تفسیر

الله متعال هنگام فرمان به اجرای عدالت، مردم را از مخالفت با آن برحذر داشته است ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ کُونُواْ قَوَّٰمِینَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا یَجۡرِمَنَّکُمۡ شَنَ‍َٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْۚ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰۖ﴾ [المائده: ۸] «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! همواره برای الله متعال قیام کنید و به عدالت گواهی دهید، دشمنی با گروهی، شما را بر آن ندارد …

الله فرمانی قطعی برای اجر ای عدالت صادر نموده است با دقّت در آیات مربوط به عدالت که این فرمان در آن‎ها تکرار شده است، مطلب مذکور روشن می‌گردد، چنانکه الله تعالی می‌فرماید: ﴿۞إِنَّ ٱللَّهَ یَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ﴾ [النّحل: ۹۰] «همانا الله متعال به عدالت فرمان می‌دهد.»

برتری‌دادن انسان بر بسیاری از مخلوقات یعنی همان برتری و فضیلتی که مشاهده می‌کنیم، چون الله تعالی بر انسان، احسان و بخشش نموده و بزرگ‌ترین نعمت الهی همان قدرت انسان برای به کارگیری تمامی موجودات زمینی براساس اراده و اختیار و فکر خودش است و همین مورد برای برتری وی بر سایر مخلوقات، کافی است. فرق میان تفضیل و تکریم، …

روزی‌دادن از طیّبات الله متعال به آدمی الهام نمود که از آنچه می‌خواهد تناول کند و در انواع خوراکی‌ها، نشانه‌هایی قرار داد که بیانگر فایدۀ آن‎هاست. همچنین خوراکی‌های مورد استفادۀ انسان را خیلی بیشتر از غذاهای حیوانات دیگر گرداند، به گونه‌ای که سایر حیوانات فقط برخی از خوراکی‌های مورد عادت و مخصوص خود را می‌خورند و هر حیوانی که از …

حمل یعنی سوارشدن انسان بر مرکب‌ها که فرد سواره بر مرکب حمل می‌شود و در اصل، این اصطلاح بر سوارشدن روی مرکب در خشکی اطلاق می‌گردد؛ یعنی الله متعال مرکب‌ها را برای انسان رام نمود و شیوۀ استفاده از آن‎ها را به وی الهام کرد.»[۱] وی در ادامه می‌گوید: «حمل در دریا یعنی سوارشدن در داخل کشتی. اطلاق حمل بر …

مشورت ابراهیم الله متعال می‌فرماید: ﴿فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡیَ قَالَ یَٰبُنَیَّ إِنِّیٓ أَرَىٰ فِی ٱلۡمَنَامِ أَنِّیٓ أَذۡبَحُکَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰۚ قَالَ یَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ سَتَجِدُنِیٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِینَ﴾ [الصّافات: ۱۰۲] «سپس هنگامی ‌که [فرزندش] با او به [سنّ] سعی و کوشش [یا به جایگاه سعی] رسید، گفت: ای فرزندم! من در خواب دیدم که تو را قربانی …

گفتگوی پروردگار جهان با فرشتگان در ابتدای آفرینش انسان ﴿وَإِذۡ قَالَ رَبُّکَ لِلۡمَلَٰٓئِکَهِ إِنِّی جَاعِلٞ فِی ٱلۡأَرۡضِ خَلِیفَهٗۖ قَالُوٓاْ أَتَجۡعَلُ فِیهَا مَن یُفۡسِدُ فِیهَا وَیَسۡفِکُ ٱلدِّمَآءَ وَنَحۡنُ نُسَبِّحُ بِحَمۡدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَۖ قَالَ إِنِّیٓ أَعۡلَمُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ٣٠ وَعَلَّمَ ءَادَمَ ٱلۡأَسۡمَآءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمۡ عَلَى ٱلۡمَلَٰٓئِکَهِ فَقَالَ أَنۢبِ‍ُٔونِی بِأَسۡمَآءِ هَٰٓؤُلَآءِ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ﴾ [البقره: ۳۰-۳۱] «و [به یاد آور] هنگامی را …

شوری از دیدگاه قرآن کریم (۲) ۲- آیۀ مدنی زیر از سورۀ «آل‌عمران»: ﴿فَبِمَا رَحۡمَهٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِکَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِی ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَکَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُتَوَکِّلِینَ﴾ [آل‌عمران: ۱۵۹] «پس به [سبب] رحمت الهی است که تو با آنان نرمخو [و مهربان] شدی و …

الله توبه و توبه‌کنندگان را دوست دارد عبادت توبه یکی از محبوب‌ترین و بهترین عبادات در نزد الله تعالی است و او توبه‌کنندگان را دوست دارد: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِینَ وَیُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِینَ﴾ [البقره: ۲۲۲] «به راستی که الله توبه‌کنندگان را دوست ‌دارد و [نیز] پاکان را دوست می‌دارد.»

ابن قیّم می­گوید: «صحیح­ترین دیدگاه دربارۀ آیۀ: ﴿وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ﴾ [الأنبیاء: ۱۰۷]، این است که آیۀ مذکور عام بوده و این مورد را به دو صورت می­توان بیان کرد: ۱- اینکه تمامی جهانیان از رسالت رسول الله صلی الله علیه وسلم فایده بردند؛ پیروان‎شان به سعادت دنیا و آخرت رسیدند و دشمنان پیامبر صلی الله علیه وسلم که علیه ایشان …

رحمت در سیرۀ نبوی الله متعال در توصیف پیامبر صلی الله علیه وسلم و با بیان احسان بر امّت اسلامی می­فرماید: ﴿فَبِمَا رَحْمَهٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ﴾ [آل­عمران: ۱۵۹] «پس به [سبب] رحمت …

مفهوم خُلق عظیم: الله در توصیف پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: ﴿وَإِنَّکَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِیمٖ﴾ [القلم: ۴] «و یقیناً تو [ای محمّدr!] بر اخلاق و خوی بسیار عظیم و والایی هستی». پاک و منزّه است ذاتی که مقام و منزلتش این قدر بزرگ و احسانش این اندازه کامل است. به بزرگی فضل و کمال و فراگیری لطف و احسانش …

تکرار واژۀ «بِر» در قرآن کریم: این کلمه به طور فراوان و با صیغه­های مختلف و در عبارات متنوّعی بیان شده است؛ به عنوان نمونه: به معنای صله آمده است: الله متعال می­فرماید: ﴿وَلَا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَهً لِّأَیْمَانِکُمْ أَن تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَیْنَ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ۲۲۴﴾ [البقره: ۲۲۴] «و الله را دستاویز سوگند‌‌‌های خود قرار ندهید برای اینکه …

پروردگار شما می‌گوید که: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»! نزدیک‌ترین راه برای کسب شایستگی و نیکی، دعاست؛ خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌۖ أُجِیبُ دَعۡوَهَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ فَلۡیَسۡتَجِیبُواْ لِی وَلۡیُؤۡمِنُواْ بِی لَعَلَّهُمۡ یَرۡشُدُونَ١٨۶﴾ [البقره: ۱۸۶]. «و هنگامی که بندگانم درباره‌ی من از تو پرسیدند، (بگو): من نزدیکم و دعای دعاکننده را هنگامی که مرا …

تفسیر کلام خداى متعال: ﴿وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَهَ﴾ [المائده: ۳۵] «و به سوی او وسیلۀ تقرب بجویید» و معرفی بهترین چیزى که مسلمان به آن توسل می‌جوید حضرت على فرمود: «همانا بهترین چیزى که انسان‌ها می‌توانند با آن به خداى سبحان نزدیک شوند، ایمان به خدا و ایمان به جهاد در راهِ خداست، که جهاد قلّه بلند اسلام، و یکتا دانستن …

یوسف علیه السلام را میان بلای دین (فحشا) و بلای دنیا (زندان) مختار کردند؛ اما او چنین فرمود که: ﴿…رَبِّ ٱلسِّجۡنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدۡعُونَنِیٓ إِلَیۡهِۖ…﴾ [یوسف: ۳۳]. «… پروردگارا زندان برای من دوست داشتنی‌تر است از آنچه مرا به‌سوی آن می‌خوانند…». زیرا سلامت دین مهم‌تر از سلامت دنیا است.

عبادات باعث دوری انسان از کارهای حرام می‌شود، حتی اگر اسباب آن مهیا باشد: ﴿…کَذَٰلِکَ لِنَصۡرِفَ عَنۡهُ ٱلسُّوٓءَ وَٱلۡفَحۡشَآءَۚ إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُخۡلَصِینَ﴾ [یوسف: ۲۴]. «…چنین [کردیم] تا بدی و فحشا را از او باز گردانیم؛ چرا که او از بندگان مخلص ما بود».   تغریدات شیخ طریفی

از جمله اسباب فتنه‌ها، دست کشیدن از یاری ستمدیدگان در هنگام نیاز است، زیرا خداوند امر به یاری و دوستی مظلومان نموده، سپس فرموده است: ﴿…إِلَّا تَفۡعَلُوهُ تَکُن فِتۡنَهٞ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَفَسَادٞ کَبِیرٞ﴾ [الأنفال: ۷۳]. «… اگر آن را انجام ندهید فتنه و فسادی بزرگ در زمین پدید خواهد آمد».   تغریدات شیخ طریفی

خداوند قادر است که پیروزی را زودتر محقق سازد، اما او از مظلوم می‌خواهد که نخست اسباب پیروزی را محقق سازد تا وی را یاری دهد: ﴿أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِیرٌ٣٩﴾ [الحج: ۳۹]. «به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل شده اجازه [جهاد] داده شده، زیرا مورد ظلم قرار گرفته‌اند و همانا الله بر پیروزی …

منافقان ماده‌گرا، نبردِ پیامبر صلی الله علیه وسلم علیه باطل را مورد تمسخر قرار می‌دادند، در حالی که اگر پیامبر خدا  از آنان اطاعت می‌کرد اسلام از مرزهای مدینه فراتر نمی‌رفت: ﴿…وَقَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِی ٱلۡحَرِّۗ…﴾ [التوبه: ۸۱]. «… و گفتند: در این گرما بیرون نروید…». سپس الله متعال دربارهٔ آنان می‌فرماید: ﴿فَلۡیَضۡحَکُواْ قَلِیلٗا…﴾ [التوبه: ۸۲]. «از این پس کم …

بزرگ‌ترین تأثیر قرآن بر قلب است: بزرگ‌ترین تغییری که روی آوردن به قرآن در انسان ایجاد می‌کند زنده شدن و به صلاح آمدن قلب است، و بزرگ‌ترین بیماری‌ای که رویگردان از قرآن بدان دچار می‌شود مرگ قلب و سنگ شدن آن است؛ به همین دلیل پند گرفتن تنها محدود به کسی شده که داری قلب است یا اینکه تلاش می‌کند …

لفظ «قلب»، «فؤاد» و «صدر» در قرآن بسیار تکرار شده است و رابطه‌ّهایی میان قرآن و قلب ذکر شده که دربارۀ دیگر اعضاء بیان نشده است، و من چهل وصف قرآنی که رابطۀ قرآن با قلب در آن بیان شده را ذکر می‌کنم ـ که به این‌ها محدود نمی‌شود ـ و این توصیف‌ها تأثیر بسزایی دارند و من تنها برای …

صحابه رضی الله عنهم نیز حالت قلب‌شان را در اولین باری که قرآن شنیدند،‌توصیف کرده‌اند. در صحیحین از محمد بن جبیر بن مطعم از پدرش روایت شده که گفت: شنیدم که پیامبر صلی الله علیه وسلم در نماز مغرب سورۀ طور می‌خواند، هنگامی که به این آیه رسید: ﴿أَمۡ خُلِقُواْ مِنۡ غَیۡرِ شَیۡءٍ أَمۡ هُمُ ٱلۡخَٰلِقُونَ ٣۵ أَمۡ خَلَقُواْ ٱلسَّمَٰوَٰتِ …

قرآن در ابتدا بر قلب نازل شده است: خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَإِنَّهُۥ لَتَنزِیلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٩٢ نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِینُ ١٩٣ عَلَىٰ قَلۡبِکَ لِتَکُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِینَ ١٩۴ بِلِسَانٍ عَرَبِیّٖ مُّبِینٖ ١٩۵﴾ [الشعراء: ١٩٢-١٩۵] «و این [قرآن] نازل شدۀ صاحب‌اختیار جهانیان است. [که] روح الامین آن را به زبان فصیح روشن بر قلب تو نازل کرده است تا هشداردهنده باشى». فرمود: …

اصل در خطاب قرآن این است که قلب را هدف قرار داده است قلب از جایگاه بزرگی برخوردار است و رازی از رازهای الله در زمین است چنانکه شاعر می‌گوید: للقلبِ سرٌ لیسَ یعرفُ قدرَه إِلاَّ الذی آتَاه للإِنسانِ قلب رازی دارد که جز آنکه آن را به انسان عطا کرده کسی از مقدار آن با خبر نیست به همین …

می‌توانی در این اوصافی که الله سبحانه و تعالی ـ کلام خویش را بدان وصف نموده است بیاندیشی؛ الله متعال کتابش را اینگونه وصف می‌کند که: حق است ﴿وَٱلَّذِیٓ أَوۡحَیۡنَآ إِلَیۡکَ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ هُوَ ٱلۡحَقُّ﴾ [فاطر: ٣١] «و هرچه از کتاب به تو وحى کرده‏ایم، کلامى است حقّ که کتب پیشین را تصدیق مى‏کند؛ بى گمان خدا به کار بندگانش …

روش اندیشیدن این مهارت را می‌توان از طریق پنج مرحله، به دست آورد: باید یقین کامل داشته باشی که با قرآن زنده و بدون قرآن مرده ای، با قرآن بینا و بدون آن نابینا، با قرآن هدایت یافته و بدون آن گمراه هستی. هر کسی که قرآن کریم می‌خواند باید این یقین را پیش از قرائت آیات و سوره‌هایش داشته …

زکات زینت و زیبایی! ﴿وَقُل لِّلۡمُؤۡمِنَٰتِ یَغۡضُضۡنَ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِنَّ وَیَحۡفَظۡنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبۡدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنۡهَاۖ﴾ [النور: ۳۱]. ترجمه: «به زنان مؤمنه بگو، که چشمان خود را از نامحرم بپوشند و فروج خود را از حرام محفوظ بدارند و زینت و آرایش خود را جز آنچه اجباراً ظاهر میشود بر نامحرم آشکار نسازند». زیبایی و جمال، نعمتی خدادادی …

اول خویش بعد درویش! ﴿وَأَنذِرۡ عَشِیرَتَکَ ٱلۡأَقۡرَبِینَ٢١۴﴾ [الشعراء: ۲۱۴]. «و بترسان خویشانت را که نزدیک‌ترند». ﴿… وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ…﴾ [البقره: ۸۳] «… و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بی‌نوایان نیکی کنید». ﴿وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ﴾ [الإسراء: ۲۶] «و حق خویشاوندان را بپرداز، و (همچنین حق) مسکین، و در راه مانده …

آب صبر بر آتش خشم! ﴿وَیُذۡهِبۡ غَیۡظَ قُلُوبِهِمۡۗ وَیَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَن یَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ١۵﴾ [التوبه: ۱۵]. ترجمه: «خشم و کینه دل‌هاى آنان را از میان برمی‌دارد و خدا توبه هرکس را بخواهد مى‏پذیرد و خدا داناى با حکمت است». ﴿وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ﴾ [آل عمران: ۱۳۴] ترجمه: «و خشم خود را فرو می‌برند، و از مردم در …

بینش و بینایی ﴿فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ عَمِیَ فَعَلَیۡهَاۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَیۡکُم بِحَفِیظٖ﴾ [الأنعام: ۱۰۴]. ترجمه: «پس هرکه به‌دیده بصیرت بنگرد به سود خود او، و هرکس از سر بصیرت ننگرد به زیان خود اوست، و من بر شما نگهبان نیستم». گرچه «چشم»، برای تشخیص راه و چاه و دیوار ودرّه، هنگام رفتن و عبور و مرور است، وای «راه» …

انتخاب دوست ﴿یَٰوَیۡلَتَىٰ لَیۡتَنِی لَمۡ أَتَّخِذۡ فُلَانًا خَلِیلٗا٢٨﴾ [الفرقان: ۲۸]. ترجمه: «واى بر من، کاش فلان را دوست نمى‏گرفتم». در اینکه هزار دوست کم است و یک دشمن بسیار حرفی نیست! در این هم که انتخاب دوست، هنر است و هنر بزرگ‌تر نگهداشتن دوست است، سخنی نیست. مهم‌تر از همه داشتن معیار در انتخاب دوست است. دوستانی انتخاب کنید که …

خط فاصله ﴿۞یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّیۡطَٰنِۚ وَمَن یَتَّبِعۡ خُطُوَٰتِ ٱلشَّیۡطَٰنِ فَإِنَّهُۥ یَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنکَرِۚ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَیۡکُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ مَا زَکَىٰ مِنکُم مِّنۡ أَحَدٍ أَبَدٗا وَلَٰکِنَّ ٱللَّهَ یُزَکِّی مَن یَشَآءُۗ وَٱللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٞ٢١﴾ [النور: ۲۱]. ترجمه: «اى کسانى که ایمان آورده‏اید، پاى از پى گامهاى شیطان منهید، و هرکس پاى برجاى گام‌هاى شیطان نهد [بداند که‏] او …

عینک واقع بینی ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ ٱجۡتَنِبُواْ کَثِیرٗا مِّنَ ٱلظَّنِّ إِنَّ بَعۡضَ ٱلظَّنِّ إِثۡمٞۖ﴾ [الحجرات: ۱۲]. ترجمه: «اى کسانى که ایمان آورده‏اید، از بسیارى از گمان‌ها بپرهیزید که پاره‏اى از گمان‌ها گناه است». عینک خوش بینی زدن، زشت‌ها را هم نیکو جلوه می‌دهد. عینک بدبینی، بی‌جهت دشمنی و حسادت و عداوت پدید می‌آورد و دوستی‌ها را به هم می‌زند. خوشبینان …

رای دادگاه ﴿حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَیۡهِمۡ سَمۡعُهُمۡ وَأَبۡصَٰرُهُمۡ وَجُلُودُهُم بِمَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ٢٠﴾ [فصلت: ۲۰]. ترجمه: «تا چون بدان رسند، گوش‌شان و دیدگان‌شان و پوست‌شان به آنچه مى‏کرده‏اند، بر ضدّشان گواهى دهند». قیامت یک دادگاه عمومی است. قاضی این دادگاه، «خداوند» است. افزون بر علم و آگاهی خداوند، چشم و گوش و دست و زبان و اعضای ما هم …

کتاب درمانی ﴿ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّکَ ٱلَّذِی خَلَقَ١﴾ [العلق: ۱]. ترجمه: «بخوان به نام پروردگارت که آفرید». کتابخانه، معبد اهل دانش و محراب مقدس علم آموزی است. کمبود مطالعه، یک عارضه منفی است که باید به درمان آن پرداخت. کم خونی «رگ های ایمان» را با مطالعه آثار خوب جبران کنیم، قرآن تنها یک کتاب نیست! بلکه یک کتاب‌خانه بزرگ است، …

تلخ و شیرین ﴿وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِیعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ وَٱذۡکُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَیۡکُمۡ إِذۡ کُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَیۡنَ قُلُوبِکُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا﴾ [آل‌عمران: ۱۰۳]. ترجمه: «و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید: آن‌گاه که دشمنان [یکدیگر] بودید، پس میان دل‌هاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم …

از ولادت تا مرگ ﴿ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰهَ لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفُورُ٢﴾ [الملک: ۲]. ترجمه: «همان که مرگ و زندگى را پدید آورد تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید، و اوست ارجمند آمرزنده». آنان که زندگی را تنها در فاصله میان ولادت تا مرگ خلاصه می‌کنند، خیلی زود به «پوچی» می‌رسند. ما با مرگ تمام نمی‌شویم. …

فرصت شهریور ﴿إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلٗا صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِکَ یُبَدِّلُ ٱللَّهُ سَیِّ‍َٔاتِهِمۡ حَسَنَٰتٖۗ وَکَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِیمٗا٧٠﴾ [الفرقان: ۷۰]. ترجمه: «مگر کسى که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته کند. پس خداوند بدی‌هایشان را به نیکی‌ها تبدیل مى‏کند، و خدا همواره آمرزنده مهربان است». میدان وسیع روشنایی، آن سوتر از «چاه گناه» است، تنها یک گام می‌خواهد. …

نگاه و گناه ﴿قُل لِّلۡمُؤۡمِنِینَ یَغُضُّواْ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِمۡ وَیَحۡفَظُواْ فُرُوجَهُمۡ﴾ [النور: ۳۰]. ترجمه: «به مردان با ایمان بگو: دیده فرو نهند و پاکدامنى ورزند». «نگاه» را مهار کن، تا به «گناه» نیفتی، امیر نگاهت باش تا اسیر گناهت نشوی. وقتی لکه‌های غفلت و گناه، صفحه سفید دل را تیره می‌سازد و سنگ معصیت، آینه نجابت را می‌شکند، باید هوشیار بود. …

دوربین مدار بسته ﴿مَا یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ١٨﴾ [ق: ۱۸] «هیچ سخنی را بر زبان نمی‌آورد، مگر اینکه نزدش مراقبی حاضر (و آماده نوشتن) است». دوربین‌های مخفی و مدار بسته الهی، در همه ساعات شبانه روز، و در همه‌جا و در همه‌حال، از ما تصویر می‌گیرند و ثبت می‌کنند. حواسمان باشد ما را زیر نظر دارد غافل …

کوچکی و بزرگی ﴿وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِکۡرِی فَإِنَّ لَهُۥ مَعِیشَهٗ ضَنکٗا وَنَحۡشُرُهُۥ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَهِ أَعۡمَىٰ١٢۴﴾ [طه: ۱۲۴]. ترجمه: «و هر کس از یاد من روی گردان شود، در حقیقت، زندگىِ تنگ [و سختى‏] خواهد داشت، و روز رستاخیز او را نابینا محشور مى‏کنیم». پیمودن راه دراز «خاک» تا «خدا» با بال نماز و پرواز عشق میسر است، در آستان خدا …

دل و دیده ﴿وَلَا تَقۡفُ مَا لَیۡسَ لَکَ بِهِۦ عِلۡمٌۚ إِنَّ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡبَصَرَ وَٱلۡفُؤَادَ کُلُّ أُوْلَٰٓئِکَ کَانَ عَنۡهُ مَسۡ‍ُٔولٗا٣۶﴾ [الإسراء: ۳۶] «و از آنچه به آن علم نداری، پیروی نکن، بدون شک گوش و چشم و دل، هر یک از این‌ها از آن باز خواست خواهند شد». دو طفل معصوم «دل» و «دیده» را به حال خودشان رها مکن، که …

تا رسیدن به قله… ﴿وَٱلۡعَصۡرِ١ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَفِی خُسۡرٍ٢ إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡحَقِّ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ٣﴾ [العصر: ۱-۳]. ترجمه: «سوگند به عصرِ [غلبه حقّ بر باطل‏]، که واقعاً انسان در زیانکاری است مگر کسانى که ایمان آورده‌اند و کارهاى شایسته کرده و همدیگر را به حقّ سفارش و به شکیبایى توصیه کرده‏اند». خوب بودن، دست یافتن به «قله» …