عقيده

– پیدایش بدعت در زندگی مسلمانان از دو جهت قابل بررسی است أ – از جهت وقت پیدایش بدعت: شیخ الإسلام می‌گوید[۱]: «باید دانست که عموم بدعت‌ها در عبادات از اواخر عهد خلفای راشدین در امت بوجود آمد، همانطور که پیامبر صلی الله علیه و سلم خبر داده بود: «مَنْ یَعِشْ مِنْکُمْ فَسَیَرَى اخْتِلاَفًا کَثِیرًا فَعَلَیْکُمْ بِسُنَّتِى وَسُنَّهِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِینَ …

هر بدعتی در دین حرام و گمراهی است. پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌فرماید: «وَإِیَّاکُمْ وَمُحْدَثَاتِ الأُمُورِ فَإِنَّ کُلَّ مُحْدَثَهٍ بِدْعَهٌ وَکُلَّ بِدْعَهٍ ضَلاَلَهٌ»[۱]. «از امور نو پیدا -در دین- بپرهیزید، که هر نو پیدایی بدعت است و هر بدعتی گمراهی». و می‌‌فرماید: «مَنْ أَحْدَثَ فِی أَمْرِنَا هَذَا مَا لَیْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ»[۲]. «هر کس در این امر ما …

بدعت در دین دو نوع است: بدعت قولی اعتقادی مانند دیدگاه‌‌ها و اعتقادات جهمیه، معتزله، رافضه و سایر فرقه‌‌های گمراه. بدعت در عبادات، مانند عبادت الله به گونه‌ای که مشروع نباشد. که این خود پنج قسم است: أ – عملی به نیت عبادت انجام شود، مثلاً عملی که هیچ اصل و اساسی در دین ندارد، به عنوان عبادت به دین …

– تعریف بدعت در لغت: از «بدع» گرفته شده که بوجود آوردنی است که قبلاً سابقه نداشته است. خداوند می‌‌فرماید: ﴿بَدِیعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ﴾ [البقره: ۱۱۷]. «به وجود آورنده آسمان‌ها و زمین است». و می‌فرماید: ﴿قُلۡ مَا کُنتُ بِدۡعٗا مِّنَ ٱلرُّسُلِ﴾ [الأحقاف: ۹]. «بگو: من اولین کسی نیستم که رسالت را از طرف پروردگارم به بندگان ابلاغ می‌‌کنم». بلکه پیامبران زیادی …

پس از مقام و فضیلت صحابه، منزلت و مقام ائمه‌ی راستین و پیشوایان دینی از تابعین و پیروان آنان در قرون مفضله و کسانی که ادامه ‌دهندگان راه آنان بوده‌اند جایگاه ویژه‌ای دارد خداوند متعال می‌‌فرماید: ﴿وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِینَ وَٱلۡأَنصَارِ وَٱلَّذِینَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَٰنٖ رَّضِیَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُ﴾ [التوبه: ۱۰۰]. «و سابقین اولین از مهاجرین و انصار و کسانی …

نهی از دشنام و ناسزاگویی صحابه: از اصول اهل سنت و جماعت این است که قلب و زبانشان نسبت به اصحاب رسول الله صلی الله علیه و سلم سالم باشد، خداوند اهل سنت را به این صفت توصیف کرده و می‌‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِینَ جَآءُو مِنۢ بَعۡدِهِمۡ یَقُولُونَ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِینَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِیمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِی قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ …

۱- اهل سنت از قضاوت و داوری در اختلافاتی که در بین صحابه بوجود آمده خودداری و از جر و بحث در این باره پرهیز می‌کنند، چون سکوت در خصوص این اتفاقات بهترین راه سالم ماندن است. و می‌گویند: ﴿وَٱلَّذِینَ جَآءُو مِنۢ بَعۡدِهِمۡ یَقُولُونَ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِینَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِیمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِی قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّکَ …

سبب فتنه: یهودیان برای اسلام و مسلمانان توطئه چیدند، لذا شخص مکار و خبیثی را که با دروغ و حیله، تظاهر به اسلام کرد، برای این هدف به کار گرفتند. این شخص عبدالله بن سبأ، از یهودیان یمن بود که با حقد و کینه بر علیه عثمان بن عفان t سومین خلیفه از خلفای راشدین سمپاشی کرد، و بر ضد …

منظور از صحابه چیست و باید چه اعتقادی در مورد آنها داشته باشیم؟ صحابه، جمع صحابی است و به کسی گفته می‌شود که «در حالت ایمان ‌داری پیامبر را دیده و با ایمان وفات کرده باشد». واجب است معتقد باشیم که صحابه بهترین امت بوده چون در بهترین قرون زندگی کرده‌‌اند، و کسانی بودند که خداوند آنان را به همراهی …

اهل بیت کسانی از خاندان پیامبر صلی الله علیه و سلم هستند که صدقه بر آنان حرام است و عبارتند از: خاندان علی، جعفر، عقیل، عباس، بنو حارث بن عبدالمطلب، ازواج پیامبر صلی الله علیه و سلم و دختران رسول الله خداوند می‌‌فرماید: ﴿إِنَّمَا یُرِیدُ ٱللَّهُ لِیُذۡهِبَ عَنکُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَیۡتِ وَیُطَهِّرَکُمۡ تَطۡهِیرٗا﴾ [الأحزاب: ۳۳]. «به تحقیق خداوند می‌‌خواهد که …

درود و سلام فرستادن بر پیامبر صلی الله علیه و سلم از حقوقی است که خداوند بر امتش مشروع قرار داده است. خداوند متعال می‌‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِکَتَهُۥ یُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِیِّۚ یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَیۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِیمًا ۵۶﴾ [الأحزاب: ۵۶]. «به تحقیق خدا و ملائکه او بر پیامبر درود و سلام می‌‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده ‌اید! بر …

اطاعت پیامبر صلی الله علیه و سلم در عمل به آنچه امر کرده و و ترک آنچه نهی کرده، واجب است. و این از مقتضیات شهادت «انه رسول الله» است، خداوند در آیات بسیاری به اطاعت از او دستور داده، و گاهی اطاعت از او را مقرون به اطاعت از خود دانسته و می‌‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَطِیعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُواْ …

شرح و بیان منزلت پیامبر صلی الله علیه و سلم به روش و شکلی که خداوند توصیف کرده، اشکالی ندارد، و یادکردن پیامبر به منزلتی که خداوند به او داده ایرادی ندارد. مقام پیامبر صلی الله علیه و سلم بسیار بلند و عالی است این مقام را خداوند به او داده است، او بنده و رسول خدا و بطور کلی …

غلو: یعنی تجاوز از حد. می‌گویند: «غلا، غلواً» وقتی که از حد تجاوز کند. خداوند می‌‌فرماید: ﴿لَا تَغۡلُواْ فِی دِینِکُمۡ﴾ [النساء: ۱۷۱]. «در دینتان زیاده ‌روی نکنید». اطراء: مدح بدروغ و تجاوز از حد است، و منظور غلو در حق پیامبر صلی الله علیه و سلم تجاوز از حد در بیان مقام و منزلت اوست. بطوریکه پیامبر صلی الله علیه …

۱- وجوب محبت و احترام به پیامبر صلی الله علیه و سلم. محبت الله تعالی بزرگ‌ترین عبادتهاست. لذا بر بندگان واجب است که محبت الله را در دل داشته باشند. خداوند می‌‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَشَدُّ حُبّٗا لِّلَّهِ﴾ [البقره: ۱۶۵]. «و کسانی که ایمان آورده‌اند الله را بیشتر دوست دارند». چون او پروردگاری است که از فضل خود تمام نعمت‌‌های ظاهری …

توسل به مردگان بوسیله سوال کردن و شفاعت از آنان، و توسل به جاه پیامبر صلی الله علیه و سلم و ذات مخلوقات یا حق آنان که شرح هر کدام به ترتیب می‌‌آید، جایز نیست. طلب دعا از مردگان، حرام است: چون مردگان برخلاف زمانی که زنده بودند، توانایی دعا کردن را ندارند. طلب شفاعت از آنان نیز حرام است، …

توسل: نزدیک شدن به چیزی و رسیدن به آن است و وسیله: قربت و نزدیکی است. خداوند می‌‌فرماید: ﴿وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَیۡهِ ٱلۡوَسِیلَهَ﴾ [المائده: ۳۵]. «و برای رسیدن به او [خدا] وسیله طلب کنید». یعنی: نزدیکی به خدای سبحان با طاعت و پیروی از آنچه مورد رضایت او است، باشد. توسل دو نوع است: نوع اول: توسل مشروع، و آن چند نوع …

سوگند: آن است که در آن نام فرد و یا چیز محترمی به طور خاص، برای تاکید حکمی ذکر شود. این در حالی است که تعظیم [مطلق] حق خدای متعال است. اجماع علمای اسلام بر این است که سوگند تنها به اسم و صفات خدا جایز است و بس، لذا سوگند به غیر خدا به هیچ وجه جایز نیست[۱]. سوگند …

آنچه غیر از قرآن بر اشخاص آویزان می‌‌شود مانند: محصره‌ها، تکه‌های استخوان، صدف، طناب، کفش و نعل، میخ، نام‌های شیاطین و جن و نوشته‌‌های جادویی، این نوع به طور یقین حرام است و از انواع شرک بشمار می‌‌رود چون به غیر الله و غیر اسماء و صفات او، توکل می‌شود. و پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌‌فرماید: «مَنْ تَعَلَّقَ …

جمع تمیمه و آن نوشته ‌ایست که به گردن بچه جهت دفع چشم زخم آویزان می‌شود و گاهی اوقات بزرگسالان زن و مرد هم از آن استفاده می‌کنند. و دو نوع است: نوع اول: آن که با آیات قرآن است، بدین صورت که آیاتی از قرآن و یا اسماء و صفات خدا روی کاغذی نوشته می‌شود و آن را برای …

رقی: جمع رقیه، و آن جملات و کلماتی است که به قصد شفای بیماری‌هایی مانند: تب، صرع و غیره استفاده می‌‌شود و به آن عزائم نیز گفته می‌شود بر دو نوع است: نوع اول: رقیه‌ای که خالی از کلمات شرکی باشد. به این صورت که آیاتی از قرآن بر مریض خوانده شود، یا برای رفع بیماری به اسماء و صفات …

معنی این حدیث که پیامبر ﷺ درباره‌ی اسماء الحسنی می‌فرماید: «من أحصاها دخل الجنّه» «کسی که آن‌ها را بر شمارد، وارد بهشت می‌شود»، چیست؟ این حدیث به معانی مختلف تفسیر شده است : یکی از معانی  برشمردن، حفظ آن‌ها و دعا به درگاه خداوندی به وسیله‌ی آن‌ها و یا ستایش و سپاس خداوند با تمامی آن‌ها است و معنی دیگر این …

۲- نظریه دوم درباره زندگی دنیا [نظریه صحیح] این است که هر چه انسان در این دنیا از مال، قدرت و توانایی ظاهری دارد وسایلی است برای استفاده، تا به کمک آن خود را برای آخرت آماده کند، در حقیقت دنیا ذاتاً مذموم نیست، بلکه بدی و خوبی آن به فردی که از آن استفاده می‌‌کند بستگی دارد. دنیا پل …

دو نظریه درباره حیات وجود دارد: نظریه مادی‌گرایی و نظریه صحیح که هر کدام آثاری به دنبال دارند: ۱- نظریه مادی ‌گرایی درباره‌ی حیات: در این نظریه تفکر انسان در کسب لذات زودگذر محدود شده و عملش نیز در این چهارچوب بدون توجه به عواقب آن، محصور می‌‌شود. و برای آینده هیچ کاری نمی‌کند و چاره‌ای نمی‌اندیشد و توجه ندارد …

۲- انتساب به احزاب جاهلی و ملی ‌گرایی: مادی نوعی دیگر از کفر و خارج شدن از دین اسلام است، چون اسلام تعصبات و سر و صداهای جاهلی را محکوم و رد کرده است. خداوند می‌‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقۡنَٰکُم مِّن ذَکَرٖ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَٰکُمۡ شُعُوبٗا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَکۡرَمَکُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰکُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٞ﴾ [الحجرات: ۱۳]. «ای مردم! …

۱- انتساب به مذاهب الحادی مانند: شیوعیت [اشتراکیت]، علمانیت [بی‌دینی]، بلوک سرمایه‌داری [إستثماری] و سایر مذاهب کفری، خارج‌شدن از دین اسلام است. لذا هر کسی خود را به یکی از این مذاهب نسبت دهد، هر چند ادعای اسلام کند دچار نفاق اکبر شده است. چون منافقین ظاهراً خود را به اسلام نسبت می‌‌دادند در حالی که در باطن با کافران …

قانونگذاری قوانینی که باید بندگان در عبادات، معاملات، حل اختلافات، پایان‌دادن به دشمنی‌ها، و سایر شؤون به آن رجوع کنند حق خداوند بلندمرتبه، پروردگارم مردم و خالق جهان است. ﴿أَلَا لَهُ ٱلۡخَلۡقُ وَٱلۡأَمۡرُۗ تَبَارَکَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ﴾ [الأعراف: ۵۴]. «آگاه باشید که خلق و امر فقط برای خدا است بلند مرتبه و پروردگار جهانیان است». فقط خداوند می‌‌داند چه چیزی …

خداوند می‌فرماید: ﴿وَمَن لَّمۡ یَحۡکُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِکَ هُمُ ٱلۡکَٰفِرُونَ﴾ [المائده: ۴۴]. «و هر کس که به آنچه خدا نازل کرده حکم نکند، او و امثال او از کافرانند». از این آیه کریمه روشن می‌‌شود که حکم به غیر «ما انزل الله» کفر است و این کفر گاهی کفر اکبر است که شخص را از دایره اسلام خارج می‌‌کند …

بر پیروان مذاهب اسلام است که اقوال امامانشان را با قرآن و سنت بسنجند آنچه موافق قرآن و سنت است قبول و به آن عمل کنند و هر چه مخالف بود بدون هیچ تعصب یا تقلیدی آن را قبول نکنند ـ خصوصاً در مسایل عقیدتی ـ چون ائمه ـ (رحمهم الله) به این واجب توصیه کرده‌‌اند. و این مذهب همه …

از متقضیات ایمان به الله و عبادت او این است که تسلیم احکام و دستورات او بوده و به شریعتش راضی باشیم و در صورت بروز اختلاف در گفتار، اصول، طلب خون و اموال و حقوق، دشمنی‌ها، به قرآن و سنت رجوع کنیم. از جائیکه خداوند حاکم است و همه داوری‌ها و حکم‌ها به او باز می‌‌گردد، لذا بر حکام …

مسخره‌کردن صریح: مانند کسانی که آیه در شأن‌شان نازل شده که به قاریان قرآن می‌‌گفتند: همچون قاریان شکم‌گنده‌تر، دروغگوتر و ترسوتر هنگام روبروشدن در جنگ ندیدیم. یا حرفهای دیگری مثل اینها، بعضی از آنها می‌‌گویند: دین شما دین پنجمی است یا دین شما کهنه و فرسوده است، یا وقتی گروه امر به معروف و نهی از منکر را می‌‌بینند با …

هر کس دین را به باد استهزا و مسخره بگیرد، مرتد و بطور کلی از اسلام خارج می‌شود. خداوند می‌فرماید: ﴿قُلۡ أَبِٱللَّهِ وَءَایَٰتِهِۦ وَرَسُولِهِۦ کُنتُمۡ تَسۡتَهۡزِءُونَ ۶۵ لَا تَعۡتَذِرُواْ قَدۡ کَفَرۡتُم بَعۡدَ إِیمَٰنِکُمۡ﴾ [التوبه: ۶۵-۶۶]. «بگو: آیا الله، آیات و رسولش را مسخره می‌کنید؟ بگو: عذرخواهی نکنید شما پس از ایمان آوردن کافر شدید». این آیه دلالت بر این دارد …

تماثیل: جمع تمثال است و آن مجسمه‌ای است به شکل انسان یا حیوان یا سایر جانداران است، و نصب در اصل نشانه و سنگهایی است به شکل فرمانده و شخص مورد احترامی که مشرکین برای زنده نگه‌داشتن یاد آنها حیوانات خود را ذبح می‌‌کردند. پیامبر اسلام صلی الله علیه و سلم عکس موجودات زنده و جانداران بویژه عکس انسان‌های دارای …

در ادامه علامه ابن القیم می‌‌گوید: «ببین که بین امر و نهی و هدف پیامبر صلی الله علیه و سلم در مسئله‌ی قبور با عمل‌کرد فعلی مردم چه فرق بزرگی وجود دارد، و شکی نیست که مفاسد این کارها به حدی زیاد است که کسی توانایی ذکر همه‌ی آنها را ندارد». علامه ابن القیم در ادامه بسیاری از این مفاسد …

قطعاً پیامبر صلی الله علیه و سلم تمام راههایی را که منجر به شرک می‌‌شوند، مسدود کرده و مردم را به طور جدی از آن برحذر داشته است. و مسئله قبور یکی از آنهاست که قواعدی را برای جلوگیری از عبادت قبور، غلو و افراط در صاحبان این قبور، وضع کرده است، مانند: پیامبر صلی الله علیه و سلم ما …

کهانت و عرافی هر دو ادعای دانستن چیزهای ناپیدا است، مانند خبر دادن از آنچه که در زمین اتفاق می‌افتد، و مکان اشیاء گمشده را پیدا کردن. و این از راه به خدمت در آوردن شیاطینی ممکن است که از آسمان استراق سمع می‌کنند. خداوند می‌‌فرماید: ﴿هَلۡ أُنَبِّئُکُمۡ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّیَٰطِینُ (٢٢١) تَنَزَّلُ عَلَىٰ کُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٖ (٢٢٢) یُلۡقُونَ …

۱- از جهت به کارگیری شیاطین و برقرار نمودن رابطه و نزدیک‌ شدن با آنها از راه عملی نمودن اموری که دوست دارند، تا متقابلاً آنها نیز مطیع جادوگر شوند؛ لذا سحر از چیزهایی است که شیاطین آموزش می‌‌دهند، خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَٰکِنَّ ٱلشَّیَٰطِینَ کَفَرُواْ یُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحۡرَ﴾ [البقره: ۱۰۲]. «بلکه شیاطین کافر شدند، به مردم سحر یاد می‌‌دادند». ۲- آنچه …

تمام این امور، اعمال شیطانی و حرامی هستند که به عقیده خدشه وارد کرده و مخالف عقیده‌ی صحیح می‌‌باشند، چون این کارها بدون اعمال شرکی صورت نمی‌گیرند. ۱- سحر عبارت است از آنچه که مخفی شده و سبب آن نامعلوم است، به این دلیل سحر نام‌گذاری شده که با پنهانی صورت می‌‌گیرد طوریکه با چشم دیده نمی‌شود، و آن امور …

منظور از علم غیب این است که فردی ادعا کند می‌تواند از گذشته، آینده و آنچه از مردم پنهان است و آن را نمی‌‌بینند خبر دهد. در حالی که خداوند دانستن این امور را مختص خود کرده و می‌فرماید: ﴿قُل لَّا یَعۡلَمُ مَن فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَیۡبَ إِلَّا ٱللَّهُ﴾ [النمل: ۶۵]. «بگو هر آنچه در آسمانها و زمین است، غیب …

رده: در لغت به معنای رجوع و بازگشت است خداوند می‌‌فرماید: ﴿وَلَا  تَرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَارِکُمۡ﴾ [المائده: ۲۱]. «و به [عقیده] پیشینیان برنگرد». و در اصطلاح فقهی: کافر شدن پس از مسلمان شدن است، خداوند می‌‌فرماید: ﴿وَمَن یَرۡتَدِدۡ مِنکُمۡ عَن دِینِهِۦ فَیَمُتۡ وَهُوَ کَافِرٞ فَأُوْلَٰٓئِکَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِی ٱلدُّنۡیَا وَٱلۡأٓخِرَهِۖ وَأُوْلَٰٓئِکَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِیهَا خَٰلِدُونَ﴾ [البقره: ۲۱۷]. «و هر کس …

گمراهی یا ضلال انحراف از راه راست و مستقیم است که متضاد هدایت است. خداوند می‌فرماید: ﴿مَّنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا یَهۡتَدِی لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیۡهَا﴾ [الإسراء: ۱۵]. «هر کس هدایت یابد به نفع خود هدایت یافته و هر کس گمراه شود، گمراهیش به زیان خودش است». بر گمراهی معانی مختلفی اطلاق می‌‌شود: بعضی اوقات به معنی کفر می‌‌آید، خداوند …

فسق در لغت به معنای بیرون شدن است، و در اصطلاح شرع خروج از طاعت خدا است که هم خروج کلی را شامل می‌شود [مثلاً به کافر فاسق گفته می‌شود] و هم خروج جزئی را، و به مؤمنی که مرتکب گناه کبیره‌ای شده، فاسق می‌گویند. پس فسق دو نوع است: فسقی که انسان را از دایره اسلام خارج می‌کند، که …

جاهلیت به وضعیتی گفته می‌‌شود که اعراب قبل از اسلام بر آن بوده‌اند. مانند جهل به الله، پیامبر، احکام و قوانین، افتخار به نسب‌‌ها و نژاد‌پرستی، تکبر، استبداد و غیره[۱]. جاهلیتی را بدان علت جاهلیت نامیدند که شخص جاهل علم ندارد و یا از علم پیروی نمی‌کند. شیخ‌ الإسلام می‌گوید: «هر کس حق را نشناسد، جاهل است و نادانی‌اش بی‌‌خبری …

نفاق اکبر انسان را از دایره اسلام خارج می‌کند ولی نفاق اصغر انسان را از دایره اسلام خارج نمی‌‌کند. در نفاق اکبر اعتقاد ظاهر و باطن انسان متضاد است، اما در نفاق اصغر این تضاد فقط در اعمال است، نه در اعتقاد. مؤمن مرتکب نفاق اکبر نمی‌‌شود، ولی امکان ارتکاب به نفاق اصغر وجود دارد. بیشتر کسانی که به نفاق …

نوع دوم: نفاق عملی است که شخص یکی از اعمال منافقین را انجام دهد، در حالی که ایمان در قلبش وجود دارد، این نوع نفاق انسان را از دایره اسلام خارج نمی‌کند اما وسیله‌‌ای است برای خروج از دین اسلام، و کسی که این نوع نفاق را دارد ایمان و نفاق همزمان در قلبش وجود دارد و اگر این نفاق …