حدیث

معجزه پیامبر، شفای بیماری -به اذن الله تعالی- از جمله درمان فردی که پایش شکسته بود؛ براء بن عازب  می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم گروهی را نزد ابورافع فرستادند و عبدالله بن عتیک شبانه و درحالی که او خواب بود، وارد خانه‎اش شد و وی را کشت. من شمشیر را در شکمش فرو کردم تا اینکه به پشتش رسید و …

افزایش آب و بیرون آمدن آن از میان انگشتان شریف پیامبر این معجزه نیز بسیار اتّفاق افتاد؛ مثلا جابر بن عبدالله چنین روایت می‌کند: «مردم در روز حدیبیّه تشنه شدند و در جلوی پیامبر صلی الله علیه وسلم سطل کوچکی آب بود که بوسیلۀ آن وضو گرفتند و سپس مردم به سمتشان آمده و گفتند: آبی نداریم که وضو بگیریم و …

اعجاز لفظی در حدیث نبوی (۳) از نشانه‌های بلاغت در حدیث نبوی این است که پیامبر صلی الله علیه وسلم اسالیب و روش‌های متنوّعی را به کار می‌گرفتند و براساس شرایط و حالات سخن می‌گفتند. همچنین شیوه‌های متفاوتی را برای تأثیر در نظر می‌گرفتند که در نظریّات و بررسی‌های معاصر فنّ گفتگو و القا نیز به کار می‌رود. اگر کسی در …

اعجاز لفظی در حدیث نبوی (۲) ادیب بزرگ؛ مصطفی صادق رافعی دربارۀ بلاغت نبوی می‌گوید: «انسان‎ها در برابر این بلاغت بشری متحیّر مانده و نمی‌توانند به این درجه از بلاغت برسند و بسیار مستحکم و غیرمتکلّفانه است و با وجود سهولت و روانی‌اش، کسی نمی‌تواند به آن دست یابد. این الفاظ را قلبی متّصل به شکوه آفریدگارش ساخته و زبانی …

اعجاز لفظی در حدیث نبوی (۱) آنچه دربارۀ اعجاز علوم، اخبار غیبی گذشته و آینده، حکمت‌ها، احکام، نظم، قوانین و سایر موارد قرآن گفته می‌شود، در مورد سنّت نیز صدق می‌کند، زیرا قرآن و سنّت از جانب الله تعالی بوده و رسول الله ج از روی هوی و هوس سخنی نگفته‌اند، بلکه وحی پروردگار را به مردم رسانده‌اند. این مطلب در …

پیامبر فرمودند مسلمان واقعی کسی است که مردم از شرّ او در امان باشند ایشان در این باره می‌فرمایند: «المُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَیَدِهِ»[۱]؛ «مسلمان [واقعی] کسی است که مسلمانان از زبان و دست او در امان باشند.» مختصری از جایگاه سلام در دین اسلام بیان گردید. [۱]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۱۰؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۴۰٫

پیامبر مردم را بر افشا و آشکارساختن سلام تشویق نموده و آن را یکی از بزرگ‌ترین اسباب مهربانی و محبّت و ورود به بهشت دانستند. ابوهریره  نقل نموده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لَا تَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ حَتَّى تُؤْمِنُوا، وَلَا تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا، أَوَلَا أَدُلُّکُمْ عَلَى شَیْءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ؟ أَفْشُوا السَّلَامَ بَیْنَکُمْ»[۱]؛ «وارد بهشت نمی‌شوید تا اینکه ایمان بیاورید …

بررسی حدیث صفات فطری أمّ المؤمنین عایشه روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «عَشْرٌ مِنَ الْفِطْرَهِ: قَصُّ الشَّارِبِ، وَإِعْفَاءُ اللِّحْیَهِ، وَالسِّوَاکُ، وَاسْتِنْشَاقُ الْمَاءِ، وَقَصُّ الْأَظْفَارِ، وَغَسْلُ الْبَرَاجِمِ، وَنَتْفُ الْإِبِطِ، وَحَلْقُ الْعَانَهِ، وَانْتِقَاصُ الْمَاءِ»[۱]؛ «ده صفت فطری هستند: کوتاه‌کردن سبیل، انبوه‌گرداندن ریش، مسواک‌زدن، آب در بینی‌کردن، کوتاه‌نمودن ناخن‌ها، شستن بندهای انگشتان، کندن موی زیر بغل، تراشیدن موی زیر …

درستکاری و انجام کار به همان شیوه‌ای که توافق شده است. این مورد با کار خوب و صحیح و بدون غفلت و کوتاهی صورت می‌گیرد. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ یُحِبُّ إِذَا عَمِلَ أَحَدُکُمْ عَمَلًا أَنْ یُتْقِنَهُ»[۱]؛ «همانا الله تعالی دوست دارد که وقتی کسی از شما کاری می‌کند، آن را خوب [و به نحو احسن …

نهی اسلام از تنبلی و بیکاری و گدایی از مردم (۲) به همین سبب، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لَأَنْ یَأْخُذَ أَحَدُکُمْ أَحْبُلًا، فَیَأْخُذَ حُزْمَهً مِنْ حَطَبٍ، فَیَبِیعَ، فَیَکُفَّ اللَّهُ بِهِ وَجْهَهُ، خَیْرٌ مِنْ أَنْ یَسْأَلَ النَّاسَ، أُعْطِیَ أَمْ مُنِعَ»[۱]؛ «اگر کسی از شما ریسمان‎هایی را برداشته و دسته‌ای هیزم بردارد و آن‎ها را بفروشد و الله متعال از این …

دعوت به کار در احادیث نبوی: سنّت قولی و عملی پیامبر ج مردم را به کار و تلاش و تغییر دیدگاه اشتباه عرب پیش از اسلام فرا خوانده است؛ فرقی نمی‌کند که این امر با تبیین مستقیم رسول الله ج صورت گرفته باشد یا با اجرای اموری برخلاف آنچه در میان مردم رواج داشت، به گونه‌ای که صحابه ش این رفتار و گفتار …

ازدواج، قبول و اجرای فرمان الله تعالی و پیامبر صلی الله علیه وسلم است الله متعال می‌فرماید: ﴿وَأَنکِحُواْ ٱلۡأَیَٰمَىٰ مِنکُمۡ وَٱلصَّٰلِحِینَ مِنۡ عِبَادِکُمۡ وَإِمَآئِکُمۡۚ﴾ [النّور: ۳۲] «مردان و زنان مجرّد [و بی‌همسر] خود را همسر دهید و [نیز] غلامان و کنیزان‎تان که شایسته [و نیکوکار] هستند [را همسر دهید].» ﴿فَٱنکِحُواْ مَا طَابَ لَکُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ﴾ [النّساء: ۳] «پس با زنانی [دیگر] …

مشروعیّت ازدواج در اسلام از دیدگاه اسلام، ازدواج امری جایز بوده و کم‌ترین درجۀ مشروعیّت آن، جواز و اباحت است. کسی که دلایل شرعی را بررسی نماید، می‌بیند که فقط دلالت بر جواز ندارند، بلکه بیانگر استحباب یا وجوب ازدواج نیز هستند. کسانی که قائل به فرضیّت یا وجوب عینی یا کفایی هستند، متونی که فرمان به ازدواج داده‌اند را …

نگاهی به جایگاه زن در نظام‌‎های دیگر در مباحث پیشین، مطالبی دربارۀ مقام زن از دیدگاه اسلام بیان گردید. نظام‌های زمینی کجا و دین عادل و آسمانی اسلام کجا؟! نظام‌های زمینی به کرامت زن توجّهی نمی‌کنند، به گونه‌ای که وقتی دختر به سنّ ۱۸ سالگی یا کمتر برسد، پدر خودش را از وی جدا می‌کند تا با سرگردانی و به …

در حدیثی آمده است که: «لَا یَکُونُ لِأَحَدٍ ثَلَاثُ بَنَاتٍ، أَوْ ثَلَاثُ أَخَوَاتٍ، أَوْ ابْنَتَانِ، أَوْ أُخْتَانِ، فَیَتَّقِی اللَّهَ فِیهِنَّ وَیُحْسِنُ إِلَیْهِنَّ إِلَّا دَخَلَ الْجَنَّهَ»[۱]؛ «کسی که ۳ دختر یا ۳ خواهر و یا ۲ دختر یا ۲ خواهر داشته باشد و تقوای الهی را دربارۀ‌شان رعایت نماید و به آنان نیکی کند، قطعاً وارد بهشت می‌شود.» [۱]– مسند احمد، …

پیامبر می‌فرمایند: «مَنِ ابْتُلِیَ بِشَیْءٍ مِنْ هَذِهِ الْبَنَاتِ، فَأَحْسَنَ إِلَیْهِنَّ، کُنَّ لَهُ سِتْرًا مِنَ النَّارِ»[۱]؛ «کسی که به چیزی از این دختران آزمایش شود و به آنان نیکی نماید، باعث حفاظت وی از آتش [دوزخ] می‌شوند.» [۱]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۱۳۵۲؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۶۲۹٫

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لاَ تُنْکَحُ الأَیِّمُ حَتَّى تُسْتَأْمَرَ، وَلاَ تُنْکَحُ البِکْرُ حَتَّى تُسْتَأْذَنَ»؛ «زن بیوه فقط پس از مشورت با وی، نکاح شود و دوشیزه پس از اجازه‌گرفتن از او.» صحابه ش پرسیدند: ای رسول الله! اجازۀ از دختر چگونه است؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أَنْ تَسْکُتَ»[۱]؛ «اینکه سکوت نماید.» [۱]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۴۸۴۳؛ صحیح …

پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «مَنْ کَانَتْ لَهُ امْرَأَتَانِ فَمَالَ إِلَى إِحْدَاهُمَا، جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَشِقُّهُ مَائِلٌ»[۱]؛ «اگر کسی دو زن داشته باشد و به یکی از آن‎ها متمایل شود [و فقط به او توجّه نماید]، روز قیامت، درحالی می‌آید که یک طرفش کج است.» [۱]– مسند احمد، شمارۀ حدیث: ۷۹۲۳؛ سنن ترمذی، شمارۀ حدیث: ۱۱۴۱؛ سنن ابوداود، شمارۀ حدیث: …

پیامبر فرمودند: «لاَ یَجْلِدُ أَحَدُکُمُ امْرَأَتَهُ جَلْدَ العَبْدِ، ثُمَّ یُجَامِعُهَا فِی آخِرِ الیَوْمِ»[۱]؛ «هیچ از شما زنش را همچون برده نزند و سپس در آخر روز، با وی همبستری نماید.» [۱]– نک: صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۵۲۰۴٫

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «النِّسَاءُ شَقَائِقُ الرِّجَالِ»[۱]؛ «زنان همتای مردان هستند.» [۱]– این حدیث را امام احمد، ابن ماجه، ترمذی و ابوداود رحمهم الله روایت نموده‌اند و احمد شاکر آن را در تحقیق ترمذی صحیح دانسته است.

پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُحَرِّجُ حَقَّ الضَّعِیفَیْنِ: الْیَتِیمِ، وَالْمَرْأَهِ»[۱]؛ «پروردگارا! من از تضییع حقّ دو ضعیف؛ یعنی یتیم و زن به شدّت جلوگیری می‌کنم [ و از گناه این کار دوری می‌نمایم].» [۱]– این روایت را امام احمد، ابن ماجه، ابن حبان و حاکم رحمهم الله نقل کرده‌اند و حاکم می‌گوید: اسناد روایت مذکور بر شرط مسلم، …

پیامبر فرمودند: «إِنَّ مِنْ أَشَرِّ النَّاسِ عِنْدَ اللهِ مَنْزِلَهً یَوْمَ الْقِیَامَهِ، الرَّجُلَ یُفْضِی إِلَى امْرَأَتِهِ، وَتُفْضِی إِلَیْهِ، ثُمَّ یَنْشُرُ سِرَّهَا»[۱]؛ «در روز قیامت، بدترین مردم از نظر جایگاه در نزد الله تعالی، مردی است که با همسرش همبستری می‌کند و زنش نیز با وی همبستری می‌نماید و سپس رازش را منتشر می‌سازد.» [۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۱۴۳۷٫

رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «أَکْمَلُ المُؤْمِنِینَ إِیمَانًا أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا، وَخَیْرُکُمْ خَیْرُکُمْ لِنِسَائِهِمْ»[۱]؛ «کامل‌ترین مؤمنان از لحاظ ایمانی، خوش‌اخلاق‌ترین آنان است و بهترین شما کسانی هستند که برای زنانشان از همه بهتر باشند.» [۱]– نک: مسند احمد، شمارۀ حدیث: ۱۰۱۰۶؛ سنن ترمذی، شمارۀ حدیث: ۱۱۶۲٫ ترمذی / این حدیث را حسن و صحیح می‌داند.

از پیامبر صلی الله علیه وسلم نقل شده است که: «لَا یَفْرَکْ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَهً، إِنْ کَرِهَ مِنْهَا خُلُقًا رَضِیَ مِنْهَا آخَرَ»[۱]؛ «هیچ مرد مؤمنی بر زن مؤمنی خشم نگیرد؛ اگر صفتی را از وی نپسندد، صفت دیگری را می‌پسندد.» [۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۱۴۶۹٫

پیامبر فرمودند: «اسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ، فَإِنَّ الْمَرْأَهَ خُلِقَتْ مِنْ ضِلَعٍ، وَإِنَّ أَعْوَجَ شَیْءٍ فِی الضِّلَعِ أَعْلَاهُ، إِنْ ذَهَبْتَ تُقِیمُهُ کَسَرْتَهُ، وَإِنْ تَرَکْتَهُ لَمْ یَزَلْ أَعْوَجَ، اسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَیْرًا»[۱]؛ «خواهان رفتار نیک با زنان شوید، چون زن از استخوان پهلو آفریده شده و همانا کج‌ترین جای پهلو، بالای آن است؛ اگر خواسته باشی آن را راست کنی، می‌شکند و اگر رهایش کنی، …

رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «ابْدَأْ بِنَفْسِکَ فَتَصَدَّقْ عَلَیْهَا، فَإِنْ فَضَلَ شَیْءٌ فَلِأَهْلِکَ، فَإِنْ فَضَلَ عَنْ أَهْلِکَ شَیْءٌ فَلِذِی قَرَابَتِکَ، فَإِنْ فَضَلَ عَنْ ذِی قَرَابَتِکَ شَیْءٌ فَهَکَذَا وَهَکَذَا»[۱]؛ «از خودت شروع کن و اول برای خود خرج کن، اگر چیزی زیاد آمد، به خانواده‌ات بده و آنچه از [خرج] خانواده‌ات زیاد شد را به خویشاوندانت بده و اگر چیزی …

پیامبر فرمودند: «دِینَارٌ أَنْفَقْتَهُ فِی سَبِیلِ اللهِ وَدِینَارٌ أَنْفَقْتَهُ فِی رَقَبَهٍ، وَدِینَارٌ تَصَدَّقْتَ بِهِ عَلَى مِسْکِینٍ، وَدِینَارٌ أَنْفَقْتَهُ عَلَى أَهْلِکَ، أَعْظَمُهَا أَجْرًا الَّذِی أَنْفَقْتَهُ عَلَى أَهْلِکَ»[۱]؛ «[از میان] دیناری که در راه الله انفاق نمودی و دیناری که [برای آزادی] برده دادی و دیناری که به مسکینی بخشیدی و دیناری که بر خانواده‌ات خرج کردی؛ پاداش دیناری که برای خانواده‌ات …

پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «اتَّقُوا اللهَ فِی النِّسَاءِ، فَإِنَّکُمْ أَخَذْتُمُوهُنَّ بِأَمَانِ اللهِ، وَاسْتَحْلَلْتُمْ فُرُوجَهُنَّ بِکَلِمَهِ اللهِ، وَلَهُنَّ عَلَیْکُمْ رِزْقُهُنَّ وَکِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»[۱]؛ «در مورد همسرانتان از الله بترسید، چون شما در امان الهی، آنان را [در اختیار] گرفته‌اید و با سخن [و فرمان الهی] مقاربت با آنان را بر خود حلال ساخته‌اید. و باید که شما نفقه و پوشاک آنان …

مردی نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: ای رسول الله! چه کسی از همه مستحق‌تر به خوشرفتاری من است؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أُمُّکَ»؛ «مادرت». پرسید: سپس چه کسی؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم پاسخ دادند: «أُمُّکَ»؛ «مادرت». آن فرد دوباره گفت: سپس چه کسی؟ پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أُمُّکَ»؛ «مادرت». باز پرسید: سپس چه کسی؟ …

اسلام تشویق نموده که فرد مسلمان آنچه برای خود می‌پسندد را برای برادر مسلمانش بخواهد   و این ویژگی را نشانۀ ایمان و کمال آن می‌داند. پیامبر ج فرمودند: «لاَ یُؤْمِنُ أَحَدُکُمْ حَتَّى یُحِبَّ لِأَخِیهِ مَا یُحِبُّ لِنَفْسِهِ»[۱]؛ «هریک از شما زمانی ایمان دارد که آنچه برای خود می‌پسندد را برای برادرش بپسندد.» [۱]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۱۳؛ صحیح مسلم، …

صلۀ رحم یکی از بزرگ‌ترین اسباب ورود به بهشت است ابوایّوب انصاری روایت می‌کند که مردی گفت: ای رسول الله! به من از عملی بگو که باعث ورودم به بهشت و دوری‌ام از دوزخ شود. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «تَعْبُدُ اللَّهَ وَلاَ تُشْرِکُ بِهِ شَیْئًا، وَتُقِیمُ الصَّلاَهَ، وَتُؤْتِی الزَّکَاهَ، وَتَصِلُ الرَّحِمَ»[۱]؛ «الله ـ را پرستش نما و چیزی را با …

صلۀ رحم باعث ارتباط الله تعالی با انسان می‌شود پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ اللهَ خَلَقَ الْخَلْقَ حَتَّى إِذَا فَرَغَ مِنْهُمْ قَامَتِ الرَّحِمُ، فَقَالَتْ: هَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ مِنَ الْقَطِیعَهِ؟ قَالَ: نَعَمْ، أَمَا تَرْضَیْنَ أَنْ أَصِلَ مَنْ وَصَلَکِ، وَأَقْطَعَ مَنْ قَطَعَکِ؟ قَالَتْ: بَلَى، قَالَ: فَذَاکِ لَکِ»[۱]؛ «الله تعالی مخلوقات را آفرید و زمانی که از آفرینش آن‎ها فارغ شد، رحم …

صلۀ رحم باعث زیادشدن عمر و زیادشدن روزی می‌گردد انس بن مالک س روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَنْ أَحَبَّ أَنْ یُبْسَطَ لَهُ فِی رِزْقِهِ، وَیُنْسَأَ لَهُ فِی أَثَرِهِ، فَلْیَصِلْ رَحِمَهُ»[۱]؛ «کسی که دوست دارد روزی‌اش فراوان [و با برکت] شود و عمرش طولانی [و با برکت] گردد، باید که با خویشاوندانش رابطه داشته باشد.» علما در …

صلۀ رحم نشانۀ ایمان به الله و روز آخرت است ابوهریره س روایت نموده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالیَوْمِ الآخِرِ فَلْیُکْرِمْ ضَیْفَهُ، وَمَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالیَوْمِ الآخِرِ فَلْیَصِلْ رَحِمَهُ»[۱]؛ «هر کس که ایمان به الله و روز آخرت دارد، باید که مهمانش را گرامی بدارد و کسی که باور به الله متعال و روز …

سمع و طاعه و ذکر بعضی از واجبات و حقوق امام (۲) از حذیفه بن الیمان آمده که گفت: «کَانَ النَّاسُ یَسْأَلُونَ رَسُولَ الله ص عَنِ الْخَیْرِ وَکُنْتُ أَسْأَلُهُ عَنِ الشَّرِّ مَخَافَهَ أَنْ یُدْرِکَنِی، فَقُلْتُ: یَا رسول الله، إِنَّا کُنَّا فِی جَاهِلِیَّهٍ وَشَرٍّ فَجَاءَنَا اللَّهُ بِهَذَا الْخَیْرِ، فَهَلْ بَعْدَ هَذَا الْخَیْرِ مِنْ شَرٍّ؟ قَالَ: «نَعَمْ». قُلْتُ: وَهَلْ بَعْدَ ذَلِکَ الشَّرِّ …

پیشگفتار در سمع و طاعه و ذکر بعضی از واجبات و حقوق امام (۱) الله تعالی می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَطِیعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِی ٱلۡأَمۡرِ مِنکُمۡ﴾ [النساء: ۵۹] «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! اطاعت کنید الله را، و اطاعت کنید پیامبر، و صاحبان امر تان را». ابو هریره از پیامبر ص روایت کرده است که گفت: «مَنْ أَطَاعَنِی فَقَدْ أَطَاعَ …

حکم شکستن بیعت نصوص بسیاری در وجوب وفاء به عهد و بیعت با امام و تحریم شکستن آن مگر اینکه کفر آشکاری ببینیم، وارد شده است و اینکه آن، امر خطرناک و گناهی از بزرگترین گناهان است، الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَأَوۡفُواْ بِٱلۡعَهۡدِۖ إِنَّ ٱلۡعَهۡدَ کَانَ مَسۡ‍ُٔولٗا٣۴﴾ [الإسراء: ۳۴] «و به عهد (خویش) وفا کنید، بی‌گمان از عهد سؤال می‌شود». و …

معنای بیعت بیعت مصدر فلانی به خلیفه بیعت داد، و معنایش عقد و عهد بستن است، علامه ابن منظور می‌گوید: «و بیعت… عبارت است از معاقده و معاهده، انگار اینکه هر یکی از آنان آنچه که نزدش است را به صاحبش می‌فروشد، و خالصانه نفس خود را و اطاعت ورزی‌اش و دخیل امرش را به او عطا کرده است».([۱]) و …

نمونه‎هایی از اجرای مشورت در سیرۀ پیامبر در سیرۀ نبوی، نمونه‌های بسیاری از مشورت وجود دارد. رسول الله صلی الله علیه وسلم هرگاه در کاری نیاز به مشاوره داشتند، با یاران خویش گفتگو و مشورت نموده و آرای آنان را بررسی می‌کردند تا فرمان پروردگارشان را اجرا و پذیرفته باشند که می‌فرماید: ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِی ٱلۡأَمۡرِ﴾ [آل‌عمران: ۱۵۹] «و در کارها، …

شرایط دعا (۵) ۵- خوش‌گمانی نسبت به اللهU ابوهریره س روایت نموده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «ادْعُوا اللَّهَ وَأَنْتُمْ مُوقِنُونَ بِالإِجَابَهِ»[۱]؛ «در حالی از الله تعالی بخواهید که یقین دارید اجابت می‌شود.» جابر س نقل می‌کند که سه [روز] پیش از وفات رسول الله صلی الله علیه وسلم، از ایشان شنیدم که: «لَا یَمُوتَنَّ أَحَدُکُمْ إِلَّا وَهُوَ یُحْسِنُ الظَّنَّ …

شرایط دعا (۴) درخواست خیر برای اینکه دعا مورد پذیرش الله تعالی قرار گیرد، لازم است که دعای خیر شود، نه درخواست گناه یا قطع صلۀ رحم. پیامبر ج فرمودند: «لَا یَزَالُ یُسْتَجَابُ لِلْعَبْدِ، مَا لَمْ یَدْعُ بِإِثْمٍ أَوْ قَطِیعَهِ رَحِمٍ»[۱]؛ «همواره دعای بنده اجابت می‌شود تا زمانی که درخواست گناه یا قطع صلۀ رحم نکند.» [۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: …

الله متعال به سبب توبۀ انسان خوشحال می‌شود هیچ یک از عبادات به اندازۀ توبه در نزد الله متعال، ارزش و اعتبار ندارد و به همین علّت، پروردگار جهان بر اثر توبۀ بنده‌اش زمانی که به سوی او رجوع می‌کند، بسیار خوشحال می‌شود، چنانکه پیامبر ج این حالت را تشبیه نمودند به خوشحالی فردی که مرکبش را در بیابانی برهوت گم …

الله متعال دستش را در شب می‌گشاید تا گنهکار در روز توبه نماید و در روز دستش را باز می‌کند تا گنهکار در شب، رجوع کند. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ یَبْسُطُ یَدَهُ بِاللَّیْلِ لِیَتُوبَ مُسِیءُ النَّهَارِ، وَیَبْسُطُ یَدَهُ بِالنَّهَارِ لِیَتُوبَ مُسِیءُ اللَّیْلِ، حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا»[۱]؛ «بدون تردید الله دستش را در شب می‌گشاید …

ادلّۀ حدیثی درباره دابه الأرض احادیث فراوانی در این باره وجود دارد. علاوه بر روایاتی که قبلاً بیان شد، در صحیح مسلم، از ابوهریره  نقل شده که رسول الله  فرمودند: «ثَلَاثٌ إِذَا خَرَجْنَ لَا یَنْفَعُ نَفْسًا إِیمَانها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ، أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمَانها خَیْرًا: طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، وَالدَّجَّالُ، وَدَابَّهُ الْأَرْضِ»[۱]؛ «سه [نشانه] هستند که وقتی آشکار …

هلاکت و نابودی یأجوج و مأجوج آنان پس از کشته‌شدن دجّال به دست عیسی علیه السلام و بر اثر دعای سیّدنا عیسی هلاک و نابود می‌گردند، چنانکه در آن حدیث طولانی منقول از نواس بن سمعان رضی الله عنه آمده است: «إِذْ أَوْحَى اللهُ إِلَى عِیسَى: إِنِّی قَدْ أَخْرَجْتُ عِبَادًا لِی، لَا یَدَانِ لِأَحَدٍ بِقِتَالِهِمْ، فَحَرِّزْ عِبَادِی إِلَى الطُّورِ وَیَبْعَثُ …