اوصاف کلام الله

می‌توانی در این اوصافی که الله سبحانه و تعالی ـ کلام خویش را بدان وصف نموده است بیاندیشی؛ الله متعال کتابش را اینگونه وصف می‌کند که:

  • حق است ﴿وَٱلَّذِیٓ أَوۡحَیۡنَآ إِلَیۡکَ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ هُوَ ٱلۡحَقُّ﴾ [فاطر: ٣١] «و هرچه از کتاب به تو وحى کرده‏ایم، کلامى است حقّ که کتب پیشین را تصدیق مى‏کند؛ بى گمان خدا به کار بندگانش آگاه و بیناست».
  • هدایت است ﴿وَلَقَدۡ جِئۡنَٰهُم بِکِتَٰبٖ فَصَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ عِلۡمٍ هُدٗى وَرَحۡمَهٗ﴾ [الأعراف: ۵٢]«براى آنان کتابى آوردیم که با آگاهى آن را به وضوح بیان کرده ایم که براى گروهى که ایمان مى‏آورند، هدایت و رحمتى است».
  • علم است ﴿وَلَن تَرۡضَىٰ عَنکَ ٱلۡیَهُودُ وَلَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمۡۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۗ وَلَئِنِ ٱتَّبَعۡتَ أَهۡوَآءَهُم بَعۡدَ ٱلَّذِی جَآءَکَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ مَا لَکَ مِنَ ٱللَّهِ مِن وَلِیّٖ وَلَا نَصِیرٍ﴾ [البقره: ١٢٠]«یهودیان و مسیحیان هرگز از تو خشنود نخواهند شد، مگر اینکه از آیین آنان پیروى کنى؛ بگو: هدایت [راستین]، هدایت خداست و اگر آگاهانه از هوس‌هاى آنان پیروى کنى، در برابر خدا هیچ کارساز و یاورى نخواهى داشت».
  • دلیلی آشکار است ﴿ یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَکُم بُرۡهَٰنٞ مِّن رَّبِّکُمۡ﴾ [النساء: ١٧۴]«اى مردم، برهان آشکارى از جانب صاحب‌اختیارتان براى شما رسید و نورى آشکار به سوى شما نازل کرده‌ایم».
  • چیره است ﴿وَأَنزَلۡنَآ إِلَیۡکَ ٱلۡکِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَیۡنَ یَدَیۡهِ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ وَمُهَیۡمِنًا عَلَیۡهِ﴾ [المائ‍ده: ۴٨]«قرآن را به حق بر تو نازل کردیم که کتب پیشین را تصدیق مى‏کند و نگاهبان و ناظر بر آن‌هاست».
  • برکت است ﴿کِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَیۡکَ مُبَٰرَکٞ لِّیَدَّبَّرُوٓاْ ءَایَٰتِهِۦ﴾ [ص: ٢٩]«کتابى است مبارک که بر تو نازل کرده‏ایم تا در آیاتش تدبر کنند».
  • موعظه و اندرز است ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡکُم مَّوۡعِظَهٞ مِّن رَّبِّکُمۡ﴾ [یونس: ۵٧]«اى مردم، براى شما‏ اندرزى از جانب صاحب اختیارتان آمده».
  • شفاء است ﴿وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٞ وَرَحۡمَهٞ لِّلۡمُؤۡمِنِینَ﴾ [الإسراء: ٨٢]«از قرآن آنچه [موجب] شفا و رحمت براى مؤمنان است نازل مى‏کنیم».
  • یاد آوری است ﴿فَمَا لَهُمۡ عَنِ ٱلتَّذۡکِرَهِ مُعۡرِضِینَ﴾ [المدثر: ۴٩]«چرا از این تذکّر اعراض مى‏کنند؟»
  • نور است ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَکُم بُرۡهَٰنٞ مِّن رَّبِّکُمۡ وَأَنزَلۡنَآ إِلَیۡکُمۡ نُورٗا مُّبِینٗا﴾ [النساء: ١٧۴]«اى مردم، برهان آشکارى از جانب صاحب‌اختیارتان براى شما رسید و نورى آشکار به سوى شما نازل کرده‌ایم».
  • رحمت است ﴿وَنَزَّلۡنَا عَلَیۡکَ ٱلۡکِتَٰبَ تِبۡیَٰنٗا لِّکُلِّ شَیۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَهٗ﴾ [النحل: ٨٩]«و قرآن را بر تو نازل کردیم که بیان هر امر و هدایت و رحمت است».
  • راستی است ﴿وَٱلَّذِی جَآءَ بِٱلصِّدۡقِ وَصَدَّقَ بِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِکَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ﴾ [الزمر: ٣٣]«امّا آنان که راستى را عرضه و تصدیق کنند، پرواپیشه‏اند».
  • تصدیق کننده است ﴿وَٱلَّذِیٓ أَوۡحَیۡنَآ إِلَیۡکَ مِنَ ٱلۡکِتَٰبِ هُوَ ٱلۡحَقُّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَیۡنَ یَدَیۡهِ﴾ [فاطر: ٣١]«و هرچه از کتاب به تو وحى کرده‏ایم، کلامى است حقّ که کتب پیشین را تصدیق مى‏کند».
  • بلند مرتبه است ﴿وَإِنَّهُۥ فِیٓ أُمِّ ٱلۡکِتَٰبِ لَدَیۡنَا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ﴾ [الزخرف: ۴]«و این کتاب که والا و حکمت آموز است، در لوح محفوظ نزد ما ثبت شده است [و دستخوش تغییر نخواهد شد]».
  • گرانقدر است ﴿إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ کَرِیمٞ﴾ [الواقعه: ٧٧]«که این [گفتار]، قرآنى است گرانقدر».
  • با عزت است ﴿وَإِنَّهُۥ لَکِتَٰبٌ عَزِیزٞ﴾ [فصلت: ۴١]«و این کتابى است شکست ناپذیر».
  • ارجمند است ﴿بَلۡ هُوَ قُرۡءَانٞ مَّجِیدٞ﴾ [البروج: ٢١]«آرى، این [گفتار،] قرآنى است ارجمند».
  • فرقان (جدا کنندۀ‌ حق از باطل) است ﴿تَبَارَکَ ٱلَّذِی نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِیَکُونَ لِلۡعَٰلَمِینَ نَذِیرًا﴾ [الفرقان: ١]«منشأ برکات است خدایى که [قرآن] معیار تمیز [حقّ از باطل] را بر بنده خویش نازل کرد، تا براى جهانیان هشداردهنده‏اى باشد».
  • موجب بصیرت است ﴿هَٰذَا بَصَٰٓئِرُ لِلنَّاسِ وَهُدٗى وَرَحۡمَهٞ لِّقَوۡمٖ یُوقِنُونَ﴾ [الجاثیه: ٢٠]«این [قرآن موجبات] بصیرت است براى مردم و هدایت و رحمتى است براى اهل یقین».
  • محکم و ثابت است ﴿وَإِنَّهُۥ فِیٓ أُمِّ ٱلۡکِتَٰبِ لَدَیۡنَا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ﴾ [الزخرف: ۴]«و این کتاب که والا و حکمت آموز است، در لوح محفوظ نزد ما ثبت شده است [و دستخوش تغییر نخواهد شد]».
  • مفصل است ﴿کِتَٰبٞ فُصِّلَتۡ ءَایَٰتُهُۥ قُرۡءَانًا عَرَبِیّٗا لِّقَوۡمٖ یَعۡلَمُونَ﴾ [فصلت: ٣]«کتابى است که آیاتش به وضوح بیان شده است، به صورت قرآنى به زبان فصیح براى اهل دانش».
  • شگفت انگیز است ﴿قُلۡ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ ٱسۡتَمَعَ نَفَرٞ مِّنَ ٱلۡجِنِّ فَقَالُوٓاْ إِنَّا سَمِعۡنَا قُرۡءَانًا عَجَبٗا﴾ [الجن: ١]«بگو: به من وحى شده است که تنى چند از جنّیان [به آیات قرآن] گوش فرادادند، آنگاه گفتند: ما قرآنى شگفت آور شنیدیم».
  • ابلاغ است ﴿إِنَّ فِی هَٰذَا لَبَلَٰغٗا لِّقَوۡمٍ عَٰبِدِینَ﴾ [الأنبیاء: ١٠۶]«در این [بیان] براى عبادت کنندگان پیام روشنی است».
  • مژده‌گر و بیم‌دهنده است ﴿بَشِیرٗا وَنَذِیرٗا فَأَعۡرَضَ أَکۡثَرُهُمۡ فَهُمۡ لَا یَسۡمَعُونَ﴾ [فصلت: ۴]«بشارت دهنده و هشداردهنده، ولى بیشتر مردم روى گرداندند و [حقایق را] نمى‏شنوند».
  • روش‌کننده و بیان‌گر ﴿هَٰذَا بَیَانٞ لِّلنَّاسِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَهٞ لِّلۡمُتَّقِینَ ١٣٨﴾ [آل عمران: ١٣٨]«این [آیات،] توضیحى است براى [عمومِ] مردم و هدایت و‏اندرزى است براى پرهیزگاران». ﴿وَنَزَّلۡنَا عَلَیۡکَ ٱلۡکِتَٰبَ تِبۡیَٰنٗا لِّکُلِّ شَیۡءٖ﴾ [النحل: ٨٩]«و قرآن را بر تو نازل کردیم که بیان هر امر است».

آیا همین ویژگی‌ها کافی نیست تا درک کنیم که با دور شدمان از قرآن که جنایتی در حق خودمان انجام می‌دهیم؟!.

مقاله پیشنهادی

فضیلت سفارش به قرآن

عَنْ طَلْحَهَ ابْنِ مُصَرِّفٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أَبِی أَوْفَى: آوْصَى النَّبِیُّ صلی الله …