سلف صالح

ابن بشر رحمه الله گفته است: «او رحمه الله در کودکی در تفسیر، حدیث و سخنان علماء در مورد اصل اسلام بسیار مطالعه می‌کرد، بنابراین خداوند در شناخت توحید و اجرای آن و شناخت نواقض و شکننده‌های توحید که انسان را از راه توحید منحرف می‌کند به وی شرح صدر عطا نمود.»[۱] شیخ عبدالرحمان بن قاسم رحمه الله گفته است: …

شیخ محمد بن عبدالوهاب رحمه الله در علوم شرعی چنان نبوغی از خود نشان داد که از همتایان خودش پیشی گرفت و در علم عقیده، فقه، تفسیر و حدیث گوی سبقت را از هم دوره‌های خویش ربود. او رحمه الله از مجددین در بیان علم عقیده، علم حدیث، فقه و تفسیر بود و در همه‌ی این‌ علوم  بر طریقه‌ی سلف …

اهل سنت به اسماء و صفاتی ایمان دارند که در قرآن کریم و سنت صحیح به صورت اثبات یا نفی وارد شده است. و الله تعالی را با نام‌هایی می‏خوانند و دعا می‌کنند که در کتابش یا بر زبان رسولش بیان شده است و از آنها نه می‏کاهند و نه چیزی از سوی خود می‏افزایند. و صفاتی را برای او …

نفس نیاز شدیدی به شناخت پروردگار و مالکی دارد که یک دم از او بی‌نیاز نیست و صلاح و سامانش فقط با معرفت اسماء و صفات او حاصل می‌شود و هرچه بنده در برابر اسماء و صفات کمالی و بی‌عیب و نقص پروردگارش آگاه‌تر باشد، قطعاً ایمانش عظیم‌تر و سترگ‏تر خواهد بود و به اعتبار این شناخت است که شایستگی …

یکی از ضروریات توحید، اندیشیدن در اسماء و صفات الهی است، آنگونه که شایسته ‏ی اوست: «زیرا اندیشیدن و تعقل ورزیدن در اسماء و صفات الهی و فهم و درک آن درست مطابق با مراد الله -تعالی- از آنها، یکی از مهمترین، عظیم‏ ترین و با شکوه ‏ترین کارهاست و در این کار منافع و فواید بسیار والایی وجود دارد …

نزد متکلمین متأخر چنین شایع شده که شیوه ‏ی سلف [در پژوهش اسماء و صفات و نفی صفات سلبیه] سالم‏ترین روش و شیوه ‏ی خلف آگاهانه‏ ترین ومحکم‏ترین راه هاست، یکی از نفی کنندگان می‌گوید: شیوه‏ ی خلف آگاهانه ‏ترین ومحکم‏ترین راه‌هاست زیرا گمان کرده‏ اند به شیوه‏ ی خلف می‏ توان با نفی صفات سلبیه از الله تعالی- که …

اهل سنت آثار و پژوهشهای گرانمایه و پر برکتی در این زمینه دارند، که مایه‏ی شادابی دل و درون است و به خوبی تمسک و پایبندی سلف صالح را به کتاب و سنت پیامبرشان به نمایش گذاشته است، در ادامه به نمونه‌هایی از این گفتارها اشاره می‌شود: از عبدالله بن مسعود  رضی الله عنه  روایت است که فرمود: «از آثار …

– سنت: احادیثی که بر وجوب تبعیت و پیروی از اهل سنت از زبان رسول الله صلی الله علیه و سلم وارد شده است، بسیارند از جمله: الف- از عبدالله بن مسعود رضی الله عنهروایت است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: «خَیرُ النَّاسِ قَرْنی ثُمَّ الَّذِینَ یَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذینَ یَلُونَهُمْ، ثُمَّ یَجِیءُ قَوْمٌ تَسْبِقُ شَهادَهُ أَحَدِهِمْ …

– قرآن کریم در این باره آیات فروانی وجود دارد که به دو مورد زیر بسنده می‌شود: الف: ﴿وَمَن یُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَیَتَّبِعۡ غَیۡرَ سَبِیلِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِیرًا ١١۵﴾ [النساء: ۱۱۵]. «کسی که با پیغمبر دشمنی کند، بعد از آنکه (راه) هدایت (از راه ضلالت برای او) روشن شده است …

عقل سلیم در نزد اهل سنت همان عقلی است که در برابر شکوه و عظمت الله تعالی، راضی، خشنود و مطمئن است، همان عقلی که در آفریده‌های سترگ و پراکنده ‏ی الله عزوجل در پهنه‏ ی گیتی به تفکر و تدبر می‏ نشیند و سرانجام سر تسلیم فرود می‏آورد. اهل سنت مانند مسیحیان عقل را در حاشیه قرار نمی‌‌دهند و …

اول: تمسک و پایبندی به کتاب و سنت، دریافت و پذیرش احکام و اصول و فروع دین تنها از آن دو، رجوع به آنها به هنگام اختلاف و تنازع و اینکه عقل، اندیشه، قیاس، ذوق، وجد، مکاشفه، خواب و غیره نباید با آن دو تعارض داشته باشند[۱]. و منابع عقیده در نزد آنان عبارتند از: کتاب، سنت صحیح، و اجماع …

و‏ اما کتاب‌های ویژه ‏ای که در عقیده‏ی اهل سنت و جماعت و ردّ مخالفین نگاشته شده، بسیار است از این رو هیچ عصر و دوره‏ ای را از همان آغاز اسلام تا به ‏امروز نمی‌‌یابیم که عالم برجسته‏ای به تألیف کتاب در این زمینه نپرداخته باشد. در اینجا به ذکر مشهورترین علمایی می‏پردازیم که تقریباً تا اواخر قرن چهارم …

می‏ توان به افراد زیر اشاره کرد: ۱- ‏امام بخاری رحمه الله (۲۵۶ ﻫ..ق) در صحیح خود: کتاب الایمان، کتاب الاعتصام بالکتاب والسنه و کتاب التوحید را به این ‏امر اختصاص داده‌ است. و نیز کتاب‌های مستقل دیگری دارد که به صورت اختصاصی به بیان عقیده‏ی صحیح و ردّ مخالفین پرداخته است، از جمله: الف- کتاب الاعتصام بالکتاب والسنه. ب- …

علمای اهل سنت توجه ویژه ‏ای به عقیده ‏ی سلف صالح داشته و دارند، به همین سبب از یک سو کتاب‌های بسیاری در بیان و ایضاح آن نگاشته‌اند و از دیگر سو به ردّ دشمنان و مخالفان آن اعمّ از گروهها و فرقه‌های منحرفه پرداخته‌ا‌ند، این عقیده تنها با روایت و سند از آنان مشخص و معلوم می‏شود نه با …

عقیده ‏ی اهل سنت وجماعت دارای ویژگی‏های برجسته و ممتازی است، که در زیر پاره ‏ای از آنها به دلیل واضح بودنشان و ترس از اطاله‌ی کلام به صورت چکیده و خلاصه بیان می شود و نیازی نیست مگر برای یادآوری فردی که فراموش کرده، توجه و هشدار به غافل و یاد دادن به کسی که این ویژگی‌ها را نمی‌داند. …

اطلاق واژه‏ی اهل سنت به صدر اسلام، یعنی همان عصر نبوّت و دوره‌های طلایی سه قرن اول باز می‏گردد. ابن عباسt در تفسیر آیه‏ی زیر سخنان جالبی دارد: ﴿یَوۡمَ تَبۡیَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞ﴾ [آل‌عمران: ۱۰۶]. «روزی ، روهایی سفید و روهایی سیاه می‏گردند». ایشان می‏فرمایند: «اما کسانی که چهره‏هایشان سپید و تابناک است، همان اهل سنت و صاحبان علم هستند …

در حدیثی از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت است که فرمود: «… وَتَفْتَرِقُ ‏اُمَّتِی عَلَى ثَلاثٍ وَسَبْعیِنَ مِلَّهً کُلُهُمْ فی النَّارِ إلَّا مِلَّهً وَاحِدَهً». «‌و امتم به هفتاد و سه دسته و گروه تقسیم می‏شوند، همه‏ی آنها جز یک گروه در دوزخ خواهند بود». گفتند: ‌آن گروه چه کسانی هستند ‏ای رسول الله  صلی الله علیه و …

مراد همان صحابه، تابعین، ائمه‏ی عادل و بزرگواری است که ازآنان پیروی کرده‌اند، یعنی همان کسانی که ‏امت بر ‏امامت، پیشوایی و منزلت والای آنان در دین اتفاق دارند و مسلمانان سخنان و گفتارشان را نسل اندر نسل، با طیب خاطر و رضایت کامل پذیرفته‌اند، مانند ‏امامان مذاهب چهارگانه، سفیان ثوری، لیث بن سعد، عبدالله بن مبارک، ابراهیم نخعی، ‏امام …

از آنجایی که به احادیث رسول الله  صلی الله علیه و سلم  و آثار صحابه رضی الله عنه مشغول و سره را از ناسره مشخص و خود بدان عمل و استدلال می‌کنند، به این نام ملقب شده‏اند.‏ امام احمد رحمه الله در این باره چنین سروده است، دین النبی محمد أخبار نعم الـمطیه للفتى آثار لا ترغبنّ عن الحدیث وأهله …

این اصطلاح به دو معنی است: معنای اول: معنای عامی است که تمام منتسبین به اسلام را در بر می‏گیرد و رافضه از آن خارج است، یعنی وقتی در اصطلاح عامیانه گفته می‌شود: این فرد رافضی است یا این فرد سُنّی است[۱]. شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله در بیان این معنی می‏گوید: «جمهور علمای عامّه رافضی را ضد سنی …

سنت در اصطلاح محدثین، اصولیون، فقهاء ، واعظان و علمای اصول دین معنای متفاوتی دارد، اگرچه همگی اتفاق دارند که مراد همان سنت رسول صلی الله علیه و سلم است، ولی اختلافشان در تعریف و تفصیل آن است[۱]. بعنوان مثال: سنّت در نزد محدثین عبارتست از تمام آن چیزی که از رسول الله صلی الله علیه و سلم به ما …

سنت در لغت به معنای راه و روش است، خواه خوب یا بد، پسندیده یا زشت باشد. ابن فارس گوید: سنت به معنای سیره و [راه و روش است] سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم همان سیرت و راه و روش اوست . هذلی گوید: فَلَا تَجْزَعَنْ مِنْ سُنَّهٍ أَنْتَ سِرْتَهاَ فَأَوَّلُ رَاضٍ سُنَّهً مَنْ یَسیِرُهَا[۱] «از راه …

منظور از سلف صالح اصحاب و یاران گرامی پیامبر صلی الله علیه وسلم اند که در مدرسهء نبوت درس آموختند. وهم چنان تابعین و سایر ایمهء دین که در نقش صحابه و تابعین بودند.( الوجیز فی عقیده السلف ج۱ ص ۱۵). عصر آنها درحدیث صحیح به عنوان ” خیر القرون ” ودورهء دور از شر وفتنه تعبیر گردیده است:”خیر القرون قرنی، ثم …

امام، علامه، شیخ الاسلام، فقیه، زاهد، حافظ محیی الدین ابوزکریا یحیی بن شرف بن مری بن حسن بن حسین بن محمد بن جمعه بن حزام نووی یا نواوی. وی در ماه محرم سال ۶۳۱ هجری به دنیا آمد و پیش از بلوغ، فراگیری قرآن و حفظ آن را به پایان رساند. او در »نوی« از روستاهای »حران« در کشور سوریه …

ائمه برجسته و علمای بزرگ اهل سنت و الجماعت کتاب‌های زیادی در موضوع اعتقاد سلف صالح تالیف کرده‌اند و اصول آن را قاعده‌مند نموده و برای اثبات آن از قرآن و سنت و اقوال ائمه صحابه و تابعین و پیروانشان استفاده کرده و به اهل بدعت و اهل اهواء پاسخ گفته و از یاوه‌گویی آنان پرده برداشته‌اند، و با حق …

۲۱٫ اهمیت شوری را در دعوت بدانیم، و باید دعوتگر فقه رایزنی و مشاوره را فرا بگیرد. پیروی از راه حکمت و موعظه نیکو و قرار دادن فرموده الهی که می‌فرماید: ﴿ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِٱلۡحِکۡمَهِ وَٱلۡمَوۡعِظَهِ ٱلۡحَسَنَهِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِی هِیَ أَحۡسَنُ﴾ [النحل: ۱۲۵]. «(مردم را) با حکمت و اندرز نیکو و زیبا به راه پروردگارت فراخوان و با ایشان …

دعوت دادن به سوی الله متعال یکی از راه‌های نجات در دو جهان است، چنان که پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «سوگند به خدا اگر الله متعال به وسیلۀ تو یک نفر را هدایت کند، برایت بهتر از شتران سرخ مو است»[۱]. و با انجام دادن دعوت پاداش می‌رسد و پاداش آن وابسته به پذیرفتن آن نمی‌باشد، و از …

برادر مسلمان! بدان که دعوت دادن به عقیده سلف صالح، اهل سنت و الجماعت باید براساس سه شرط انجام شود: اعتقاد درست، یعنی اعتقاد ما موافق با اعتقاد سلف این امت باشد، یعنی در توحید ربوبیت و توحید الوهیت و توحید اسماء و صفات و در سایر مسائل اعتقادی و ابواب ایمان همان عقیده آنان را داشته باشیم. منهج و …

صحابی بزرگوار معاذ بن جبل می‌گوید: «ای مردم قبل از آن که علم از میان برود آن را بیاموزید، هان! آگاه باشید که از میان رفتن علم یعنی از میان رفتن علماء و از بدعت گذاری و سخت گیری به شدت بپرهیزید و فرمان آزاد و روشن را لازم بگیرید»[۱]. و صحابی بزرگوار حذیفه بن یمان س می‌گوید: «هر عبادتی …

به شدت پرهیزگارند و به هیچ وجه به خطایی که متوجه دین یا مسلمین شود راضی نمی‌شوند، بلکه آن را رد می‌کنند و گوینده‌اش را معذور می‌دانند، اگر از کسانی باشد که باید عذری برایش جستجو شود، چون آن‌ها خیلی برای پوشاندن عیوب برادران‌شان می‌کوشند و دوست ندارند که عیب هیچ مسلمانی آشکار شود، و آن‌ها به جای پرداختن به …

در علم و عمل مخلص هستند و از ریاکاری می‌هراسند، چون آنان دین را خالصانه برای خداوند انجام می‌دهند، و فقط الله متعال را می‌پرستند و هیچ چیزی را شریک او قرار نمی‌دهند و نیت‌های آنان خالص برای خداوند است و از شائبه شرک و آلودگی‌های ریاکاری و شهرت طلبی و پیروی از هوای نفس پاک است، چون فقط الله …

اهل سنت و الجماعت ایمان دارند که در دین و دنیای خود در این زندگی مورد آزمایش و به مشکلاتی گرفتار خواهند شد، و مصایب کفارّه گناهان است و مقام و پاداش آن‌ها را بالا می‌برد و آنان در زندگی دنیا غریب و مسافر هستند که به جهان آخرت سفر می‌کنند، و دنیا نسبت به نعمت‌های جاودانه آخرت برایشان به …

اهل سنت و الجماعت شعائر اسلام و دین همانند نماز جماعت و جمعه و نماز عید و نماز طلب باران، و حج و جهاد به همراه حکام خواه نیکوکار باشند یا فاسق باشند، برخلاف بدعت گذاران، را برپا می‌دارند و برای ادای نمازهای فرض در اول وقت به همراه جماعت می‌شتابند ـ خواندن نمازها در اول وقت افضل است به …

اهل سنت و الجماعت باور دارند که ترک این شعیره بزرگ سبب نزول عذاب خدا می‌گردد و ترک آن موجب می‌شود تا مردم مستحق لعنت الهی قرار بگیرند، و ترک آن از مهم‌ترین عوامل شیوع فساد و انحراف در حیات امت است و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِۦٓ أَنجَیۡنَا ٱلَّذِینَ یَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلسُّوٓءِ وَأَخَذۡنَا ٱلَّذِینَ ظَلَمُواْ بِعَذَابِۢ …

یکی از اصول اعتقادی سلف صالح، اهل سنت و الجماعت این است که آنان امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند[۱]. و معتقدند که برتر بودن این امت و استقامت آن مشروط به بقای این کار خجسته است و امر به معروف و نهی از منکر از بزرگترین شعائر اسلام و دین و سبب حفظ جماعت و وحدت و …

اهل سنت و الجماعت معتقدند که همسران پیامبر  صلی الله علیه وسلم از اهل بیت ایشان  صلی الله علیه وسلم و با نصّ قرآن مادران مومنان می‌باشند، چنان که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿یَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِیِّ لَسۡتُنَّ کَأَحَدٖ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِنِ ٱتَّقَیۡتُنَّۚ فَلَا تَخۡضَعۡنَ بِٱلۡقَوۡلِ فَیَطۡمَعَ ٱلَّذِی فِی قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ وَقُلۡنَ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا وَقَرۡنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجۡنَ تَبَرُّجَ ٱلۡجَٰهِلِیَّهِ ٱلۡأُولَىٰۖ وَأَقِمۡنَ …

اهل سنت معتقدند که بعضی از برجستگان صحابه رسول اکرم  صلی الله علیه وسلم به بهشت مژده داده است از ان جمله ده نفری که به عشره مبشره معروفند و رسول اکرم  صلی الله علیه وسلم آن‌ها را نام برده و مژده بهشت داده است، و آن‌ها عبارتند از : ابوبکر صدیق، عمر فاروق، عثمان ذوالنورین، علی مرتضی، طلعه بن …

اهل سنت و الجماعت از صحابه جز به نیکی یاد نمی‌کنند چون رسول اکرم  صلی الله علیه وسلم آنان را دوست می‌داشت و به دوست داشتن آن‌ها توصیه نموده است، چنان که می‌فرماید: «خداوند را در مورد صحابه‌ام مد نظر داشته باشید، بعد از من آن‌ها را هدف (اهانت و دشمنی) قرار ندهید، هر کسی آنان را دوست بدارد مرا …

یکی از اصول اعتقادی سلف صالح، اهل سنت و الجماعت محبت قلبی اصحاب رسول اکرم  صلی الله علیه وسلم و تجلیل از آن‌ها با زبان و دعا و طلب آمرزش برای آنان است و اهل سنت معتقدند که در مورد آنان نباید کینه‌ای به دل داشت و با زبان نباید به آنان تعرّض کرد، بنابراین دل‌های اهل سنت و الجماعت …

اطاعت از حکام در گناه و نافرمانی مطلقاً جایز نیست چون در سنت نبوی از این نهی شده است، زیرا نباید با اطاعت از مخلوق نافرمانی خداوند را کرد و بلکه امت باید به نصیحت و ارشاد آن‌ها بپردازد و با تمام وسایل مشروع بکوشد تا آن‌ها را به حق بازگرداند، به شرطی که فسادی بزرگتر از مصلحت درست کردن …

یکی از اصول اعتقادی اهل سنت و الجماعت این است که معتقدند که باید حاکم و فرمانروایی برای مسلمین تعیین شود تا از اسلام دفاع کند و دین را برپا دارد و حدود الهی را اجرا کند و امور مسلمین را سامان دهد و حقوق را کامل بگیرد و براساس آنچه خداوند نازل کرده حکمرانی کند، و به معروف امر …

و اهل سنت اختلاف در مسائل اجتهادی را سبب دشمنی و کینه‌ورزی و قطع رابطه نمی‌کنند، بلکه یکدیگر را دوست می‌دارند و پشت سر یکدیگر نماز می‌خوانند با اینکه در بعضی از مسایل فرعی اختلاف نظر دارند. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَأَطِیعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِیحُکُمۡۖ وَٱصۡبِرُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِینَ۴۶﴾ [الأنفال: ۴۶]. «و از خدا و پیامبرش …

اهل سنت و الجماعت هرگز از نص صحیح منحرف نمی‌شوند و به هیچ وجه هیچ چیزی را بر خدا و پیامبرش مقدم نمی‌دارند و هیچ‌گاه به خاطر امری عقلی یا قیاس و یا ذوق و یا کشف و یا قول شیخ و یا سخن امام و یا دیدگاه اکثریت، با قرآن و سنت مخالفت نمی‌ورزند، چون دین در دوران حیات …

یکی از اصول عقیده سلف صالح، اهل سنت و الجماعت در شیوه فراگیری و استدلال این است که از قرآن و سنت صحیح پیامبر صلی الله علیه وسلم پیروی می‌کنند و حکم قران و سنت را می‌پذیرند و تسلیم آن هستند و به مقتضای آن عمل می‌کنند، و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَمَا کَانَ لِمُؤۡمِنٖ وَلَا مُؤۡمِنَهٍ إِذَا قَضَى ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ …

اهل سنت و الجماعت معتقدند که دوستی نمودن برای الله، مقتضیات و حقوقی دارد که باید مسلمان آن را بجا بیاورد تا اسلام و ایمانش کامل شود و از افتادن در دام کفرنجات یابد و این مقتضیات و حقوق عبارتند از: هجرت از سرزمین کفر به سرزمین مسلمین و فرد مستضعف و ناتوان مستثنا است. پیوستن به جماعت مسلمین و جدا …