به عنوان مثال اگر کسی با استناد به عقل با این ادعا که: از اثبات صفات، تعدد قدما (اله ها) پیش می آید، صفات الهی (مانند سمع و بصر و کلام) را انکار کند، درحقیقت به عقل غیر صحیح استناد کرده است. بلکه هرگز عقل نامیدن آن جایز نیست چرا که عقلاً وجود موجودی بدون صفات جایز نیست و چنین …

آنچه به صورت صحیح نقل شده است با صریح معقول تعارض ندارد. عقل برای راهنمایی، مستقل نیست بلکه تابع شرع است و اگر در این زمینه مستقل بود، خداوند پیامبران را نمی فرستاد و کتاب ها را نازل نمی کرد. و سلف به این مهم امر کرده اند که چون شرع و عقل با یکدیگر در تعارض قرار گرفتند، مقدم …

اسلام عقل را گرامی داشته است، آنگاه که عقل را مناط تکلیف انسان قرار می دهد و به وسیله ی آن، او را بر بسیاری از مخلوقات برتری می بخشد. عقل را گرامی داشته آنگاه که برای پند و عبرت و تسخیر نعمت های الهی و استفاده از آنها، قدرت تفکر و تدبر در نفس و هستی را به آن …

در این مورد اختلاف بسیار زیاد است. شیخ الاسلام ابن تیمیه می گوید: «تحقیق نشان می دهد که عقل با مغز و قلب هر دو رابطه دارد چنانکه مبدا فکر و نظر در مغز است[۱] و مبدا اراده و قصد در قلب می باشد. و بر این اساس می توان گفت: قلب محل هدایت و مغز جایگاه فکر و اندیشه …

عمل به مقتضای علم:[۱] اصمعی می گوید: «عقل به معنای خودداری از امر قبیح و محدودکردن نفس به نیکی می باشد.»[۲] و نیروی این غریزه باعث می شود انسان عواقب امور را بداند و شهوتی که به دنبال لذت زود هنگام است فروکش کند و بر آن تسلط یابد؛ پس چون این نیرو حاصل گردد، صاحبش عاقل نامیده می شود. …

این دو توحید است که بنده جز با آنها از عذاب الهی نجات نمی یابد، توحید فرستنده با عبادت او و توحید فرستاده شده (پیامبر) با اطاعت و پیروی از او؛ مبنای بندگی و ایمان به الله و کتاب های آسمانی و پیامبران، تسلیم شدن و عدم سوال از تفاصیل حکمت اوامر و نواهی و شرایع می باشد. و بر …

تعریف تسلیم: تسلیم عبارت است از فرمانبرداری و گردن نهادن به امور اعتقادی و احکامی که در دو مصدر وحی کتاب و سنت آمده است. خداوند متعال با سوگند به ذات خود می فرماید: «فَلاَ وَرَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّىَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجاً مِّمَّا قَضَیْتَ وَیُسَلِّمُواْ تَسْلِیماً» (نساء :۶۵) «نه، سوگند به پروردگارت که …

هیچیک از اصحاب رسول الله صلی الله علیه و سلم در میان اهل بدعت نبودند. هر فرقه یا گروه یا مذهبی که یکی از صحابه – یا مذهب صحابه و راه و روش آن ها در دیانت- در میان شان نباشد، در حقیقت گرد گمراهی و بدعتی که تاسیس کرده اند، جمع شده اند. پیوستن به مذهب صحابه و تمسک …

فهم سلف از پراکندگی و اختلاف معصوم است. عمر بن خطاب به ابن عباس گفت: «چگونه این امت دچار اختلاف می شود درحالی که پیامبرش یکی و قبله اش یکی است؟ سپس ابن عباس گفت: ای امیر مومنان، براستی قرآن بر ما نازل شد پس آن را خواندیم و دانستیم که در مورد چه چیزی و چه کسی نازل شد. …

از عمر رضی الله عنه به صورت مرفوع روایت است که: «بنی اسرائیل زمانی هلاک شد که پیروانِ اسیرانِ امت های دیگر در میان آنها پیدا شدند».[۱] و از عطاء بن ابن رباح روایت است که می گوید: «مردی که ویژگی خاصی داشت بر علی ابن ابی طالب گذشت که علی به او گفت: از اهل خراسان هستی؟ گفت: نه؛ …

یکی از اسباب انحراف از فهم سلف صالح، جهل نسبت به زبان عربی و عدم شناخت کافی به زبان عربی و انتشار زبان غیر عرب می باشد. این مساله یکی از بزرگ ترین اسباب انحراف در این زمینه می باشد. و اولین بدعتی که در بین مسلمانان ظهور کرد، از سوی غیر عرب ها بود. اورزاعی رحمه الله می گوید: …

– از اسلم بن یزید ابی عمران روایت است که می گوید: «یکی از مهاجران به قسطنطنیه، به تنهایی به صف دشمن حمله کرد تا انسجام آنها را پراکنده کند درحالی که ابو ایوب انصاری همراه ما بود. برخی از مردم گفتند: «خود را به دستش به هلاکت انداخت». اما ابو ایوب گفت: ما به این آیه داناتریم. آن در …

با توجه به تسلط صحابه و تابعین به زبان عربی که همان زبان قرآن است و با در نظر داشتن مشاهده نزول قرآن و شنیدن تفسیر قرآن از رسول خدا، در واقع فهم آنها از قرآن راسخ تر و درک آنها از معانی آن عمیق تر از نسل های پس از ایشان می باشد. بنابراین آنچه صحابه و سلف از …

قرآن کریم به زبان عربی نازل شد؛ بر طبق زبان شناخته شده محیطی که در آن نازل شد و بر مبنای عادت و روشی آنها در سخن گفتن؛ پس هرکس که به زبان عربی مسلط باشد بیشترین فهم و نیکوترین درک را از قرآن خواهد داشت و کسی که از اولین نسل های برتر اسلام، فصیح تر در زبان و …

توصیه هایی که در احادیث رسول خدا در این زمینه وارد شده است و به پیروی از آنها امر می کند و بیانگر آن است که راه روش آنها در پیروی کردن همچون سنت رسول خدا می باشد. چنانکه می فرماید: «فَعَلَیْکُمْ بِسُنَّتِی وَسُنَّهِ الْخُلَفَاءِ الْمَهْدِیِّینَ الرَّاشِدِینَ، تَمَسَّکُوا بِهَا وَعَضُّوا عَلَیْهَا بِالنَّوَاجِذِ»: «بر شماست که سنت من و راه و …

ب) اقوال سلف این امت و علمای آن: حذیفه بن یمان می گوید: «ای قاریان، تقوای الهی را پیشه کنید، راه و روش کسانِ پیش از خود را در پیش گیرید. به خدا سوگند اگر بر این راه استقامت و پایداری ورزید گوی سبقت را از همگان می ربایید و اگر آن را رها کنید و به چپ و راست …

دلالت قرآن کریم بر این مهم: خداوند متعال می فرماید: «وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّهً وَسَطاً لِّتَکُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَیَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً» (بقره: ۱۴۳) «و همچنین شما را امت میانه قرار دادیم تا بر مردم گواه باشید و پیامبر هم بر شما گواه باشد». «الوسط» به معنای اختیار نمودن عدل می باشد. بنابراین صحابه بهترین امت و عادل ترین آنها …

«الفهم» در لغت به معنای تصور معنای نیکو می باشد که وجود آن ذهن را برای استنباط آماده می کند. گفته می شود: «فهمت عن فلان – فهمت به»: «از فلانی فهمیدم؛ به وسیله آن فهمیدم». «الفهم» در اصطلاح: عبارت است از شناخت چیزی یا موضعی یا اتفاقی یا تعیین و تثبیت لفظی؛ و شامل شناخت صریح و کامل روابط …

بر اساس معیارهای عقلی، اعتقاد به موارد زیر موجب شرک می‏شود: ۱ـ ذات دیگری مثل خداوند وجود دارد. ۲‏ـ فاعل و مؤثّر دیگری مثل خداوند وجود دارد. ۳ـ خالق دیگری غیراز خداوند وجود دارد. ۴ـ ربّ دیگری مثل خداوند وجود دارد. ۵ـ إله دیگری غیر از خداوند وجود دارد. مطابق با مفاهیم قرآن، در زمینه ذات ، خالقیت و ربوبیت …

مردی از اهل شام که فردی نیرومند و دلیر نیز بود،گاه گاه نزد عمر بن خطّاب می رفت؛مدّتی خبری از وی نشد؛عمر احوالش را جویا شد؛آشنایان گفتند یا امیرالمؤمنین گرفتار شرابخواری گشته است! عمر کاتب خویش را فراخواند و فرمود بنویس: “از عمر بن خطاب به فلان بن فلان! سلام علیک آفریدگار متعال را می ستایم که کسی جز او …

هرچه دوران زندگی‌ات به طول انجامد و هرچه از دنیا بهره ببری، باز هم این زمان کوتاه است اگرچه ظاهرا طولانی باشد، و بهره‌اش کم است اگرچه در ظاهر زیاد باشد. همه‌ی زندگی در این سخن پروردگار متعال خلاصه می‌شود که: ﴿یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَى رَبِّکَ کَدْحًا فَمُلَاقِیهِ﴾. (ای انسان بی‌شک تو [در راه رفتن] به سوی پروردگار …

کسی که خود را به پی‌گیری اشتباهات مردم و تمسخر آنان مشغول کند حتما دلش سنگ و از یاد الله ناتوان می‌شود تا جایی که با شنیدن نصیحت و یاد الله نرم نخواهد شد: ﴿فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِیًّا حَتَّى أَنسَوْکُمْ ذِکْرِی﴾. (پس آنان را به ریشخند گرفتید تا آنکه یاد مرا از خاطر شما بردند). (دکتر سعود الشریم).

دکتر سعود الشریم: فاصله‌ی تو با آرامش درون فقط همین است که یقین داشته باشی آنچه را الله نخواهد رخ نخواهد داد، و آنچه را بخواهد همه‌ی اهل زمین نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند. این یقین را کوچک مشمار که با همین اندیشه مردمی به خوشبختی دست یافتند و عده‌ای نگون‌بخت شدند.

دکتر سعود الشریم: هزینه‌ای که برای یاری دین صورت می‌گیرد کمتر از خرجی است که برای جنگ علیه دین می‌شود. اما مالی که صرف کار پاک می‌شود اگرچه کم باشد بر هزینه‌ای که در راه خبیث می‌شود غالب می‌گردد، هرچند زیاد باشد: ﴿لِیَمِیزَ اللّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَیَجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلَىَ بَعْضٍ فَیَرْکُمَهُ جَمِیعًا فَیَجْعَلَهُ فِی جَهَنَّمَ﴾ انفال: ۳۷. (تا …

دکتر سعود الشریم: اگر شور و غیرت دینی در چارچوب ضوابط شریعت نباشد هدفش منحرف شده و از یاری دین به یاری نفس و خودخواهی تبدیل می‌شود. در حدیث آمده است: «رسول الله ﷺ هرگز برای خود انتقام نگرفت مگر هنگامی که حرمت الله زیر پا نهاده می‌شد» (متفق علیه).

دکتر سعود الشریم: اگر شب بلا به طول انجامید آن را با سجده و استغفار و صبر بپیما. آنگاه است که خواهی دانست این شب با وجود آنکه طولانی به نظر می‌رسد بسیار کوتاه است. رسول الله ﷺ می‌فرماید: «هر که [از خطرات راه] بترسد اول شب به راه می‌افتد و آنکه اول شب به راه بیفتد به منزل خواهد …

دکتر سعود الشریم: انسان بددهن هم مانند تو عقل و زبان دارد؛ اما عقل زشتگو تابع زبان اوست و زبان تو پیرو عقلت. رسول الله ﷺ می‌فرماید: «بدترین منزلت را نزد خداوند در روز قیامت کسی دارد که مردم از ترس بددهانی‌اش ترکش گویند» صحیح الجامع (۲۰۹۵).

دکتر سعود الشریم: پروردگار رحمان به بندگان خود وعده‌هایی داده و فرموده است: ﴿إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَ﴾ (قطعا الله در وعده [ی خود] خلاف نمی‌کند). و شیطان نیز به بندگان خود وعده‌هایی داده است که خداوند درباره‌ی آن می‌فرماید: ﴿یَعِدُهُمْ وَیُمَنِّیهِمْ وَمَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا﴾ (شیطان به آنان وعده می‌دهد و در آرزوها می‌افکند، و جز فریب به …

دلیل، این گفته خداوند {وَ إِذٰا سَأَلَکَ عِبٰادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ اَلدّٰاعِ إِذٰا دَعٰانِ} ﴿۱۸۶﴾. (و اگر بندگان من درباره من از تو سوال کنند، پس من نزدیـک بـوده و دعای شخص دعا کننده را در صورت دعا کردن من، اجابت مـی کـنم). و همچنـین این سخن رسول صلى االله علیه وسلم که فرمودند: (به راستی شما کسی …

گرفتن کتاب خدا یعنی تمسک به آن و عمل نمودن به آنچه در آن آمده است، اما در مورد اهل بیت رضی الله عنهم آنچه در حدیث صحیح از پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم نقل شده این است که ایشان صلى الله علیه و آله و سلم در مورد آنها وصیت نمود که مورد توجه باشند و …

اتفاقات سال پنجم هجری غزوه ی بنی مُصْطَلِق: ۲۸۲- در شعبان سال ۵ هجری غزوه ی بنی مُصْطَلِق رخ داد، که به غزوه ی مُرَیْسِیع نیز معروف است، علت این غزوه این بود که حارث بن أبی ضِرار افرادی را برای حمله به مدینه جمع کرده بود. ۲۸۳- رسول الله ﷺ با ۷۰۰ نفر از یارانشان به آنان حمله کردند و …

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می‌گوید： «گناهان، مجازات خود را دارند؛ گناه پنهانی مجازات پنهانی دارد و گناه علنی مجازات علنی. یکی از عقوبت‌های پنهانی این است که انسان در وجود خود نوعی غم و دلتنگی احساس کند، بدون آنکه سبب آن را بداند».

سیدنا علی رضی الله عنه فرمودند: «همانا بهترین چیزى که انسان‏ها می ‏توانند با آن به الله سبحان نزدیک شوند، ایمان به الله و ایمان به پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلم ،و جهاد در راه الله است، که جهاد قلّه بلند اسلام، و یکتا دانستن الله بر اساس فطرت انسانى است. بر پاداشتن نماز آیین ملّت اسلام، …

”توسل به دعای شخص صالح زنده“ در زمان خلافت: سیدنا عمر رضی الله عنه در مدینه چنان خشکسالی شدیدی رخ داد، که آن سال را به نام ”عام الرماده“ یعنی سال هلاکت نامیدند، سیدنا عمررضی الله عنه برای اینکه باران ببارد، به عموی پیامبر سیدنا عباس رضی الله عنه گفت: دعا کن تا الله بر ما باران بباراند و می …

در قسمت دوم گفتیم: مُشرکان مکه اقرار به خالقیت الله متعال داشتند و صفت خالقیت را از بُت هایشان نفی می کردند، اما بازهم الله متعال آنها را در جای جای قرآن مُشرک خطاب می کرد. پس واقعاً چه دلیلی داشت: پاسخ این سوال در قرآن آمده است، اینکه چرا به آنها مشرک می گویند. درحالیکه هرگز آنها گمان نکرده …

شیعیان و اهل قبور می گویند: آیاتی که در قرآن در مورد مشرکین آمده در مورد ما صدق نمی کند و مقایسه ما با بت پرستان صحیح نیست، چون مشرکین بُت های سنگی، چوبی و فلزی را به فریاد می خواندند و عبادت می کردند و آنها را خالق می دانستند، اما ما صالحین فوت شده را خالق نمی دانیم …

شیعیان و اهل قبور می گویند: آیاتی که در قرآن در مورد مشرکین آمده در مورد ما صدق نمی کند و مقایسه ما با بت پرستان صحیح نیست، چون مشرکان بتهایی را که از جنس سنگ،چوب و فلز بود، را پرستش (واسطه) می کردند در حالیکه ما اولیاء را واسطه قرار می دهیم و اولیاء با بُت مشرکان فرق دارد! …

”فقط الله را به فریاد بخوانید“ و از اینکه برای الله شریک و همتایی قرار دهید، به شدت خودداری نمائید. الله متعال می فرماید: {قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّی وَلَا أُشْرِکُ بِهِ أَحَدًا} «بگو من تنها پروردگارم را می‌خوانم و هیچ کس را شریک او قرار نمی‌دهم» (جن/۲۰) الله متعال می فرماید: «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا» «و …

آنهایی را که به غیر از الله متعال به فریاد می خوانید، در روز قیامت شرک شما را انکار می کنند و می گویند: ”ما از عبادت این ها بی خبر بودیم“. الله متعال می فرماید: «وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ کَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَکَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کَافِرِین». «و هنگامی که مردم محشور می‌شوند، معبودهای آنها دشمنانشان خواهند بود؛ حتّی عبادت آنها را …

”آنهایی را که شما به غیر از الله به فریاد می خوانید، نمی توانند شما را یاری کنند و همچنین آنها مالک هیچ چیزی نیستند و قادر نیستند حتی مگسی را بیافرینند“. الله متعال می فرماید: «فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَهً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَٰلِکَ إِفْکُهُمْ وَمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ». «پس چرا معبودانی را که غیر از …

”آنهایی را که شما به غیر از الله به فریاد می خوانید، قادر نیستند که نه سودی به شما برسانند یا اینکه ضرری را از شما دفع کنند“. الله متعال می فرماید: «یَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَضُرُّهُ وَمَا لَا یَنْفَعُهُ ۚ ذَٰلِکَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِیدُ». «آنان جز الله چیزهائی را به فریاد می‌خوانند و می‌پرستند که نه زیانی …

”ندای غیر الله شرک اکبر است“. الله متعال می فرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّی وَلَا أُشْرِکُ بِهِ أَحَدًا». بگو:«من تنها روردگارم را می‌خوانم و هیچ کس را شریک او قرار نمی‌دهم!» (جن/۲۰) الله متعال می فرماید: «وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَنفَعُکَ وَلَا یَضُرُّکَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّکَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِین». «و جز الله، چیزی را که نه سودی …

یازده حـدیـث در بـاب تـوحـیـد حدیث شماره یک رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «هرگاه چیزی می خواهی از اللّه بخواه و هرگاه یاری می جویی از اللّه یاری بجوی!» (صحیح بخاری). حدیث شماره دو روزی مردی به رسول الله علیه الصلاه والسلام گفت: «آنچه الله و شما بخواهید». رسول الله علیه الصلاه والسلام فرمودند: «آیا مرا با الله …

آیاتی که در آن الله متعال شنیدن مُـردگـان را بـه صـراحـت رد می کند. الله متعال می فرماید: «إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ…». «اگر آنها (مُردگان) را به فریاد بخوانید، صدای شما را نمی شنوند» (فاطر/۱۴). و باز الله متعال در ادامه همین سوره می فرماید: «وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاء وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَن یَشَاء وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن …

بـدانـیـد و آگـاه بـاشـیـد کـه: دعـاء اصـل و اسـاس عـبـادت اسـت. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «دعا همان عبادت است». (رواه ترمذی). بدانید و آگاه باشید که: دعا گرامی ترین چیز در نزد الله متعال می باشد. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «نزد الله چیزی گرامی تر از دعا نیست» (رواه احمد و ترمذی). بدانید و …