آن توبه‌ای که خداوند آن را بپذیرد، زیرا کسی که از گناهان توبه کند مانند شخصی است که هرگز مرتکب گناهی نشده است و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿﴾ [التحریم: ۸]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! توبه کنید، توبه خالصی؛ امید است با این کار پروردگار گناهان‌تان را ببخشد و شما را در باغ‌هایی از بهشت که نهرها از زیر درختانش …

از انس رضی الله عنه روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند : دعا در بین اذان و اقامه رد نمی شود . (کتاب ریاض الصالحین، جلد ۲، حدیث شماره ۱۰۴۱).

فرق بین نماز زن و مرد در چه چیزها یی است لطفاً توضیح بدهید. الحمدلله اصل در این است که احکام نماز برای زن و مرد یکسان است و هیچ فرقی بین نماز زن و مرد وجود ندارد مگر اینکه دلیلی بر تفاوت وجود داشته باشد. بنابراین چون هیچ دلیلی وجود ندارد که نماز مرد و زن تفاوت داشته باشد، …

بر این اساس که شناخت خداوند و اصول دین به فطرت برمی‌گردد، بنابراین به ارائۀ ادلۀ زیادتری نیست؛ زیرا این شناخت، با تفصیل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس اتّباع و پیروی رسول  صلی الله علیه و سلم در شناخت خداوند و توحید که اولین اصل از اصول دین به شمار می‌رود، واجب است و آن ایمان، ناشی از …

۶- دلائل شناخت خداوند تعالی قابل درک است و هیچ نیازی به سبک کلامی که متکلمین آن را إبداع نمودند، نیست؛ چرا که انسان بی‌سواد این دلائل را به وضوح در اطراف خود و درونش مشاهده می‌کند، همانگونه که از عرب بادیه‌نشین سئوال شد: خداوند را به چی شناختی؟ جواب داد: «البعره تدل علی البعیر، و أثر الأقدام یدل علی …

استدلال متکلمین به حجت ابراهیم   علیه السلام برای قومش تا اینکه دلیلی را بر وجوب نظر عقلی بیاورد، استدلال نادرستی است؛ زیرا ابراهیم–   علیه السلام- خود در ابتدا بدون مجادله یا برهان یا استدلال مسلمان بود و سپس به بحث در شناخت خداوند پرداخت؛ پس بنابر فطرت خویش، دریافت که بت‌ها لیاقت آن را ندارند که معبود و خالق باشند …

۵- خداوند تبارک و تعالی انسان را بنابر فطرت مؤمن آفریده است، همانگونه که أبوهریره رضی الله عنه روایت می‌کند که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده: «مَا مِنْ مَوْلُودٍ إِلَّا یُولَدُ عَلَى الْفِطْرَهِ فَأَبَوَاهُ یُهَوِّدَانِهِ أَوْ یُنَصِّرَانِهِ أَوْ یُمَجِّسَانِهِ کَمَا تُنْتَجُ الْبَهِیمَهُ بَهِیمَهً جَمْعَاءَ هَلْ تُحِسُّونَ فِیهَا مِنْ جَدْعَاءَ ثُمَّ یَقُولُ ﴿فِطۡرَتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِی فَطَرَ ٱلنَّاسَ عَلَیۡهَاۚ لَا تَبۡدِیلَ …

۴- قرطبی در تفسیر خویش به بیان دیدگاه بعضی از اندیشمندان بنابر اجماع مبنی بر عدم وجوب نظر می‌پردازد و می‌نویسد: « باجی([۱]) بر این گفته که نظر و استدلال اولین واجب الهی است، چنین استدلال می‌کند که در تمامی زمان‌ها به مردم عوام و مقلّد، مؤمن اطلاق شده است و می‌گوید: اگر این تفکرشان که فقط کسانی که اهل …

۳- آنچه به اثبات رسیده، این است که رسول‌اللهصلی الله علیه و سلم مردم را به ایمان به خداوند تعالی و بدانچه به خاطرش مبعوث شده، دعوت نموده و هرگز آنان را مکلف به نظر و استدلال ننموده است حتی قبل از اینکه شخص ایمان آورد، نظر را بر آن واجب ندانسته است.([۱]) و اصحاب -رضی الله عنهم أجمعین- که …

۲- آیاتی که بر این امر دلالت می‌کنند که معرفت خداوند متعال بنابر شیوۀ انبیاء علیه السلام- است نه براساس نظر و استدلال، بسیار زیادند که می‌توان به آیات ذیل اشاره نمود: أ- ﴿وَکَذَٰلِکَ أَوۡحَیۡنَآ إِلَیۡکَ رُوحٗا مِّنۡ أَمۡرِنَاۚ مَا کُنتَ تَدۡرِی مَا ٱلۡکِتَٰبُ وَلَا ٱلۡإِیمَٰنُ وَلَٰکِن جَعَلۡنَٰهُ نُورٗا نَّهۡدِی بِهِۦ مَن نَّشَآءُ مِنۡ عِبَادِنَاۚ﴾( ) «‏همان¬گونه که به پیغمبران …

۱- تقلید مذمومی که از آن نهی شده است، همان تقلید شخص از غیر رسول‌الله صلی الله علیه و سلم است؛ زیرا خداوند متعال از آن نهی فرموده است و آن را حرام می‌داند و می‌فرماید: ﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَیۡنَا عَلَیۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ کَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا یَعۡقِلُونَ شَیۡ‍ٔٗا وَلَایَهۡتَدُونَ١٧٠﴾([۱]) «‏و هنگامی که …

امام شوکانی رحمه الله در إرشاد الفحول می‌گوید: جمهور، تقلید در اصول دین را جایز نمی‌دانند و أبواسحاق إسفرایینی در شرح الترتیب بر این باور است که عدم وجوب تقلید بنابر إجماع أهل علم از اهل حق و دیگر طوائف است. علاوه بر آن، أبوالحسین بن قطان می‌گوید: هیچ اختلافی در ممنوعیت تقلید در أصول دین وجود ندارد و نیز …

غزالی رحمه الله بر این باور است که ایمان از طریق نظر که متکلمان آن را واجب می‌دانند، جای اعتراض دارد؛ چرا که شبهات آن را متزلزل می‌کند و در این زمینه می‌گوید: «و حقیقت صریح این است که هرکس بدانچه که پیامبر  صلی الله علیه و سلم برای آن مبعوث شده و قرآن‌کریم بر آن اشتمال دارد، اعتقاد جازم …

آیا اطعام یتیمان دارالایتام بعنوان کفاره سوگند جایز است؟ و آیا می توان آنها را بعنوان فقیر قلمداد نمود؟ چون آنها پدر و مادر ندارند، و بی کارند، و بسیاری از مردم به آنها صدقه می دهند؟ الحمدلله کفاره را باید فقط به فقراء و مساکین داد، و فقراء کسانی اند که مالی ندارند، و مساکین آنهایی هستند که مال …

اگر سوگند خوردن به غیر خدا جایز نیست، پس چرا خدا خود به عصر و قلم و کوه و غیره سوگند می خورد؟ سوال بنده این است که قسم یاد کردن به غیر الله جایز نمی باشد و این درست هست. اما بنده مفهوم بعضی از آیاتی را که الله سبحانه و تعالی در قرآن کریم یاد نموده است را …

جابر بن عبدالله رضی الله عنه می‌گوید: «هرگاه روزه بودی چشم و گوشت و زبانت هم روزه شود… دست از اذیت خدمتکارت بردار و سنگین و باوقار باش و روزی که روزه نیستی مانند روزی نباشد که روزه هستی». (شـــعب الایــــمان)

علامه سعدی رحمه الله می‌گوید: هرکه هوای نفس خود و شهوت‌هایش را برای الله متعال ترک گوید، الله در عوضِ آن از محبت و عبادت و انابت خود چنان به وی عطا می‌کند که از همه‌ی لذت‌های دنیا بهتر است.

یونس بن عبید رحمه الله: «دو خصلت بنده است که اگر به صلاح آید، دیگر خصلت‌هایش نیز درست می‌شود: نمازش و زبانش». [حلیه الأولیاء ۲/ ۲۹۸]

رمضان ماه بخشش گناهان، توبه و بازگشت به سوی خداوند است. کسانی که در زندگی دچار لغزش و گناه شدند می توانند با گرفتن روزه روح خودشان را شتسشو دهند و به اصلاح نفس خود بپردازند و از خدای خویش طلب بخشش کنند. با توجه به احادیث و روایات گناهان در این ماه بخشیده می شود و این مژده بزرگی …

برخی فضایل روزه ۱۰- اخلاص در روزه بیشتر از هر عبادتی است . روزه رازی است بین بنده و الله چون هرشخص می تواند که مخفیانه روزه خود را باطل نماید اما محافظت از روزه دلالت بر اخلاص شخص روزه دار دارد. بدین سبب خداوند عزوجل در حدیث قدسی می فرماید: «بنده ام شهوت و غذا و آب خود را …

برخی فضایل روزه ۹ روزه سبب بخشش گناهان است. رسول الله ﷺ می فرماید: «نمازهای پنجگانه، و جمعه تا جمعه، و رمضان تا رمضان دیگر، پاک کننده ی گناهان ما بینشان می شوند به شرطی که از گناهان کبیره دوری کرده شود». امام مسلم آن را روایت کرده است.

أَبِی مُوسَى، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ صَدَقَهٌ قَالُوا: فَإِنْ لَمْ یَجِدْ قَال: فَیَعْمَلُ بِیَدَیْهِ فَیَنْفَعُ نَفْسَهُ وَیَتَصَدَّقُ قَالُوا: فَإِنْ لَمْ یَسْتَطِعْ أَوْ لَمْ یَفْعَلْ قَالَ: فَیُعِینُ ذَا الْحَاجَهِ الْمَلْهُوفَ قَالُوا: فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ قَالَ: فَیَأْمُرُ بِالْخَیْرِ أَوْ قَالَ: بِالْمَعْرُوفِ قَالَ: فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ قَالَ: فَیُمْسِکُ عَنِ الشَّرِّ فَإِنَّهُ لَهُ صَدَقَهٌ. صحیح البخاری الصفحه أو الرقم: ۶۰۲۲/ صحیح الأدب …

مهمترین اصول ایمان، خداشناسى و توحید است، نه شناختِ امامان حضرت على رضی الله عنه فرمود: «اساسِ دین، شناخت او [خدا] است، و کمال شناختِ او، تصدیق وجودِ اوست، و کمالِ تصدیق به وجودِ او، یکتا و یگانه دانستنِ اوست، و کمالِ یکتاپرستی، خالص کردن [عبادت] برای اوست» (خطبه شماره ۱ نهج البلاغه) بیان مسئله توحید از راه دعا به …

اَلعظیم ْخداوند جَلَّ جَلالُهْ (بسیار بلند مرتبه پر عظمت). «العظیم» اسمی از اسماء الله الحسنی است که در موارد متعدد در قرآن و هم در حدیث رسول صلی الله علیه و سلم از آن نام برده شده است. خداوند می‌فرماید: ﴿لَهُۥ مَا فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِی ٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِیُّ ٱلۡعَظِیمُ ۴﴾ [الشوری: ۴]. «آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین …

حکم شرکت کردن بانوان در نماز تراویح چیست؟ شیخ خالد:مشروعیت حضور بانوان در در نماز جماعت،خواه براى اداى نماز سنت باشد خواه برای نماز واجب از خلال صفحات زرین زندگی سلف صالح امت مان ثابت می شود بطوریکه در صحیح بخاری و مسلم از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت شده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم …

امام نووی رحمه اللّٰه می فرماید: “یستحب للصائم أن یدعو فی حال صومه بمهمات الآخره والدنیا له ولمن یحب وللمسلمین لحدیث أبی هریره قال ” قال رسول الله صلى الله علیه وسلم ثلاثه لا ترد دعوتهم الصائم حتى یفطر والإمام العادل والمظلوم ” رواه الترمذی وابن ماجه قال الترمذی حدیث حسن وهکذا الروایه حتى بالتاء المثناه فوق فیقتضی استحباب دعاء …

روزی پیامبر صلی الله علیه وسلم به سمت اصحاب خویش خارج شدند و آنها را در حالی یافتند که در مسجد نشسته بودند و با هم صحبت میکردند، پس به آنها فرمودند: «چه چیزی باعث شده اینجا دور هم بنشینید؟» گفتند: دور هم نشسته‌ایم و اسلام وآنچه خدای متعال به وسیله اسلام بر ما منت نهاد را یادآور می‌شویم. پیامبر …

عبد الله بن مسعود رضی الله عنه مى فرماید: ما نزد رسول الله ِصلی الله علیه وسلم بودیم، مردی بلند شد و از مجلس بیرون رفت و مردی پشت سر او صحبت نمود، رسول الله ِصلی الله علیه وسلم خطاب به او فرمود: میان دندان ‌هایت را پاک و خلال کن! مرد گفت: از چه چیزی پاک و خلال کنم؟ …

شیطان تلاش میکند هنگام مرگ انسان حضور پیدا کند تا خاتمه انسـان را بـا بـدى، فسق و نافرمانى همراه نماید، همانطوری که شیطان تلاش مینماید تا هنگـام انجـام همـه اعمال حضور یابد و انسان را دچار وسوسه کند و دلیل این مطلـب حـدیث جـابر است که گفت رسول الله صل الله علیه و سلم فرمودنـد:شیطان هنگام انجام هر کارى از …

فاطمه رضی الله عنها از نظر شرم و حیا یک الگو منحصـربفرد بـه شـمار مـی آیـد. وی نمونـه بارزی برای زنان امت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم است. او هرگـز خـود را جلـوی مـردان بیگانـه ظاهر نمی کرد و صدای خود را به هیچ وجه بلنـد نـمی کـرد کـه مبـادا نـامحرمی صـدای او را بشنود. روزی فاطمه رضی الله …

آیا عمل حجامت موجب باطل شدن روزه ی حجامت کننده وحجامت شونده می گردد؟ لطفا حکم روزه ی حجامت کننده وحجامت شونده راتوضیح داده وبفرماییدکه ایا این دونفرروزه شان راپس ازحجامت بخورندوپس از رمضان، قضایی آن را بجابیاورند یا نه؟ حجامت سبب باطل شدن روزه ی هردونفرمی شودولی درامتداد روز نبایدچیزی بخورند، البته قضای این روزه برآنان واجب است. بدلیل …

فَوَاللَّهِ مَا الْفَقْرَ أَخْشَى عَلَیْکُمْ ، وَلَکِنِّی أَخْشَى أَنْ تُبْسَطَ الدُّنْیَا عَلَیْکُمْ کَمَا بُسِطَتْ عَلَى مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ ، فَتَنَافَسُوهَا کَمَا تَنَافَسُوهَا فَتُهْلِکَکُمْ کَمَا أَهْلَکَتْهُمْ. الراوی : عمرو بن عوف المزنی المصدر : صحیح البخاری الصفحه أو الرقم: ۴۰۱۵ المصدر صحیح مسلم الصفحه أو الرقم: ۲۹۶۱ /المصدر : صحیح الجامع الصفحه أو الرقم: ۱۰۳۶٫ به الله سوگند، من از فقر …

سَبَقَ الْمُفَرِّدُونَ، قَالوا: وَمَا الْمُفَرِّدُونَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قال: الذَّاکِرُونَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتُ.. الراوی: أبو هریره المصدر: صحیح مسلم، الصفحه أو الرقم: ۲۶۷۶/المصدر : مسند أحمد الصفحه أو الرقم: ۱۶/۱۲۷ /المصدر : صحیح الجامع الصفحه أو الرقم: ۳۶۵۵٫ مُفَرِّدون سبقت گرفتند.. گفتند: ای پیامبر الله صلى الله علیه وآله وسلم- مفردون چه کسانی هستند؟ فرمود: مردان و زنانی که الله …

اینان کسانی هستند که نفس خودشان را در تصدیق آنچه پیامبر  صلی الله علیه و سلم به خاطر آن مبعوث شده، استقرار داده‌اند و قلب‌هایشان با ایمان آرام گرفته و خود را درگیر کسب دلیل و برهان نمی‌کنند. ابن حزم می‌گوید: هرکس دنباله‌رو دلیل و استدلال باشد، کاری بس نکو انجام می‌دهد؛ لکن این عمل بر او واجب نیست؛ همچنین …

جمهور مسلمین، تقلید را جایز و نظر و استدلال در معرفت خداوند تعالی و شناخت اصول دین را واجب نمی‌دانند. ابن‌تیمیه رحمه الله می‌گوید: «سلف أمت و أئمۀ آن و جمهور علما از متکلمین و غیره بر خطای وجوب کسانی که قائل به وجوب نظرند و معرفت را موقوف بر آن می‌دانند، اتفاق‌نظر دارند؛ زیرا بداههٍ از دین پیامبر  صلی …

دیدگاه حشویّه، ثعلبیّه، عنبری و تعلیمیّه حشویه، ثعلبیه، عنبریو تعلیمیه برخلاف معتزله و أشاعره، تقلید را واجب و نظر و استدلال را حرام می‌دانند و تقلید را راه رسیدن به حق و شناخت اصول دین و به خصوص شناخت باری تعالی می‌دانند.([۱]) عبدالله بن حسن عنبری و برخی دیگر همچون حشویه و ثعلبیه، تقلید در اصول دین را جائز می‌دانند …

همچنین أشاعره بر این باورند که بر وجوب معرفت خداوند تعالی و شناخت اصول دین- همانگونه که معتزله هم معتقدند- أجماع وجود دارد و آمدی می‌گوید: «أمت بر وجوب معرفت خداوند تعالی إجماع دارد و شناخت خداوند جز با نظر کامل نمی‌گردد؛ زیرا آن أمری غیربدیهی است و ما لایتِمُّ الواجبُ الّا بِهِ فهو واجبٌ.»([۱]) أشاعره اگر چه در وجوب …

با توجه به آنچه بیان شد، به قول قرطبی دیدگاه ابی‌هاشم، معتبرتر و با قول جمهور علما و عقلاء همخوانی دارد. همچنین با قول ابن‌عطیه اندلسی در این زمینه که مدعی اجماع است و با قول ابواسحاق اسفراینی که در کتاب جمع‌الجوامع آورده است یکی است که می‌گوید: «ومنع الأستاذ ابو اسحاق إلاسفراینی التقلید فی القواطع» ای کالعقائد.([۱])«استاد ابو اسحاق …

ابن درباس می‌گوید: اکثر اهل ذیغ و باطل متمسکان به کتاب و سنت را مقلد می‌دانند و این گفتار آنان، خطای آشکاری است که بدان قائلند. همچنین این در حالی است که خودشان به تقلید سزاوارترند؛ چراکه از بزرگان و سادات خودشان تبعیت می‌کنند و قول بزرگان و ساداتشان را بر کتاب و سنت و اجماع صحابه رضی الله عنهم …

دلایل اشاعره أشاعره و موافقانشان و معتزله بر ردّ تقلید در اصول دین اتفاق‌نظر دارند و علاوه بر مذموم دانستن تقلید، هرچیزی را که با استدلال نیز شناخته نشود، تقلید می‌دانند.([۱]) اشاعره نیز همانند معتزله به آیاتی که خداوند متعال در آن از تقلید نهی می‌کند، استناد می‌نمایند، مانند این فرمودۀ خداوند سبحان: ﴿إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّهٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ …

ابن‌تیمیه طایفه‌هایی را که راه شناخت خداوند متعال را نظر و استدلال بیان می‌کنند، معرفی می‌نماید و می‌گوید: «از زمرۀ طائفه‌هایی که راه شناخت خداوند متعال را از ابتدا جزء نظر و قیاس نمی‌دانند، می‌توان جمهور متکلمین را برشمرد که شامل جهمیه، معتزله، اشاعره و بعضی از حنابله می‌شود.»([۱]) دیدگاه اشاعره نسبت به تقلید نکردن در اصول دین و نیز …

دیدگاه اشاعره([۱]) اشاعره قائل به وجوب نظر و استدلال در اصول دین هستند، لکن این وجوب فقط به طور مستقل از راه عقل و به دور از شرع حاصل نمی‌گردد، همان‌گونه که در مورد معتزله این مورد را با ذکر دلائل‌ آنان بیان کردیم؛ زیرا شرع از دیدگاه آنان موجب نظر و استدلال است، لکن به شرط داشتن و استفاده …

ابن حزم ضمن بیان برخی از دلائل خویش، می‌گوید: «این استناد این گروه این است که همه بر این امر متفقند که تقلید مذموم است و هرکس با استدلال، شناخت پیدا نکند، با تقلید شناخته است و راه سومی وجود ندارد و این فرموده‌های خداوند متعال را ذکر می‌کنند که می‌فرماید: ﴿إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّهٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقۡتَدُونَ٢٣﴾([۱]) …

دلایل معتزله و ماتریدیه معتزله و ماتریدیه که قائل به وجوب نظر و استدلال در معرفت اصول دین و بالأخص شناخت خداوند متعال‌اند، به عموم ادلّۀ قرآن، سنت و عقل استدلال می‌کنند و می‌گویند: «خداوند در قرآن، تقلید را نکوهش می‌کند و مردم را به نظر و استدلال و مراجعه به اعتبار رهنمود می‌نماید و به مجادلۀ مشرکین با دلائل …

این اعتقاد مبنی بر وجوب نظر و استدلال در توحید و نبوت و… در نزد معتزله و ماتریدیه تا حدی است که ابوهاشم جبائی سردمدار معتزله چنین می‌گوید: «هرکس خداوند را با دلیل نشناسد، کافر است؛ زیرا ضد شناخت، عدم شناخت است و عدم شناخت [خداوند و اصول دین] نیز کفر است.»([۱]) شهرستانی از ابوهذیل علّاف نقل می‌کند که بر …