وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
به راستی خداوند متعال شرک ورزیدن را بزرگ پنداشته پس در کتاب گرامیش فرموده: ﴿إِنَّهُۥ مَن یُشۡرِکۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَیۡهِ ٱلۡجَنَّهَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ أَنصَارٖ﴾ [المائده: ۷۲]. «هر کس شریکى براى خدا قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام کرده است، و جایگاه او دوزخ است، و ستمکاران، یار و یاورى ندارند».
و در جای دیگری از کتابش فرموده است: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَغۡفِرُ أَن یُشۡرَکَ بِهِۦ وَیَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِکَ لِمَن یَشَآءُ﴾ [النساء: ۴۸]. «خداوند (هرگز) شرک را نمىبخشد! و پایینتر از آن را براى هر کس (بخواهد و شایسته بداند) مىبخشد».
پس خداوند متعال خبر داده که بحقیقت شرک را نمی‌بخشد مگر این‌که از آن توبه شود، ولی خداوند اگر بخواهد گناهان غیر از شرک را بدون توبه هم می‌بخشد[۱].
و بحقیقت برای من روشن شده که امام علیرضی الله عنه چقدر به این آیه توجه داشته آنجا که می‌فرماید: (در قرآن هیچ آیه‌ای نزد من از این فرمودۀ خداوند متعال محبوب‌تر نیست که می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَغۡفِرُ أَن یُشۡرَکَ بِهِۦ وَیَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِکَ لِمَن یَشَآءُ﴾ [النساء: ۴۸][۲].
و بخاطر زشت بودن شرک، خداوند سبحان آن را به ظلمی بزرگ معرفی نموده پس فرموده است: ﴿إِنَّ ٱلشِّرۡکَ لَظُلۡمٌ عَظِیمٞ﴾ [لقمان: ۱۳] «در حقیقت شرک، ظلم بزرگى است».
پس هر کس شرک ورزد بحقیقت که به خود ظلم نموده و خود را به هلاکت انداخته است برخلاف اهل ایمان که خداوند با فرمودۀ خود آنها را چنین تعریف می‌کند: ﴿ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ یَلۡبِسُوٓاْ إِیمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِکَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ٨٢﴾ [الأنعام: ۸۲]. «(آرى،) آنها که ایمان آوردند، و ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند، ایمنى تنها از آن آنهاست، و آنها هدایتیافتگانند!».
و براستی خداوند عمل مشرک را باطل نموده و آن را به خود مشرک باز می‌گرداند. و می‌فرماید: ﴿وَلَوۡ أَشۡرَکُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ﴾ [الأنعام: ۸۸]. «و اگر آنها مشرک شوند، اعمال (نیکى) که انجام دادهاند، نابود مىگردد (و نتیجهاى از آن نمىگیرند)».
بلکه به پیامبرش محمّد صل الله علیه و سلم می‌فرماید: ﴿وَلَقَدۡ أُوحِیَ إِلَیۡکَ وَإِلَى ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِکَ لَئِنۡ أَشۡرَکۡتَ لَیَحۡبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِینَ۶۵﴾ [الزمر: ۶۵] «به تو و همه پیامبران پیشین وحى شده که اگر شرک بورزید، تمام اعمالت تباه مىشود و از زیانکاران خواهى بود».
و برای این‌که توحید خالص تحَقُّق پیدا کند و باعث رهایی بندگان از پرستش غیر خداوند عزّوجل، باشد خداوند پیامبران را بعنوان مژده دهنده و هشدار دهنده فرستاده همچنان که می‌فرماید: ﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِی کُلِّ أُمَّهٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ﴾ [النحل: ۳۶]. «ما در هر امتى رسولى فرستاده ایم که: «خداى یکتا را بپرستید، و از طاغوت اجتناب کنید!».
پس هر پیامبری که خداوند او را فرستاده است، با دعوت به پرستش خداوند آغاز نموده است.
این نوح علیه السلام است که به قومش می‌گوید: ﴿یَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَکُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَیۡرُهُۥٓ إِنِّیٓ أَخَافُ عَلَیۡکُمۡ عَذَابَ یَوۡمٍ عَظِیمٖ﴾ [الأعراف: ۵۹]. «اى قوم من! (تنها) خداوند یگانه را پرستش کنید، که معبودى بحق جز او براى شما نیست! (و اگر غیر او را عبادت کنید،) من بر شما از عذاب روز بزرگى مىترسم!».
و این هود علیه السلام است که به قومش می‌فرماید: ﴿یَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَکُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَیۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ﴾ [الأعراف: ۶۵]. «اى قوم من! (تنها) خدا را پرستش کنید، که جز او معبودى بحق براى شما نیست! آیا پرهیزگارى پیشه نمىکنید؟!».
این هم محمّد صل الله علیه و سلم است که پروردگارش به او امر می‌کند و می‌فرماید: ﴿قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّکُمۡ عَلَیۡکُمۡۖ أَلَّا تُشۡرِکُواْ بِهِۦ شَیۡٔٗا﴾ [الأنعام: ۱۵۱]. «بگو: بیایید آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است برایتان بخوانم: این‌که چیزى را شریک خدا قرار ندهید».
در بین مردم می‌گشت در حالی که صدا می‌زد: «قولوا لا اله الله تفلحوا».
«بگویید هیچ معبود بر حقّی به غیر از الله نیست رستگار می‌شوید» در عین حال عمویش ابولهب از پشت سر به طرفش سنگ می‌انداخت و سخنان زشت می‌گفت.
اگر انسانی که دل زنده دارد، ظلم را ناخوشایند می‌داند و زشت می‌شمارد و با ظالمان دشمنی می‌کند و بخاطر گناه بزرگشان نسبت به آنها کینه می‌ورزد، پس باید بداند بزرگ‌ترین ظلم، شریک قرار دادن برای خدای سبحان است. همچنان که این عقیدۀ گذشتگان ماست و انسان مشرک بخاطر بدگمانی اش به خداوند و دلبستگی به غیر او، سزاوار است که بخاطر خدا مورد کینه واقع شود.
در حدیث عبدالله بن مسعود رضی الله عنه آمده که او از پیامبر صل الله علیه و سلم می‌پرسد: «أَیُّ الذّنب أَعظمُ؟ فقالَ: أَن تجعل للهِ ندّاً وهو خَلَقَکَ!». «کدام گناه بزرگتر است؟ فرمودند این‌که برای خداوند شریکی قرار دهی در حالی که او تو را خلق کرده است!»[۳].
به همین خاطر است که پرهیز از شرک و بیزاری جستن از مشرکین و شرکی که قرار می‌دهند از واجبترین واجبات است.
و از همین مسیر است که ابراهیم علیه السلام از مشرکین و آنچه بغیر از خداوند می‌پرستند آشکارا اعلام بیزاری می‌کند: ﴿قَالَ أَفَرَءَیۡتُم مَّا کُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ٧۵ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُکُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ٧۶ فَإِنَّهُمۡ عَدُوّٞ لِّیٓ إِلَّا رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِینَ٧٧﴾ [الشعراء: ۷۵-۷۷]. «گفت: آیا دیدید (این) چیزهایى را که پیوسته پرستش مىکردید. شما و پدران پیشین شما، همه آنها دشمن من هستند (و من دشمن آنها)، مگر پروردگار عالمیان».
همچنین می‌فرماید: ﴿إِنِّی بَرِیٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِکُونَ﴾ [الأنعام: ۷۸]. «اى قوم من، از شریکهایى که شما (براى خدا) مىسازید، بیزارم».
و این دین ابراهیم علیه السلام است، آن دینی که الله سبحانه وتعالی در مورد آن می‌فرماید: ﴿وَمَن یَرۡغَبُ عَن مِّلَّهِ إِبۡرَٰهِۧمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفۡسَهُۥ﴾ [البقره: ۱۳۰]. «چز افراد سفیه و نادان، چه کسى از آیین ابراهیم، (با آن پاکى و درخشندگى،) روىگردان خواهد شد؟!».
و خداوند مردم را به پیروی از دین ابراهیم علیه السلام تشویق نموده و می‌فرماید: ﴿قَدۡ کَانَتۡ لَکُمۡ أُسۡوَهٌ حَسَنَهٞ فِیٓ إِبۡرَٰهِیمَ وَٱلَّذِینَ مَعَهُۥٓ إِذۡ قَالُواْ لِقَوۡمِهِمۡ إِنَّا بُرَءَٰٓؤُاْ مِنکُمۡ وَمِمَّا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ کَفَرۡنَا بِکُمۡ وَبَدَا بَیۡنَنَا وَبَیۡنَکُمُ ٱلۡعَدَٰوَهُ وَٱلۡبَغۡضَآءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥ﴾ [الممتحنه: ۴]. «براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و کسانى که با او بودند وجود داشت، در آن هنگامى که به قوم (مشرک) خود گفتند: «ما از شما و آنچه غیر از خدا مىپرستید بیزاریم، ما نسبت به شما کافریم، و میان ما و شما عداوت و دشمنى همیشگى آشکار شده است، تا زمانی که به خداى یگانه ایمان بیاورید».
[۱]– الشیخ المفید، المسائل السرویه، ص ۱۰۱٫
[۲]– التوحید کتاب شیخ الصدوق ص ۴۰۹٫
[۳]– مستدرک الوسائل ۱۴/۳۳۲٫