است که فرمود: «از آثار …

– سنت: احادیثی که بر وجوب تبعیت و پیروی از اهل سنت از زبان رسول الله صلی الله علیه و سلم وارد شده است، بسیارند از جمله: الف- از عبدالله بن مسعود رضی الله عنهروایت است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: «خَیرُ النَّاسِ قَرْنی ثُمَّ الَّذِینَ یَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذینَ یَلُونَهُمْ، ثُمَّ یَجِیءُ قَوْمٌ تَسْبِقُ شَهادَهُ أَحَدِهِمْ …

– قرآن کریم در این باره آیات فروانی وجود دارد که به دو مورد زیر بسنده می‌شود: الف: ﴿وَمَن یُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَیَتَّبِعۡ غَیۡرَ سَبِیلِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِیرًا ١١۵﴾ [النساء: ۱۱۵]. «کسی که با پیغمبر دشمنی کند، بعد از آنکه (راه) هدایت (از راه ضلالت برای او) روشن شده است …

عقل سلیم در نزد اهل سنت همان عقلی است که در برابر شکوه و عظمت الله تعالی، راضی، خشنود و مطمئن است، همان عقلی که در آفریده‌های سترگ و پراکنده ‏ی الله عزوجل در پهنه‏ ی گیتی به تفکر و تدبر می‏ نشیند و سرانجام سر تسلیم فرود می‏آورد. اهل سنت مانند مسیحیان عقل را در حاشیه قرار نمی‌‌دهند و …

اول: تمسک و پایبندی به کتاب و سنت، دریافت و پذیرش احکام و اصول و فروع دین تنها از آن دو، رجوع به آنها به هنگام اختلاف و تنازع و اینکه عقل، اندیشه، قیاس، ذوق، وجد، مکاشفه، خواب و غیره نباید با آن دو تعارض داشته باشند[۱]. و منابع عقیده در نزد آنان عبارتند از: کتاب، سنت صحیح، و اجماع …

و‏ اما کتاب‌های ویژه ‏ای که در عقیده‏ی اهل سنت و جماعت و ردّ مخالفین نگاشته شده، بسیار است از این رو هیچ عصر و دوره‏ ای را از همان آغاز اسلام تا به ‏امروز نمی‌‌یابیم که عالم برجسته‏ای به تألیف کتاب در این زمینه نپرداخته باشد. در اینجا به ذکر مشهورترین علمایی می‏پردازیم که تقریباً تا اواخر قرن چهارم …

می‏ توان به افراد زیر اشاره کرد: ۱- ‏امام بخاری رحمه الله (۲۵۶ ﻫ..ق) در صحیح خود: کتاب الایمان، کتاب الاعتصام بالکتاب والسنه و کتاب التوحید را به این ‏امر اختصاص داده‌ است. و نیز کتاب‌های مستقل دیگری دارد که به صورت اختصاصی به بیان عقیده‏ی صحیح و ردّ مخالفین پرداخته است، از جمله: الف- کتاب الاعتصام بالکتاب والسنه. ب- …

علمای اهل سنت توجه ویژه ‏ای به عقیده ‏ی سلف صالح داشته و دارند، به همین سبب از یک سو کتاب‌های بسیاری در بیان و ایضاح آن نگاشته‌اند و از دیگر سو به ردّ دشمنان و مخالفان آن اعمّ از گروهها و فرقه‌های منحرفه پرداخته‌ا‌ند، این عقیده تنها با روایت و سند از آنان مشخص و معلوم می‏شود نه با …

عقیده ‏ی اهل سنت وجماعت دارای ویژگی‏های برجسته و ممتازی است، که در زیر پاره ‏ای از آنها به دلیل واضح بودنشان و ترس از اطاله‌ی کلام به صورت چکیده و خلاصه بیان می شود و نیازی نیست مگر برای یادآوری فردی که فراموش کرده، توجه و هشدار به غافل و یاد دادن به کسی که این ویژگی‌ها را نمی‌داند. …

اطلاق واژه‏ی اهل سنت به صدر اسلام، یعنی همان عصر نبوّت و دوره‌های طلایی سه قرن اول باز می‏گردد. ابن عباسt در تفسیر آیه‏ی زیر سخنان جالبی دارد: ﴿یَوۡمَ تَبۡیَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞ﴾ [آل‌عمران: ۱۰۶]. «روزی ، روهایی سفید و روهایی سیاه می‏گردند». ایشان می‏فرمایند: «اما کسانی که چهره‏هایشان سپید و تابناک است، همان اهل سنت و صاحبان علم هستند …

در حدیثی از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت است که فرمود: «… وَتَفْتَرِقُ ‏اُمَّتِی عَلَى ثَلاثٍ وَسَبْعیِنَ مِلَّهً کُلُهُمْ فی النَّارِ إلَّا مِلَّهً وَاحِدَهً». «‌و امتم به هفتاد و سه دسته و گروه تقسیم می‏شوند، همه‏ی آنها جز یک گروه در دوزخ خواهند بود». گفتند: ‌آن گروه چه کسانی هستند ‏ای رسول الله  صلی الله علیه و …

مراد همان صحابه، تابعین، ائمه‏ی عادل و بزرگواری است که ازآنان پیروی کرده‌اند، یعنی همان کسانی که ‏امت بر ‏امامت، پیشوایی و منزلت والای آنان در دین اتفاق دارند و مسلمانان سخنان و گفتارشان را نسل اندر نسل، با طیب خاطر و رضایت کامل پذیرفته‌اند، مانند ‏امامان مذاهب چهارگانه، سفیان ثوری، لیث بن سعد، عبدالله بن مبارک، ابراهیم نخعی، ‏امام …

از آنجایی که به احادیث رسول الله  صلی الله علیه و سلم  و آثار صحابه رضی الله عنه مشغول و سره را از ناسره مشخص و خود بدان عمل و استدلال می‌کنند، به این نام ملقب شده‏اند.‏ امام احمد رحمه الله در این باره چنین سروده است، دین النبی محمد أخبار نعم الـمطیه للفتى آثار لا ترغبنّ عن الحدیث وأهله …

این اصطلاح به دو معنی است: معنای اول: معنای عامی است که تمام منتسبین به اسلام را در بر می‏گیرد و رافضه از آن خارج است، یعنی وقتی در اصطلاح عامیانه گفته می‌شود: این فرد رافضی است یا این فرد سُنّی است[۱]. شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله در بیان این معنی می‏گوید: «جمهور علمای عامّه رافضی را ضد سنی …

سنت در اصطلاح محدثین، اصولیون، فقهاء ، واعظان و علمای اصول دین معنای متفاوتی دارد، اگرچه همگی اتفاق دارند که مراد همان سنت رسول صلی الله علیه و سلم است، ولی اختلافشان در تعریف و تفصیل آن است[۱]. بعنوان مثال: سنّت در نزد محدثین عبارتست از تمام آن چیزی که از رسول الله صلی الله علیه و سلم به ما …

سنت در لغت به معنای راه و روش است، خواه خوب یا بد، پسندیده یا زشت باشد. ابن فارس گوید: سنت به معنای سیره و [راه و روش است] سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم همان سیرت و راه و روش اوست . هذلی گوید: فَلَا تَجْزَعَنْ مِنْ سُنَّهٍ أَنْتَ سِرْتَهاَ فَأَوَّلُ رَاضٍ سُنَّهً مَنْ یَسیِرُهَا[۱] «از راه …

بایستی آشکارا بگوییم که شعارها دیگر بس است!. تا کی می‌خواهیم با اسم اهل بیت زندگی کنیم و حال بر توحیدی که آن‌ها زیسته‌اند زندگی نکنیم به مخلوق‌های خالق بچسبیم و هنگام سختی‌ها از آن‌ها یاری بجوئیم واز آن‌ها بخواهیم که به ما روزی ونعمت بدهند و حال به رزاق شنوا هر شکایتی را عرض کنیم؟!. تا کی می‌خواهیم از …

بسیاری از دعاها، چنین هستند و ائمه به عنوان فریادرس و پناه دهنده‌ای که دعای زیارت کنندگان اینگونه آن‌ها را وصف می‌کند، مطرح می‌شوند: (قاضیان احکام و دروازه‌های ایمان و محل‌های بخشش، به وسیله چه کسی نجات قطعی و حتمی است، کاری نیست که شما سبب آن نباشید برای رسیدن به خداوند وسیله نباشید پس هیچ نجات و گریزگاهی جز …

خداوند همان خالق بی‌نیازی است که مخلوقات در سختی و مشکلات به او پناه می‌آورند (حقیقت فطرتی که خداوند مردم را بر آن خلق کرده است) و شخص مسلمانی که دین وی را می‌شناسد به او ایمان می‌آورد. کلینی در کافی از داود بن قاسم جعفری روایت می‌کند که گفت: (به ابی جعفر ثانی گفتم: فدایت شوم، صمد کیست؟ گفت: …

خداوند متعال بیان کرده که مسیح بشری است که غذا می‌خورد و به او محتاج است و به کسی که او را خلق کرده نیازمند است و به او ضرر نیز می‌رسد آنگاه که خدا را فراموش کند. پس چگونه دعا و استغاثه و نذر و قربانی‌های خود را تقدیم کسی می‌کنند که هیچ نفع و ضرری به دست او …

وقتی که مسلمانان در غزوه بدر نیاز به کمک پیدا کردند، خداوند متعال از دعای آن‌ها خبر داده که می‌گوید:﴿إِذۡ تَسۡتَغِیثُونَ رَبَّکُمۡ فَٱسۡتَجَابَ لَکُمۡ أَنِّی مُمِدُّکُم بِأَلۡفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِکَهِ مُرۡدِفِینَ٩﴾ [الأنفال: ۹]. «(به خاطر بیاورید) زمانى را (که از شدت ناراحتى در میدان بدر،) از پروردگارتان کمک مى‏خواستید، و او خواسته شما را پذیرفت (و گفت): من شما را با …

با تأمل در کلام امام صادق و امام عسکری در می‌یابیم آن‌هایی که هنگام سختی‌ها به غیر الله پناه می‌برند چقدر از تعالیم آن‌ها دور افتاده‌اند. همان‌طور که بیان شد امام صادق برای آن مرد بیان کرد که رهاننده از سختی‌ها و رنج‌ها فقط خداوند می‌باشد و گفت که آیا در آن ورطه نابودی دریا، دلت بجایی بسته بود که …

ابن بابویه قمی (ملقب به صدوق) در کتاب خود، توحید، صفحه ۱۹۴ و کتاب الخصال ص ۵۹۳ از سلیمان بن مهران از امام صادق از پدرش محمد باقر از پدرش علی بن حسین از پدرش حسین بن علی از پدرش علی ابن طالب روایت می‌کند که حضرت محمّد صل الله علیه و سلم فرمود: همانا خداوند (۹۹) اسم دارد که …

خداوند مؤمنین را تشویق کرده که به وسیلۀ عبادات تقوای الله را پیشه کرده و به او نزدیکی بجویند. ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَیۡهِ ٱلۡوَسِیلَهَ وَجَٰهِدُواْ فِی سَبِیلِهِۦ لَعَلَّکُمۡ تُفۡلِحُونَ٣۵﴾ [المائده: ۳۵] «اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‏اى براى تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار …

﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ عِبَادٌ أَمۡثَالُکُمۡۖ فَٱدۡعُوهُمۡ فَلۡیَسۡتَجِیبُواْ لَکُمۡ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ١٩۴﴾ [الأعراف: ۱۹۴]. «آن‌هایى را که غیر از خدا مى‏ خوانید (و پرستش مى‏کنید)، بندگانى همچون خود شما هستند، آن‌ها را بخوانید، و اگر راست مى‏گویید باید به شما پاسخ دهند (و تقاضایتان را برآورده سازند)». در این آیه بیان شده که مشرکان قدیم (عرب و عجم) …

﴿فَإِذَا رَکِبُواْ فِی ٱلۡفُلۡکِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ إِذَا هُمۡ یُشۡرِکُونَ۶۵﴾ [العنکبوت: ۶۵]. «هنگامى که سوار بر کشتى شوند، خدا را با اخلاص مى‏خوانند (و غیر او را فراموش مى‏کنند); اما هنگامى که خدا آنان را به خشکى رساند و نجات داد، باز مشرک مى‏شوند». ﴿وَإِذَا غَشِیَهُم مَّوۡجٞ کَٱلظُّلَلِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَ فَلَمَّا …

این مشرکان حقیقتاً اقرار می‌کردند که خداوند، خالق و رازق و احیاء کننده و میراننده می‌باشد ولی با این وجود بعضی از عبادات را برای غیر خدا انجام می‌دادند، همچنانکه می‌فرماید: ﴿وَیَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا یَضُرُّهُمۡ وَلَا یَنفَعُهُمۡ وَیَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِ﴾ [یونس: ۱۸]. «آنها غیر از خدا، چیزهایى را مى‏پرستند که نه به آنان زیان مى‏رساند، …

قرآن کریم امتحان امّت‌های گذشته را برای ما بیان می‌کند نه جهت آرامش و آسایش بلکه جهت عبرت گرفتن و موعظه کردن و باز داشتن از آن کارهایی که گمراهان انجام داده‌اند وگر نه ما هم دچار همان عاقبتی می‌شویم که آن‌ها شدند. خداوند حقیقتاً خبر مشرکان را برای مؤمنین بیان کرده، مشرکانی که خداوند پیامبرش را به میان آن‌ها …

هنگامی که از شراب و قمار می‌پرسند، خداوند می‌فرماید: ﴿یَسۡ‍َٔلُونَکَ عَنِ ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَیۡسِرِۖ قُلۡ فِیهِمَآ إِثۡمٞ کَبِیرٞ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَإِثۡمُهُمَآ أَکۡبَرُ مِن نَّفۡعِهِمَاۗ وَیَسۡ‍َٔلُونَکَ مَاذَا یُنفِقُونَۖ قُلِ ٱلۡعَفۡوَۗ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ ٱللَّهُ لَکُمُ ٱلۡأٓیَٰتِ لَعَلَّکُمۡ تَتَفَکَّرُونَ٢١٩﴾ [البقره: ۲۱۹]. «در باره شراب و قمار از تو سؤال مى‏کنند، بگو: «در آن‌ها گناه و زیان بزرگى است; و منافعى (از نظر مادى) براى …

خیلی از ماها مرتکب خطاهای بزرگى می‌شویم ولی اگر از ما سؤال شود، دنبال بهانه خواهیم بود تا این اشتباهات را از خود درو کنیم. بیشتر ما عاطفی هستیم و این نیاز به دلیل و برهان ندارد و عاطفه شخص فکر معینی را القا می‌کند که آن را دوست دارد، با آن انس می‌گیرد و بر مخالف آن حمله می‌برد. …

این امام جعفر صادق است که با صراحت در پیشگاه مردم و آن‌ها که وی را دیده‌‌اند و با وی همنشینی کرده‌اند و آن‌هایی که سخنانش را شنیده‌اند و او را ندیده‌اند، اعلام می‌کند و آشکارا می‌گوید که: «قسم به خدا من بنده‌ای بیش نیستم. و قادر به دفع ضرر و جلب منفعت نیستم، اگر خداوند به ما رحم کرد …

زمانی که ابراهیم علیه السلام طلب دعا از بت‌ها و تقدیم قربانی برای آن‌ها را بر قومش ردّ کرده و ناپسند دانست؛ ﴿قَالَ أَفَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا یَنفَعُکُمۡ شَیۡ‍ٔٗا وَلَا یَضُرُّکُمۡ۶۶﴾ [الأنبیاء: ۶۶]. «(ابراهیم) گفت: آیا جز خدا چیزى را مى‏پرستید که نه کم‌ترین سودى براى شما دارد، و نه هم زیانى به شما مى ‏رساند!». بله … …

در حقیقت دعا همان عبادت است، حقیقتی که انسان ایمان‌دار آن را احساس می‌کند در حالی که بخاطر درخواست خیر دنیا و آخرت دستهایش را بسوی آسمان بلند می‌کند. و براستی که آیات قرآن و احادیث و گفته‌های اهل بیت علیهم السلام این معنی که دعا، عبادت است را تأیید می‌کنند، پس صراحتاً آمده که دعا همان عبادت بوده و …

‌به راستی خداوند متعال شرک ورزیدن را بزرگ پنداشته پس در کتاب گرامیش فرموده: ﴿إِنَّهُۥ مَن یُشۡرِکۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَیۡهِ ٱلۡجَنَّهَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ أَنصَارٖ﴾ [المائده: ۷۲]. «هر کس شریکى براى خدا قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام کرده است، و جایگاه او دوزخ است، و ستمکاران، یار و یاورى ندارند». و در جای …