سوال و جواب

حداقل زمانی که اعتکاف کردن در آن صحیح باشد چقدر است؟   الحمدلله، اهل علم درباره حداقل زمان لازم برای صحت اعتکاف اختلاف نظر دارند؛ جمهور اهل علم گفتند: حداقل آن زمانیست که عرفا بعنوان اعتکاف تلقی شود. در حاشیه ابن عابدین از علمای احناف آمده: «نزد محمد شیبانی (شاگرد ابوحنیفه) حداقل آن ساعتی از شب یا روز است، و …

حکم خوابیدن در طول روز برای شخص روزه دار چیست؟ آیا از اجر روزه وی می کاهد؟   الحمدلله، ایرادی ندارد اگر شخص روزه دار در اثنای روزه اش در طول روز بخوابد، حال چه روزه اش فرض باشد یا سنت، ولی زیاد خوابیدن در اثنای روزه داری مکروه است، زیرا خوابیدن موجب فوت وقت و مانع از استفاده وی …

آیا برای کسی که در اعتکاف است جایز است که در اثنای اعتکاف مشغول مطالعه و آموختن درس هندسه شود یا اینکه فقط باید مشغول قرائت قرآن و علم شرعی باشد؟   الحمدلله، بعضی از اهل علم خصوصا مالکیه مشغول شدن فرد معتکف به درس و تعلیم را مکروه دانسته اند، چنانکه شیخ احمد دردیر در  کتاب “شرح مختصر خلیل” …

داخل مسجد شدم بعد از مدتی خود را در حال اعتکاف یافتم و سپس نیت اعتکاف کردم، آیا این اعتکاف که نیت آن بعد از داخل شدن به مسجد منعقد شد صحیح است؟   الحمدلله، برای صحت اعتکاف مشروط نشده که حتما قبل از داخل شدن به مسجد نیت آنرا داشت، بلکه هرگاه نیت اقامت و ماندن در مسجد به …

آیا جایز است که رمضان را به نیت روزه نذر اداء کرد؟   الحمدلله، اگر منظور از سوال این باشد که در ماه رمضان، روزه را با دو نیت (هم فریضه رمضان و هم روزه نذری) هر دو با هم جمع نمود، و یا ماه رمضان را فقط به نیت روزه نذری – برای کسانی که برای روزه نگرفتن فرض …

آیا اعتکاف با احتلام و استمناء و خروج مذی باطل می گردد و لازم به قضاء دارد؟   الحمدلله، احتلام – خروج منی در خواب – تاثیری بر صحت اعتکاف ندارد، زیرا یک امر غیر اختیاری است، اما اگر خروج منی بر اثر استمناء باشد، علماء درباره باطل شدن اعتکاف اختلاف نظر دارند؛ و رای راجح آنست که باطل می …

آیا قطره چشم  روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، علمای متأخر در مورد قطره چشم اختلاف نظر دارند که این خود ناشی از اختلاف نظر علمای متقدم در مورد سرمه است. در مورد سرمه دو دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاه اول: سرمه (کشیدن) روزه را باطل نمی‌کند. حنفی‌ها و شافعی‌ها این دیدگاه را پذیرفته‌اند و چنین استدلال کرده‌اند که مجرایی …

آیا قطره بینی روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، علمای متأخر در مورد آن دو دیدگاه دارند: دیدگاه اول: قول به باطل شدن روزه توسط این قطره است و ابن باز : و ابن عثیمین : بر این قول‌اند و در اثبات دیدگاه خود به حدیث مرفوع لقیط بن صبره استدلال کرده‌اند که پیغمبر صلی الله علیه وسلم فرموده: …

آیا قطره گوش یا داروی پاک‌کننده گوش روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، علمای پیشین در بحث از «مداوای بیمار از طریق آب ریختن در گوش وی» در این مورد صحبت کرده‌اند: جمهور علماء می‌گویند: روزه را باطل می‌کند. حنبلی‌ها می‌گویند: وقتی به مغز برسد روزه را باطل می‌کند. دیدگاه دیگری از ابن حزم نقل شده که: روزه را …

آیا مرهم‌، پمادها و روغن‌های موضعی روزه را باطل می کنند؟   الحمدلله، پوست بدن رگهایی خونی دارد که از طریق مویرگ‌های کوچکتر چیزهایی را که بر روی پوست گذاشته می‌شوند، جذب می‌نمایند. این جذب خیلی به کندی روی می‌دهد. بر این اساس می‌توان پرسید: آیا چیزی که بر روی پوست گذاشته می‌شود، روزه را باطل می‌کند یا نه؟ شییخ …

آیا بیهوشی موجب باطل شدن روزه می شود؟   الحمدلله، بیهوشی چند گونه است: الف- بی حسی جزئی از طریق بینی: که در این حالت بیمار یک ماده گازی را بو می‌کند و آن ماده بر اعصاب وی تأثیر گذاشته و شخص بی حس می‌شود. این گونه بی حسی روزه را باطل نمی‌کند زیرا ماده گازی وارد شده به بدن …

تزریق آمپول در چه حالتی روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، تزریق خود سه گونه است: الف- تزریق به پوست. ب- تزریق به ماهیچه. ج- تزریق به رگ. تزریق به پوست و ماهیچه غیرمغذی بوده و بنابراین از دیدگاه معاصران روزه را باطل نمی‌کنند و ابن باز : و ابن عثیمین : این دیدگاه را به صراحت بیان کرده‌اند، …

آیا شیافی که از طریق فرج زن یا مقعد مورد استفاده قرار می‌گیرد باطل کننده روزه هستند؟   الحمدلله، اول: شیافی که زن استفاده می کند: مواد شوینده مجرای رحم نیز شبیه آن بوده و حکم واحدی دارند. علمای متقدم و متأخر در این باره صحبت کرده‌اند: دیدگاه اول: مالکی‌ها و حنبلی‌ها می‌گویند: اگر زن مایعی را در فرج بچکاند، …

آیا قرص‌هایی که زیر زبان گذاشته می‌شوند، روزه را باطل می کنند؟   الحمدلله، مراد قرص‌هایی است که برای مداوای حمله‌های ناگهانی قلب زیر زبان گذاشته می‌شوند و به محض گذاشته شدن جذب (بدن) شده و خون آنها را به قلب می‌رساند و در نتیجه، حمله ناگهانی قلب متوقف می‌شود و قلب بهبود می‌یابد. این قرص‌ها روزه را باطل نمی‌کنند …

آیا استفاده از خمیردندان روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، خمیردندان روزه را باطل نمی‌کند زیرا دهان در حکم ظاهر بدن است ولی شایسته‌تر آن است که روزه‌دار در طول روز از آن استفاده نکند زیرا خمیردندان نفوذ زیادی می‌کند (و جذب بدن می‌شود). شخص می‌تواند به جای آن از سواک و یا مسواک بدون خمیر استفاده کند . …

آیا کپسول تنگی نفس (اسپری تنفسی) روزه را باطل می کند؟       الحمدلله، این کپسول عبارت از محفظه کوچکی است که محتوی یک مایع دارویی متشکل از آب، اکسیژن و بعضی از مواد دارویی است. آیا این کپسول روزه را باطل می‌کند. علمای معاصر در مورد آن اختلاف نظر دارند: دیدگاه اول: گروهی قائل به عدم بطلان روزه …

آیا داخل شدن ذره‌بین مخصوص معاینه معده روزه را باطل می کند؟       الحمدلله، مراد یک دستگاه پزشکی مخصوص است که از طریق دهان به حلق و از آنجا به مری و سپس به معده فرستاده می‌شود. و هدف از فرستادن آن، نشان دادن زخم و یا تباه شدن احتمالی بعضی از اعضای معده است و وسیله‌ای است …

آیا اعطای خون روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، حکم اعطای خون بر حکم حجامت مبتنی است. و رأی مشهور (سلف) این بوده که حجامت روزه را باطل می‌کند و ابن تیمیه : همین قول را پذیرفته است. و جمهور می‌گویند: حجامت روزه را باطل نمی‌کند. و قول راجح بطلان روزه توسط حجامت است. بر این اساس اعطای خون …

آیا شست و شوی کلیه روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، این کار به دو طریق انجام می‌گیرد: الف- شست و شوی کلیه به واسطه دستگاهی که «کلیه مصنوعی» نام دارد: به این ترتیب که خون جذب این دستگاه شده و دستگاه خون را تصفیه و مواد مضر موجود در آن را می‌گیرد و سپس از طریق سرخ‌رگ آن …

من در قم هستم آیا مثل شیعیان یعنی بعد از اذان شیعه افطار کنم؟   الحمدلله، شیعیان معمولا اذان مغرب را – تقریبا ۱۰ دقیقه دیرتر – می دهند، چون آنها به غروب خورشید اکتفاء نمی کنند! بلکه مدعی هستند که باید سرخی آسمان هم کنار رود و لذا تا ظاهر شدن ستاره ها اذان نمی دهند، حال آنکه در …

من جوانی ۲۱ ساله هستم و دو سالی میشود ازدواج کردم و مشکل شغل و کاسبی همیشه داشته ام و خدا را شکر الان مشغول فروش ساندویجی با گاری در یک شهرک صنعتی که پر از مکانیک و صافکار میباشد هستم. سوال من این است که در ایام رمضان آیا میتوانم من برای آنها ساندویج درست بکنم با توجه به …

آیا می توان قضای یک روز از روزه ماه رمضان در روز جمعه ادا کرد؟   الحمدلله، بهتر آنست که قضای آن یک روز را به روز دیگری موکول کند، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لایصوم أحدکم یوم الجمعه إلا یوما قبله أو بعده». متفق علیه یعنی: «هیچ کدام از شما روز جمعه روزه نگیرد مگر اینکه روز …

آیا میتوان روز عید قربان را نیز روزه گرفت؟ فضیلت اش چگونه است؟   الحمدلله، روزه گرفتن در روز عید قربان هیچ فضیلتی ندارد بلکه حرام و گناه است. از ابوعبید روایت است : «شهدت العید مع عمر بن الخطاب رضی الله عنه فقال: هذان یومان نهی رسول الله صلی الله علیه وسلم عن صیامهما : یوم فطرکم من صیامکم، …

لطفا در مورد حکم روزه وصال توضیح بدهید؟   الحمدلله، منظور از روزه وصال، یعنی کسی دو روز یا حتی بیشتر از آن را بدون افطار کردن روزه باشد، یعنی هرگاه غروب شد افطار نمی کند و همچنان تا طلوع فجر امساک کرده و دوباره نیت روزه کرده و روزه روز قبل را با روز بعد وصل می کند. پیامبر …

آیا بجز روزه روز عاشورا روزه تاسوعا نیز سنت مؤکده میباشد و حکم و ثوابش برابر با روزه عاشورا محسوب میشود؟   الحمدلله، اصل بر آنست که روزه روز عاشورا مستحب و کفاره گناهان صغیره سال گذشته است، چنانکه از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت شده : «.. سئل عن صوم یوم عاشوراء؟ فقال یکفر السنه الماضیه» مسلم (۱۱۶۲). …

آیا صحیح است که روزه رمضان معلق بین آسمان و زمین است و جز با پرداخت زکات فطریه بالا نمی رود؟   الحمدلله، حدیثی در این باره از پیامبر صلی الله علیه وسلم وارد شده اما ضعیف است. امام سیوطی در “الجامع الصغیر” از جریر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : …

آیا کسی که به دلیل بیماری یا مسافرت کل ماه رمضان را روزه نگرفته باشد، زکات فطر بر او واجب است؟   الحمدلله، جمهور اهل علم از جمله ائمه اربعه معتقدند که زکات فطر بر هر مسلمانی واجب است حتی اگر رمضان را روزه نبده باشد، و کسی جز سعید بن مسیب و حسن بصری با این حکم مخالفت نکردند …

زنی درقسمتی ازماه رمضان نتوانسته روزه اش را بگیرد، بعد از رمضان هم فرصتی برایش دست نداده تا آنها را قضاء کند، تا اینکه مریض شده و فوت نمود، حالا تکلیف روزه نگرفته چه میشود؟   الحمدلله، باید فرزندانش یا خواهر یا برادرانش آن روزه ها را برای او قضاء کنند، زیرا عائشه رضی الله عنها می گوید: رسول الله …

هرگاه معتکف از محل اعتکافش خارج شود تا خانواده اش را برای سحری بیدار کند، چونکه کس دیگری در منزل نیست، آیا این عمل مخالف شروط اعتکاف است؟       الحمدلله، «هرکس اعتکاف کرد در آنصورت نباید در اثنای اعتکافش از محل اعتکاف خارج گردد مگر برای امری لازم؛ مثلا برای رفع نیازهای ضروری ازجمله خوردن و نوشیدن بشرطیکه …

سنتهای روزه چیست؟   الحمدلله، سنت های روزه زیاد هستند، از جمله موارد زیر: اول: سنت است هرگاه کسی به روزه دار بی ادبی یا دشنامی داد او در مقابل محترم باشد و بگوید: من روزه هستم، زیرا رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الصِّیَامُ جُنَّهٌ، فَلاَ یَرْفثْ وَلاَ یَجْهَلْ، وَإِنِ امْرُؤٌ قَاتَلَهُ أَوْ شَاتَمَهُ فَلْیَقُلْ إِنِّی صَائمٌ، مَرَّتَیْنِ …

آیا کسانی که با دشمن درحال جنگ هستند می توانند در رمضان روزه نباشند و بعدا آنرا قضاء نمایند؟   الحمدلله، «اگر آنکسانی که با کفار می جنگند، مسافری هستند که نماز در آن قصر بشود؛ در آنصورت برای آنها جایز است که روزه نگیرند، و بعد از رمضان آنرا قضاء کنند. اما اگر مسافر نباشند، یعنی کفار به دیارشان …

کسی که در ماه رمضان به سفر رود و روزه باشد؛ آیا افضل برای وی آنست که روزه اش را ادامه دهد یا آنرا بخورد؟   الحمدلله، ائمه اربعه و جمهور صحابه و تابعین بر این هستند که روزه گرفتن در سفر جایز و صحیح است، و اگر شخص مسافر روزه گرفت، روزه اش منعقد شده و بریء الذمه می …

در چه حالتی روزه خوردن بر شخص مسافر حرام است؟   الحمدلله، بر طبق دلالت قرآن کریم و سنت نبوی و اجماع امت، مسافر می تواند در روز رمضان روزه نگیرد، چنانکه می فرماید: «وَمَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ» البقره/۱۸۵٫ یعنی: و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای …

بعضی افراد می گویند که هرکس بلغم را ببلعد و یا دستش را داخل گوشش نماید، روزه اش فاسد می شود! آیا این سخن صحیح است؟   الحمدلله، علمای اسلام – که رحمت خداوند بر آنها باد – درباره فاسد شدن روزه بخاطر بلعیدن بلغم اختلاف نظر دارند؛ ولی رای صحیح آنست که روزه با بلعیدن آن باطل نمی شود، …

من اکنون شانزده سال سن دارم و زمانی که چهارده ساله بودم بخاطر رفاقت با یک دوست بد و گذران اوقاتم با وی، در روز رمضان می خوردیم و گاهی مرتکب استمناء هم می شدم! نمی دانم چند روز از ایام رمضان را اینگونه گذارندم و البته نمی دانستم که استمناء حرام است، الان چکار باید بکنم؟ آیا روزه سنت …

من مسافر بودم و به دلیل سفر روزه نبودم سپس به شهرم بازگشتم درحالیکه روزه نبودم، آیا پس از رسیدن به خانه بر من امساک و پرهیز از مبطلات روزه لازم است؟   الحمدلله، علمای اسلام درباره اینکه هرگاه مسافری در روز رمضان از سفرش بازگردد، یا زنی از حیض پاک گردد، یا مریض ناتوان سلامتیش را بازیابد، آیا بقیه …

شخص مسافری در روز رمضان درحالی به خانه اش بازمی گردد که روزه نیست، او پس از بازگشت با همسرش همبستر می شود، آیا بر وی یا همسرش کفاره لازم می گردد؟       الحمدلله، هرگاه مسافر از سفرش بازگردد درحالیکه روزه نباشد، و یا زن حائضه ای در روز رمضان پاک گردد، امساک و پرهیز کردن از مبطلات …

من می دانم که در ماه مبارک رمضان شیاطین به بند کشیده می شوند، و از آنجائیکه ساحران از شیاطین کمک می گیرند آیا آنها می توانند در این ماه سحر کنند؟   الحمدلله، آری، گاهی شیاطین برای انسانها در ماه رمضان وسوسه ایجاد می کنند، و ساحران نیز در رمضان سحر می کنند، ولی بدون شک این موارد کمتر …

آیا کسی که نماز می خواند ولی روزه رمضان را بدون عذر شرعی نمی گیرد، کافر می شود؟   الحمدلله؛ هرکسی روزه را ترک کند و علاوه بر آن منکر واجب بودن آن باشد، در آنصورت به اجماع علمای اسلام او کافر خواهد شد، اما کسی که از روی تنبلی و کسالت روزه را ترک کند؛ بعضی از اهل علم …

پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرمایند: « إذا جاء رمضان فتحت أبواب الجنه، وغلقت أبواب النار وصفدت الشیاطین» روایت بخاری؛ «چون رمضان فرا رسد دروازه های بهشت باز شده و دروازه های دوزخ بسته می شود و شیاطین به بند کشیده می شوند» آیا معنی این حدیث آنست که هرکس در ماه رمضان وفات کند بدون حساب به بهشت …

سال گذشته اهل سنت کردستان و جنوب به افق عربستان رمضان را آغاز کردند ولی اهل سنت تهران و بلوچستان و ترکمن و خراسان و شرق گویا به افق ایران و همزمان با شیعیان ایران رمضان را آغاز کردند.من که در سال گذشته اولین سالی بود که سنی شده بودم مطابق با اهل سنت تهران و ترکمن که به شهر …

میخواستم کفاره جماع در روز رمضان را برایم توضیح بدهید من قدرت روزه در دو ماه پی درپی را ندارم پس چکار کنم .. مقدار اطعام وکیفیت آن چه است؟   الحمدلله، بر کسی که در روز رمضان با همسرش جماع می کند واجب است تا بعنوان کفاره؛ برده ای آزاد کند، اگر ممکن نبود پس شصت روز پشت سرهم …

من مریضی زردی سیاه دارم که روزانه باید زیاد آب بنوشم و بی اندازه گرمی می کنم آیا اگر روزه نگیرم کفاره بدهم یا اینکه قضا بیاورم ودر تمام عمرم از زمانی که بالغ شدم روزه ام را نخورده ام واگر روزه نگیرم تنها آب بخورم در ثواب آن فرق میکند یا خیر.عمرم ۴۶ است.   الحمدلله، ابتدا باید بپرسید …

آیا پر خوری در وقت سحری یا افطار جایزاست؟       الحمدلله، پرخوری نه در سحری و نه در افطار و نه در غیر رمضان امر پسندیده و مطلوبی نیست، زیرا ‏پرخوری زیانهای زیادی دارد و یک مسلمان باید مواظب سلامتی جسم و بدن خویش باشد، و ‏درکل پرخوری مکروه است و اسراف کردن نیز حرام است.‏ از جمله …

یکی از نزدیکان بنده در مورد روزه می گوید: روزه مختص کسانی است که زیاد می خورند و در زندگی کم ندارد و خلاصه از لحاظ عیش و نوش کم ندارد، با این گفته این بنده خدا چه حکمی پیدا می کند؟   الحمدلله، روزه رمضان یکی از ارکان و فرایض اسلام است، که بر هر مسلمان عاقل بالغ واجب …