اقوال سلف صالح

ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺭﺿﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ： ﺍﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍ می دهد؛ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺷﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺷﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ؛ ﻟﯿﮑﻦ ” ﺍﯾﻤﺎﻥ” ﺭﺍ نمی دهد، ﺟﺰ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﻭستشان ﺩﺍﺭﺩ. ﭘﺲ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﻟﻠﻪ ، ﺑﻨﺪﻩ ﺍﯼ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﺪﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻭﯼ “ﺍﯾﻤﺎﻥ” ﺭﺍ ﻋﻄﺎﺀ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ. [ﻣﺼﻨﻒ ﺍﺑﻦ ﺍﺑﯽ ﺷﯿﺒﻪ ۷/۱۰۵ …

فضیل بن عیاض رحمه الله： داخل شدن در دنیا آسان است، رهایی از آن سخت است. [موسوعه ابن أبی الدنیا: (۱۱۵/۵) ]

حافظ ابن حنان رحمه الله： هیچ فرد متکبری را ندیدم که الله متعال، بخاطر این کارش (تکبرش) او را با فردی بالاتر از خویش ذلت ندهد. [ روضهالعقلاء، ص ۹۳ ]

ابو الأعلى مودودى رحمه الله： حال مسلمان امروزى این است؛ چیزى که در اسلام آسان به نظر مى رسد، آن را با خوشحالى هرچه تمامتر قبول مى کنند! اما در جایى که معرکه اى میان کفر و اسلام رخ مى دهد، از همان جا روى خود را بر مى گردانند! حتى مدعیان بزرگ اسلام نیز این ضعف را دارند! آنها …

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： هر کس مانع نفع رساندن یا پیروزی فردی شود، و خیال کند که وی را بخاطر الله متعال دوست می دارد، بداند که این از حیله های خودش و دوروئی و نفاق در گفتارش است. [ مجموع الفتاوی ۱۰/۶۱۰ ]

امام ابن القیم رحمه الله تعالی： پس همانا پیروی کردن از هوای نفس سبب کور شدن قلب میگردد ، پس به طوری که بین سنت وبدعت تشخیص  نمی دهد، و یا اینکه قلب را واژگون می سازد به طوری که بدعت را سنت می پندارد و سنت را بدعت. [ الفوائد ١۵٧ ]

حسن بصری رحمه الله می‌گوید: «انسان از این دنیا بیرون نمی‌رود مگر با سه حسرت: از آنچه جمع‌آوری کرد سیر نشد، به آنچه آرزو داشت دست نیافت، و برای جایی که می‌رود توشه‌ی مناسب فراهم نساخت» [سیر السلف]

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: به خاطر اهمیت صحت و سلامتی قلب است که خداوند در جای جای قرآن در مورد حیات و درخشش قلب و همچنین در مورد مرگ و ظلمت قلب، سخن به میان آورده و فرموده است: { لِّیُنذِرَ مَن کَانَ حَیّٗا وَیَحِقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَى ٱلۡکَٰافِرِینَ ٧٠} [یس: ۷۰]. «تا افراد زنده و بیداردل را …

امام سفارینی رحمه الله  تعالی: « از جمله غیرت‌های پسندیده، حفظ زن از اختلاط با مردان است». [غذاء الألباب؛ ۲/۴۰۰]

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: کسی که در قلبش بیماری شهوت باشد و از نگاه به چهره‌های زیبا متلذذ بشود، هر گاه مطلوب مورد نظرش را پیدا کند، بیماری‌اش عود پیدا می‌نماید و در طلب و بدست آوردن مطلوب برمی آید. بر خلاف کسیکه از رسیدن به مطلوب مورد نظر دستش کوتاه باشد که نهایتاً ناامیدی، به تدریج …

قال ابن القیم رحمه الله تعالی： «الصبر عن الشهوه أسهل من الصبر على ما توجبه الشهوه». [«الفوائد» (ص : ۱۸۲)] امام ابن قیم رحمه الله فرمودند： «صبر کردن در برابر شهوت آسان تر است از صبر کردن در برابر عقوبتهای شهوت».

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: خداوند می‌فرماید : ﴿ لِّیَجۡعَلَ مَا یُلۡقِی ٱلشَّیۡطَٰنُ فِتۡنَهٗ لِّلَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٞ﴾ [الحج: ۵۳]. «‌این وسوسه‌های شیطانی بدان خاطر است که خداوند می‌خواهد آنها را آزمایش کسانی سازد که در دل‌هایشان بیماری است». خداوند شبهات شیطانی را مایه‌ی امتحان و آزمایش دل‌های مریض قرار داده ولی دل‌های سخت و از نوع سنگ‌، …

امام ابن القیم رحمه الله تعالی: «قلب اگر بیمار باشد، کوچک‌ترین شُبهه یا شهوت آن را آزار خواهد داد» [ إغاثه اللهفان : ۱۸/۱]

امام مالک رحمه الله تعالی می فرماید: بر توست مجالست با افرادی که؛ گفتارشان، بر علم و دانشت بیفزاید، و کردارشان، تو را به سوی آخرت دعوت دهد؛ و بر توست دوری از افرادی که؛ با گفتارشان، تو را معطل کنند و با کارهایشان، تو را به دنیا سرگرم کنند. [ ترتیب المدارک ]

سلف صالح ما بر این مسئله بسیار حساس بودند و سعی داشتند که از اهل فسق و بدعت دوری کنند، و بیشترین برائت را از آنها داشتند. شایسته است که ما نیز در برخورد با اهل بدعت و گمراهان همین برخورد را داشته باشیم تا دین و اخلاق خود را از آفت محفوظ کرده باشیم. غالب قطان گفت: مالک بن …

ابن تمیم رحمه الله تعالی ： « هجران أهل البدع کافرهم و فاسقهم و المتظاهرین بالمعاصی، و ترک السّلام علیهم فرض کفایه، و مکروه لسائر النّاس، ولا یسلّم أحد علی فاسق معلن، و لا مبتدع معلن داعیه». «ترک و دور شدن و سلام نکردن از اهل بدعت چه کافر یا فاسق یا کسانی که آشکارا گناه می کنند، فرض کفایی …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: عمل صالح از عدالت ذاتی سرچشمه می‌گیرد و ثمره‌ی کلیه‌ی اعما‌ل انسان چه خیر و چه شر به خودش بر می‌گردد، خداوند می‌فرماید: ﴿لَهَا مَا کَسَبَتۡ وَعَلَیۡهَا مَا ٱکۡتَسَبَتۡۗ﴾ [البقره: ۲۸۶]. انسان هر کار نیکی که انجام دهد برای خود انجام داده و هر کار بدی که بکند به زیان خود کرده است. …

امام شاطبی رحمه الله تعالی: نظر و دیدگاهی که با سنت رسول الله ﷺ در تعارض باشد، همانا بدعت و گمراهی خواهد بود. [ الاعتصام ۲/۳۳۵ ]

امام بربهاری رحمه الله تعالی: پس با جماعت بودن و عدم تفرق، رعایت سنت است؛ پس کسی که از جماعت رویگردان شود و از آن جدا گردد، پس یوغ اسلام را از گردنش خارج کرده، پس گمراه و گمراه کننده است. [ شرح السنه ]

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: عمل کردن به سنت (و تشویق نمودن به آن) و نهی و تحذیر نمودن از بدعت ها، همان امر به معروف و نهی از منکر است، و آن از برترین کارهای صالح است؛ پس لازم است خالصانه برای الله سبحانه و تعالی صورت گیرد و مطابق دستورات شرع باشد. [منهاج السنه النبویه فی …

قتاده رحمه الله تعالی : قرآن شما را به بیماری‌تان و شفای آن راهنمایی می‌کند؛ درد شما گناهانتان است و درمانتان استغفار. [شعب الایمان ٩/ ٣۴٧]

امام ابن القیم رحمه الله تعالی: «هدایت و یکتاپرستی از بزرگ‌ترین اسباب فراخی سینه، و شرک و گمراهی از بزرگ‌ترین اسباب تنگی و سختی سینه است». [زاد المعاد؛ ۲/۲۳]

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: تکبر و حسادت دو بیماری هستند که باعث هلاک شدن اولین ها و آخرین ها شده، و این دو از بزرگترین گناهانی ست که در آن نافرمانی الله می شود. و ابتدای آن تکبر ابلیس و حسادت آدم – علیه السلام – بود. [جامع الرسائل ۱/۲۳۳]

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: حسد نیز از بیماریهای قلب است؛ حسد یعنی کینه توزی نسبت به کسی و خواستار از بین رفتن نعمت‌هایی که شامل حال وی شده است. بعضی گفته‌اند حسد به همان رنجی می‌گویند که شخص، هنگام با‌خبر شدن از حال کسی که وضعش خوب شده است، می‌برد. همچنین گفته‌اند‌: حسد یعنی آرزوی زوال نعمت …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: حسد بر دو نوع است؛ ۱- ناراحتی و رنجور شدن بخاطر نعمتی که نصیب کسی شده است. این حسد، مذموم و ناپسند می‌باشد. در اینصورت حاسد از محسود بدش می‌آید و همواره با دیدن او دچار ناراحتى و اذیت می‌گردد و این به صورت بیماری در قلبش می‌ماند و اگر ببیند که آن …

امام ابن القیم رحمه الله : گناه به منزله‌ی نوشیدن سم است، توبه پادزهر و داروی آن است، و طاعت به منزله‌ی سلامتی و عافیت است. [مدارج السالکین ۱/ ۲۲۲]

امام ابن القیم رحمه الله تعالی: «بنده پروردگاری دارد که دیدارش خواهد کرد، و خانه‌ای دارد که ساکنش خواهد شد. بنابراین شایسته است پیش از دیدار ، پروردگارش را خشنود سازد و پیش از جابجایی ، خانه‌اش را آباد کند». [الفوائد: ۳۱]

ابن جوزی رحمه الله تعالی: «چه ابله است کسی که نمی‌داند مرگش کی فرا می‌رسد، اما با این وجود برای روبرو شدن با آن آماده نمی‌شود!» [صید الخاطر]

یحیی بن معاذ رحمه الله: «توبه‌کننده افتخاری دارد که هیچ‌ افتخاری با آن برابری نمی‌کند: الله متعال از توبه‌اش شادمان شده است». [حلیه الأولیاء ۱۰/۵۹]

على ابن ابیطالب رضى الله عنه: دنیا در حال رفتن و پشت کردن، و آخرت در حال آمدن و روی آوردن است، و هر یک از آنان را اهل و ساکنانی است، تلاش کنید از اهل آخرت باشید و به دنیا دل نبندید و از اهل آن مباشید، زیرا امروز روز تلاش بدون محاسبه و فردا روز محاسبه است و …

سفیان ثوری رحمه الله : «اگر تصمیم به انجام کاری از امور آخرت گرفتی کمر همت ببند و پیش از آنکه شیطان میان تو و آن فاصله اندازد به سویش بشتاب» [حلیه الأولیاء ۷/ ۸۳]

امام نووی رحمه الله می‌گوید: «احسان یعنی نیکی به کسی که در حق تو بدی کرده است، وگرنه خوبی کردن به کسی که در حق تو خوبی کرده تجارت است!» [مرقاه المفاتیح]

گرمای هوا از زمان ثبت درجه‌ی حرارت در تاریخ بی‌سابقه است. این روزها با خود آب بسته بندی شده (آب‌های معدنی) داشته باشید و به زحمتکشانی که در این دما زیر آفتاب کار می‌کنند بدهید. همینطور می‌توانید در حیاط خانه یا پشت پنجره برای پرندگان آب بگذارید. همچنین گذاشتن آب در جاهای مناسب برای سگ‌ها و گربه‌ها اجر بسیار بزرگی …

امام ابن دقیق العید رحمه الله می‌گوید: کلمه‌ای به زبان نیاوردم و کاری انجام ندادم مگر آنکه برایش پاسخی نزد الله آماده کرده‌ام. [فتح المغیث: ۱/ ۹۳]

داستانک شاگرد و استاد استادی با شاگردش از باغی میگذشت…چشمشان به یک کفش کهنه افتاد.شاگرد گفت گمان میکنم این کفشهای کارگرى است که در این باغ کار میکند. بیا با پنهان کردن کفشها عکس العمل کارگر را ببینیم و بعد کفشها را پس بدهیم و کمى شاد شویم ..! استاد گفت چرا براى خنده خود او را ناراحت کنیم؛ بیا …

ﺩﯾﺪﻡ ﺑﭽﻪﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮ، ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﺎﺯﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ… ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻡ ﮔﻔﺘﻢ: ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺯﯼِ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺣﮑﻤﺘﯽ ﺩﺍﺭد، ﺗﺎ ﻏﺮﻭﺏ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩﻡ. ﻏﺮﻭﺏ ﯾﮑﯽیکی ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺭﻓﺘﻨﺪ. ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ خانه‌شان نزدیک ﻣﯿﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩ… ﺩﺭِ ﺧﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺯﺩ…: ﻣﺎﺩﺭ، ﻣﻨﻢ ﺩﺭ ﺭا باز ﮐﻦ! مادر: باز نمی‌کنم! – ﭼﺮﺍ ﻣﺎﺩﺭ؟! چون‌که هرشب دیر میای خانه با لباس‌های کثیف و پاره که هی باید بشورم و …

شخصی به زهیر بن ابی نعیم رحمه الله گفت: آیا مرا نصیحتی می کنید؟ فرمود: آری، مواظب باش که خداوند عمر تو را نگیرد در حالیکه در غفلت هستی. صفه الصفوه ٩/۴

فرق میان کافر و مؤمن در این است که مؤمن، می‌خورد تا زندگی کند اما کافر، زندگی می‌کند تا بخورد؛ زیرا مؤمن مشغول به تکالیف و وظایفی است که بر عهده‌اش گذاشته شده است و در حال تلاش و کوشش در جهاد در راه خداوند است، اما کافر، هیچ هدف و هم و غمی جز تنوع‌طلبی و تغییر در خوشی …

اول: رغبت وتمایل به مسائل دنیوی و حریص بودن در بدست آوردنش. دوم:کم کاری در اعمال نیک و انجام عبادات إنما تحصل الهموم والغموم والأحزان من جهتین : أحدهما : الرغبه فی الدنیا والحرص علیها . والثانی : التقصیر فی أعمال البر والطاعه» عدَّهُ الصَّابِرِینَ وَذَخِیرَهُ الشَّاکِرِینَ لِـ(ابْنِ قَیِّم الْجَوْزِیَّه) ص ۲۱۴

لا تصح لک درجه التواضع حتى تقبل الحق ممن تحب وممن تبغض فتقبله من عدوک ، کما تقبله من ولیّک به درجه و مقام تواضع نمی رسی مگر آن که حرف حق را از آن کس که دوست داری و آن کس که از او متنفر هستی قبول کنی. پس به جایی برسی که به همان گونه که از دوستت …

اتفاقی که گذشته است با غم درست نمی شود بلکه با راضی بودن و شکر گزاری و صبر و ایمان به قضا و قدر درست می شود. و هم چنین بنده برای آن چه که گذشته باید بگوید :قَدَّرَ اللَّهُ وَمَا شَاءَ فَعَل { یعنی: الله اینگونه تقدیر کرده بود و هر آن چه او بخواهد انجام می دهد} و …

غربت اسلام شدت یافته و عالمان کم و سفیهان بسیار شده اند. اوضاع وخیم و مشکلات (منظور انحرافات و بدعت های وارد شده بر دین است) شدید شده است. و فساد در خشکی و دریا به سبب کارهای مردمان ظاهر شده است اما همواره گروهی از رهروان رسول الله صل الله علیه وسلم هستند که بر حق و حقیقت استوارند …

قالَ إبراهیم بن أدهم رحمه اللَّه پرهیزکاری یک امر واجب است، و آن پرهیزکاری در امور حرام است. همچنین پرهیزکاری موجب سلامت است؛ و آن پرهیزکاری در امور شبهه برانگیز است. و از جهتی نیز فضیلت به شمار می رود و آن پرهیزکاری در امور حلال است الزُّهْدُ فَرضٌ ، وَهُوَ الزُّهْدُ فِی الحَرَامِ ، وَزُهْدُ سَلاَمَهٍ ، وَهُوَ الزُّهْدُ …

السُّکُوتُ بِلا قِرَاءَهٍ ولَا ذِکرٍ ولا دُعَاءٍ لَیسَ عِبَادَهً ، وَلَا مَأمُورًا بِهِ ، بَل یَفتَحُ بَابَ الوَسوَسَهِ ، فالإشْتِغَالُ بِذِکرِ اللَّهِ أفضَلُ مِن السُّکُوتِ ،وقِرَاءَهُ القُرآنِ مِن أفضَلِ الخَیرِ سکوت بدون قرائت و ذکر و دعا عبادت نیست و به آن نیز امر نشده است، بلکه درب وسوسه را نیز باز میکند. مشغول شدن به ذکر الله گفتن از …

قالَ الإمَام أبِی فَرَج الجَوزِی کم مِن مُؤمِنٍ بِاللَّه عَزَّ وجَلَّ ، یحتَرِمَهُ عِندَ الخَلوَاتِ = فَیترُک مَا یَشتَهِی حَذرًا مِن عِقَابِّه أو رجَاءً  لِثوَابِّه ، أو إجلالًا لَهُ، فَیکُون بِذلِکَ الفعل کَأنَّهُ= طرَحَ عُودًا هِندیًّا عَلى مَجـمَّـرٍ ، فَیفُوحَ طِیبُّه ، فَیستَنشِقَهُ الخَلائِق ، ولا یَدرُون أیَن هُوَ ؟ چه بسیار مومن به الله عزوجل که در خلوتش حرمت …