شریعت اسلام و نظام‎های بشری در مبحث قبلی، برخی از ویژگی‌های منحصر به فرد دین اسلام و نظام سیاسی آن بیان گردید. برای تشخیص و برتری شریعت اسلام از سایر نظام‌های بشری همین کافی است که دین اسلام از جانب پروردگار و آفریدگار دانا به مصالح بندگان آمده است. بر خلاف نظام‌های بشری که دچار تمایلات، غفلت، جهل، نقصان و …

ویژگی‌‌های نظام سیاسی در دین اسلام  (واقعی‌بودن و تناسب با فطرت) نظام سیاسی برخوردار از این ویژگی است و امکان اجرا و تحقّق در زندگی بشری را دارد، چون دور از حقایق و امور زندگی نیست. بنابراین دین اسلام نظامی غرق در خیال و تمثیل نبوده که حقیقت نداشته باشد و فقط تصوّری ذهنی به شمار رود. بلکه این نظام …

ویژگی‌‌های نظام سیاسی در دین اسلام  (میانه‌روی) اسلام از لحاظ اعتقادی میانه بوده و شریعتش در میان افراط و تفریط است. این دین در نظام‌های خویش نیز میانه است؛ از جمله نظام سیاسی اسلام که نه دیکتاتوری متجاوز و نه دموکراسی سهل‌انگار و غافل است. الله ـ مسلمانان را میانه‌رو توصیف کرده است: ﴿وَکَذَٰلِکَ جَعَلۡنَٰکُمۡ أُمَّهٗ وَسَطٗا لِّتَکُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ …

ویژگی‌‌های نظام سیاسی در دین اسلام (جهان‌شمولی) نظام سیاسی در اسلام برخوردار از صفتی جهانی است، چون به طور یکسان برای همۀ مردم و هر زمان و مکان و امّت و شرایطی نازل شده است. بنابراین شریعت اسلام بهترین قانون برای ادارۀ امور امّت و برترین حکم در موقع ابهام و مشتبه‌شدن مصالح یا اختلاف در حقوق است. جهانی‌بودن نظام …

 ویژگی‌‌های نظام سیاسی در دین اسلام (عمومیّت و فراگیری) الله می‌فرماید: ﴿مَّا فَرَّطۡنَا فِی ٱلۡکِتَٰبِ مِن شَیۡءٖۚ﴾ [الأنعام: ۳۸] «ما در کتاب [لوح محفوظ] هیچ چیزی را فرو گذار نکردیم.» نظام سیاسی اسلام هیچ‌یک از امور مهم برای حاکم یا مردم را رها و ترک نکرده، بلکه تمامی تکالیف و حقوق حاکم و نیز مسؤولیّت‌ها و حقوق مردم که برای …

ویژگی‌‌های نظام سیاسی در دین اسلام (الهی‌بودن) اسلام دین فطرت و صلح و امنیّت است و شریعت اسلامی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. نظام سیاسی در اسلام یکی از بخش‌های دین اسلام بوده و صفات ماندگارش باعث آشکارشدن نقش آن و تفاوتش با نظام‌های سیاسی دیگر شده است. مهم‌‌ترین ویژگی‌های نظام سیاسی اسلام از این قرار است: ۱- الهی‌بودن این …

مفهوم نظام سیاسی این اصطلاح از چندین جنبه، مورد بررسی قرار گرفته و تعریف می‌شود: أ- بر هرآنچه مربوط به ادارۀ دولت و سیستم حکومتی آن باشد، اطلاق می‌گردد؛ ب- بر بخش و جنبه‌ای از حکومت اطلاق می‌شود؛ از این لحاظ که حکومت شامل نظام سیاسی، اداری، مالی و قضایی است؛ ج- انواع دیگری از نظم و احکام و قوانینی …

مفهوم لغوی «سیاسی» سیاسی منسوب به سیاسه؛ مصدر فعل «ساسَ یَسوسُ» است. سیاست و سَوس به معنای ریاست، طبیعت و سرشت است. سیاست یعنی انجام یک کار به طور شایسته و لازم. چنانکه گفته می‌شود: ساسُوهم سَوسًا، و زمانی که فردی را رئیس گروهی قرار دهند، می‌گویند: سَوَّسُوه، وأساسُوه. ساسَ الأمر سیاسهً؛ یعنی آن را انجام داد، وسَوَّسه القومُ؛ یعنی …

مفهوم لغوی «نظام» این واژه اسم مصدرِ فعل: نَظَمَ یَنظم نظمًا ونظامًا -اسم مصدر- است. نظم به معنای جمع و گردآوری است، چنانکه گفته می‌شود: «نظمتُ اللّؤلؤَ»؛ یعنی آن را در رشته یا نخی جمع کردم. هر چیزی را که با چیز دیگری متّصل نمایی یا با آن جمع کنی، در حقیقت به آن‎ها نظم داده‌ای. نظام یعنی آنچه اشیاء …

آداب دعا برای تکمیل دعا نیاز است که آدابی رعایت گردد: همچون حمد و ثنای پروردگار پیش از دعا، درودفرستادن بر پیامبر ج، اقرار به گناه، اعتراف به اشتباه، زاری و تضرّع، خشوع، رغبت، ترس، عزم و استواری در دعا، تصمیم به درخواست، اصرار در دعا، دعا در تمامی احوال، تکرارکردن درخواست در سه مرتبه، روی‌آوردن به سمت قبله، بالابردن دست‌ها، …

شرایط توبه (۶) حضور دل لازم است که فرد دعاگو حضور دل داشته باشد، آنچه می‌گوید را بداند و بزرگی پروردگار را احساس نماید، چون برای بندۀ حقیر شایسته نیست که پروردگار و مولایش را با سخنی که خود نمی‌فهمد و با جملاتی تکراری که از محتوایشان آگاه نیست و فقط از روی عادت، بر زبانش جاری می‌گردد، فرا خواند. …

شرایط دعا (۵) ۵- خوش‌گمانی نسبت به اللهU ابوهریره س روایت نموده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «ادْعُوا اللَّهَ وَأَنْتُمْ مُوقِنُونَ بِالإِجَابَهِ»[۱]؛ «در حالی از الله تعالی بخواهید که یقین دارید اجابت می‌شود.» جابر س نقل می‌کند که سه [روز] پیش از وفات رسول الله صلی الله علیه وسلم، از ایشان شنیدم که: «لَا یَمُوتَنَّ أَحَدُکُمْ إِلَّا وَهُوَ یُحْسِنُ الظَّنَّ …

شرایط دعا (۴) درخواست خیر برای اینکه دعا مورد پذیرش الله تعالی قرار گیرد، لازم است که دعای خیر شود، نه درخواست گناه یا قطع صلۀ رحم. پیامبر ج فرمودند: «لَا یَزَالُ یُسْتَجَابُ لِلْعَبْدِ، مَا لَمْ یَدْعُ بِإِثْمٍ أَوْ قَطِیعَهِ رَحِمٍ»[۱]؛ «همواره دعای بنده اجابت می‌شود تا زمانی که درخواست گناه یا قطع صلۀ رحم نکند.» [۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: …

شرایط دعا (۳) باید از عجله پرهیز کند وقتی بنده دعا می‌کند، به این فکر نباشد که زود اجابت گردد و اگر تأخیر شود، نباید آن را دیر بداند، زیرا عجله‌خواهی از موانع و آفاتی است که تأثیر دعا را از بین می‌برد. ابوهریره س روایت نموده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «یُسْتَجَابُ لِأَحَدِکُمْ مَا لَمْ یَعْجَلْ، یَقُولُ: دَعَوْتُ فَلَمْ …

شرایط دعا (۲) فقط الله متعال را فرا خواند جایز نیست که فرد دعاگو از غیرالله درخواست کند یا اینکه غیر الله متعال را به همراه او فرا خواند، چون این کار شرک بوده و الله می‌فرماید: ﴿وَأَنَّ ٱلۡمَسَٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدۡعُواْ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدٗا﴾ [الجن: ۱۸] «و اینکه مساجد از آنِ الله است، پس کسی را با الله تعالی …

شرایط دعا (۱) دعا شرایطی دارد و برای اجابت و پذیرش آن در نزد الله تعالی باید این شرایط را دارا باشد؛ از جمله اینکه: ۱- فرد دعاکننده آگاه باشد به اینکه فقط الله یگانه می‌تواند درخواستش را پاسخ گوید یعنی تنها الله متعال به وی فایده می‌رساند یا بدی را از او دور می‌کند. الله ﻷ می‌فرماید: ﴿أَمَّن یُجِیبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ …

دعا دروازۀ مناجات و لذّت‎های آن را برای بنده می‌گشاید گاهی اوقات بنده برای مناجات با پروردگار و بیان نیازهایش اقدام می‌کند و در حالت دعا و درخواست، محبّت و معرفت الهی و خواری و خشوع و اظهار تضرّع و زاری در برابر او در دلش قرار می‌گیرد، به حدّی که نیازش را فراموش می‌کند و آنچه برایش حاصل شده، …

دعا باعث دورشدن بلا، پس از رسیدن آن می‌شود رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «مَنْ فُتِحَ لَهُ مِنْکُمْ بَابُ الدُّعَاءِ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الرَّحْمَهِ، وَمَا سُئِلَ اللَّهُ شَیْئًا یَعْنِی أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ أَنْ یُسْأَلَ العَافِیَهَ، إِنَّ الدُّعَاءَ یَنْفَعُ مِمَّا نَزَلَ وَمِمَّا لَمْ یَنْزِلْ، فَعَلَیْکُمْ عِبَادَ اللهِ بِالدُّعَاءِ»[۱]؛ «برای هرکس از شما که دروازۀ دعا باز شود، قطعاً برایش …

دعا باعث دفع بلا و مصیبت، پیش از رسیدن آن می‌شود پیامبر ج فرمودند: «وَلَا یَرُدُّ الْقَدَرَ إِلَّا الدُّعَاءُ»[۱]؛ «فقط دعا تقدیر را رد می‌کند [و تغییر می‌دهد].» شوکانی در توضیح حدیث فوق می‌گوید: «این روایت نشان می‌دهد که الله ـ به سبب دعا، آنچه بر بنده مقدّر نموده را دور می‌کند و در این زمینه، احادیث فراوانی نقل شده است.»[۲] و …

نتیجۀ دعا – بإذن الله تعالی- حتمی و قطعی است اگر فرد دعاگو شرایط اجابت دعا را رعایت نماید، قطعاً خیر به او می‌رسد و حتماً به بخش مهم و فراوانی از نتایج دعا دست خواهد یافت. ابوهریره س روایت می‌کند که از پیامبر صلی الله علیه وسلم چنین شنیدم: «مَا أَحَدٌ یَدْعُو بِدُعَاءٍ إِلَّا آتَاهُ اللَّهُ مَا سَأَلَ، أَوْ کَفَّ …

دعا خشم الهی را برطرف می‌سازد کسی که از الله متعال درخواست نکند، الله ﻷ بر وی خشم می‌گیرد، چنانکه رسول الله فرمودند: «مَنْ لَمْ یَسْأَلِ اللَّهَ یَغْضَبْ عَلَیْهِ»[۱]؛ «کسی که از الله تعالی نخواهد، الله بر وی خشم می‌گیرد.» [۱]– مسند احمد، ج ۲، ص ۴۴۲؛ سنن ترمذی، شمارۀ حدیث: ۳۳۷۳؛ ابن ماجه، شمارۀ حدیث: ۳۸۲۷؛ حاکم، ج ۱، ص ۴۹۱، …

دعا باعث گشایش سینه و آسایش فرد می‌شود این کار سبب از بین‌رفتن غم و اندوه و آسان‌شدن امور می‌شود.

الله دعا را بسیار دوست دارد ابن مسعود  به صورت مرفوع روایت می‌کند که: «سَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ؛ فَإِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ أَنْ یُسْأَلَ»[۱]؛ «از الله تعالی، فضل و احسانش را درخواست کنید، زیرا الله متعال دوست دار که از وی درخواست شود.» [۱]– سنن ترمذی، شمارۀ حدیث: ۳۵۷۱، وی این روایت را ضعیف می‌داند؛ نک: السّلسله الضّعیفه، شمارۀ حدیث: ۴۹۲٫

دعا باارزش‌ترین کار در نزد الله متعال است ابوهریره س روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لَیْسَ شَیْءٌ أَکْرَمَ عَلَى اللَّهِ مِنَ الدُّعَاءِ»[۱]؛ «چیزی باارزش‌تر از دعا در نزد الله وجود ندارد.» [۱]– مسند احمد، ج ۲، ص ۳۶۲؛ بخاری در الآدب المفرد، شمارۀ حدیث: ۷۱۲؛ ابن ماجه، شمارۀ حدیث: ۳۸۲۹؛ سنن ترمذی، شمارۀ حدیث: ۳۳۷۰؛ حاکم در …

دعا عبادت است آیۀ: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یَسۡتَکۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِی سَیَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ﴾ «همانا کسانی‌ که از عبادت من سرپیچی می‌کنند، به زودی با خواری به جهنّم وارد می‌شوند.» بیانگر همین مطلب است و نیز نعمان بن بشیر س روایت نموده که پیامبر ج فرمودند: «الدُّعاءُ هو العبادهُ»[۱]؛ «دعا عین عبادت است.» [۱]– سنن ترمذی، شمارۀ حدیث: ۲۹۶۹، وی آن را حسن و …

دعا باعث نجات انسان از کبر و غرور می‌شود ﴿وَقَالَ رَبُّکُمُ ٱدۡعُونِیٓ أَسۡتَجِبۡ لَکُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِینَ یَسۡتَکۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِی سَیَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ﴾ [غافر: ۶۰] «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا [دعای] شما را اجابت کنم. همانا کسانی‌ که از عبادت من سرپیچی می‌کنند، به زودی با خواری به جهنّم وارد می‌شوند.» امام شوکانی دربارۀ آیۀ فوق می‌گوید: «این آیه نشان …

دعا به معنای اطاعت از الله و اجرای فرمان اوست ﴿وَقَالَ رَبُّکُمُ ٱدۡعُونِیٓ أَسۡتَجِبۡ لَکُمۡۚ﴾ [غافر: ۶۰] «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا [دعای] شما را اجابت کنم.» ﴿وَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَۚ﴾ [الأعراف: ۲۹] «و او را [به دعا و نیایش] بخوانید درحالی که دین [خود] را برایش خالص گردانید.» انسان دعاکننده فرمانبردار الله و اجراکنندۀ دستورات اوست.

مفهوم شرعی دعا این اصطلاح در شریعت، به چندین صورت تعریف شده است: میل و رغبت به اللهأ؛[۱] خطابی می‌گوید: «دعا یعنی اینکه بنده از پروردگارش بخواهد که به او توجّه و احسان نماید و فقط از وی درخواست یاری و کمک کند. در حقیقت، دعا یعنی اظهار نیاز و ضعف و ناتوانی به درگاه پروردگار، که این نشانۀ عبودیّت …

مفهوم لغوی دعا دعاء مصدر فعل «دعا» است. ابن منظور می‌گوید: «دعا الرّجل دعوًا و دعاءًا؛ یعنی او صدا زد. مصدر آن دعوت می‌شود، و دعوتُ فلانًا؛ یعنی وی را صدا زدم و فرا خواندم.»[۱] [۱]– لسان العرب، ج ۱۴، ص ۲۵۸٫

الله متعال به سبب توبۀ انسان خوشحال می‌شود هیچ یک از عبادات به اندازۀ توبه در نزد الله متعال، ارزش و اعتبار ندارد و به همین علّت، پروردگار جهان بر اثر توبۀ بنده‌اش زمانی که به سوی او رجوع می‌کند، بسیار خوشحال می‌شود، چنانکه پیامبر ج این حالت را تشبیه نمودند به خوشحالی فردی که مرکبش را در بیابانی برهوت گم …

الله توبه و توبه‌کنندگان را دوست دارد عبادت توبه یکی از محبوب‌ترین و بهترین عبادات در نزد الله تعالی است و او توبه‌کنندگان را دوست دارد: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِینَ وَیُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِینَ﴾ [البقره: ۲۲۲] «به راستی که الله توبه‌کنندگان را دوست ‌دارد و [نیز] پاکان را دوست می‌دارد.»

توبه بدی‌ها را تبدیل به نیکی می‌کند اگر توبه به صورت صحیح و خوب صورت گیرد، الله تعالی گناهان فرد توبه‌کننده را به نیکی مبدّل می‌سازد و این فضل و احسان الهی است. الله  می‌فرماید: ﴿إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلٗا صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِکَ یُبَدِّلُ ٱللَّهُ سَیِّ‍َٔاتِهِمۡ حَسَنَٰتٖۗ وَکَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِیمٗا﴾ [الفرقان: ۷۰] «مگر کسی ‌که توبه کند و ایمان …

توبه گناهان را از بین می‌برد اگر انسان توبۀ نصوح و خالصانه انجام دهد، الله ﻷ تمامی گناهان و لغزش‌هایش را می‌بخشد: ﴿۞قُلۡ یَٰعِبَادِیَ ٱلَّذِینَ أَسۡرَفُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُواْ مِن رَّحۡمَهِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ یَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِیعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِیمُ﴾ [الزّمر: ۵۳] «[ای پیامبر! از جانب من] بگو: ای بندگانم که بر خود اسراف [و ستم] کرده‌اید! از رحمت …

توبه باعث رستگاری می‌شود ﴿وَتُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لَعَلَّکُمۡ تُفۡلِحُونَ﴾ [النّور: ۳۱] «و ای مؤمنان! همگی به‎سوی الله توبه کنید تا رستگار شوید.» ابوالسّعود می‌گوید: «به‎وسیلۀ توبه در دنیا و آخرت خوشبخت و رستگار می‌شوید.»[۱] [۱]– تفسیر أبی السّعود، ج ۶، ص ۱۷۱٫

الله متعال دستش را در شب می‌گشاید تا گنهکار در روز توبه نماید و در روز دستش را باز می‌کند تا گنهکار در شب، رجوع کند. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ یَبْسُطُ یَدَهُ بِاللَّیْلِ لِیَتُوبَ مُسِیءُ النَّهَارِ، وَیَبْسُطُ یَدَهُ بِالنَّهَارِ لِیَتُوبَ مُسِیءُ اللَّیْلِ، حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا»[۱]؛ «بدون تردید الله دستش را در شب می‌گشاید …

الله متعال بندگان را توصیه نموده که از رحمتش ناامید نشوند: ﴿۞قُلۡ یَٰعِبَادِیَ ٱلَّذِینَ أَسۡرَفُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُواْ مِن رَّحۡمَهِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ یَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِیعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِیمُ﴾ [الزّمر: ۵۳] «[ای پیامبرص! از جانب من] بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف [و ستم] کرده‌اید! از رحمت الله ناامید نشوید، همانا الله تعالی همۀ گناهان را …

الله متعال وعده داده که توبه را می‌پذیرد، هر اندازه هم که گناهان بزرگ و زیاد باشد: ﴿وَهُوَ ٱلَّذِی یَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَهَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَیَعۡفُواْ عَنِ ٱلسَّیِّ‍َٔاتِ وَیَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ﴾ [الشّورى: ۲۵] «و او ذاتی است که توبه را از بندگانش می‌پذیرد و از بدی‌ها در می‌گذرد و آنچه را انجام می‌دهید، می‌داند.» ﴿وَمَن یَعۡمَلۡ سُوٓءًا أَوۡ یَظۡلِمۡ نَفۡسَهُۥ ثُمَّ یَسۡتَغۡفِرِ …

دروازۀ گشودۀ توبه بدون تردید الله  -با فضل و کرم خویش- دروازۀ توبه را گشود، زیرا فرمان به این کار داد و مردم را تشویق نمود و وعدۀ پذیرش توبه را داد؛ فرقی نمی‌کند که از طرف کافران، مشرکان، منافقان، مرتدّان، تجاوزکاران، ملحدان، ستمکاران یا گنهکارانِ مقصّر صورت گیرد. با بیان مطالب پیش رو، مواردی از فضل و احسان الهی …

توبه از چه کاری لازم است؟ گناهان صغیره و کبیره نیاز به توبه دارند و باید که فرد توبه‌کننده نسبت به آنچه از آن توبه و رجوع می‌کند، شناخت داشته باشد، هرچند این شناخت کلّی و اجمالی باشد. غزالی می‌گوید: «بدان که توبه به معنای ترک گناه بوده و ترک یک چیز فقط پس از شناخت آن ممکن است. از …

مفهوم شرعی توبه می‌توان در تعریف توبه گفت که: یعنی ترک گناه با آگاهی از بدی و زشتی آن و پشیمانی بر انجامش و تصمیم قطعی به انجام‌ندادن دوبارۀ آن در صورت توان و جبران اعمالی که امکان جبران آن‎ها وجود دارد و ادای فرائضی که ضایع شده است؛ به صورت مخلصانه، امید به پاداش و ترس از عذاب الهی …

مفهوم لغوی توبه این واژه از نظر لغوی به معنای رجوع و بازگشت و پشیمانی است. توبه از جانب الله بر بنده و از طرف بنده به‎سوی الله تعالی صورت می‌گیرد. اگر از جانب الله ـ باشد، با حرف جر «علی» متعدّی می‌شود و اگر از طرف بنده به‎سوی الله متعال باشد، با حرف جر «إلی» متعدّی می‌گردد. الله تعالی می‌فرماید: …

پیامدها و آثار گناهان گناهان و معاصی پیامدهایی وخیم، ضررهایی بزرگ، نتایجی مخرّب و عقوبات فراوانی در دنیا و آخرت، بر فرد و جامعه دارند. از جمله: محروم‌شدن از علم و روزی، وحشتی که انسان گنهکار در دلش و در میان خود و پروردگار و نیز در بین خود و مردم احساس می‌کند. سخت‌شدن کارها، سیاهی چهره، سستی بدن، محروم‌شدن …

تقسیم گناهان به صغیره و کبیره باید گفت که گناهان به صغیره و کبیره تقسیم می‌شوند. غزالی می‌گوید: «بدان که برخی از گناهان صغیره و برخی دیگر کبیره هستند و اختلاف فراوانی در این زمینه وجود دارد؛ گروهی صغیره و کبیره را قبول نداشته و می‌گویند که هر مخالفتی با الله تعالی، کبیره است. این دیدگاه ضعیف است، زیرا الله …

گناهان بهیمی [حیوانی] آزمندی، شرارت، حرص بر برآورده‌ساختن تمایل فرج و شکم از این قبیل بوده و زنا، لواط، دزدی، خوردن اموال یتیمان، بخل، ترس، حرص، ناشکیبایی و جمع‌نمودن اموال برای برآورده‌ساختن تمایلات و … از این مورد سرچشمه می‌گیرد. بیشتر گناهان مردم از این نوع است، چون آنان از انجام گناهان سبعی و ملکی ناتوانند. و از این طریق، …

گناهان سبعی [درندگی] خشم، ریختن خون بی‌گناهان، کینه، ستم بر ضعیفان و ناتوانان و کشتار از این مورد بر می‌خیزد.