حدیث

نسائی، کتاب «الإفتتاح» باب: [مَا جَاءَ فِی الْقُرْآنِ] ۲۸۳- «عَنْ أَبِی بْنِ کَعْبٍ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم کَانَ عِنْدَ أَضَاهِ بَنِی غِفَارٍ، فَأَتَاهُ جِبْرِیلُ علیه السلام فَقَالَ: إِنَّ اللَّهُ جل جلاله یَأْمُرُکَ أَنَّ تُقْرِئَ أُمَّتَکَ الْقُرْآنَ عَلَى حَرْفٍ. قَالَ: أَسْأَلُ اللَّهَ مُعَافَاتَهُ وَمَغْفِرَتَهُ، وَإِنَّ أُمَّتِی لَا تُطِیقُ ذَلِکَ. ثُمَّ أَتَاهُ الثَّانِیَهَ، فَقَالَ: إِنَّ …

مسلم، کتاب «الفضائل» باب: [من فضائل غفار وأسلم…] ۲۸۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: أَسْلَمُ سَالَمَهَا اللهُ، وَغِفَارُ غَفَرَ اللهُ لَهَا، أَمَا إِنِّی لَمْ أَقُلْهَا، وَلَکِنْ قَالَهَا اللهُ جل جلاله». «از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: «خدا! طایفه‌ی اسلم را به …

نسائی، باب: [الِاسْتِتَارُ عِنْدَ الِاغْتِسَالِ] ۲۸۰- با همان الفاظ بخاری (حدیث شماره‌ی ۲۷۸) آن را روایت کرده است، با این تفاوت که در آخر حدیث به جای «وَلَکِنْ لاَ غِنَى بِی عَنْ بَرَکَتِکَ»، «وَلَکِنْ لاَ غِنَى لِی عَنْ بَرَکَاتِکَ» را آورده است.  

بخاری، کتاب [بدء الخلق] باب [قول الله تعالی: ﴿وَأَیُّوبَ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّی مَسَّنِیَ ٱلضُّرُّ﴾. و نیز کتاب «التوحید» باب: [قول الله تعالی ﴿یُرِیدُونَ أَن یُبَدِّلُواْ کَلَٰمَ ٱللَّهِ﴾] ۲۷۹- در این دو روایت، بخاری جمله‌ی «فَخَرَّ عَلَیْهِ جَرَادٌ مِنْ ذَهَبٍ» را اینگونه آورده است: «خَرَّ عَلَیْهِ رِجْلُ جَرَدٍ مِنْ ذَهَبٍ».

بخاری، کتاب «الْغُسْلِ» باب: [مَنِ اغْتَسَلَ عُرْیَانًا] ۲۷۸- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: بَیْنَا أَیُّوبُ علیه السلام یَغْتَسِلُ عُرْیَانًا، فَخَرَّ عَلَیْهِ جَرَادٌ مِنْ ذَهَبٍ، فَجَعَلَ أَیُّوبُ یَحْتَثِی فِی ثَوْبِهِ، فَنَادَاهُ رَبُّهُ: أَلَمْ أَکُنْ أَغْنَیْتُکَ عَمَّا تَرَى؟ قَالَ: بَلَى وَعِزَّتِکَ، وَلَکِنْ لاَ غِنَى بِی عَنْ بَرَکَتِکَ». «از ابوهریره رضی الله عنه از …

بخاری، باب: [الحدیث عَنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ] ۲۷۷– «عَنْ جُنْدُبِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: کَانَ فِیمَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ رَجُلٌ بِهِ جُرْحٌ، فَجَزِعَ، فَأَخَذَ سِکِّینًا فَحَزَّ بِهَا یَدَهُ، فَمَا رَقَأَ الدَّمُ حَتَّى مَاتَ، قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: بَادَرَنِی عَبْدِی بِنَفْسِهِ، حَرَّمْتُ عَلَیْهِ الجَنَّهَ». «از جندب بن عبدالله رضی الله عنه روایت شده است که گفت: …

بخاری، در روایت دیگری، آن را چنین آورده است: ۲۷۶- «فَعَتَبَ (أَیِ اللهُ) عَلَیْهِ، إِذْ لَمْ یَرُدَّ العِلْمَ إِلَى اللَّهِ، قِیلَ: بَلَى، قَالَ: أَیْ رَبِّ! فَأَیْنَ؟ قَالَ: بِمَجْمَعِ البَحْرَیْنِ، قَالَ: أَیْ رَبِّ! اجْعَلْ لِی عَلَمًا، أَعْلَمُ ذَلِکَ بِهِ، فَقَالَ لِی عَمْرٌو: حَیْثُ یُفَارِقُکَ الحُوتُ وَقَالَ لِی یَعْلَى: خُذْ نُونًا مَیِّتًا، حَیْثُ یُنْفَخُ فِیهِ الرُّوحُ، فَأَخَذَ حُوتًا… إِلَى آخِرِ الْحَدِیْثِ». «[وقتی …

بخاری، باب: [سوره‌ی کهف] ۲۷۵- «وَفِیْهِ: فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهِ: إِنَّ لِی عَبْدًا بِمَجْمَعِ البَحْرَیْنِ، أَوْ عِنْدَ مَجْمَعِ الْبَحْرَیْنِ، هُوَ أَعْلَمُ مِنْکَ، قَالَ مُوسَى: یَا رَبِّ! فَکَیْفَ لِی بِهِ؟ قَالَ: تَأْخُذُ مَعَکَ حُوتًا فَتَجْعَلُهُ فِی مِکْتَلٍ، فَحَیْثُمَا فَقَدْتَ الحُوتَ فَهُوَ، ثَمَّ… إِلَى آخِرِ الْحَدِیْثِ». «در این روایت این جملات آمده‌اند: «خداوند به موسی وحی کرد: بنده‌ای در مجمع البحرین دارم، یا …

بخاری: ۲۷۴- «عَنْ سَعِیدُ بْنُ جُبَیْرٍ، قَالَ: قُلْتُ لِابْنِ عَبَّاسٍ رضی الله عنهما: إِنَّ نَوْفًا البَکَالِیَّ یَزْعُمُ أَنَّ مُوسَى صَاحِبَ الخَضِرِ لَیْسَ هُوَ صَاحِبَ بَنِی إِسْرَائِیلَ، إِنَّمَا هُوَ مُوسَى آخَرُ، فَقَالَ: کَذَبَ عَدُوُّ اللَّهِ، حَدَّثَنَا أُبَیُّ بْنُ کَعْبٍ، عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم: أَنَّ مُوسَى قَامَ خَطِیبًا فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ، فَسُئِلَ أَیُّ النَّاسِ أَعْلَمُ؟ فَقَالَ: أَنَا، فَعَتَبَ اللَّهُ …

ابن ماجه، باب: [الْبَرَاءَهُ مِنَ الْکِبْرِ] ۲۷۲- ابن ماجه از ابوهریره رضی الله عنه همان الفاظ روایت ابوداود (حدیث شماره‌ی ۲۷۱) را بیان می‌کند، با این تفاوت که به جای لفظ «فَمَنْ» لفظ «مَنْ» و به جای جمله‌ی «قَذَفْتُهُ فِیْ النَّار» جمله‌ی «أَلْقَیْتُهُ فِیْ جَهَنَّمَ» آورده است. ۲۷۳- ابن ماجه از ابن عباس رضی الله عنهما روایتی را همانند روایت …

ابوداود، باب: [مَا جَاءَ فِی الْکِبْرِ] ۲۷۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: قَالَ اللَّهُ جل جلاله: الْکِبْرِیَاءُ رِدَائِی، وَالْعَظَمَهُ إِزَارِی، فَمَنْ نَازَعَنِی وَاحِدًا مِنْهُمَا، قَذَفْتُهُ فِی النَّارِ». «از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: خداوند متعال می‌فرماید: بزرگی و عظمت، تن‌پوش …

مسلم، باب [تحریم الکبر] ۲۷۰- «عن أبی هریره وأبی سعید الخدری رضی الله عنهما قالا: قال رسول الله  صلی الله علیه و سلم: الْعِزُّ إِزَارُهُ وَالْکِبْرِیَاءُ رِدَاؤُهُ فَمَنْ یُنَازِعُنِى عَذَّبْتُهُ». «از ابوهریره و ابوسعید خدری رضی الله عنهما روایت شده است که گفتند: پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: کبریا و بزرگی، ردایش و عزت و عظمت، تن‌پوش او هستند …

ابن ماجه، کتاب «الزهد» ۲۶۹- ابن ماجه نیز از ابوذر رضی الله عنه با الفاظی نزدیک به الفاظ ترمذی (حدیث شماره‌ی ۲۶۸) این حدیث را روایت می‌کند، با این تفاوت که در آن تقدیم و تأخیری صورت گرفته است و در این روایت این دو جمله نیز نیامده است: «وَلَوْ أَنَّ حَیَّکُمْ وَمَیِّتَکُمْ وَرَطْبَکُمْ وَیَابِسَکُمْ، اِجْتَمَعُوا عَلَى أَتْقَى قَلْبِ وَاحِدٍ» …

ترمذی، کتاب «صِفَهِ الْقِیَامَهِ» ترمذی با الفاظی غیر از الفاظ مسلم (حدیث شماره‌ی ۲۶۶) حدیث «یا عبادی» را این چنین روایت کرده است: ۲۶۸- «عَنْ أَبِی ذَرٍّ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: یَا عِبَادِی! کُلُّکُمْ ضَالٌّ إِلَّا مَنْ هَدَیْتُهُ، فَسَلُونِی الهُدَى أَهْدِکُمْ، وَکُلُّکُمْ فَقِیرٌ إِلَّا مَنْ أَغْنَیْتُهُ، فَسَلُونِی أَرْزُقْکُمْ، وَکُلُّکُمْ …

مسلم، باب: [تحریم الظلم] ۲۶۶- «عَنْ أَبِی ذَرٍّ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: فِیمَا رَوَى عَنِ اللهِ تَبَارَکَ وَتَعَالَى أَنَّهُ قَالَ: یَا عِبَادِی! إِنِّی حَرَّمْتُ الظُّلْمَ عَلَى نَفْسِی، وَجَعَلْتُهُ بَیْنَکُمْ مُحَرَّمًا، فَلَا تَظَالَمُوا، یَا عِبَادِی! کُلُّکُمْ ضَالٌّ إِلَّا مَنْ هَدَیْتُهُ، فَاسْتَهْدُونِی أَهْدِکُمْ، یَا عِبَادِی! کُلُّکُمْ جَائِعٌ، إِلَّا مَنْ أَطْعَمْتُهُ، فَاسْتَطْعِمُونِی أُطْعِمْکُمْ، یَا عِبَادِی! کُلُّکُمْ …

مسلم، کتاب «البر والصله والأدب»: [فضل عیاده المریض] ۲۶۵- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللهَ جل جلاله یَقُولُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ: یَا ابْنَ آدَمَ مَرِضْتُ فَلَمْ تَعُدْنِی! قَالَ: یَا رَبِّ! کَیْفَ أَعُودُکَ وَأَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِینَ؟ قَالَ: أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ عَبْدِی فُلَانًا مَرِضَ فَلَمْ تَعُدْهُ؟ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّکَ لَوْ عُدْتَهُ لَوَجَدْتَنِی …

ترمذی، باب: [الحُبِّ فِی اللَّهِ] ۲۶۴- «عَنْ مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ رضی الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: قَالَ اللَّهُ جل جلاله: المُتَحَابُّونَ فِی جَلَالِی لَهُمْ مَنَابِرُ مِنْ نُورٍ، یَغْبِطُهُمُ النَّبِیُّونَ وَالشُّهَدَاءُ». «از معاذ بن جبل رضی الله عنه روایت شده است که گفت: از پیامبرصلی الله علیه و سلم شنیدم که می‌فرمود: خداوند متعال …

[امام مالک حدیث قبل (حدیث شماره‌ی ۲۶۲) را با روایت دیگری ضمن بیان داستان جالبی به شرح زیر ذکر کرده است]: ۲۶۳- «عَنْ أَبِی إِدْرِیسَ الْخَوْلَانِیِّ، أَنَّهُ قَالَ: دَخَلْتُ مَسْجِدَ دِمَشْقَ، فَإِذَا فَتًى شَابٌّ بَرَّاقُ الثَّنَایَا، وَإِذَا النَّاسُ مَعَهُ (وَفِیْ رِوَایَهٍ: وَمَعَهُ مِنَ الصَّحَابَهِ عِشْرُونَ وَفِیْ رِوَایَهٍ: ثَلاَثُون) إِذَا اخْتَلَفُوا فِی شَیْءٍ أَسْنَدُوا إِلَیْهِ، وَصَدَرُوا عَنْ قَوْلِهِ، فَسَأَلْتُ عَنْهُ، فَقِیلَ: …

امام مالک، الموطأ ۲۶۱- امام مالک با همان الفاظ روایت شده از مسلم (حدیث شماره‌ی ۲۵۹) این حدیث را ذکر کرده است، با این تفاوت که به جای لفظ «بِجِلَالِیْ» که مسلم آورده است لفظ «لِجَلَالِیْ» را ذکر کرده است. ۲۶۲- «عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ رضی الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: قَالَ اللَّهُ …

مسلم، کتاب «الفضایل» باب: [فضل الحُبِّ فِی اللَّهِ] ۲۵۹- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللهَ یَقُولُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ: أَیْنَ الْمُتَحَابُّونَ بِجَلَالِی؟ الْیَوْمَ أُظِلُّهُمْ فِی ظِلِّی یَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلِّی». «از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: خداوند روز قیامت …

عَنْ أَنَــسٍ قَــاْلَ:قــَالَ : رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: «سَوُّوا صُفُوفَکُمْ،فَإِنَّ تَسْوِیَهَ الصُّفُوفِ مِنْ إِقَامَهِ الصَّلَاهِ». [متفق علیه] انــــس بن مالـک میگویــد: رسول الله صلی الله علیه وسلم: فرمود«صف‌های خود را یکنواخت و راست کنید،زیرا راست و مساوی کردن صف‌ها، جزوی از به پا داشتن نمـــاز است.

عَنْ عَائِشَهَ رَضِیَ الله عَنْهَا أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه وسلم: دَخَلَ عَلَیْهَا وَعِنْدَهَا امْرَأَهٌ،قَالَ:«مَنْ هَذِهِ؟» قَالَتْ:فُلانَهُ تَذْکُرُ مِنْ صَلاتِهَا، قَالَ:«مَهْ عَلَیْکُمْ بِمَا تُطِیقُونَ فَوَاللَّهِ لا یَمَلُّ اللَّهُ حَتَّى تَمَلُّوا،وَکَانَ أَحَبَّ الدِّینِ إِلَیْهِ مَادَامَ عَلَیْهِ صَاحِبُهُ. [متفق علیه] ام المومنین؛عایشه رضی الله عنها میگوید:روزی، نبی اکرم صلی الله به خانهی من آمد در حالی که زنی نزد من نشسته بود رسول اکرم صلی …

عن جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللهِ رضی الله عنهما قَاْلَ: کَانَ رَسُولُ الله (صلی الله) یَقُولُ: «إِذَا ابْتَعْتَ طَعَامًا فَلَا تَبِعْهُ حَتَّى تَسْتَوْفِیَهُ». [رواه مسلم] جابر بن عبداللهب روایت میکند که: رسول الله (صلی الله) میفرمود: «طعامی (مواد خوراکی) را که خریداری کردهای، پیش از این که آن را دریافت نکنی، نفروش».

۱-‌ ابن عباس‌گوید: مردی از رنج تجرد و عزب بودن به پیا مبرﷺ شکایت برد وگفت‌: آیا خود را اخته نکنم‌؟ پیامبرﷺ فرمود‌: [‌هرکس خود را اخته ‌کند از ما نیست و بر شریعت ما نیست‌]. بروایت طبرانی‌ ٢-‌سعد بن وقاص‌ گوید: ‌پیامبر ﷺ از عثمان بن مظعون تبتل و ترک ازدواج و عزلت‌گزینی برای عبادت را نپذیرفت‌، اگر پیامبرﷺ …

بخاری، کتاب «الأدب» باب: [ذم الهجره] ۲۵۷- «عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: لاَ یَحِلُّ لِرَجُلٍ أَنْ یَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلاَثِ، یَلْتَقِیَانِ، فَیُعْرِضُ هَذَا، وَیُعْرِضُ هَذَا، وَخَیْرُهُمَا الَّذِی یَبْدَأُ بِالسَّلاَمِ». «از ابوایوب انصاری رضی الله عنه روایت شده است که پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: «حلال نیست که فردی …

ابودواد، باب: [مَنْ یَهْجُرُ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ] ۲۵۶- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: تُفْتَحُ أَبْوَابُ الْجَنَّهِ کُلَّ یَوْمِ اثْنَیْنِ وَخَمِیسٍ، فَیُغْفَرُ فِی ذَیْنِکَ الْیَوْمَیْنِ لِکُلِّ عَبْدٍ لَا یُشْرِکُ بِاللَّهِ شَیْئًا إِلَّا مَنْ بَیْنَهُ وَبَیْنَ أَخِیهِ شَحْنَاءُ، فَیُقَالُ: (أَیْ: مِنْ قِبَلِ اللهِ تَعَالَى): أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا». «از ابوهریره رضی الله عنه از …

امام مالک، الموطأ امام مالک با دو روایت به نقل از ابوهریره رضی الله عنه حدیث قبلی (حدیث شماره‌ی ۲۵۳) را روایت کرده است:   روایت نخست: ۲۵۴- همان الفاظ مسلم را ذکر کرده است (حدیث شماره‌ی ۲۵۳) با این تفاوت که در این روایت برخلاف روایت مسلم شک وجود ندارد، یعنی نگفته است: «اتْرُکُوا – أَوِ ارْکُوا هَذَیْنِ…» بلکه …

مسلم، باب: [النَهَى عَنِ الفَحْشَاءِ] ۲۵۰- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: تُفْتَحُ أَبْوَابُ الْجَنَّهِ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ، وَیَوْمَ الْخَمِیسِ، فَیُغْفَرُ لِکُلِّ عَبْدٍ لَا یُشْرِکُ بِاللهِ شَیْئًا، إِلَّا رَجُلًا کَانَتْ بَیْنَهُ وَبَیْنَ أَخِیهِ شَحْنَاءُ، فَیُقَالُ: أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا، أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا، أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا». «از ابوهریره رضی الله عنه …

بخاری، باب: [من ذکر فی بنی إسرائیل] ۲۴۹- «عَنْ حُذَیْفَهُ قَالَ: سَمِعْتُهُ -أَیْ رَسُولَ اللهِ  صلی الله علیه و سلم- یَقُولُ: إِنَّ رَجُلًا فیمَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ، أَتَاهُ المَلَکُ لِیَقْبِضَ رُوحَهُ، فَقِیلَ لَهُ: هَلْ عَمِلْتَ مِنْ خَیْرٍ؟ قَالَ: مَا أَعْلَمُ، قِیلَ لَهُ: انْظُرْ، قَالَ: مَا أَعْلَمُ شَیْئًا، غَیْرَ أَنِّی کُنْتُ أُبَایِعُ النَّاسَ فِی الدُّنْیَا، فَأُجَازِیْهِمْ، فَأُنْظِرُ المُوسِرَ، وَأَتَجَاوَزُ عَنِ المُعْسِرِ، فَأَدْخَلَهُ …

بخاری، باب: [فضل مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِرًا] ۲۴۸- «عَنْ أَبِیْ هُرَیْرَهَ رضی الله عنه یُحَدِّثُ عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم، قَالَ: کَانَ تَاجِرٌ یُدَایِنُ النَّاسَ فَإِذَا رَأَى مُعْسِرًا قَالَ لِفِتْیَانِهِ: تَجَاوَزُوا عَنْهُ، لَعَلَّ اللَّهَ یَتَجَاوَزَ عَنَّا، فَتَجَاوَزَ اللَّهُ عَنْهُ». ۲۴۸ «از ابوهریره رضی الله عنه از پیامبر  صلی الله علیه و سلم روایت شده است که فرمودند: تاجری بود …

بخاری، کتاب «البُیُوعِ» باب: [مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِرًا] ۲۴۶- «عَنْ حُذَیْفَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ  صلی الله علیه و سلم: تَلَقَّتِ المَلاَئِکَهُ رُوحَ رَجُلٍ مِمَّنْ کَانَ قَبْلَکُمْ، قَالُوا: – أَوْ فَقَالُوا – أَعَمِلْتَ مِنَ الخَیْرِ شَیْئًا؟ قَالَ: کُنْتُ آمُرُ فِتْیَانِی أَنْ یُنْظِرُوا وَیَتَجَاوَزُوا عَنِ المُوسِرِ، قَالَ: قَالَ: فَتَجَاوَزُوا عَنْهُ، أَیْ: بِأَمْرِ اللّهِ تَعَالَى لَهُمْ بِذِلِکَ وَاللّهُ أَعْلَمُ». «از حذیفه …

مسلم، باب: [فضل إنظار المعسر والتجاوز فی الإقتضاء] ۲۴۵- «عَنْ حُذَیْفَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم، أَنَّ رَجُلًا مَاتَ فَدَخَلَ الْجَنَّهَ، فَقِیلَ لَهُ: مَا کُنْتَ تَعْمَلُ؟ فَقَالَ: إِنِّی کُنْتُ أُبَایِعُ النَّاسَ، فَکُنْتُ أُنْظِرُ الْمُعْسِرَ، وَأَتَجَوَّزُ فِی السِّکَّهِ – أَوْ فِی النَّقْدِ – فَغُفِرَ لَهُ». «از حذیفه رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم …

نسائی، باب: [حُسْنُ الْمُعَامَلَهِ، وَالرِّفْقُ فِی الْمُطَالَبَهِ] ۲۴۴- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّ رَجُلًا لَمْ یَعْمَلْ خَیْرًا قَطُّ، وَکَانَ یُدَایِنُ النَّاسَ، فَیَقُولُ لِرَسُولِهِ: خُذْ مَا تَیَسَّرَ، وَاتْرُکْ مَا عَسُرَ، وَتَجَاوَزْ، لَعَلَّ اللَّهَ أَنْ یَتَجَاوَزَ عَنَّا، فَلَمَّا هَلَکَ، قَالَ اللَّهُ جل جلاله: هَلْ عَمِلْتَ خَیْرًا قَطُّ؟ قَالَ: لَا. إِلَّا أَنَّهُ …

مسلم، کتاب: «المساقاه والمزارعه» ۲۳۹- «… أَنَّ حُذَیْفَهَ رضی الله عنه حَدَّثَهُمْ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: تَلَقَّتِ الْمَلَائِکَهُ رُوحَ رَجُلٍ مِمَّنْ کَانَ قَبْلَکُمْ، فَقَالُوا: أَعَمِلْتَ مِنَ الْخَیْرِ شَیْئًا؟ قَالَ: لَا، قَالُوا: تَذَکَّرْ، قَالَ: کُنْتُ أُدَایِنُ النَّاسَ فَآمُرُ فِتْیَانِی أَنْ یُنْظِرُوا الْمُعْسِرَ، وَیَتَجَوَّزُوا عَنِ الْمُوسِرِ، قَالَ: قَالَ اللهُ جل جلاله: تَجَوَّزُوا عَنْهُ». «روایت شده است که …

مسلم، باب: [من فضائل موسی علیه السلام] ۲۳۷- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم أَنَّهُ قَالَ: (یَعْنِی اللهَ تَبَارَکَ وَتَعَالَى): لَا یَنْبَغِی لِعَبْدٍ لِی – (وقَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى: لِعَبْدٍ) – أَنْ یَقُولَ: أَنَا خَیْرٌ مِنْ یُونُسَ بْنِ مَتَّى علیه السلام». «ابوهریره رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت شده است …

بخاری: کتاب «التوحید» باب: [ذَکَرَ النَّبِیَّ  صلی الله علیه و سلم وَرِوَایَتِهِ عَنْ رَبِّهِ] ۲۳۶- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضی الله عنهما عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم فِیمَا یَرْوِیهِ عَنْ رَبِّهِ، قَالَ: لاَ یَنْبَغِی لِعَبْدٍ أَنْ یَقُولَ: إِنَّهُ خَیْرٌ مِنْ یُونُسَ بْنِ مَتَّى وَنَسَبَهُ إِلَى أَبِیهِ». «از ابن عباس رضی الله عنهما از جمله‌ی آنچه پیامبرصلی الله علیه و …

ابن ماجه: ۲۳۵- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّ النَّذْرَ لَا یَأْتِی ابْنَ آدَمَ بِشَیْءٍ إِلَّا مَا قُدِّرَ لَهُ، وَلَکِنْ یَغْلِبُهُ الْقَدَرُ، مَا قُدِّرَ لَهُ، فَیُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ الْبَخِیلِ، فَیُیَسَّرُ عَلَیْهِ مَا لَمْ یَکُنْ یُیَسَّرُ عَلَیْهِ مِنْ قَبْلِ ذَلِکَ، وَقَدْ قَالَ اللَّهُ: أَنْفِقْ، أُنْفِقْ عَلَیْکَ». «از ابوهریره رضی الله عنه …

بخاری، کتاب «القدر» باب: [إِلْقَاءِ النَّذْرِ العَبْدَ إِلَى القَدَرِ] ۲۳۳- «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما قَالَ: نَهَى النَّبِیُّ  صلی الله علیه و سلم عَنِ النَّذْرِ، وَقَالَ: إِنَّهُ لاَ یَرُدُّ شَیْئًا، وَإِنَّمَا یُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ البَخِیلِ ». «از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم از نذر نهی کردند([۱]) …

ترمذی، باب: [صفات أهل النار] ۲۳۲- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّ رَجُلَیْنِ مِمَّنْ دَخَلَ النَّارَ، اشْتَدَّ صِیَاحُهُمَا، فَقَالَ الرَّبُّ جل جلاله: أَخْرِجُوهُمَا، فَلَمَّا أُخْرِجَا، قَالَ لَهُمَا: لِأَیِّ شَیْءٍ اشْتَدَّ صِیَاحُکُمَا؟ قَالَا: فَعَلْنَا ذَلِکَ لِتَرْحَمَنَا، قَالَ: إِنَّ رَحْمَتِی لَکُمَا أَنْ تَنْطَلِقَا فَتُلْقِیَا أَنْفُسَکُمَا حَیْثُ کُنْتُمَا مِنَ النَّارِ فَیَنْطَلِقَانِ، فَیُلْقِی أَحَدُهُمَا …

مسلم، کتاب «التَّوْبَه» ۲۳۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللهِ  صلی الله علیه و سلم أَنَّهُ قَالَ: قَالَ اللهُ جل جلاله: أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِی بِی، وَأَنَا مَعَهُ حَیْثُ یَذْکُرُنِی، وَاللهِ، لَلَّهُ أَفْرَحُ بِتَوْبَهِ عَبْدِهِ، مِنْ أَحَدِکُمْ یَجِدُ ضَالَّتَهُ بِالْفَلَاهِ، وَمَنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ شِبْرًا، تَقَرَّبْتُ إِلَیْهِ ذِرَاعًا، وَمَنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ ذِرَاعًا، تَقَرَّبْتُ إِلَیْهِ بَاعًا، وَإِذَا أَقْبَلَ إِلَیَّ …

مسلم، باب: [سعه رحمه الله وأنها تغلب غضب] ۲۳۰- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم فِیمَا یَحْکِی عَنْ رَبِّهِ جل جلاله، قَالَ: أَذْنَبَ عَبْدٌ ذَنْبًا، فَقَالَ: اللهُمَّ اغْفِرْ لِی ذَنْبِی، فَقَالَ تَبَارَکَ وَتَعَالَى: أَذْنَبَ عَبْدِی ذَنْبًا، فَعَلِمَ أَنَّ لَهُ رَبًّا یَغْفِرُ الذَّنْبَ، وَیَأْخُذُ بِهِ، ثُمَّ عَادَ فَأَذْنَبَ، فَقَالَ: أَیْ رَبِّ اغْفِرْ لِی ذَنْبِی، …

بخاری، کتاب «التوحید» باب: [﴿یُرِیدُونَ أَن یُبَدِّلُواْ کَلَٰمَ ٱللَّهِ﴾] ۲۲۹- «عَنْ أَبِیْ هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِیَّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّ عَبْدًا أَصَابَ ذَنْبًا – وَرُبَّمَا قَالَ أَذْنَبَ ذَنْبًا – فَقَالَ: رَبِّ أَذْنَبْتُ ذَنْباً – وَرُبَّمَا قَالَ: أَصَبْتُ – فَاغْفِرْ لِی، فَقَالَ رَبُّهُ: أَعَلِمَ عَبْدِی أَنَّ لَهُ رَبًّا یَغْفِرُ الذَّنْبَ، وَیَأْخُذُ بِهِ؟ غَفَرْتُ لِعَبْدِی، ثُمَّ …

ابن ماجه: [فی المقدمه] ۲۲۸- «کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلَى نَفْسِهِ بِیَدِهِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ الْخَلْقَ: رَحْمَتِی سَبَقَتْ غَضَبِی». «پروردگارتان قبل از این که آفریدگان را بیافریند، خودش بر خود واجب کرد که رحمتم بر خشمم پیشی گرفت». نکته: احادیث ۲۲۷ و ۲۲۸ از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده‌اند.

ترمذی، باب: [الدَّعَوَاتِ] ۲۲۷- «إِنَّ اللّهَ کَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ: إِنَّ رَحْمَتِی تَغْلِبُ غَضَبِی». «خداوند بر خود واجب و مقرر کرد که رحمتم بر خشمم غلبه می‌کند (غالب است)». ترمذی می‌گوید: این حدیث حسن صحیح غریب است.

بخاری، کتاب «بَدْءِ الخَلْقِ» ۲۲۶- «وَهُوَ عَنْ أَبِیْ هُرَیْرَهَ أَیْضاً، وَقَالَ فِیْهِ: «إِنَّ رَحْمَتی غَلَبَتْ غَضَبی» وَقَالَ فِیْهِ أَیْضاً: لَمَّا قَضَى اللّهُ الْخَلْقَ». «و نیز از ابوهریره رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم حدیثی روایت شده است که در آن، این دو جمله آمده است: «رحمتم بر خشمم غلبه کرد» و نیز در آن آمده است که …