اشتقاق لغویِ «جماعت» واضح و روشن است. از اجتماع مشتق شده است و ضدّ تفرقه و پراکندگی است. ابن تیمیه  رحمه الله می‌گوید: گر چه بعدها لفظ جماعت اسمی شد بر آنان که کنار هم جمع شدند، ولی جماعت همان اجتماع است و نقطه‌ی مقابل آن پراکندگی و از هم‌گسیختگی است[۱]. اما هرگاه لفظ جماعت با سنت ذکر شد، یعنی …

سنت در زبان عربی به معنای راه و روش است؛ خواه پسندیده باشد یا ناپسند. این کلمه از سُنَن به معنای راه و روش مشتق شده است.[۱] در توضیح می‌توان به این حدیث اشاره کرد: «مَنْ سَنَّ فِی الإِسْلاَمِ سُنَّهً حَسَنَهً فَلَهُ أَجْرُهَا وَأَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا بَعْدَهُ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَىْءٌ وَمَنْ سَنَّ فِى الإِسْلاَمِ سُنَّهً …

در روایت احمد و ابوداود رحمهما الله آمده است: « کَانَ النَّاسُ یَسْأَلُونَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ الْخَیْرِ وَأَسْأَلُهُ عَنْ الشَّرِّ وَعَرَفْتُ أَنَّ الْخَیْرَ لَنْ یَسْبِقَنِی قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَبَعْدَ هَذَا الْخَیْرِ شَرٌّ قَالَ یَا حُذَیْفَهُ تَعَلَّمْ کِتَابَ اللَّهِ وَاتَّبِعْ مَا فِیهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قَالَ قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَبَعْدَ هَذَا الشَّرِّ خَیْرٌ قَالَ هُدْنَهٌ عَلَى …

حذیفه  رضی الله عنه می‌گوید: «کَانَ النَّاسُ یَسْأَلُونَ رَسُولَ اللهِ  صلی الله علیه وسلم عَنِ الْخَیْرِ، وَکُنْتُ أَسْأَلُهُ عَنِ الشَّرِّ مَخَافَهَ أَنْ یُدْرِکَنِی فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللهِ إِنَّا کُنَّا فِی جَاهِلِیَّهٍ وَشَرٍّ، فَجَاءَنَا اللهُ بِهذَا الْخَیْرِ، فَهَلْ بَعْدَ هذَا الْخَیْرِ مِنْ شَرٍّ قَالَ: نَعَمْ قُلْتُ: وَهَلْ بَعْدَ ذلِکَ الشَّرِّ مِنْ خَیْرٍ؟ قَالَ: نَعَمْ، وَفِیهِ دَخَنٌ قُلْتُ: وَمَا دَخَنُهُ قَالَ: قَوْمٌ …

لوازم خوشبختی، عبارتند از: قلب شکرگزار، زبان ذکرکننده و تن شکیبا. اگر تمام علم علما، حکمت حکما و اشعار شاعران را درباره سعادت و خوشبختی، برایت جمع آوری نمایم، سعادت را نخواهی یافت مگر آنکه قاطعانه و با جدیت قصد و اراده نمایی که مزه آن را بچشی و آن را بدست آوری، به جستجوی آن بپردازی و هر آنچه …

ابن عباس  رضی الله عنه از رسول الله  صلی الله علیه وسلم روایت نموده است: « مَنْ کَرِهَ مِنْ أَمِیرِهِ شَیْئًا فَلْیَصْبِرْ، فَإِنَّهُ مَنْ خَرَجَ مِنَ السُّلْطَانِ شِبْرًا مَاتَ مِیتَهً جَاهِلِیَّهً » ترجمه: «هر کس از امیرش کار ناپسندی دید، باید که صبر کند؛ زیرا اگر کسی از فرمان امیر سر برتافت، به مرگ جاهلیت مرده است»[۱]. در روایتی دیگر …

عمل صالح: ﴿مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَکَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡیِیَنَّهُۥ حَیَوٰهٗ طَیِّبَهٗۖ﴾ [النحل: ۹۷] «هر مرد و زنی که کار شایسته‌ای انجام دهد در حالی که ایمان دارد، به او زندگی پاکیزه‌ای خواهیم داد». همسر شایسته و نیکو: ﴿رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّیَّٰتِنَا قُرَّهَ أَعۡیُنٖ﴾ [الفرقان: ۷۴] «پروردگارا! زنان و فرزندانمان را مایه شادمانی ما بگردان». خانه …

در حدیث سعد بن ابی و قاص  رضی الله عنه آمده است، رسول الله  صلی الله علیه وسلم فرمودند: « لَا یَزَالُ أَهْلُ الْغَرْبِ [۱] ظَاهِرِینَ عَلَى الْحَقِّ، حَتَّى تَقُومَ السَّاعَهُ » ترجمه: «مدام مغرب زمین، پشتیبان حق هستند تا که قیامت بر پا شود»[۲]. قُرّه مُزَنی  رضی الله عنه گفته است رسول الله  صلی الله علیه وسلم فرمودند: « …

معاویه  رضی الله عنه گوید: شنیدم رسول الله  صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «لَا تَزَالُ طَائِفَهٌ مِنْ أُمَّتِی قَائِمَهً بِأَمْرِ اللَّهِ لَا یَضُرُّهُمْ مَنْ خَذَلَهُمْ أَوْ خَالَفَهُمْ حَتَّى یَأْتِیَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ ظَاهِرُونَ عَلَى النَّاسِ»: ترجمه: «پیوسته گروهی از امت من دستور الله  جل جلاله را بر پا می‌دارند و نومیدکنندگان و مخالفان، به ایشان زیانی (دینی و ایمانی) نمی …

از ابو هریره  رضی الله عنه روایت است که رسول الله  صلی الله علیه وسلم فرمودند: « افْتَرَقَتْ الْیَهُودُ عَلَى إِحْدَى وَسَبْعِینَ فِرْقَهً أَوْ ثِنْتَیْنِ وَسَبْعِینَ فِرْقَهً ، وَافْتَرَقَتْ النَّصَارَى عَلَى إِحْدَى أَوْ ثِنْتَیْنِ وَسَبْعِینَ فِرْقَهً ، وَتَفْتَرِقُ أُمَّتِی عَلَى ثَلَاثٍ وَسَبْعِینَ ». ترجمه: «یهودیان به ۷۱ یا ۷۲ گروه تقسیم شدند و نصاری هم ۷۱یا ۷۲ دسته پراکنده شدند …

احادیثی از رسول الله  صلی الله علیه وسلم موجود است که بعد از ایشان، چند‌دسته شدنِ امت به هفتاد و اندی گروه را اثبات می‌کند، و گویای این مطلب است که همگی در آتش خواهند بود جز یکی؛ آن‌هم جماعت یا «الفرقه الناجیه: گروه نجات یافته» آنان که اعتقاد و باور رسول الله  صلی الله علیه وسلم و یارانش  رضی …

ابن قیم جوزی  رحمه الله می‌گوید: نبی اکرم  صلی الله علیه وسلم لفظ و معنای قرآن را برای اصحاب  رضی الله عنهم بیان کرده است. همان‌سان که الفاظ را به آنان آموزاند، معانی را هم تعلیم داده است؛ چرا که ابلاغ و بیانِ مطلب، جز با آموزش دادنِ الفاظ و معانی امکان ندارد. الله  جل جلاله فرموده است: ﴿فَهَلۡ عَلَى …

اصل تمام اصول که اهل سنت را در طول تاریخ متمایز و سرآمد نموده است، پایبندی آنان به کتاب آفریدگار و سنت پیامبرشان و اجماع سَلَف بوده است. سلف یعنی صحابه  رضی الله عنهم و تابعین رحمهم الله؛ یعنی ائمه‌ی سه قرن میمون و با برکتِ اسلام. همین رویکرد و برنامه، عاملِ مصونیّتِ آنان از اختلاف، تشتّت، هواپرستی و چند …

اما الله  جل جلاله مقدّر نمود، وسط این دریای اختلاف و از هم‌گسیختگی افرادی را برانگیزد تا اراده‌ی پیشین الهی مبتنی بر حفظ دینِ برحقش را، محقق سازند و بعد از رسول الله  صلی الله علیه وسلم به بهترین نحو آن را بر پا دارند. و واقعاً آنان ﴿رِجَالٞ صَدَقُواْ مَا عَٰهَدُواْ ٱللَّهَ عَلَیۡهِ﴾ [الأحزاب: ۲۳]. یعنی: «مردانی که به …

علی رغم تمام این موارد، برخی مردم جز تفرقه، اختلاف و جدایی، خواهان چیز دیگری نیستند؛ مگر اندکی که الله  جل جلاله به آنان رحم کند. لذا در کارشان با یکدیگر تنازع و اختلاف کرده و دسته دسته و گروه گروه شدند، و قرآن کریم را بخش بخش کردند، با استناد به بخشی از آیات بخشی دیگر را باطل دانستند …

علی رغم این‌که الله  جل جلاله امت اسلام را به اتحاد و انسجامِ دینی دستور داده است و آنان را از تفرقه و اختلاف باز داشته است، همان بلایی که بر سر امت‌های دیگر آمد، گریبان این امت را هم گرفت. الله  جل جلاله فرموده است: ﴿وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِیعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْ﴾ [آل عمران: ۱۰۳]. یعنی: «و همگی به ریسمان …

سپس الله  جل جلاله اراده فرمود مدت زمانی طولانی، مردم را هدایت نماید و آنان را بعد از اختلافات مدید، پیرامون حق گرد آورد. تصمیم آن آگاهِ بسیار حکیم ـ بر این شد که با فرستادن خاتم پیامبران محمد  صلی الله علیه وسلم به سوی تمام بشریت، به برنامه‌ی ارسال پیامبران، پایان دهد؛ لذا قرآن کریم را که کلام الهی …

پیروان هر یک از پیامبران ﻹ، مؤمنانی بوده‌اند که در حیات پیامبرشان با او همراه بوده‌اند، با او می‌زیستند، از وی می‌آموختند و به او اقتدا می‌کردند؛ کتاب الله و آثار و سنت‌های رسولی را که الله  جل جلاله برای این مؤمنان فرستاده بود، حفظ می‌کردند. هر کاری که بر آنان سخت و مشکل می‌نمود، از وی سؤال می‌کردند. و …

آن‌گاه که سرشت اکثر بشر تباه گشت، و از آنجا که ﴿وَکَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَکۡثَرَ شَیۡءٖ جَدَلٗا﴾ [الکهف: ۵۴]. یعنی: «و انسان از هر چیزی برخوردش ستیزه جو تر است»، شیطان رفتار ناشایست انسان را برایش زیبا جلوه داد و به همدستیِ باطل، حق را بر آنان پوشاند؛ مقدماتِ تباهی و فساد را در دلشان فراهم نمود تا با آن از …

با وجود اتمام حجت و رفعِ عذر، بر اساس رحمت و فضل الهی، الله  جل جلاله که بسیار آگاه و بی نهایت خبردار است، با حکمت رسا و بالغِ خویش نخواست آدمیزاد را فقط به مقتضای میثاق فطری بازخواست کند، و اراده کرد بدون ارائه‌ی دلیل از طریق رسالت، کسی را مجازات نکند. الله  جل جلاله فرموده است: ﴿وَمَا کُنَّا …

از آنجا که الله  جل جلاله عظمتِ این امانت و سنگینیِ مسئولیتی که انسانِ ضعیف که در ذات خود نیازمند به آفریدگار و خالق خویش است، بر عهده گرفته است، و از آنجا که اللهِ حکیم و بسیار آگاه بیشتر از قدرت مسئولیت نمی‌دهد، انسان را فطرتاً به گونه‌ای آفرید که پروردگارش را بشناسد، یگانگی‌اش را بشناسد و در عبادت …

از آن‌جا که خلافت انسان بسته به شرطی خاص است، و آن شرط، پایبندی به طاعت آفریدگار و صاحب امر و نهی، امرش را به امید ثواب جامه‌ی عمل می‌پوشاند و از نهیش به سبب ترس از مجازات اجتناب می‌ورزد، و تمام این کارها را در دایره‌ی احترام، محبت و تعظیم انجام می‌دهند؛ لذا قضیه‌ی خلافت انسان در زمین همان …

الله  جل جلاله انسان را برای هدفی خاص، وظیفه‌ای معین و مشخص به عرصه‌ی هستی آورد. و هر آن‌چه در زمین است، اعم از دریاها و رودها، باد و باران‌ها، کوه‌ها و دشت‌ها، حیوانات و گیاهان و سایر مخلوقاتِ زمین را رام و مسخّر او کرد. بلکه پرده‌گشایی از برخی قوانینِ طبیعی و راز‌های زندگی را هم به وی الهام …