حکم روزه وصال (روزه پشت سر هم بدون افطار)

لطفا در مورد حکم روزه وصال توضیح بدهید؟

 

الحمدلله،

منظور از روزه وصال، یعنی کسی دو روز یا حتی بیشتر از آن را بدون افطار کردن روزه باشد، یعنی هرگاه غروب شد افطار نمی کند و همچنان تا طلوع فجر امساک کرده و دوباره نیت روزه کرده و روزه روز قبل را با روز بعد وصل می کند.

پیامبر صلی الله علیه وسلم چنین می کردند و الله متعال قوت آنرا به ایشان اعطاء کرده بودند، با این وجود ایشان امت خویش را از انجام روزه وصال نهی کردند تا رحمت و شفقتی برای مسلمین باشد.

از ابوسعید رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «لا تُوَاصِلُوا فَأَیُّکُمْ إِذَا أَرَادَ أَنْ یُوَاصِلَ فَلْیُوَاصِلْ حَتَّی السَّحَرِ». (بخاری:۱۹۶۳).

یعنی: «روزه ها را با یکدیگر، وصل ننمایید. (یعنی: بدون افطار و خوردن چیزی، دو روز پشت سر هم، روزه نگیرید). اگر کسی از شما خواست روزه اش را ادامه دهد، تا هنگام سحر، چنین کند». (آنگاه، چیزی بخورد).

و در صحیحین از ابوهریره رضی الله عنه روایت کردند که گفت : «نَهَی رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم عَنِ الْوِصَالِ فِی الصَّوْمِ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ الْمُسْلِمِینَ: إِنَّکَ تُوَاصِلُ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «وَأَیُّکُمْ مِثْلِی إِنِّی أَبِیتُ یُطْعِمُنِی رَبِّی وَیَسْقِینِ». فَلَمَّا أَبَوْا أَنْ یَنْتَهُوا عَنِ الْوِصَالِ وَاصَلَ بِهِمْ یَوْمًا ثُمَّ یَوْمًا ثُمَّ رَأَوُا الْهِلالَ فَقَالَ: «لَوْ تَأَخَّرَ لَزِدْتُکُمْ» کَالتَّنْکِیلِ لَهُمْ حِینَ أَبَوْا أَنْ یَنْتَهُوا. وفی روایه عنه قال لهم: «فَاکْلَفُوا مِنَ الْعَمَلِ مَا تُطِیقُونَ». (بخاری: ۱۹۶۵ ـ ۱۹۶۶) و ومسلم (۱۱۰۳).

یعنی: رسول الله صلی الله علیه وسلم از وصل کردن روزه به روزه دیگر، منع فرمود. یکی از مسلمانان پرسید: ای رسول خدا! شما خود، روزه وصال می گیرید؟ (بدون افطار و سحری، روز بعد هم، روزه می گیرید)؟ رسول ‏الله صلی الله علیه وسل فرمود: «چه کسی از شما مانند من است!؟ مرا خدا در شب، می خوراند و می نوشاند». اما وقتی مشاهده کرد که آنان از روزه وصال باز نمی آیند، سه روز پی در پی، همراه آنان، روزه گرفت تا اینکه هلال ماه نو (شوال) را رویت کردند. آنگاه، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «اگر هلال، رویت نمی شد، چند روز دیگر، بر آن می افزودم». راوی می گوید: این عمل پیامبر صلی الله علیه وسلم بخاطر مجازات آنها بود که حاضر نشدند از روزه وصال، باز آیند. و در روایتی دیگر، ابوهریره می گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «به اندازه توانایی خود، سختی عمل را تحمل کنید».

 

ابن قدامه در کتاب “المغنی” (۴/۴۳۶) گفته: «روزه وصال نزد اکثر اهل علم مکروه است».

و امام نووی گفته : «روزه وصال نزد ما (شافعیه) به اتفاق مکروه است، اما این کراهت تحریمی هست یاتنزیهی؟ دو نظر وجود دارد.. (صحیح ترین این دو نظر) نزد یاران ما (شافعیه) که ظاهر سخن شافعی هم هست آنست که کراهت تحریمی می باشد». “المجموع” (۶/۳۵۷).

و علامه ابن عثیمین در کتاب “الشرح الممتع” (۶/۴۴۳) گفته : «آنچه برای من روشن گردید اینست که روزه وصال حرام است».

خلاصه اینکه : حداقل حکم روزه وصال آنست که مکروه و ناپسند است و پیامبر صلی الله علیه وسلم آنرا برای ما نپسندیدند، تا جائیکه بعضی از علما حکم به حرمت آن داده اند.

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم