حدیث

ترمذی، باب: [حُسْنِ الظَّنِّ بِاللَّهِ] ۴۹- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ: أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِی بِی وَأَنَا مَعَهُ إِذَا دَعَانِی». «از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: خداوند می‌فرماید: «من برای عبدم آنگونه هستم که او نسبت به …

۴۸- «قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللهَ قَالَ: إِذَا تَلَقَّانِی عَبْدِی بِشِبْرٍ تَلَقَّیْتُهُ بِذِرَاعٍ، وَإِذَا تَلَقَّانِی بِذِرَاعٍ تَلَقَّیْتُهُ بِبَاعٍ، وَإِذَا تَلَقَّانِی بِبَاعٍ جِئْتُهُ بِأَسْرَعَ مِنْهُ». «پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: خداوند می‌فرماید: «هرگاه بنده‌ام یک وجب رو به من بیاید، من یک ذراع به سوی او می‌روم و هرگاه یک ذراع رو به من بیاید، …

۴۷- در روایت دوم، این عبارت که در روایت بخاری آمده، ذکر نشده است: «وَإِنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ ذِرَاعًا، تَقَرَّبْتُ إِلَیْهِ بَاعًا» «و اگر یک ذراع به من نزدیک شود، من یک باع به او نزدیک می‌شوم».

مسلم، باب: [الذکر والدعاء و…] امام مسلم به سه طریق از ابوهریره رضی الله عنه این حدیث را روایت کرده است. روایت نخست: ۴۶- الفاظ روایت نخست به الفاظ ذکرشده از بخاری (حدیث شماره‌ی ۵۴) نزدیک‌تر است، با این تفاوت که در آن به جای «وَأَنَا مَعَهُ إِذَا ذَکَرَنِی، فَإِنْ ذَکَرَنِی فِی نَفْسِهِ، ذَکَرْتُهُ فِی نَفْسِی، وَإِنْ ذَکَرَنِی فِی مَلَإٍ، …

بخاری، کتاب «التوحید» باب: [﴿وَیُحَذِّرُکُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥ﴾] ۴۵- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ  صلی الله علیه و سلم: یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِی بِی، وَأَنَا مَعَهُ إِذَا ذَکَرَنِی، فَإِنْ ذَکَرَنِی فِی نَفْسِهِ، ذَکَرْتُهُ فِی نَفْسِی، وَإِنْ ذَکَرَنِی فِی مَلَإٍ، ذَکَرْتُهُ فِی مَلَإٍ خَیْرٍ مِنْهُمْ، وَإِنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ بِشِبْرٍ تَقَرَّبْتُ إِلَیْهِ ذِرَاعًا، وَإِنْ تَقَرَّبَ إِلَیَّ …

نسائی، باب: [القنوت والرقائق] ابن ماجه، از ابوذر رضی الله عنه آورده است: ۴۴- «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: یَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَتَعَالَى مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَهِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَأَزِیدُ وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَجَزَاءُ سَیِّئَهٍ مِثْلُهَا أَوْ أَغْفِرُ وَمَنْ تَقَرَّبَ مِنِّى شِبْرًا تَقَرَّبْتُ مِنْهُ ذِرَاعًا وَمَنْ تَقَرَّبَ مِنِّى ذِرَاعًا تَقَرَّبْتُ مِنْهُ بَاعًا وَمَنْ أَتَانِى یَمْشِى أَتَیْتُهُ هَرْوَلَهً …

ترمذی، باب: [سوره الأنعام] ۴۳- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: قَالَ اللَّهُ جل جلاله وَقَوْلُهُ الحَقُّ: إِذَا هَمَّ عَبْدِی بِحَسَنَهٍ، فَاکْتُبُوهَا لَهُ حَسَنَهً، فَإِنْ عَمِلَهَا فَاکْتُبُوهَا لَهُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا، وَإِذَا هَمَّ بِسَیِّئَهٍ فَلَا تَکْتُبُوهَا، فَإِنْ عَمِلَهَا فَاکْتُبُوهَا بِمِثْلِهَا، فَإِنْ تَرَکَهَا – وَرُبَّمَا قَالَ: فَإِنْ لَمْ یَعْمَلْ بِهَا – فَاکْتُبُوهَا لَهُ …

در روایت دیگری که مسلم از ابن عباس رضی الله عنهما ذکر می‌کند، چنین آمده است: ۴۲- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضی الله عنهما عَنْ رَسُولِ اللهِ صلی الله علیه و سلم فِیمَا یَرْوِی عَنْ رَبِّهِ جل جلاله قَالَ: إِنَّ اللهَ کَتَبَ الْحَسَنَاتِ وَالسَّیِّئَاتِ، ثُمَّ بَیَّنَ ذَلِکَ، فَمَنْ هَمَّ بِحَسَنَهٍ فَلَمْ یَعْمَلْهَا، کَتَبَهَا اللهُ عِنْدَهُ حَسَنَهً کَامِلَهً، فَإِنْ هَمَّ فَعَمِلَهَا، کَتَبَهَا …

مسلم در همین زمینه در روایات دیگری از ابوهریره رضی الله عنه چنین آورده است: ۴۰- «قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: قَالَ اللهُ جل جلاله: إِذَا تَحَدَّثَ عَبْدِی بِأَنْ یَعْمَلَ حَسَنَهً، فَأَنَا أَکْتُبُهَا لَهُ حَسَنَهً، مَا لَمْ یَعْمَلْ، فَإِذَا عَمِلَهَا فَأَنَا أَکْتُبُهَا بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا، وَإِذَا تَحَدَّثَ بِأَنْ یَعْمَلَ سَیِّئَهً، فَأَنَا أَغْفِرُهَا لَهُ مَا لَمْ یَعْمَلْهَا، فَإِذَا عَمِلَهَا …

مسلم، باب: [تجاوز الله تعالى عن حدیث النفس… وبیان حکم الهم بالحسنه والسیئه] ۳۸- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: قَالَ اللهُ جل جلاله: إِذَا هَمَّ عَبْدِی بِسَیِّئَهٍ فَلَا تَکْتُبُوهَا عَلَیْهِ، فَإِنْ عَمِلَهَا فَاکْتُبُوهَا سَیِّئَهً، وَإِذَا هَمَّ بِحَسَنَهٍ فَلَمْ یَعْمَلْهَا، فَاکْتُبُوهَا حَسَنَهً، فَإِنْ عَمِلَهَا فَاکْتُبُوهَا عَشْرًا». «از ابوهریره رضی الله عنه …

بخاری، کتاب «التوحید» باب: [یریدون أن یبدلوا کلام الله] ۳۷- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: یَقُولُ اللَّهُ: إِذَا أَرَادَ عَبْدِی أَنْ یَعْمَلَ سَیِّئَهً، فَلاَ تَکْتُبُوهَا عَلَیْهِ حَتَّى یَعْمَلَهَا، فَإِنْ عَمِلَهَا فَاکْتُبُوهَا بِمِثْلِهَا، وَإِنْ تَرَکَهَا مِنْ أَجْلِی فَاکْتُبُوهَا لَهُ حَسَنَهً، وَإِذَا أَرَادَ أَنْ یَعْمَلَ حَسَنَهً فَلَمْ یَعْمَلْهَا فَاکْتُبُوهَا لَهُ حَسَنَهً، فَإِنْ …

کتاب «الرقاق» ۳۶- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضی الله عنهما عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم فِیمَا یَرْوِی عَنْ رَبِّهِ جل جلاله قَالَ: قَالَ: إِنَّ اللَّهَ کَتَبَ الحَسَنَاتِ وَالسَّیِّئَاتِ، ثُمَّ بَیَّنَ ذَلِکَ، فَمَنْ هَمَّ بِحَسَنَهٍ فَلَمْ یَعْمَلْهَا کَتَبَهَا اللَّهُ لَهُ عِنْدَهُ حَسَنَهً کَامِلَهً، فَإِنْ هُوَ هَمَّ بِهَا فَعَمِلَهَا، کَتَبَهَا اللَّهُ لَهُ عِنْدَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ، إِلَى سَبْعِ مِائَهِ ضِعْفٍ إِلَى أَضْعَافٍ …

ابوداود، کتاب «الأدب» باب: [النَّهْیِ عَنِ البَغْیِ] ۳۵- «قَالَ أَبُو هُرَیْرَهَ رضی الله عنه سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: کَانَ رَجُلَانِ فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ مُتَوَاخِیَیْنِ، فَکَانَ أَحَدُهُمَا یُذْنِبُ، وَالْآخَرُ مُجْتَهِدٌ فِی الْعِبَادَهِ، فَکَانَ لَا یَزَالُ الْمُجْتَهِدُ یَرَى الْآخَرَ عَلَى الذَّنْبِ، فَیَقُولُ لَهُ: أَقْصِرْ، فَقَالَ: خَلِّنِی وَرَبِّی، أَبُعِثْتَ عَلَیَّ رَقِیبًا؟ فَقَالَ: وَاللَّهِ لَا یَغْفِرُ اللَّهُ لَکَ، أَوْ …

مسلم: باب [النهی عن تقنیط الإنسان من رحمه الله تعالی] ۳۴- «عَنْ جُنْدَبٍ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ  صلی الله علیه و سلم حَدَّثَ أَنَّ رَجُلًا قَالَ: وَاللهِ لَا یَغْفِرُ اللهُ لِفُلَانٍ، وَإِنَّ اللهَ تَعَالَى قَالَ: مَنْ ذَا الَّذِی یَتَأَلَّى عَلَیَّ أَنْ لَا أَغْفِرَ لِفُلَانٍ، فَإِنِّی قَدْ غَفَرْتُ لِفُلَانٍ، وَأَحْبَطْتُ عَمَلَکَ أَوْ کَمَا قَالَ». «از جندب رضی الله عنه …

مسلم، کتاب «الإیمان» باب: [الوسوسه فی الإیمان] ۳۰- «عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: قَالَ اللهُ جل جلاله: إِنَّ أُمَّتَکَ لَا یَزَالُونَ یَقُولُونَ: مَا کَذَا؟ مَا کَذَا؟ حَتَّى یَقُولُوا: هَذَا اللهُ، خَلَقَ الْخَلْقَ، فَمَنْ خَلَقَ اللهَ؟». «از انس بن مالک رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت …

بخاری، کتاب «التوحید» باب: [قول الله: ﴿وَٱللَّهُ خَلَقَکُمۡ وَمَا تَعۡمَلُونَ ٩۶﴾] ۲۷- «عَنْ أَبِی زُرْعَهَ، سَمِعَ أَبَا هُرَیْرَهَ رضی الله عنه، قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِیَّ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: قَالَ اللَّهُ جل جلاله: وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذَهَبَ یَخْلُقُ کَخَلْقِی، فَلْیَخْلُقُوا ذَرَّهً أَوْ لِیَخْلُقُوا حَبَّهً أَوْ شَعِیرَهً». «ابوزرعه از ابوهریره رضی الله عنه شنید که گفت: از پیامبرصلی الله علیه …

نسائی، باب: [کراهیه الاستمطار بالکواکب] نسائی با دو روایت، یکی از ابوهریره و دیگری از زید بن خالد جهنی حدیث مذکور (حدیث شماره‌ی ۲۲) را روایت کرده‌اند که روایت ابوهریره مختصرتر است و عبارت است از: ۲۵- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: قَالَ اللَّهُ جل جلاله: مَا أَنْعَمْتُ عَلَى عِبَادِی …

امام مالک، «الموطأ» باب: [الاستسقاء] ۲۴- حدیث مذکور (حدیث شماره‌ی ۲۲) را امام مالک در «الـموطأ» باب [الإستسقاء]، از زید بن خالد الجهنی با الفاظی همچون الفاظ روایت «بخاری» ذکر کرده است.

بخاری، باب: «الاستسقاء، قول الله تعالی: ﴿وَتَجۡعَلُونَ رِزۡقَکُمۡ أَنَّکُمۡ تُکَذِّبُونَ ٨٢﴾] ۲۲- «عَنْ زَیْدِ بْنِ خَالِدٍ الجُهَنِیِّ رضی الله عنه قَالَ: صَلَّى لَنَا رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم صَلاَهَ الصُّبْحِ بِالحُدَیْبِیَهِ، عَلَى إِثْرِ سَمَاءٍ کَانَتْ مِنَ اللَّیْلَهِ، فَلَمَّا انْصَرَفَ النبی  صلی الله علیه و سلم أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَقَالَ لَهُمْ: هَلْ تَدْرُونَ مَاذَا قَالَ رَبُّکُمْ؟ قَالُوا: اللَّهُ وَرَسُولُهُ …

بخاری، کتاب «التوحید» باب: [﴿یُرِیدُونَ أَن یُبَدِّلُواْ کَلَٰمَ ٱللَّهِ﴾] ۲۳- «عَنْ زَیْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِیِّ رضی الله عنه قَالَ: مُطِرَ النَّبِیُّ  صلی الله علیه و سلم فَقَالَ: قَالَ اللَّهُ: أَصْبَحَ مِنْ عِبَادِی کَافِرٌ بِی، وَمُؤْمِنٌ بِی ». «زید بن خالد جهنی رضی الله عنه می‌گوید: بر پیامبرصلی الله علیه و سلم باران نازل شد، پس فرمودند: خداوند می‌فرماید: «بعضی از …

نسائی، باب: [أرواح المؤمنین] ۲۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: قال اللَّهُ جل جلاله: کَذَّبَنِی ابْنُ آدَمَ، وَلَمْ یَکُنْ یَنْبَغِی لَهُ أَنْ یُکَذِّبَنِی، وَشَتَمَنِی ابْنُ آدَمَ، وَلَمْ یَکُنْ یَنْبَغِی لَهُ أَنْ یَشْتُمَنِی، أَمَّا تَکْذِیبُهُ إِیَّایَ، فَقَوْلُهُ: إِنِّی لَا أُعِیدُهُ کَمَا بَدَأْتُهُ، وَلَیْسَ آخِرُ الْخَلْقِ بِأَعَزَّ عَلَیَّ مِنْ أَوَّلِهِ، وَأَمَّا شَتْمُهُ …

بخاری، کتاب «التفسیر» باب: [سوره الإخلاص] ۱۹- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه، عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: قَالَ اللَّهُ: کَذَّبَنِی ابْنُ آدَمَ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ ذَلِکَ، وَشَتَمَنِی وَلَمْ یَکُنْ لَهُ ذَلِکَ، فَأَمَّا تَکْذِیبُهُ إِیَّایَ فَقَوْلُهُ: لَنْ یُعِیدَنِی، کَمَا بَدَأَنِی، وَلَیْسَ أَوَّلُ الخَلْقِ بِأَهْوَنَ عَلَیَّ مِنْ إِعَادَتِهِ، وَأَمَّا شَتْمُهُ إِیَّایَ فَقَوْلُهُ: اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا وَأَنَا الأَحَدُ الصَّمَدُ، …

بخاری، کتاب «التفسیر» باب: [سوره الجاثیه] و نیز باب [لا تسبوا الدهر] ۱۶- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: قَالَ اللَّهُ جل جلاله: یُؤْذِینِی ابْنُ آدَمَ یَسُبُّ الدَّهْرَ وَأَنَا الدَّهْرُ، بِیَدِی الأَمْرُ أُقَلِّبُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ». از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که گفت: پیامبر صلی الله علیه و سلم …

مسلم، باب: [الصفات التی یعرف بها فی الدنیا أهل الجنه وأهل النار] ۱۳- «عَنْ عِیَاضِ بْنِ حِمَارٍ الْمُجَاشِعِیِّ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ ذَاتَ یَوْمٍ فِی خُطْبَتِهِ: أَلَا إِنَّ رَبِّی أَمَرَنِی أَنْ أُعَلِّمَکُمْ مَا جَهِلْتُمْ مِمَّا عَلَّمَنِی یَوْمِی هَذَا: کُلُّ مَالٍ نَحَلْتُهُ عَبْدًا حَلَالٌ، وَإِنِّی خَلَقْتُ عِبَادِی حُنَفَاءَ کُلَّهُمْ، وَإِنَّهُمْ أَتَتْهُمُ الشَّیَاطِینُ، فَاجْتَالَتْهُمْ …

نسائی، باب: [الأذان لِمَنْ یُصَلِّی وَحْدَهُ] ۱۲- «عَنْ عُقْبَهَ بْنِ عَامِرٍ رضی الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: یَعْجَبُ رَبُّکَ مِنْ رَاعِی غَنَمٍ، فِی رَأْسِ شَظِیَّهِ الْجَبَلِ، یُؤَذِّنُ بِالصَّلَاهِ وَیُصَلِّی، فَیَقُولُ اللَّهُ جل جلاله: انْظُرُوا إِلَى عَبْدِی هَذَا، یُؤَذِّنُ وَیُقِیمُ الصَّلَاهَ، یَخَافُ مِنِّی، قَدْ غَفَرْتُ لِعَبْدِی، وَأَدْخَلْتُهُ الْجَنَّهَ». «عقبه بن عامر رضی الله عنه …

ترمذی: ۱۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم، قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَقُولُ: یَا ابْنَ آدَمَ تَفَرَّغْ لِعِبَادَتِی، أَمْلَأْ صَدْرَکَ غِنًى، وَأَسُدَّ فَقْرَکَ، وَإِلَّا تَفْعَلْ مَلَأْتُ یَدَیْکَ شُغْلًا، وَلَمْ أَسُدَّ فَقْرَکَ». «از ابوهریره رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت شده است که فرمودند: خداوند متعال می‌فرماید: «ای فرزند آدم …

ترمذی: ۱۰- «عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: یَقُولُ اللَّهُ: أَخْرِجُوا مِنَ النَّارِ مَنْ ذَکَرَنِی یَوْمًا، أَوْ خَافَنِی مَقَاماً». «از انس روایت شده است که پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: خداوند می‌فرماید: «[ای فرشتگان!] هر بنده‌ای را که روزی مرا یاد کرده است و یا در جایی از من ترسیده است، از …

۹- «عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: مَا مِنْ حَافِظَیْنِ رَفَعَا إِلَى اللَّهِ مَا حَفِظَا مِنْ لَیْلٍ أَوْ نَهَارٍ، فَیَجِدُ اللَّهُ فِی أَوَّلِ الصَّحِیفَهِ وَفِی آخِرِ الصَّحِیفَهِ خَیْرًا، إِلَّا قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: أُشْهِدُکُمْ أَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لِعَبْدِی مَا بَیْنَ طَرَفَیِ الصَّحِیفَهِ». «از انس بن مالک رضی الله عنه روایت شده …

ترمذی، باب: [فِیمَنْ یَمُوتُ وَهُوَ یَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ] ۷- «عَنْ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرِو بْنِ العَاصِ رضی الله عنهما قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللَّهَ سَیُخَلِّصُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِی عَلَى رُءُوسِ الخَلَائِقِ یَوْمَ القِیَامَهِ، فَیَنْشُرُ عَلَیْهِ تِسْعَهً وَتِسْعِینَ سِجِلًّا، کُلُّ سِجِلٍّ مِثْلُ مَدِّ البَصَرِ، ثُمَّ یَقُولُ: أَتُنْکِرُ مِنْ هَذَا شَیْئًا؟ أَظَلَمَکَ کَتَبَتِی …

مسلم، کتاب «الصلاه»، باب: [ما یقال فی الرکوع والسجود] ۶- «عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنهاقَالَتْ: کَانَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم یُکْثِرُ مِنْ قَوْلِ: «سُبْحَانَ اللهِ وَبِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ، فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللهِ، أَرَاکَ تُکْثِرُ مِنْ قَوْلِ سُبْحَانَ اللهِ وَبِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ، فَقَالَ: خَبَّرَنِی رَبِّی جل جلاله أَنِّی سَأَرَى عَلَامَهً فِی أُمَّتِی، فَإِذَا رَأَیْتُهَا …

نسائی، باب: [فضل الحامدین] ۵- «عَنْ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ رضی الله عنهماأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم حَدَّثَهُمْ أَنَّ عَبْدًا مِنْ عِبَادِ اللَّهِ قَالَ: یَا رَبِّ! لَکَ الْحَمْدُ، کَمَا یَنْبَغِی لِجَلَالِ وَجْهِکَ وَلِعَظِیمِ سُلْطَانِکَ، فَعَضَّلَتْ بِالْمَلَکَیْنِ، فَلَمْ یَدْرِیَا کَیْفَ یَکْتُبَانِهَا، فَصَعِدَا إِلَى السَّمَاءِ، وَقَالَا: یَا رَبَّنَا! إِنَّ عَبْدَکَ قَالَ مَقَالَهً، لَا نَدْرِی کَیْفَ نَکْتُبُهَا، قَالَ اللَّهُ جل …

ابن ماجه، باب: [فضل لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ] ۴- «عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ عَنِ الْأَغَرِّ أَبِی مُسْلِمٍ، أَنَّهُ شَهِدَ عَلَى أَبِی هُرَیْرَهَ وَأَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیَّ رضی الله عنهما أَنَّهُمَا شَهِدَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِذَا قَالَ الْعَبْدُ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَاللَّهُ أَکْبَرُ، قَالَ یَقُولُ اللَّهُ جل جلاله: صَدَقَ عَبْدِی، لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا، وَأَنَا اللّه …

ترمذی، باب: [إِنَّ لِلَّهِ مَلَائِکَهً سَیَّاحِینَ فِی الأَرْضِ] ۳- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ أَوْ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ رضی الله عنهماقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ لِلَّهِ مَلَائِکَهً سَیَّاحِینَ فِی الأَرْضِ، فُضُلًا عَنْ کُتَّابِ النَّاسِ، فَإِذَا وَجَدُوا أَقْوَامًا یَذْکُرُونَ اللَّهَ، تَنَادَوْا: هَلُمُّوا إِلَى بُغْیَتِکُمْ، فَیَجِیئُونَ فَیَحُفُّونَ بِهِمْ إِلَى سَمَاءِ الدُّنْیَا، فَیَقُولُ اللَّهُ: عَلَى أَیَّ شَیْءٍ تَرَکْتُمْ عِبَادِی …

مسلم، باب: [فضل مَجَالِسَ الذِّکْرِ] ۲- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ وَتَعَالَى مَلَائِکَهً، سَیَّارَهً فُضُلًا، یَتَتَبَّعُونَ مَجَالِسَ الذِّکْرِ، فَإِذَا وَجَدُوا مَجْلِسًا فِیهِ ذِکْرٌ، قَعَدُوا مَعَهُمْ، وَحَفَّ بَعْضُهُمْ بَعْضًا بِأَجْنِحَتِهِمْ، حَتَّى یَمْلَئُوا مَا بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ السَّمَاءِ الدُّنْیَا، فَإِذَا انْصَرَفُوا عَرَجُوا وَصَعِدُوا إِلَى السَّمَاءِ، قَالَ: فَیَسْأَلُهُمُ اللهُ جل جلاله – …

بخاری، باب [فضل ذکر الله تعالی] ۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ لِلَّهِ مَلاَئِکَهً، یَطُوفُونَ فِی الطُّرُقِ، یَلْتَمِسُونَ أَهْلَ الذِّکْرِ، فَإِذَا وَجَدُوا قَوْمًا یَذْکُرُونَ اللَّهَ تَنَادَوْا: هَلُمُّوا إِلَى حَاجَتِکُمْ، قَالَ: فَیَحُفُّونَهُمْ بِأَجْنِحَتِهِمْ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْیَا، قَالَ: فَیَسْأَلُهُمْ رَبُّهُمْ – وَهُوَ أَعْلَمُ بِهِمْ – مَا یَقُولُ عِبَادِی؟ قَالَ: یَقُولُونَ یُسَبِّحُونَکَ …

او ابوعبدالله محمد بن یزید بن ماجه قزوینی است. در سال ۲۰۷ یا ۲۰۹ هجری در قزوین به دنیا آمد و در سال ۲۷۳ درگذشت. این محدث بزرگ برای کسب علم به مراکز علمی مشهور آن زمان، از جمله: عراق و بصره و کوفه و… سفر کرده و در محضر استادان بزرگ آن مراکز علمی تلمذ کرده است. گرچه در …

او ابوعبدالله مالک بن انس، مشهور به امام مدینه می‌باشد. در سال ۹۵ هجری در مدینه متولد شد و در سال ۱۷۹ هجری در همان شهر وفات یافت. او امام حجاز بلکه امام تمامی مردم در فقه و حدیث می‌باشد و امام شافعی یکی از شاگردان او بوده است. ایشان شاگردان ابن شهاب زهری و یحیی بن سعید انصاری و …

او ابو عبدالرحمن احمد بن شعیب نسائی نام دارد که در سال ۲۱۵ هجری متولد و در سال ۳۰۳ هجری وفات فرمودند. نسائی نخست کتاب مفصلی از احادیث پیامبر  صلی الله علیه و سلم را نوشت و آن را «السنن الکبری» نامید. در این کتاب هرگونه حدیثی اعم از صحیح و ضعیف را بیان کرد. اما بعداً به پیشنهاد امیر …

محمد بن عیسی ترمذی یکی دیگر از محدثان شش‌گانه می‌باشد که در سال ۲۰۰ هجری به دنیا آمد و در سال ۲۷۹ هجری وفات یافت. کتاب حدیثی او «الجامع الصحیح» و مشتمل بر احادیث فقهی و اعتقادی و تاریخی و… می‌باشد و از این جهت به دو کتاب بخاری و مسلم شباهت دارد. نکته‌ی دیگر در مورد کتاب امام ترمذی …

او سلیمان بن اشعث معروف به ابوداود سجستانی می‌باشد که در سال ۲۰۲ هجری متولد شد و از محدثان قرن سوم به شمار می‌آید. او یکی از برجسته‌ترین شاگردان امام احمد بوده است. کتاب حدیثی ایشان که به «سنن» مشهور است مشتمل بر ۴۸۰۰ حدیث می‌باشد. به گفته‌ی ایشان تمامی احادیث ذکر شده صحیح می‌باشند و از افراد ضعیف حدیثی …

او ابوالحسین بن حجاج قشیری نیشابوری است که در سال ۲۰۴ هجری در نیشابور به دنیا آمد. او در ابتدای کودکی به فراگیری حدیث پرداخت و بعداً جهت تکمیل اطلاعات خود به مراکز علمی آن زمان، از جمله: عراق و شام و حجاز و… سفر کرد و با بزرگانی چون: امام احمد و ابن راهویه و بخاری دیدار و در …

او ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخاری است که در روز جمعه ۱۳ شوال سال ۱۹۴ هجری در بخارا به دنیا آمد. از ده‌سالگی مشغول فراگیری علوم دینی شد و در بیست‌سالگی جهت تکمیل معلومات خود به مراکز علمی آن زمان از جمله خراسان و عراق و شام و مصر و… مسافرت کرد و با مشایخ بزرگی همچون ابن معین و …

حدیث قدسی مستقیماً به خدای جل جلاله نسبت داده می‌شود و به هیچ وجه جزو اجتهادات رسول‌الله  صلی الله علیه و سلم نیست. اما احادیث نبوی امکان دارد از طرف خدای جل جلاله باشد و می‌تواند از اجتهادات خود رسول‌الله  صلی الله علیه و سلم باشد([۱]). «قرآن» معجزه است، منکرش کافر شمرده می‌شود، از طریق وحی نازل شده، در نماز …

– تلاوت قرآن عبادت است و خواندن آن در نماز واجب، اما خواندن احادیث قدسی و نبوی عبادتی خاص به حساب نمی‌آید و اگر در نماز خوانده شوند نماز باطل می‌شود. – قرآن معجزه‌ای رسول ‌الله  صلی الله علیه و سلم است، و خداوند جل جلاله افراد بشر را به تحدی و هماوردی فرا خوانده که مثل آن را بیاورند، …

برای تمییز حدیث قدسی از قرآن، محدثین برای هرکدام ویژگی‌هایی ذکر کرده‌اند که آن‌ها را از هم جدا می‌کند که به طور خلاصه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم: بیشتر علما معتقدند که در «حدیث قدسی» لفظ از جانب پیامبرصلی الله علیه و سلم و معنی از جانب خداست، برخلاف «قرآن» که هم لفظ و هم معنی از جانب …