سیره صحابه

عمر رضی الله عنه نوحه سرا را می زند . عمر رضی الله عنه در خانه ای صدای کریه شنید با شلاقش وارد خانه شد ضربه ای به سوی ایشان زد تا این که به جای نوحه سرا رسید او را به قدری زد تا روسریش افتاد سپس به غلام خود گفت : وای بر تو نوحه سرا را بزن …

هیچکس نمی‌تواند خود را به صفات فرد یا جمعی متصف کند، مگر این که در میان آنان زندگی نموده و همگام با آنان حرکت کرده باشد. مسلّماً نزدیکترین و آشناترین مردم به حال اصحاب رضی الله عنهم نسل تابعین -رحمهم الله- هستند. به همین دلیل از همه بیشتر تحت تأثیر رفتار ایشان قرار گرفته، و توانسته‌اند ابعاد مختلف شخصیت آنان …

تهمت به عائشه تهمت به پیامبر به حساب می آید، زیرا پیامبر حاضر شد تا آخر عمر با او زندگی کند، و این یک نوع بی غیرتی به حساب می آید که همخواب پیامبر شخص [العیاذبالله] ناپاکی باشد. خداوند به جبرئیل دستور می دهد تا به پیامبر برساند که عائشه همسر او در دنیا و آخرت است. تهمت به حضرت …

تعریف می کنند که عقبه بن عامر رضی الله عنه کاتبی داشت و همسایگان این مرد کاتب شراب می نوشیدند. مرد کاتب روزی به عقبه گفت: همسایگانی دارم که شراب می نوشند، قصد دارم ماموران دولتی را باخبر سازم تا آن ها را دستگیر نمایند. عقبه پاسخ داد: چنان مکن و آنان را پند ده. کاتب گفت: آنان را نهی …

ابن عباس می گوید: در آن اثناء که جنازه ی عمر رضی الله عنه بر تخت گذاشته بود و مردم اطراف آن را گرفته بودند ناگهان متوجه دستی شدم که بر شانه ام قرار گرفت. دیدم علی بن ابی طالب است که بر جنازه ی عمر رضی الله عنه می گرید و می گوید: تو تنها کسی بودی که من …

سلام کرد و گفت: عمر رضی الله عنه خدمت شما سلام دارد و اجازه می خواهد که در کنار دو رفیق خود بیارامد. عائشه رضی الله عنها گفت: دلم می خواست خودم در اینجا دفن شوم، ولی امروز عمر رضی الله عنه را بر خود ترجیح می دهم. وقتی عبدالله نزد پدر برگشت، گفتند: عبدالله آمد. عمر رضی الله عنه …

آن گاه برایش آب و خرما آوردند و همین که آن ها را نوشید از زخم شکمش بیرون آمدند. سپس مقداری شیر نوشید آن ها نیز بیرون شدند و مردم با دیدن این وضعیت دانستند که او خواهد مرد. همه ی ما گرد ایشان جمع شدیم. به پسرش، عبدالله، گفت: ببین چه کسی از من طلبکار است. بعد از این …

بعد از اینکه عبدالرحمان نماز را تمام کرد، عمر رضی الله عنه به ابن عباس گفت: ببین چه کسی مرا کشت. ابن عباس رفت و سراغ قاتل را گرفت و دیری نگذشت آمد و گفت: غلام مغیره است. عمر رضی الله عنه گفت: همان آهنگر؟ ابن عباس گفت: بلی. عمر رضی الله عنه گفت: خدا نابودش کند من در حق …

عمرو بن میمون می گوید: صبح آن روزی که عمر رضی الله عنه ضربه خورد، ایستاده و منتظر اقامه ی نماز بودم. در میان من و ایشان عبدالله بن عباس قرار داشت. معمولاً عمر هنگام اقامه ی نماز از میان صفها می گذشت و می گفت: برابر بایستید و صفهایتان را راست بگیرید. آن گاه جلو می شد و نماز …

بسیاری از صحابه رضوان الله علیهم کار می‌کردند و وقتی از سر کار بازمی گشتند بقیه‌ی روزشان را به کوشش در فراگیری علم می‌گذراندند و شب‌ها را برای فراگرفتن علوم قرآن و حدیث بیدار می‌ماندند. از ابوسعید رضی الله عنه روایت شده که تعریف می‌کند: «به نبرد می‌پرداختیم و یکی دو نفر را برای حدیث و فرمایش پیامبر صلى الله …

مردم برگشتند و عمر که هنوز نماز صبح نگزارده بود همچنان در خون خود بود، گفتند: ای امیرالمومنین، نماز! سرش را بلند کرد و گفت: ترک نماز هرگز خدا نیاورد، هر کس نماز خویش را تباه سازد او را حظی در اسلام نیست. حرکتی کرد که برخیزد از زخمش خون جاری شد، گفت: برایم عمامه یی بیاورید، آوردند، زخم خود …

اما تاریخ مرگ حضرت عمر چنین است که ابولولؤ روز چهارشنبه چهار روز باقی مانده از ماه ذی حجه سال بیست و سه هجرت او را ضربت زد و روز یکشنبه اول ماه محرم سال بیست و چهار هجرت دفن شد و مدت حکومتش ده سال و شش ماه بود و به هنگام مرگ بنا بر مشهورترین روایات شصت و …

اما مسلمان شدن عمر، در بیشترین و استوارترین روایات آمده است که چون عمر مسلمان شد شمار مسلمانان به چهل رسید و مسلمان شدن او در سال ششم بعثت و در بیست و شش سالگی بوده است و پسرش عبدالله در آن هنگام شش ساله بود. صحیح‌ترین روایتی که درباره مسلمان شدن حضرت عمر نقل شده روایت انس بن مالک، …

احادیثی که در مورد فضائل عمر آمده است برخی در کتابهای صحاح آمده و برخی در آن کتابها مذکور نیست، از جمله آنچه در مسایند صحیح مذکور است حدیثی است که عایشه آن را روایت کرده و گفته است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند در امت‌های گذشته افرادی بودند که فرشتگان با آنان سخن می‌گفتند اگر میان امت …

ابوعبیده معمر بن مثنی در کتاب مقاتل الفرسان چنین آورده است که سعد بن ابی وقاص پس از فتح قادسیه عمرو بن معدی کرب را پیش عمر فرستاد. عمر از او پرسید: سعد را چگونه و در چه حالی ترک کردی و رضایت مردم از او چگونه است؟ گفت: ای امیرالمومنین او برای ایشان همچون پدر است و برای آنان …

گفت: از آسایش برحذر باش که مایه غفلت است. گفت: همت خود را اندک مدارید که من هیچ چیزی را برای فرونشاندن مرد از کرامت چون ضعف همت نمی‌بینم. و گفت: سه خصلت است که در هر کس نباشد ایمان او را سودی نمی‌بخشد، حلم و بردباری که با آن نادانی نادان را کنار زند، پارسایی که او را از …

(شارح بزرگ نهج البلاغه مطالب از کتاب: جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید – ج ۵ ترجمه و تحشیه دکتر محمود مهدوی دامغانی) ایشان اموال حارث بن وهب، یکی از افراد خاندان لیث بکر بن کنانه، را هم مصادره کرد و به او گفت: شتران تنومند و بردگانی که به صد دینار فروخته‌ای چیست؟ گفت: مالی برداشتم …

نویسندگان و مورّخین اسلامی قرنهاست که با افتخار و سربلندی تمام، پیرامون برکات و مواهب ذهنی و فکری و مکارم اخلاقی که خداوند به نخستین خلیفه جهان اسلام اعطا کرده بود، بحث می‌کنند. احترام وی به بزرگ، تواضعش نسبت به کوچک، فرط تحمّلش در مقابل افراد گستاخ و مغرور و محبّتش نسبت به عموم مردم، تکریم و تمجید همه را …

ابوبکر و کودکان ابوبکر صداقت و سادگی اطفال را داشت و کودکان در نظر او جزو بهترین دوستان بودند. بر کودک یتیم شفقّت می‌کرد و بر سر او دست نوازش می‌کشید. آن قدر با کودکان رئوف و مهربان بود که هرگاه از خانه بیرون می‌آمد، دختران و پسران محلّه «بابا، بابا» گویان اطراف او را محاصره می‌کردند. در روایات آمده …

در روایات متواتر از علی بن ابیطالب نقل شده است که ایشان ابوبکر را برترین صحابی پیامبر صلی الله علیه وسلم معرّفی می‌کرد. محمّد حنفیّه فرزند علی می‌گوید: از پدرم پرسیدم: «پدر، بهترین فرد پس از رسول خدا کیست؟» گفت: «مگر نمیدانی؟» گفتم: «نه» گفت: «ابوبکر است». عرض کردم: «پس از وی که؟» گفت: «مگر نمیدانی پسرم؟» گفتم: «نه» گفت: …

احادیث نبوی و اقوال صحابه که دلالت بر افضلیت و برتری مقام و منزلت ابوبکر نسبت به سایر اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌کنند، جدّاً فراوانند و بسیاری از آنها با سند صحیح نقل و در معتبرترین منابع حدیث و تاریخ اسلام ثبت شده است. ذیلاً چند نمونه از این احادیث را از نظر می‌گذرانیم: به تواتر از امام …

مستنداتی که از منابع متاخری مانند بحار الانوار و سلیم ابن قیس گرفته شده است چنانچه در قسمت منابع به آن اشاره کردیم نمی‌تواند مدارک مطمئنی برای ارزیابی حوادث باشد ولی متاسفانه بیشتر استنادات شیعه، از این دو منبع گرفته می‌شود. تحلیلهای عوام پسند خود را بر وقایع بار می‌کنند. مانند این تحلیل مشهور که اگر عمر به گوش زهرا …

تا مردم ایران از سیاستمدار و مدیر و کارمند و کارگر و استاد دانشگاه و روحانی و… یاد نگیرند که در برابر حرف حق، تسلیم شوند، این کشور روز به روز مراحل بدبختی را یکی پس از دیگری طی می‌کند. مشت مداحان دروغگو باز می‌شود، دکان شیادان حیله‌گر، بسته. پایان تحلیل‌های کودکانه از افسانه‌های تاریخی. اگر مطالب این کتاب را …

مسلماً این نکته، مهم‌ترین و اولین سئوالی است که به ذهن شما خطور می‌کند. براستی برای من جای تعجب است که چگونه دست تقدیر باعث شد ۷۰ روز قبل در غدیر خم چنان اتفاقی بیفتد و سپس حضرت علی به خاطر حضور در مراسم تدفین پیامبر، در سقیفه حاضر نشده و پس از آن، مخالفت و انتقاد ایشان از شیوه …

این چه حکومتی بوده که در اولین ثانیه‌های حکومت خود می‌تواند تا این حد، مقتدر و خفقان زا باشد؟ حتی اگر دیکتاتوری بوده (که این بازی‌ها مال زمان‌های بعد است) شخصیتی مانند علی علیه السلام با آن شجاعت و نزدیکی به پیامبر صلی الله علیه وسلم و قبیله شجاع بنی‌هاشم از شمول آن خارج است. و حتی اگر علی علیه …

چطور حضرت علی بلافاصله پس از حادثه سقیفه، شب‌ها همراه همسر و دو فرزندش به در خانه انصار می‌رفته‌اند و آنها را دعوت به بیعت با خود می‌کردند؟ (تقریباً نوعی شورش) آیا اینکار خلاف مصلحت نبوده؟ چرا در آنجا اشاره‌ای به نصوص فراوان مورد ادعای شیعه نمی‌شود؟ و این دیگر چه خفقانی است که یک نفر می‌تواند -در آن حول …

در فرهنگ عرب، نفس بیعت بسیار مهم بوده و بیعت شکنی گناهی بسیار بزرگ و نابخشودنی به شمار می‌آمده آن هم از جانب کفار جاهلی. آنوقت شما معتقدید اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم پس از آنهمه جانفشانی، بلافاصله پس از رحلت پیامبر بیعت شکنی کردند؟ آن هم بیعتی که بر خلاف بیعت‌های دوران جاهلی بر مبنای فرمان مستقیم خداوند …

اگر به کل حوادث زمان رسول خدا و جانفشانی‌ها و هجرت‌ها و گذشتن از مال و فرزند و… نگاه کنید و بعد چند مورد معدود مخالفت را پیدا کنید این ادعا را بسی مضحک خواهید دید. چطور آنهمه موافقت و تایید و از جان گذشتگی فراموش شده و چند مورد مخالفت معدود، شاهد آورده می‌شود؟ و چگونه پیامبر با افرادی …

«وقتی که پیامبر صلی الله علیه وسلم رحلت کرد، طایفه انصار، دور سعد ابن عباده در سقیفه بنی ساعده جمع شدند و علی علیه السلام و زبیر ابن عوام و طلحه ابن عبدالله خود را در خانه فاطمه از آنها جدا ساختند. و در حالیکه بقیه مهاجرین به همراهی با اسیدابن حضیر با بنی عبدالاشهل در اطراف ابوبکر گرد آمدند. …

سقیفه[۱]، محل اجتماعاتی در مدینه بود که مردم، مسائل حساس خود را در آن مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌دادند. این محل همان جایی است که به مجردی که خبر رحلت پیامبر صلی الله علیه وسلم منتشر گردید، مردم مدینه برای گزینش رهبرشان با هم در آنجا جمع شدند. در این محل بود که گروهی از مهاجرین، عقیده خود …

عثمان بن عفان: از مشاهیر صحابه و سومین خلیفه. تاجری ثروتمند از خاندان بنی امیه بود. چند سال پیش از هجرت اسلام آورد. اسلام آوردن او را برخی مربوط به ازدواج او با رقیه دختر محمد صلی الله علیه وسلم دانسته‌اند بعد با یکی دیگر از دختران پیغمبر به نام ام کلثوم ازدواج کرد. و از این جهت به ذوالنورین …

در قرآن کریم به وضوح و روشنی تمام، یکصد آیه در تعریف و تمجید از یاران پیامبر اکرم وجود دارد. و یک آیه نیز در رابطه با محبت با نزدیکان پیامبر اکرم (که خود این بحث زیادی دارد که نزدیکان ایشان چه کسانی بوده اند) اکنون شیعه معتقد است تمام اصحاب به جز ۳ نفر پس از رحلت نبی اکرم …

مگر آنکه بنام مسلمان و در دل منافق باشد . مگر آنکه به قرآن ایمان نداشته باشد آیه می فرماید : {الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ وَالطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ أُولَئِکَ مُبَرَّأُونَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَهٌ وَرِزْقٌ کَرِیمٌ} (النور:۲۶). (زنان نا پاک لایق مردان نا پاکند و مردان خبیث برای زنان خبیث استند و زنان پاک مال مردان پاکند و مردان …

حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در هر سفر یکی از همسران خویش را به همراه می بردند در باز گشت از سفری حضرت عایشه رضی الله عنها همراه ایشان بودند و در یکی از استراحتگاههای وسط راه حضرت عایشه از کجاوه ( اتاقکی که بر روی شتر قرار میدادند ) خارج شدند و برای قضای حاجت …

حضرت علی در فرازی دیگر از نهج البلاغه درباره حضرت عمر میفرماید: لِلَّهِ بَلَاءُ فُلَانٍ فَلَقَدْ قَوَّمَ الْأَوَدَ وَ دَاوَی الْعَمَدَ وَ أَقَامَ السُّنَّهَ وَ خَلَّفَ الْفِتْنَهَ ذَهَبَ نَقِیَّ الثَّوْبِ قَلِیلَ الْعَیْبِ أَصَابَ خَیْرَهَا وَ سَبَقَ شَرَّهَا أَدَّی إِلَی اللَّهِ طَاعَتَهُ وَ اتَّقَاهُ بِحَقِّهِ رَحَلَ وَ تَرَکَهُمْ فِی طُرُقٍ مُتَشَعِّبَهٍ لَا یَهْتَدِی بِهَا الضَّالُّ وَ لَا یَسْتَیْقِنُ الْمُهْتَدِی . ترجمه: …

حضرت علی در فرازی دیگر از نهج البلاغه درباره حضرت عمر میفرماید: لِلَّهِ بَلَاءُ فُلَانٍ فَلَقَدْ قَوَّمَ الْأَوَدَ وَ دَاوَی الْعَمَدَ وَ أَقَامَ السُّنَّهَ وَ خَلَّفَ الْفِتْنَهَ ذَهَبَ نَقِیَّ الثَّوْبِ قَلِیلَ الْعَیْبِ أَصَابَ خَیْرَهَا وَ سَبَقَ شَرَّهَا أَدَّی إِلَی اللَّهِ طَاعَتَهُ وَ اتَّقَاهُ بِحَقِّهِ رَحَلَ وَ تَرَکَهُمْ فِی طُرُقٍ مُتَشَعِّبَهٍ لَا یَهْتَدِی بِهَا الضَّالُّ وَ لَا یَسْتَیْقِنُ الْمُهْتَدِی . ترجمه: …

حضرت علی در مدح انصار چنین میفرماید: وَ قَالَ ( علیه السلام ) فِی مَدْحِ الْأَنْصَارِ : «هُمْ وَ اللَّهِ رَبَّوُا الْإِسْلَامَ کَمَا یُرَبَّی الْفِلْوُ مَعَ غَنَائِهِمْ بِأَیْدِیهِمُ السِّبَاطِ وَ أَلْسِنَتِهِمُ السِّلَاط»ِ. ترجمه: «بخدا سوگند! آنها اسلام را پروراندند، چونان مادری که فرزندش را بپروراند، با توانگری، با دستهای بخشنده، و زبانهای برنده و گویا» [نهج البلاغه حکمت۴۶۵] و دمورد …

ابن قیم جوزی  رحمه الله می‌گوید: نبی اکرم  صلی الله علیه وسلم لفظ و معنای قرآن را برای اصحاب  رضی الله عنهم بیان کرده است. همان‌سان که الفاظ را به آنان آموزاند، معانی را هم تعلیم داده است؛ چرا که ابلاغ و بیانِ مطلب، جز با آموزش دادنِ الفاظ و معانی امکان ندارد. الله  جل جلاله فرموده است: ﴿فَهَلۡ عَلَى …

اصل تمام اصول که اهل سنت را در طول تاریخ متمایز و سرآمد نموده است، پایبندی آنان به کتاب آفریدگار و سنت پیامبرشان و اجماع سَلَف بوده است. سلف یعنی صحابه  رضی الله عنهم و تابعین رحمهم الله؛ یعنی ائمه‌ی سه قرن میمون و با برکتِ اسلام. همین رویکرد و برنامه، عاملِ مصونیّتِ آنان از اختلاف، تشتّت، هواپرستی و چند …

اسماء دختر ابوبکر رض میگوید: وقتی که پیامبر صلی الله علیه وسلم در منطقه ای به نام «ذی طوی» اردو زد، ابوقحافه به یکی از دخترانش که از همه فرزندانش کم سن و سالتر بود، گفت: دخترکم! مرا به کوه ابوقیس ببر!. اسماء گوید: این در حالی بود که ابو قحافه بیناییش را از دست داده بود. آن دختر دست …

یک بار کفار حمله شدیدی را آغاز کردند، رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم فرمودند: چه کسی خود را فدای من می‌کند؟ «زیاد بن سکن» با پنج نفر از انصار به محضر آن حضرت  صلی الله علیه و سلم حاضر شد و تک تک آن‌ها به دفاع جانانه از ایشان پرداخته و به درجۀ رفیع شهادت نایل شدند([۱]). شرف …

حضرت حمزه با هردو دست شمشیر می‌زد و به پیش می‌شتافت، به طوری که مسیر نبرد وی انباشته از اجساد کفار شده بود. در همین اثناء «سباغ غبثانی» ظاهر شد. حضرت حمزه ندا کرد: ای فرزند ختانۀ النساء! کجا می‌روی؟ وحشی یک غلام حبشی بود و آقایش جبیر بن مطعم به او وعده داده بود که اگر حمزه را به …

وقتی نماز خواندن بر پیامبر ص به اتمام رسید، صحابه با یکدیگر مشورت می‌کردند که کجا ایشان را دفن کنند، و در این مورد اختلاف نظر داشتند. نظر ابو بکر را جویا شدند، او گفت: از پیامبر ص شنیدم که فرمودند: “الله هیچ پیامبری را قبض روح نکرده است مگر در جایی که دوست دارد دفن شود”. (روایت ترمذی وصحیح …

در روز سه شنبه پس از اینکه با ابوبکر صدیق بر امر خلافت بیعت شد، خانواده‌ی پیامبر ص خواستند او را غسل دهند، اما نمی‌دانستند چگونه این کار را انجام دهند. آن‌ها می‌گفتند: به خدا قسم نمی‌دانیم چه کنیم، آیا لباس رسول الله ص را در آوریم همانگونه که لباس مرده‌های خود را در میاوریم یا در حالیکه لباس بر …

ابوبکر صدیق رض به هیچ کدام از این امور توجهی نکرد و به نزد پیامبر ص رفت، در حالیکه در بسترشان آرمیده و پارچه‌ای بر روی ایشان کشیده بودند، ابو بکر پارچه را از صورت پاک رسول الله ص کنار زد. و گفت: إنا لله و إنا إلیه راجعون، سپس بر ایشان افتاد و با گریه ایشان را بوسید، و …