بخاری، کتاب «بدء الخلق» ۸۳- «عَنْ أَبِی سَعِیدٍ – هُوَ الْخُدْرِیُّ – رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم: أَنَّ رَجُلًا کَانَ قَبْلَکُمْ رَغَسَهُ اللَّهُ مَالًا، فَقَالَ لِبَنِیهِ لَمَّا حُضِرَ: أَیَّ أَبٍ کُنْتُ لَکُمْ؟ قَالُوا: خَیْرَ أَبٍ، قَالَ: فَإِنِّی لَمْ أَعْمَلْ خَیْرًا قَطُّ، فَإِذَا مُتُّ فَأَحْرِقُونِی، ثُمَّ اسْحَقُونِی، ثُمَّ ذَرُّونِی فِی یَوْمٍ عَاصِفٍ، فَفَعَلُوا، فَجَمَعَهُ اللَّهُ جل …

بخاری، کتاب «بدء الخلق» باب: [مَا ذُکِرَ عَنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ] ۸۲- «قَالَ عُقْبَهُ بْنُ عَمْرٍو لِحُذَیْفَهَ: أَلاَ تُحَدِّثُنَا مَا سَمِعْتَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم؟ قَالَ: إِنِّی سَمِعْتُهُ یَقُولُ: إِنَّ مَعَ الدَّجَّالِ إِذَا خَرَجَ مَاءً وَنَارًا، فَأَمَّا الَّذِی یَرَى النَّاسُ أَنَّهَا النَّارُ، فَمَاءٌ بَارِدٌ، وَأَمَّا الَّذِی یَرَى النَّاسُ أَنَّهُ مَاءٌ بَارِدٌ، فَنَارٌ تُحْرِقُ، فَمَنْ أَدْرَکَ مِنْکُمْ فَلْیَقَعْ …

بخاری، باب: [التواضع] ۸۱- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللَّهَ جل جلاله قَالَ: مَنْ عَادَى لِی وَلِیًّا، فَقَدْ آذَنْتُهُ بِالحَرْبِ، وَمَا تَقَرَّبَ إِلَیَّ عَبْدِی بِشَیْءٍ أَحَبَّ إِلَیَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ، وَمَا یَزَالُ عَبْدِی یَتَقَرَّبُ إِلَیَّ بِالنَّوَافِلِ حَتَّى أُحِبَّهُ، فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ، کُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِی یَسْمَعُ بِهِ، وَبَصَرَهُ الَّذِی یُبْصِرُ بِهِ، وَیَدَهُ …

ارشاد باری تعالی است: ﴿وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنْ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الاَخِرَهِ مِنْ خَلاَقٍ﴾ [بقره: ۱۰۲] ترجمه: و مسلماً می دانستند هر که خریدار اینگونه متاع باشد، بهره ای در آخرت نخواهد داشت. همچنین فرموده است:﴿ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوت﴾. عمر رضی الله عنه «جبت» را سحر و «طاغوت» را شیطان معنی کرده است. جابر می گوید: «طواغیت» به غیبگویانی گفته …

سوگند منعقد نمی‌شود مگر با اسمی از اسماء، یا صفتی از صفات الله جل جلاله : از عبدالله بن عمر(رضی الله عنه) روایت است که پیامبر صلی الله علیه و سلم عمر بن خطاب را دید در حالیکه در میان کاروانی حرکت می‌کرد و به پدرش سوگند می‌خورد پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود : (ألا إن الله ینهاکم …

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: ‹‹قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذَهَبَ یَخْلُقُ کَخَلْقِی, فَلْیَخْلُقُوا ذَرَّهً أَوْ لِیَخْلُقُوا حَبَّهً أَوْ شَعِیرَهً››. [متفق علیه] ترجمه: الله عزوجل، می فرماید: چه کسی ظالمتر است از کسی که می خواهد، مانند من مخلوق، بیافریند. (اگر کسی می تواند) پس ذره ای یا …

حدیث سوّم: مساجد بهترین مکانها نزد خداوند ابوهریره روایت کرده است: «أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: أَحَبُّ الْبِلَادِ إِلَى اللهِ أ مَسَاجِدُهَا، وَأَبْغَضُ الْبِلَادِ إِلَى اللهِ أَسْوَاقُهَا» . «پیامبر خدا فرمودند: دوستداشتنی ترین (مکان آبادی ها و) شهرها در نزد خداوند مساجد آن و منفورترین آن در نزد خداوند بازارهای‌شان می باشد». مساجد به دلیل اینکه با مجوّز خداوند ساخته …

حدیث دوّم: همه جای زمین مسجد است جابر بن عبدالله روایت کرده است: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: أُعْطِیتُ خَمْسًا لَمْ یُعْطَهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الأَنْبِیَاءِ قَبْلِی: نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ مَسِیرَهَ شَهْرٍ، وَجُعِلَتْ لِی الأَرْضُ مَسْجِدًا وَطَهُورًا، وَأَیُّمَا رَجُلٍ مِنْ أُمَّتِی أَدْرَکَتْهُ الصَّلاَهُ فَلْیُصَلِّ، وَأُحِلَّتْ لِی الغَنَائِمُ، وَکَانَ النَّبِیُّ یُبْعَثُ إِلَى قَوْمِهِ خَاصَّهً، وَبُعِثْتُ إِلَى النَّاسِ کَافَّهً، وَأُعْطِیتُ الشَّفَاعَهَ» . «پیامبر خدا ﷺ …

عنْ أَبِی هُرَیْرَهَ قَالَ: جَاءَ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِیِّ ﷺ فَسَأَلُوهُ: إِنَّا نَجِدُ فِی أَنْفُسِنَا مَا یَتَعَاظَمُ أَحَدُنَا أَنْ یَتَکَلَّمَ بِهِ، قَالَ: «وَقَدْ وَجَدْتُمُوهُ»؟ قَالُوا: نَعَمْ، قَالَ: «ذَاکَ صَرِیحُ الإِیمَانِ». (م/۱۳۲) ابوهریره می‌گوید: تعدادی از اصحاب نبی اکرم ﷺ آمدند و از آنحضرت ﷺ پرسیدند: اموری در دل‌های ما می‌گذرد که به زبان آوردن آنها برای ما بسیار سنگین است. …

درست و میانه نشستن: شخص مسلمان با اعتدال و رعایت ادب نشسته و به حاضرین پیرامون خویش خیره ننگریسته و در جایش زیاد حرکت نکرده و جابه جا نمی‌شود. از انجام کارهایی که با ذوق سلیم و طبع نیک مخالف باشد پرهیز کرده و وقتی همه نشسته‌اند بر پا نایستاده و وقتی همه برخاسته‌اند نمی‌نشیند. همینطور باید که در نشست …

یک روز پیامبر صلى الله علیه وسلم در مسجد به همراه اصحابش نشسته بود. سه مرد آمده و دو نفر وارد شده و سومین آنان بازگشت. آن دو مرد به مجلس رسول الله صلى الله علیه وسلم و اصحابش نزدیک آمده و یکی از ایشان یک جای خالی در حلقه‌ی نشستگان در مجلس یافت و نشست و دیگری پشت حلقه …

تأکید پیامبر صلى الله علیه وسلم بر نیکی با والدین: ایشان صلى الله علیه وسلم فرموده‌اند: (من سرَّه أن یمَدَّ له فی عمره (أی یُبارک له فیه) ویزاد فی رزقه؛ فلیَبرَّ والدیه، ولیصل رحمه) [احمد] یعنی: «آنکه خوش دارد که عمرش دراز شود و روزیش بسیار؛ با والدینش نیکی کند و پیوند خویشان بدارد.» همچنین آن حضرت صلى الله علیه …

ابو هریره رضی الله عنه بسیار تمایل داشت تا مادرش به دین اسلام مشرف شود. از خداوند سبحان می‌خواست که سینه‌اش را برای ورود به اسلام باز نماید. روزی او را به سوی اسلام فراخواند و مادرش عصبانی شد، و حرفی زد در آن به پیامبر صلى الله علیه وسلم بی‌احترامی کرد. ابو هریره رضی الله عنه فوراً به سوی …

زیارت قبور آدابی دارد که فرد مسلمان آن را رعایت می‌نماید، از جمله: به خاطر آوردن نیت: مسلمان از زیارت خویش خوشنودی خداوند متعال و اصلاح تباهی قلب خویش و سلام کردن بر مردگان و دعای خیر برایشان و… را در نظر دارد. هنگام ورود به قبرستان ابتدا سلام نماید: پیامبر صلى الله علیه وسلم وقتی بسوی قبرستان بیرون می‌رفت …

یک روز پیامبر صلى الله علیه وسلم از فبرستان عبور می‌کرد: {فوجد امرأه تبکی عند قبر، فقال لها: (اتقی الله واصبری). ولم تکن تلک المرأه تعرف النبی صلى الله علیه وسلم، فقالت له: إلیک عنی (ابتعد عنی)، فإنک لم تُصَبْ بمصیبتی. فانصرف النبی صلى الله علیه وسلم وترکها، فقیل لها: إنه النبی صلى الله علیه وسلم، فجاءت إلیه وقالت: لم …

رسول خدا صلى الله علیه وسلم یک شب تا نیمه‌های شب نزد ام المؤمنین میمونه رضی الله عنها خوابیده بود، آنگاه بیدار شده و با دستش صورتش را ملید تا خواب آلودگی را از خود دور نماید، سپس ده آیه‌ی آخر سوره‌ی آل عمران را قرائت فرمود و برخواست و وضوی نیکویی گرفت و آنگاه به نماز ایستاد. [بخاری] خواب …

از جمله آداب نصیحت مواردی بیان می‌شود که بعضی از آن‌ها مربوط به نصیحت کننده و بعضی دیگر مربوط به نصیحت شونده می‌باشد: آداب مربوط به فرد نصیحت کننده: اخلاص: فرد ناصح نباید از نصیحت کردن هدف ابراز برتری علمی خود و یا شکست دادن فرد نصیحت شونده را داشته و طرف مقابل را رسوا سازد، بلکه هدفش از نصیحت …

تعریف می‌کنند که حضرت حسن و حسین رضی الله عنهما از کنار پیرمردی می‌گذشتند که در حال وضو گرفتن بود ولی وضویش را درست انجام نمی‌داد، تصمیم گرفتند که مرد را نصیحت کرده و به او یاد بدهند که چگونه وضو بگیرد، در کنار ش ایستادند و به او گفتند: ای عمو، نگاه کنید که کدام یک از ما درست …

آداب مسجد الحرام: با رؤیت مسجد الحرام قلب مسلمان پر از خشیت و خشوع می‌گردد و دستانش را بلند کرده و بر زبان جاری می‌سازد که: (اللهم زد هذا البیت تشریفًا وتعظیمًا وتکریمًا ومهابه، وزِدْ مَنْ شَرَّفَه وکرَّمه ممن حجه أو اعتمره تشریفًا وتکریمًا وتعظیمًا وبرَّا) [امام شافعی] یعنی: «بار الها! بر ارجمندی و بزرگداشت و احترام و هیبت این …

آباد ساختن مساجد: فرد مسلمان مساجد را آباد ساخته و پایبند نمازهایش در آن می‌باشد و قلبش هرزمان در پیوند و علاقه‌ی با مساجد است. هرگز مسجد را کنار نمی‌گذارد. مسجد خانه‌ی تقوا و پرهیزگاری است و خانه‌های خداوند بر روی زمین همین مساجد می‌باشند. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا یَعۡمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡیَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰهَ وَءَاتَى …

در ارتباط با مساجد رعایت برخی آداب ضروری است، از جمله: طهارت و پاکی: افراد جنب، نفساء یا حائض نباید داخل مسجد شوند، مگر انکه از آن عبور نمایند. برای آنکه مسلمانان به اجر و پاداشی والا دست یابند. خوشبویی و پوشیدن زیباترین لباس‌ها: خداوند می‌فرماید: ﴿۞یَٰبَنِیٓ ءَادَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمۡ عِندَ کُلِّ مَسۡجِدٖ﴾ [الأعراف: ۳۱] یعنی: «اى فرزندان آدم جامه …

پیامبر صلى الله علیه وسلم از کنار قبری گذشت که به تازگی مرده ای را در آن دفن کرده بودند. از اصحابش در مورد صاحب قبر سؤال فرمود و آنان پاسخ دادند که ازآن أم محجن می‌باشد. ام محجن زنی بود که مسجد را نظافت می‌نمود. پیامبر صلى الله علیه وسلم آنان را ملامت کرد که چرا او را از …

برخی آداب که هنگام شوخی و مزاح باید رعایت نمود، موارد زیر می‌باشند: راستگویی در شوخی و مزاح: مسلمان در همه حال و در شوخی‌هایش نیز از دروغ گفتن دور‌ی می‌نماید. پیامبر صلى الله علیه وسلم از گفتن دروغ به عنوان شوخی بسیار برحذر داشته و می‌فرماید: (لا یؤمن العبد الإیمان کله حتى یترک الکذب فی المزاحه والمراء) یعنی: «بنده …

رسول الله صلی الله علیه وسلم از کنار چند نفر از اصحاب گذشت که مشغول مسابقه‌ی تیراندازی بودند و فرمود: (ارموا بنی إسماعیل فإن أباکم کان رامیًا، ارموا وأنا مع بنی فلان) یعنی: «ای فرزندان اسماعیل تیراندازید، زیرا پدر شما تیر انداز بود. تیراندازید و من هم با بنی فلان هستم.» در این زمان یکی از دو دسته دست از …

مجموعه آدابی که مورد اهتمام هر مسلمانی در طرز پوشیدن لباس و پوشاک می‌باشد: عدم فخر فروشی به آن: مسلمان کاری نمی‌کند که لباس‌هایش به وسیله‌ی مباهات و فخر فروشی او تبدیل گردند. البته تمایل به پوشیدن لباس و جامه‌ی زیبا دلیل بر فخر فروشی فرد نمی‌باشد. عده‌ای از صحابه رضی الله عنهم چنان گمان می‌کردند که این کار نشانه …

یکی از صحابه نزد رسول الله صلى الله علیه وسلم آمد و انگشتر طلا در انشگت داشت. پیامبر صلى الله علیه وسلم دست او را گرفت و انگشتر را از انگشتش بیرون کشیده و بر زمین انداخت و فرمود: (یعمد أحدکم إلى جمره من نار فیجعلها فی یده) یعنی: «یکی از شما می‌خواهد که آتش بدست خود کند.» سپس از …

کار و تلاش برای کسب روزی آدابی دارد که بهتر است هر مسلمانی بدان آراسته گردد، از جمله‌ی این آداب: داشتن نیت: هدف انسان مسلمان از کاری که می‌کند سیر داشتن بدن خویش از روزی حلال و بازداشتن آن از مال حرام و کسب نیرو و توان عبادت و آبادی زمین را جستجو می‌نماید. عدم تأخیر در کار: فرد مسلمان …

یک روز صبح صحابه رضی الله عنهم در محضر رسول الله صلى الله علیه وسلم نشسته بودند، مرد تنومندی را دیدند که با شتاب می‌رود و در کارش جهد و کوشش می‌کند. اصحاب از شور و نشاط آن مرد به تعجب افتاده و گفتند: یا رسول الله، ایکاش این حال را در راه خدا می‌داشت؟ پیامبر صلى الله علیه وسلم …

یک روز مردی نزد پیامبر صلى الله علیه وسلم آمده و از او درخواست پول کرد. آن حضرت صلى الله علیه وسلم فرمود: آیا در خانه چیزی داری؟ مرد گفت: آری، پلاسی دارم که قسمتی از آن را به تن کرده و قسمتی را می‌گسترانیم و پیاله ای که در آن آب می‌نوشیم. رسول خدا صلى الله علیه وسلم فرمود: …

ترمذی، باب: [سورۀ مریم] ۸۰- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ عَبْدًا، نَادَى جِبْرِیلَ: إِنِّی قَدْ أَحْبَبْتُ فُلَانًا فَأَحِبَّهُ، قَالَ: فَیُنَادِی فِی السَّمَاءِ ثُمَّ تَنْزِلُ لَهُ المَحَبَّهُ فِی أَهْلِ الأَرْضِ، فَذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَیَجۡعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وُدّٗا ٩۶﴾ [مریم: ۹۶] وَإِذَا أَبْغَضَ اللَّهُ …

امام مالک، «الموطأ»، باب: [مَا جَاءَ فِی الْمُتَحَابِّینَ فِی اللهِ] ۷۹- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ الْعَبْدَ، قَالَ لِجِبْرِیلَ: قَدْ أَحْبَبْتُ فُلَانًا فَأَحِبَّهُ، فَیُحِبُّهُ جِبْرِیلُ، ثُمَّ یُنَادِی فِی أَهْلِ السَّمَاءِ: إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَبَّ فُلَانًا فَأَحِبُّوهُ، فَیُحِبُّهُ أَهْلُ السَّمَاءِ، ثُمَّ یُوضَعُ لَهُ الْقَبُولُ فِی الْأَرْضِ، وَإِذَا أَبْغَضَ …

مسلم، کتاب «البر والصله» باب: [إذا أحب الله عبداً حببه إلی عباده] ۷۸- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللهَ إِذَا أَحَبَّ عَبْدًا، دَعَا جِبْرِیلَ علیه السلام، فَقَالَ: إِنِّی أُحِبُّ فُلَانًا فَأَحِبَّهُ، قَالَ: فَیُحِبُّهُ جِبْرِیلُ، ثُمَّ یُنَادِی فِی السَّمَاءِ فَیَقُولُ: إِنَّ اللهَ یُحِبُّ فُلَانًا فَأَحِبُّوهُ، فَیُحِبُّهُ أَهْلُ السَّمَاءِ، قَالَ: ثُمَّ …

مسلم، کتاب «البر والصله» باب: [إذا أحب الله عبداً حببه إلی عباده] ۷۸- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ  صلی الله علیه و سلم: إِنَّ اللهَ إِذَا أَحَبَّ عَبْدًا، دَعَا جِبْرِیلَ علیه السلام، فَقَالَ: إِنِّی أُحِبُّ فُلَانًا فَأَحِبَّهُ، قَالَ: فَیُحِبُّهُ جِبْرِیلُ، ثُمَّ یُنَادِی فِی السَّمَاءِ فَیَقُولُ: إِنَّ اللهَ یُحِبُّ فُلَانًا فَأَحِبُّوهُ، فَیُحِبُّهُ أَهْلُ السَّمَاءِ، قَالَ: ثُمَّ …

بخاری، کتاب «بَدْءِ الخَلْقِ» باب [ذِکْرِ المَلاَئِکَهِ] ۷۵- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم، قَالَ: إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ العَبْدَ، نَادَى جِبْرِیلَ: إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ فُلاَنًا فَأَحْبِبْهُ، فَیُحِبُّهُ جِبْرِیلُ، فَیُنَادِی جِبْرِیلُ فِی أَهْلِ السَّمَاءِ: إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ فُلاَنًا فَأَحِبُّوهُ، فَیُحِبُّهُ أَهْلُ السَّمَاءِ، ثُمَّ یُوضَعُ لَهُ القَبُولُ فِی الأَرْضِ». «از ابوهریره رضی الله عنه از …

ابن ماجه، باب: [مَا جَاءَ فِی لَیْلَهِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ] ۷۴- «عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: إِذَا کَانَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ، فَقُومُوا لَیْلَهَا، وَصُومُوا نَهَارَهَا، فَإِنَّ اللَّهَ یَنْزِلُ فِیهَا لِغُرُوبِ الشَّمْسِ إِلَى سَمَاءِ الدُّنْیَا، فَیَقُولُ: أَلَا مِنْ مُسْتَغْفِرٍ لِی فَأَغْفِرَ لَهُ، أَلَا مُسْتَرْزِقٌ فَأَرْزُقَهُ، أَلَا مُبْتَلًى فَأُعَافِیَهُ، …

ترمذی، باب: [فَضْلِ التَّوْبَهِ وَالاِسْتِغْفَارِ] ۷۳- «عَنْ أَنَسٍ بْنُ مَالِکٍ رضی الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم یَقُولُ: قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَتَعَالَى: یَا ابْنَ آدَمَ إِنَّکَ مَا دَعَوْتَنِی وَرَجَوْتَنِی، غَفَرْتُ لَکَ عَلَى مَا کَانَ مِنْکَ وَلَا أُبَالِی، یَا ابْنَ آدَمَ لَوْ بَلَغَتْ ذُنُوبُکَ عَنَانَ السَّمَاءِ، ثُمَّ اسْتَغْفَرْتَنِی، غَفَرْتُ لَکَ وَلَا أُبَالِی، یَا ابْنَ آدَمَ إِنَّکَ …

ترمذی، کتاب «الصلاه» ۷۲- «یَنْزِلُ اللَّهُ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْیَا، حِینَ یَمْضِی ثُلُثُ اللَّیْلِ الأَوَّلُ، فَیَقُولُ: أَنَا المَلِکُ، مَنْ ذَا الَّذِی یَدْعُونِی فَأَسْتَجِیبَ لَهُ؟ مَنْ ذَا الَّذِی یَسْأَلُنِی فَأُعْطِیَهُ؟ مَنْ ذَا الَّذِی یَسْتَغْفِرُنِی فَأَغْفِرَ لَهُ؟ فَلَا یَزَالُ کَذَلِکَ حَتَّى یُضِیءَ الفَجْرُ». «زمانی که یک سوم اول شب سپری می‌شود، خداوند به آسمان دنیا می‌آید و می‌فرماید: «من فرمانروا و صاحب قدرت …

ابوداود، باب: [أَیِّ اللَّیْلِ أَفْضَلُ] ۷۱- ابوداود در باب [أَیِّ اللَّیْلِ أَفْضَلُ] با الفاظی همانند الفاظ بخاری (حدیث شماره‌ی ۶۳) این حدیث را ذکر کرده است و نیز در باب [الرؤیه] نیز آن را آورده است. ترمذی نیز در باب [نزول الرّبّ جل جلاله إلى السماء کل لیله] این حدیث را ذکر کرده است.

روایت ششم: ۷۰- «إِنَّ اللهَ یُمْهِلُ حَتَّى إِذَا ذَهَبَ ثُلُثُ اللَّیْلِ الْأَوَّلُ، نَزَلَ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْیَا فَیَقُولُ: هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ؟ هَلْ مِنْ تَائِبٍ؟ هَلْ مِنْ سَائِلٍ؟ هَلْ مِنْ دَاعٍ؟ حَتَّى یَنْفَجِرَ الْفَجْرُ». «خدا صبر می‌کند تا زمانی که یک سوم اول شب سپری می‌شود، سپس به آسمان دنیا می‌آید، آنگاه می‌فرماید: آیا کسی هست که طلب بخشش کند؟ آیا کسی …

روایت پنجم: ۶۹- در این روایت، این جمله به روایت قبل (حدیث شماره‌ی ۶۷) اضافه شده است: «ثُمَّ یَبْسُطُ یَدَیْهِ – تَبَارَکَ وَتَعَالَى – یَقُولُ: مَنْ یُقْرِضُ غَیْرَ عَدُومٍ، وَلَا ظَلُومٍ» «سپس خداوند متعال دستانش را دراز می‌کند (درهای رحمتش را می‌گشاید) و می‌فرماید: چه کسی می‌تواند [از اموال و دارایی که به او داده شد] به کسی (در راه …

روایت چهارم: ۶۸- «یَنْزِلُ اللهُ تَعَالَى فِی السَّمَاءِ الدُّنْیَا فَیَقُولُ: مَنْ یَدْعُونِی فَأَسْتَجِیبَ لَهُ؟ أَوْ یَسْأَلُنِی فَأُعْطِیَهُ؟ ثُمَّ یَقُولُ: مَنْ یُقْرِضُ غَیْرَ عَدِیمٍ وَلَا ظَلُومٍ؟». «خداوند متعال به آسمان دنیا می‌آید، آنگاه می‌فرماید: چه کسی مرا می‌خواند تا به او پاسخ گویم و دعایش را استجابت کنم؟ یا چه کسی از من خواسته‌ای دارد تا [هر آنچه که می‌خواهد] به …

روایت سوم: ۶۷- «إِذَا مَضَى شَطْرُ اللَّیْلِ، أَوْ ثُلُثَاهُ یَنْزِلُ اللهُ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْیَا، فَیَقُولُ: هَلْ مِنْ سَائِلٍ یُعْطَى؟ هَلْ مِنْ دَاعٍ یُسْتَجَابُ لَهُ؟ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ یُغْفَرُ لَهُ؟ حَتَّى یَنْفَجِرَ الصُّبْحُ». «وقتی که قسمتی از شب یا یک سوم آن سپری می‌شود، خداوند به آسمان دنیا می‌آید و آنگاه می‌فرماید: آیا کسی هست که چیزی بخواهد تا به او …

مسلم: با روایت متعدد، حدیث مذکور (شماره‌ی ۶۲) را ذکر کرده است: روایت نخست: ۶۵- با همان لفظ بخاری (حدیث شماره‌ی ۶۲) این روایت را ذکر کرده است با این تفاوت که به جای «یَتَنَزَّلُ رَبُّنَا» لفظ «یَنْزِلُ رَبُّنَا» آورده است. روایت دوم: ۶۶- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللهِ  صلی الله علیه و سلم، قَالَ: یَنْزِلُ …

بخاری، کتاب «الدعوات» باب: [الدُّعَاءِ فِیْ نِصْفَ اللَّیْلِ] ۶۳- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: یَتَنَزَّلُ رَبُّنَا تَبَارَکَ وَتَعَالَى کُلَّ لَیْلَهٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْیَا، حِینَ یَبْقَى ثُلُثُ اللَّیْلِ الآخِرُ، فَیَقُولُ: مَنْ یَدْعُونِی فَأَسْتَجِیبَ لَهُ؟ مَنْ یَسْأَلُنِی فَأُعْطِیَهُ؟ مَنْ یَسْتَغْفِرُنِی فَأَغْفِرَ لَهُ؟». از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده است که پیامبر …

ابن ماجه: باب [صِفَهِ الْجَنَّهِ] ۶۲- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم: یَقُولُ اللَّهُ جل جلاله: أَعْدَدْتُ لِعِبَادِیَ الصَّالِحِینَ، مَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ، وَلَا أُذُنٌ سَمِعَتْ، وَلَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ، قَالَ أَبُو هُرَیْرَهَ: (وَمِنْ بَلْهَ مَا قَدْ أَطْلَعَکُمُ اللَّهُ عَلَیْهِ)، اقْرَءُوا إِنْ شِئْتُمْ: ﴿فَلَا تَعۡلَمُ نَفۡسٞ مَّآ أُخۡفِیَ لَهُم مِّن …