اقوال سلف صالح

تیمم در شرایط زیر جایز است: در صورت عدم وجود آب. در صورت بیماری یا زخمی که آب برای آن زیان دارد. سرمای شدید و عدم امکان گرم کردن آب و ترس از بیماری و زیان. در صورت ترس از تشنگی و کمبود آب برای آشامیدن خود یا دیگران.

نخست: تیمم از ویژگی‌های امت اسلام است که جایگزین وضو و غسل با آب می‌باشد. تیمم به معنای عبادت خداوند با روی آوردن به خاک پاک برای مسح صورت و دو کف (از انگشتان تا مچ دست) با آن است.

روش غسل غسل دو روش دارد: نخست: غسل کامل؛ به این صورت که نخست به قصد رفع حَدَث اکبر «بسم الله» بگوید، سپس سه بار دستانش را تا مچ بشوید، سپس استنجا کند، سپس وضو بگیرد ـ به جز پاهایش که می‌تواند همراه وضو یا در پایان غسل آن را بشوید ـ سپس سر خود را به همراه گوش‌هایش سه …

چه چیزهایی غسل را واجب می‌کند؟ جنابت: که شامل جماع یعنی به هم رسیدن دو ختنه گاه([۱]) است، حتی اگر انزال صورت نگیرد. [و همچنین در صورت انزال]. انزال یعنی خارج شدن منی به صورت فشار همراه با لذت، چه در خواب و چه در بیداری توسط مرد یا زن. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَإِن کُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْ﴾ [المائده: ۶]. (و …

نخست: خُف چیست؟ خف یا موزه نوعی پاپوش است که معمولا از چرم ساخته می‌شود، و حکم پاپوش‌های کتانی و پشمی (جوراب) و انواع دیگر نیز مانند آن است. دوم: دلیل مشروع بودن مسح بر خُف نصوص دال بر این حکم به طور متواتر در سنت آمده است، از جمله حدیث عبدالله بن عمر از سعد بن ابی وقاص از …

نخست: کسی که یقین دارد وضو گرفته اما شک دارد که وضویش باطل شد یا نه، به یقین خود عمل می‌کند یعنی وضو دارد. دوم: کسی که یقین دارد بی‌وضو شده، اما شک دارد که پس از آن وضو گرفته یا نه، به یقین خود عمل می‌کند، یعنی خود را بی‌وضو به حساب می‌آورد و وضو می‌گیرد. سوم: ادرار و …

۱- آنچه از دو راه پس و پیش خارج شود مانند ادرار و مدفوع و باد. ۲- از بین رفتن عقل با بیهوشی یا مستی یا دیوانگی. ۳- خوابی که باعث از بین رفتن احساس شود. ۴- لمس آلت تناسلی با کف دست و انگشتان از روی شهوت. ۵- مرتد شدن از اسلام. ۶- خوردن گوشت شتر. ۷- لمس زن …

وضو دو روش دارد: نخست: حداقل وضو؛ به این صورت که نیت وضو نماید و بسم الله بگوید، سپس آب در دهان و بینی زند و صورت خود را بشوید، سپس دستان خود را تا آرنج بشوید و سر خود را همراه با گوش‌هایش مسح کند، سپس پاهای خود را تا کعبین (دو قوزک پا) بشوید و هر یک از …

  وضو در مکان نجس که ترس رسیدن نجاست به بدن و لباسش رود. شستن اعضا بیش از سه بار. اسراف در مصرف آب. ترک یک سنت یا بیشتر از سنت‌های وضو.

۱- مسواک ۲- گفتن بسم الله در آغاز وضو ۳- سه بار شستن دو کف دست (تا مچ)، قبل از وضو. اما اگر از خواب بیدار شده است واجب است که پیش از وضو دو دوست خود را [تا مچ] بشوید، زیرا پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرماید: «هر گاه کسی از شما از خواب بیدار شد …

شش کار در وضو فرض است: یک بار شستن صورت از بالای پیشانی تا پایین چانه، و از گوش تا گوش، زیرا خداوند متعال می‌فرماید: ﴿فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَکُمۡ﴾ (پس صورت‌های خود را بشویید). مضمضه (آب در دهان زدن) و اِستِنشاق (آب در بینی زدن) نیز جزو شستن صورت است زیرا دهان و بینی جزو چهره است و پیامبر خدا ـ صلی …

وضو فضایل بس بزرگی دارد که به برخی از آن اشاره می‌کنیم. خداوند متعال در بیان فضیلت وضو می‌فرماید: ﴿مَا یُرِیدُ ٱللَّهُ لِیَجۡعَلَ عَلَیۡکُم مِّنۡ حَرَجٖ وَلَٰکِن یُرِیدُ لِیُطَهِّرَکُمۡ وَلِیُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَیۡکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُونَ ۶﴾ [المائده: ۶]. (الله نمی‌خواهد شما را به تنگ آورد و به مشقت اندازد و بلکه می‌خواهد شما را پاکیزه دارد و نعمت خود را بر …

پیش از نماز واجب است که شخص از حَدَث اکبر([۱]) و حَدَث اصغر([۲]) پاک باشد. حدث اکبر با غسل از بین می‌رود و حدث اصغر با وضو، و در صورت نبودن آب یا زیانمند بودن آن به جای وضو و غسل می‌توان تیمم کرد. معنای وضو: وضو یعنی استفاده از آب در چهار عضو (صورت، دو دوست، سر و دو …

نخست: پیش از قضای حاجت برای قضای حاجت، جایی را برگزیند که دور از چشمان مردم باشد. چیزی را که حاوی ذکر خداوند است با خود به دستشویی نبرد. با پای چپ وارد شود. هنگام وارد شدن به دستشویی بگوید: «بسمِ الله، اللهم إنی أعوذُ بک مِن الخُبْثِ، والخبائثِ». لباس خود را [در صحرا و محیط باز] برای پوشیده ماندن …

حکم آن: طهارت بر اساس قرآن و سنت واجب است. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَإِن کُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْ﴾ [المائده: ۶]. (و اگر جنب هستید خود را پاک کنید). و می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِینَ وَیُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِینَ ٢٢٢﴾ [البقره: ۲۲۲]. (همانا الله توبه‌کاران و پاکیزگان را دوست می‌دارد). و رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرماید: «پاکیزگی کلید نماز است».([۱]) …

انواع عبادت عبادت انواع بسیاری دارد، از جمله: دعا و ترس و امید و توکل و رغبت (اشتیاق) و رهبَت (هراس) و قربانی و نذر و رکوع و سجود و طواف و سوگند و خشیت و خشوع و استعانت و استغاثه و دیگر انواع… غالب سوره‌های قرآن، و بلکه همۀ آن برای اثبات این امر و دعوت به آن نازل …

اصولی که عبادت بر آن بنا می‌شود اصولی که عبادت بر پایۀ آن گذاشته می‌شود دو اصل است: نخست: محبت کامل. دوم: فروتنی کامل. هیچ عبادتی تنها با یکی از این دو سودمند نخواهد بود. به همین سبب یکی از سلف می‌گوید: هر کس الله را تنها بر اساس محبت، عبادت کند زندیق است، و هر کس او را بر …

شروط عبادت([۱]) عزم و ارادۀ صادقانه: این شرطِ وجود عبادت است (یعنی بدون آن عبادتی انجام نمی‌شود)، و معنای آن ترک تنبلی و پشت گوش انداختن، و تلاش در راه یکی شدن گفتار و کردار است. خدای متعال می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفۡعَلُونَ ٢ کَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ أَن تَقُولُواْ مَا لَا تَفۡعَلُونَ ٣﴾ [الصف: ۲-۳]. …

خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِیَعۡبُدُونِ ۵۶﴾ [الذاریات: ۵۶]. (و جن و انس را نیافریدم جز برای آنکه مرا عبادت کنند). کسی که در این آیۀ عظیم، نیک بنگرد می‌بیند که این آیه هدف بزرگِ خلقت را بیان کرده که همان تحقیق عبودیت برای خداوند متعال در زمین است. این وظیفۀ بزرگی است که هر کس انجامش …

معنای «لا اله الا الله» چنانکه از نصوص کتاب و سنت فهمیده می‌شود چنین است: «معبودی به حق نیست جز الله». بر اساس این تعریف، در این سخن نفی و اثبات را یکجا کرده‌ایم؛ منظور از نفی، نفی شایستگی عبادت برای هر کس دیگری جز خداوند متعال و اثبات عبادت تنها برای خدای عزوجل است. یعنی خداوند متعال همانطور که …

هر که توحید را محقق سازد بدون حساب و عذاب وارد بهشت می‌شود. توحید سبب آمرزش و بخشش گناهان است. توحید مانع از جاودان ماندن در آتش است. توحید برای صاحب خود هدایت و امنیت کامل در دنیا و آخرت را به ارمغان می‌آورد. پذیرش همۀ اعمال و گفتارها به توحید بستگی دارد. توحید باعث آسان شدن سختی‌ها و دردهای …

توحید اسماء و صفات معنای توحید اسماء و صفات این است که الله را به نام و صفتی بخوانیم که خود بر خود نهاده، یا پیامبرش ـ صلی الله علیه وسلم ـ وی را به آن نام و صفت خوانده، و آن را دستخوش تحریف و تأویل نکنیم و به بیان چگونگی صفات یا تمثیل آن نپردازیم. دلیل ایمان به …

ابن قیم رحکه الله: برای دل‌ها، چیزی محبوب‌تر، دوست داشتنی‌تر از آفریدگار و ایجادکنندۀ آن وجود ندارد. اوست که إله، معبود، یاور، مولا، پروردگار، مدبّر و گرداننده، روزی دهنده، میراننده و زنده کنندۀ دلهاست. بنابراین، محبّتش، نعیم نفوس و حیات جانها و شادمانی روانها و نیروی دلها و فروغ اندیشه‌ها و روشنی دیده‌گان و سازندۀ درونی آدمیان‌ست.. دلهای سلیم و …

توحید الوهیت([۱]) یعنی خدا را به یگانگى بپرستید، وهیچ چیز را با او در عبادت شریک نگردانید. بنابراین دعا و قربانی و نذر و نماز و ترس و امید و توکل و یاری خواستن و دیگر انواع عبادات را باید تنها برای پروردگار ـ سبحانه و تعالی ـ قرار داد. هر کس هر کدام از این عبادات را برای غیر …

توحید ربوبیت یعنی یگانه دانستن خدا در کارهای وی از جمله آفرینش و روزی دادن و تدبیر و زنده گرداندن و میراندن و رستاخیز و دیگر کارهای مخصوص وی. بنابراین الله خالق و رازق و زنده کننده و میراننده است که امور جهان را تدبیر می‌کند و باران را فرو می‌فرستد. مشرکان به این توحید اقرار داشتند اما این اقرار …

توحید بر دو نوع است: ۱- توحید علم و اعتقاد که به آن توحید علمی گویند و به اخبار و شناخت پروردگار مربوط است و سورۀ ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١﴾ بیانگر آن است. این توحید، توحیدِ ربوبیت و توحید اسماء و صفات را در بر می‌گیرد. ۲- توحید اراده و قصد: که به آن توحید عبادت یا توحید الوهیت …

اسلام در لغت به معنای تسلیم بودن و گردن نهادن است، اما در شرع، اعمال ظاهری را اسلام می‌گویند، و به معنای تسلیم شدن در برابر خداوند به وسیله‌ی توحید و گردن نهادن در برابر او با طاعات و پاک بودن از شرک است. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِینٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ﴾ [النساء: ۱۲۵]. (و دین چه کسی …

 علمی است که به صفات جلال و کمالی که برای خداوند واجب است و آنچه شایستۀ الله نیست و در حق وی غیر ممکن است می‌پردازد، و همچنین کارهایی که شایستۀ الله است، و آنچه در حق الله واجب است از جمله اخلاص در عبادت و ادای حق او با گردن نهادن به دستورات و دوری از منهیات وی، و …

پنجم: چگونه از سحر در امان بمانم؟([۱]) محقق ساختن توحید خالص برای خداوند متعال و خالی کردن قلب از وابستگی به هر کس جز الله متعال، و همینطور دوری از انواع شرک و اجتناب از گناهان بزرگ و کوچک. این‌ها به اذن خداوند تاثیر بسیاری در دور ساختن ساحران دارد. اخلاص نیت. محقق ساختن اخلاص راهِ رهایی از شیطان است. …

چهارم: حکم جادو و جادوگران حکم سحر: خداوند متعال در کتابِ خود، حکم آموزندۀ سحر را کفر دانسته و فرموده است: ﴿وَمَا یُعَلِّمَانِ مِنۡ أَحَدٍ حَتَّىٰ یَقُولَآ إِنَّمَا نَحۡنُ فِتۡنَهٞ فَلَا تَکۡفُرۡۖ﴾ [البقره: ۱۰۲]. (و آن دو به هیچکس [جادوگری] را یاد نمی‌دادند مگر آنکه می‌گفتند: همانا ما آزمایشی هستیم، پس کفر نورز). بنابراین، آموزش جادوگری ـ به هر نیتی …

سوم: زیان سحر برای فرد و جامعه زیان سحر برای انسان: سحر بر زندگی دینی و دنیوی انسان تاثیر می‌گذارد به طوری که وی را به ترک طاعت پروردگار و سرکشی از فرمان وی وا می‌دارد. شخص به سبب سحر به نزد ساحران و جادوگران می‌رود تا برای شفای وی راه حلی ارائه دهند و در نتیجه گرفتار شرک می‌شود. …

سحر و جادوگری([۱]) نخست: حقیقت سحر سحر حقیقت دارد و وقوع آن به تحقیق ثابت شده است و اگر حقیقت نداشت نهی و تهدید به انجام آن در شرع وارد نمی‌شود و شریعت خبر از مجازات دنیوی و اخروی فاعل آن نمی‌داد و همینطور امر به استعاذۀ از آن نمی‌کرد. خداوند متعال از وجود سحر در دوران فرعون خبر داده …

نفاق اصغر منظور از نفاق اصغر همان نفاق عملی است که جنایتی بزرگ و گناهی عظیم است که از گناهان کبیره به شمار می‌آید، اما صاحب خود را از اسلام خارج نمی‌کند. برخی از نمونه‌های نفاق اصغر دروغ. پیمان شکنی. خیانت. خلف وعده. فجور([۱]) در دشمنی. دلیل آن سخن رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ که: «نشانۀ منافق …

معنای نفاق نفاق آشکار کردن نیکی و پنهان کردن شر است، یعنی آنکه شخص در ظاهر خود را مؤمن نشان دهد و کفرِ خود را پنهان کند. سورۀ توبه که «فاضحه» یعنی «رسواگر» نیز نامیده می‌شود در بیان کارهای منافقان و هشدار مؤمنان نسبت به شرِ آنان و خباثت و دشمنی پنهانشان نازل شده است. انواع نفاق: نفاق به دو …

زیارت بدعت آمیز منظور زیارتی است که بر غیر سنت و راه و روش پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ باشد. مثلا شخصی به هدف دعا و نماز یا اعتکاف یا توسل به جاه و منزلت مردگان به زیارت آنان برود. [توسل بدعت آمیز] چنین است که شخص به جاه و منزلت شخص مرده یا غایب یا حاضر توسل …

خداوند متعال برای آنکه بندگانش آمادۀ دیدار وی شوند و همینطور برای آنکه سختی‌هایی که در دنیا با آن روبرو می‌شوند برایشان آسان گردد، زیارت قبور را برای آنان مشروع گردانده است. اما از سوی دیگر برای آنان بیان داشته که برخی از انواع زیارت مشروع نیست. اما زیارتی که مشروع است کدام است؟ زیارت غیر مشروع چیست؟ زیارت قبور …

امام ابن قـــیم رحمــه الله میفــرمایـد: اگر شــب قــــدر در سال ، یک شـــب بود سال را کامـل قـیام مى نمـودم تا درکـش کنم. حال چه فـکر می کنید که در ده شـب قرار دارد. [ بدائــــع الفـــــواید ج١/ص۵۵]

شرک اصغر به دو بخش تقسیم می‌شود: شرک آشکار. شرک پنهان. نخست: شرک آشکار این نوع شرک دو بخش دارد: شرک در کردار و شرک در گفتار. شرک در کردار: مانند پوشیدن تعویذ و ریسمان و آویزان کردن تمیمه و هیکل و طلسم برای دوری از چشم زخم یا آسیب جن و بیماری و یا مصیبت و حادثه. این نوعی …

شرک اکبر: مرتکب خود را در آتش جهنم جاودانه می‌کند همۀ اعمال نیک را از بین می‌برد جان و مال صاحبش بی‌ارزش می‌شود خداوند او را نمی‌آمرزد مگر با توبۀ پیش از مرگ صاحب خود را در آتش جاودانه نمی‌کند شرک اصغر: اعمال نیک را به طور کامل از بین نمی‌برد خون و مال صاحبش حلال نیست صاحبش تحت مشیئت …

خطر شرک اصغر مرتکب شرک اصغر در آتش جهنم جاودانه نمی‌شود اما در معرض وعید پروردگار است و خطر بزرگی صاحبِ آن را تهدید می‌کند که نباید آن را دست کم گرفت. چه بسیارند کسانی که مدعی علم‌اند و مرتکب این نوع شرک می‌شوند تا چه رسد به مردم عادی، و چه بسا صاحبِ خود را به سوی شرک اکبر …

ابوھریره میگوید: (ھوبره «نوعی پرنده» از ظلم ستمگر در لانه اش میمیرد) مجاھد میگوید: (زمانی که باران قطع شود و خشکسالی باشد چھارپایان آدمھای گناھکار را نفرین میکنند، و میگویند این بخاطر شومی گناه انسان است) عکرمه میگوید: (حیوانات و حشرات حتی سوسک و عقربھا میگویند: بخاطر گناه انسانھا از باران منع شده ایم)(۱) انس بن مالک میگوید: (سوسمار در …

شرک اصغر و انواع آن: شرک اصغر شرکی است که در نصوص شریعت (کتاب و سنت) از آن به لفظ شرک نام برده شده اما به حد شرک اکبر نمی‌رسد. انواع شرک اصغر سوگند خوردن به غیر الله، و ریای اندک، و گفتن اینکه: «هر چه خدا و تو بخواهی» یا گفتن: «اگر خدا و فلانی نبودند…» و طلب علم …

انواع شرک اکبر شرکِ عبادت: یعنی انجام یکی از عبادات برای غیر الله، مانند دعا و نذر و ذبح و دیگر عباداتی که یاد شد. شرک محبت: یعنی انسان کسانی را همسان الله دوست بدارد، چنانکه الله متعال می‌فرماید: ﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن یَتَّخِذُ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَندَادٗا یُحِبُّونَهُمۡ کَحُبِّ ٱللَّهِ﴾ [البقره: ۱۶۵]. (و از مردم کسانی هستند که در برابر …

خطر شرک اکبر بر صاحبِ آن: شرک اکبر تنها با توبه آمرزیده می‌شود، و اگر مرتکبِ آن [بدون توبه] به دیدار خداوند برود، در آتش جاودانه خواهد بود. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَغۡفِرُ أَن یُشۡرَکَ بِهِۦ وَیَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِکَ لِمَن یَشَآءُۚ وَمَن یُشۡرِکۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِیمًا ۴٨﴾ [النساء: ۴۸]. (مسلما الله این را که به …

تعریفِ شرک اکبر: همسان قرار دادن برای خداوند متعال در ربوبیت یا الوهیت، یا نام‌ها وصفات وی.([۱]) همچنین در تعریف آن گفته شده: [شرک اکبر] یعنی آنکه برای الله همسانی قرار داده شود که همانند خدا فرا خوانده شود یا همانند خدا از وی بترسند یا مانند خدا دوستش داشته باشند، یا یکی از انواع عبادت را برای وی قرار …