دکتر سعود الشریم： بهترین اسباب آرامش، خانه‌ای است که در آن آسوده باشی： ﴿وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَنًا﴾. ( الله برای شما خانه‌هایتان را مایهٔ آرامش قرار داد). و همسری که مهربانی‌اش را از تو دریغ نکند： ﴿ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً﴾. ( از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان‌ها …

شیخ عبدالعزیز طریفی： انسان هنگامی که اجلِ خود را نزدیک می‌بیند به تدریج برخی از افکار و خواسته‌های خود را رها می‌کند؛ درست است که اجل ربطی به درستیِ اندیشه ندارد، اما با نزدیک شدن آن، هوای نفس می‌میرد و اندیشه‌های وابسته به آن نیز از بین می‌روند.

منتـــظر پاداش عظیـــم آن در قیامت باش شیطان و شیطان صفتــان در این مواقع که فروش بازریان و تجار کمتر از قبل شده به آنها وسوسه و دوری از انفاق و کمک و یاری به مستمندان میکنـــد. امـــا خوشا به حال کسی که دنیا در مشت و دست اوست نــــه در قلب او الله تعالی در ســـوره بقره آیه ۲۶۱ …

رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: لاَ عَدْوَى وَلاَ طِیَرَهَ، وَالشُّؤْمُ فِی ثَلاَثٍ: فِی الْمَرْأَهِ وَالدَّارِ وَالدَّابَّهِ. [اللؤلؤ والمرجان:۱۴۳۹]ـ هیچ مرضی بدون اجازه الله واگیر نیست،وهیچ منحوسی نیست،و شومی در سه چیز هست:زن و منزل و اسب! آیا طبق این حدیث زن شوم است؟آیا اسلام زن را موجودی شوم و نحس قلمداد می کند؟و دیگر سوالات….. واقعیت چیست؟ بدون …

امام ابن قدامه مقدسی رحمه الله می فرماید: “قد تکتسب الأخلاق الحسنه بمصاحبه اهل الخیر،فإن الطبع لص،یسرق الخیر والشر”. [مختصر منهاج القاصدین:۱۵۳] ترجمه: “معمولا با همنشینی اهل خیر،اخلاق نیک را کسب می کنی،چرا که طبع و روان آدمی همچون دزد است،خوب و بد را می دزدد.”

از عبدالله بن عمر روایت است که رسول اکرم ﷺ  فرمود: «أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى یَشْهَدُوا أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ، وَیُقِیمُوا الصَّلاَهَ، وَیُؤْتُوا الزَّکَاهَ، فَإِذَا فَعَلُوا ذلِکَ عَصَمُوا مِنِّی دِمَاءَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ، إِلاَّ بِحَقِّ الإِسْلاَمِ، وَحِسَابُهُمْ عَلَى اللهِ تَعَالَى». «مأمور شدم با مردم بجنگم تا آن که گواهى دهند که معبودى به حق جز خداى یکتا …

از ابى‌رقیه تمیم بن اوس الدارى روایت است که رسول الله ﷺ فرمود: «الدِّینُ النَّصِیْحَهُ قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: لِلّهِ، وَلِکِتَابِهِ، وَلِرَسُولِهِ، وَلأَئِمَّهِ الْمُسْلِمِینَ وَعَامَّتِهِمْ». «همه دین، سفارش و نصیحت است. گفتیم براى چه کسانى؟ فرمود: براى خدا و براى قرآن و براى پیغمبرش و پیشوایان و فرمانداران و حکام مسلمین، و براى همه مسلمانان».

از ابو عبدالله نعمان بن بشیر روایت است که گفت: شنیدم پیامبر ﷺ مى‌فرمود: «إِنَّ الْحَلاَلَ بَیِّنٌ، وَإِنَّ الْحَرَامَ بَیِّنٌ، وَبَیْنَهُمَا أُمُورٌ مُشْتَبِهَاتٌ لاَیَعْلَمُهُنَّ کَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ، فَمَنْ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ فَقَد اسْتَبْرَأَ لِدِیْنِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِی الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِی الْحَرَام، کَالرَّاعِی یَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى یُوشِکُ أَنْ یَرْتَعَ فِیهِ، أَلاَ وَإِنَّ لِکُلِّ مَلِکٍ حِمًى، أَلاَ وَإِنَّ حِمَى اللهِ مَحَارِمُهُ، أَلاَ وَإِنَّ فِی …

رسول خدا صلى الله علیه وسلم فرمودند: «وإذا استنصحکَ فانصَحْ له» مسلم (۲۱۶۲) (اگر برادر مسلمانت از تو درخواست نصیحت کرد، او را نصحیت کن). نصیحت کردن، یکی دیگر از آدابی است که پیامبر اکرم صلى الله علیه وسلم آن را به ما آموزش داده است و یکی از شعارهای محبت، به شمار می‌رود و واجب است که ما مسلمانان، یکدیگر …

عَنْ أَبِی ذَرٍّ س قَالَ: قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ، أَیُّ الأَعْمَالِ أَفْضَلُ؟ قَالَ: «الإِیمَانُ بِاللَّهِ وَالْجِهَادُ فِی سَبِیلِهِ». قَالَ: قُلْتُ: أَیُّ الرِّقَابِ أَفْضَلُ؟ قَالَ: «أَنْفَسُهَا عِنْدَ أَهْلِهَا وَأَکْثَرُهَا ثَمَنًا». قَالَ: قُلْتُ: فَإِنْ لَمْ أَفْعَلْ؟ قَالَ: «تُعِینُ صَانِعًا أَوْ تَصْنَعُ لأَِخْرَقَ». قَالَ: قُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، أَرَأَیْتَ إِنْ ضَعُفْتُ عَنْ بَعْضِ الْعَمَلِ؟ قَالَ: «تَکُفُّ شَرَّکَ عَنِ النَّاسِ، فَإِنَّهَا صَدَقَهٌ مِنْکَ عَلَى …

صحیح مسلم عنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ : أَنَّ أُنَاسًا مِنْ عَبْدِ الْقَیْسِ قَدِمُوا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فَقَالُوا: یَا نَبِیَّ اللَّهِ، إِنَّا حَیٌّ مِنْ رَبِیعَهَ، وَبَیْنَنَا وَبَیْنَکَ کُفَّارُ مُضَر،َ وَلاَ نَقْدِرُ عَلَیْکَ إِلاَّ فِی أَشْهُرِ الْحُرُمِ، فَمُرْنَا بِأَمْرٍ نَأْمُرُ بِهِ مَنْ وَرَاءَنَا وَنَدْخُلُ بِهِ الْجَنَّهَ إِذَا نَحْنُ أَخَذْنَا بِهِ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «آمُرُکُمْ بِأَرْبَعٍ، وَأَنْهَاکُمْ عَنْ أَرْبَعٍ: اعْبُدُوا اللَّهَ …

این اولین مجمع و دربار عام فاتح بزرگ و پیامبر اسلام بود. آن حضرت  صلی الله علیه و سلم به عنوان جانشین الله و به منظور استقرار وظیفۀ خلافت الهی، خطبه‌ای ایراد فرمودند که ظاهراً مخاطب آن اهل مکه بودند. ولی، در واقع تمام جهانیان تا قیامت مخاطب آن هستند: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ، لَا شَرِیکَ لَهُ، صَدَقَ وَعْدَهُ، …

سپس از جانب بارگاه رسالت اعلام گردید: هرکس اسلحه بر زمین بگذارد و تسلیم شود، مورد عفو قرار می‌گیرد. هرکس به خانۀ ابوسفیان پناهنده و یا وارد خانۀ خود شود و در را از داخل ببندد (به عنوان بی‌طرفی) مورد عفو قرار می‌گیرد و هرکس وارد خانۀ خدا شود عفو شامل حال او نیز خواهد شد. با وجود این، دسته‌ای …

ارتش اسلام مانند دریایی خروشان متلاطم شده بود، دسته‌های مختلف قبایل عرب در زیر پرچم مخصوص خود به حرکت درآمدند. قبل از همه، پرچم قبیلۀ «غفار» به نظر رسید، سپس قبایل «جهینه»، «هذیم» و «سلیم» در حالی که سراپا مسلّح بودند تکبیر گویان نمودار شدند. ابوسفیان از مشاهده این وضع، سراسیمه و بهت‌زده شده بود. در نهایت، قبیلۀ انصار با …

بزرگترین وظیفه جانشین ابراهیم بت‌شکن علیه الصلوه والسلام، احیای توحید خالص و پاک‌کردن حرم کعبه از آلودگی‌های شرک و بت‌پرستی بود، ولی حملات پیاپی قریش و مخالفت تمام اعراب به مدت بیست و یک سال، این وظیفۀ مقدس را به تعویق انداخت. در پرتو صلح حدیبیه چند روزی امنیت و آرامش حاکم شد و شیفتگان حرم موفق شدند تا یک …

«موته» دهکده‌ای در شام، نزدیک «بلقاء» است. شمشیرهای شرقی که میان اعراب شهرت ویژه‌ای دارند، در همین دهکده ساخته می‌شدند([۱]). کثیر شاعر معروف می‌گوید: «صوارم یجلوها یموته صیقل» (شمشیرهایی که در موته صیقل و جلا داده می‌شوند). پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم به نام «شاه بصری» یا «قیصر روم» نامه‌ای نوشتند و به دست حارث بن عمیر ارسال …

طبق قراردادی که در صلح حدیبیه میان مسلمانان و مشرکان مکه منعقد شده بود، مسلمانان یک سال بعد از آن قرارداد می‌توانستند برای ادای عمره به مکه بیایند و پس از سه روز اقامت و انجام عمره، مکه را ترک کنند. بنابراین، رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم به قصد عمره اعلام آمادگی نموده و فرمودند: «تمام کسانی که …

بین «تیماء» و «خیبر» درّه‌ای قرار دارد که در آنجا آبادی‌های بسیاری هست و به آن «وادی القری» می‌گویند. در دوران باستان، اقوام «عاد» و «ثمود» در همانجا زندگی می‌کرده‌اند. «یاقوت حموی» در «معجم البلدان» مرقوم داشته که آثار «عاد» و «ثمود» هنوز در آنجا باقی است. پیش از اسلام، یهودیان در آنجا اقامت گزیده و از نظر زراعت و …

بعد از فتح خیبر، دور جدیدی از تحولات سیاسی اسلام آغاز شد. دشمنان واقعی اسلام دو گروه بودند: مشرکین و یهود، آن‌ها گرچه به لحاظ مذهب با یکدیگر اختلاف داشتند، ولی از نظر سیاسی به خصوص از جهت مخالفت با مسلمانان با همدیگر متحد بودند. یهود مدینه عموماً هم‌پیمان انصار و یهود خیبر و غطفان بودند. برای مقابله با آن …

زمین‌های خیبر به دو قسمت مساوی تقسیم شدند، نصف آن به بیت المال و تأمین هزینه‌های حکومت اسلامی و نصف دیگر به مجاهدان اختصاص یافت. مجاهدینی که در آن غزوه شرکت داشتند تعداد آنان یک هزار و چهارصد نفر بود که دویست نفر از آنان سواره بودند. سهم سواران دو برابر سهم پیاده‌ها است. از این جهت، نصف زمین‌ها به …

در بیان وقایع خیبر، سیره‌نویسان مرتکب خطای بزرگی شده و روایت بسیار غلطی را نقل کرده‌اند که در بیشتر کتب نقل شده و شهرت یافته است. واقعه از این قرار است که پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم به یهود امان دادند، مشروط بر اینکه هیچ چیزی را مخفی نکنند. ولی وقتی «کنانه بن ربیع» از نشان‌دادن یک خزانه …

نسبت به حضرت صفیه در بعضی از کتب حدیث آمده است: صفیه کنیزی بود که پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم او را به دحیه کلبی داده بود. سپس تذکرۀ حسن و زیبایی او در محضر رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم به میان آمد. آن حضرت او را به منظور نکاح از دحیه برای خود طلبیدند و …

طبق بیان تاریخ یعقوبی، بیست هزار مرد جنگجو در آنجا مستقر بودند. از تمام آن‌ها محکمتر، قلعه «قموص»، بود. «مرحب» پهلوان معروف عرب که قدرت شمشیر‌زنی وی برابر با هزار سوار تخمین زده می‌شد، رئیس همین قبیله بود([۱]). خاندان ابن ابی الحقیق که از مدینه اخراج شده بودند در خیبر اقامت گزیدند و جزو سران خیبر قرار گرفتند. وقتی سپاه …

مقدمه شرکت غطفان در جنگ این بود که چند نفر از آن قبیله به فرماندهی عبدالرحمن بن عیینه بر «ذی قرد» که چراگاه شتران رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم در حوالی مدینه بود، حمله کردند و بیست نفر شتر را غارت کرده فرزند حضرت ابوذر غفاری را که شتربان بود به قتل رسانده و همسرش را اسیر کردند. …

«خیبر» غالباً عبرانی و به معنای قلعه است و به فاصله هشت منزل از مدینه منوره قرار دارد. جهانگرد و مورخ معروف اروپایی، «داونی» در سال ۱۸۷۷ میلادی چندین ماه در آنجا اقامت داشت، وی فاصله خیبر را تا مدینۀ منوره دویست مایل (حدود سیصد و شصت کیلومتر) ذکر کرده است([۱]). خیبر در کنار جلگه‌ای قرار دارد که بسیار حاصلخیز …

خداوند متعال صلح حدیبیه را فتح اعلام فرموده است، ولی فتح دل‌ها، نه فتح اجسام، برای گسترش اسلام نیاز به امنیت و آرامش بود که در پرتو صلح حدیبیه حاصل گردید، این صلحی را حتی دشمنان اسلام فتحی بزرگ می‌دانستند. در تمام کارزارها و جنگ‌هایی که تا آن موقع میان قریش و مسلمانان روی داده بود، خالد بن ولید در …

مقوقس عزیز مصر به نامۀ آن حضرت  صلی الله علیه و سلم چنین پاسخ نوشت: «لِمُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ مِنَ الْمُقَوْقِسِ عَظِیمِ الْقِبْطِ، سَلامٌ، أَمَّا بَعْدُ: فَقَدْ قَرَأْتُ کِتَابَکَ، وَفَهِمْتُ مَا ذَکَرْتَ فِیهِ، وَمَا تَدْعُو إِلَیْهِ، وَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ نَبِیًّا بَقِیَ، وَکُنْتُ أَظُنُّ أَنَّهُ یَخْرُجُ بِالشَّامِ، وَقَدْ أَکْرَمْتُ رَسُولَکَ، وَبَعَثْتُ إِلَیْکَ بِجَارِیَتَیْنِ لَهُمَا مَکَانٌ فِی الْقِبْطِ عَظِیمٌ، وَبِکِسْوَهٍ، وَأَهْدَیْتُ لَکَ …

یکی از زمامدارانی که رسول خدا  صلی الله علیه و سلم برایش نامه نوشتند و او را به دین مبین اسلام دعوت دادند، خسرو پرویز شاه ایران بود. آن حضرت  صلی الله علیه و سلم یکی از افسران ارشد خویش یعنی عبدالله بن حذافه را مأمور کرد تا نامۀ ایشان را به خسرو پرویز شاه ایران برساند. متن نامه بشرح …

پیمان حدیبیه فکر پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم را از جانب کفار قریش آسوده ساخت. آن حضرت تصمیم گرفتند تا با توجه به فرصت پیش آمده، دعوت اسلام به گوش تمام جهانیان رسانده شود؛ برای این منظور یک روز تمام اصحاب را به حضور طلبید و مسأله دعوت زمامداران جهان را به اسلام مانند سایر مسایل مهم برای …

اعزام نماینده‌ای دیگر توسط قریش قریش سهیل بن عمرو را به عنوان نماینده نزد آن حضرت فرستادند؛ او یک فرد باتجربه، فصیح و بلیغ بود، به طوری که قریش به وی لقب «خطیب قریش» داده بودند([۱]). قریش به او گفته بودند، صلح فقط در صورتی ممکن خواهد بود که محمد این بار بدون ورود به مکه از همانجا برگردد. سهیل …

با این همه پیامبر گرامی می‌خواست مشکل از طریق مذاکره و به طور صلح‌آمیز حل شود؛ لذا برای این هدف حضرت عمر را انتخاب کرد تا نزد قریش رود و با آنان مذاکره کند، ولی وی از پذیرفتن این مأموریت پوزش طلبید و اظهار داشت: قریش دشمن سرسخت من هستند و کسی از فامیل من در مکه وجود ندارد تا …

به فاصلۀ یک منزل از مکه معظمه چاهی وجود دارد که به آن «حدیبیه» می‌گویند و دهکدۀ آن محل نیز به همین نام معروف است و چون پیمان صلح در آن محل نوشته شده بود، از این جهت به آن واقعه «صلح حدیبیه» می‌گویند. این واقعه در تاریخ اسلام بسیار مهم و مقدمه‌ای برای تمام موفقیت‌های آینده شد. بر همین …

از وقایع مهم مذهبی این سال، نزول احکام متعدد اصلاحی دربارۀ زنان است. تا آن موقع زنان مسلمان، مانند زنان دوران جاهلیت رفت و آمد داشتند و همان نوع لباس و زیورآلات می‌پوشیدند. در همین سال دستور نازل شد که زنان هنگامی که از خانه بیرون روند، چادر بزرگ نقابدار بپوشند تا صورت‌شان نیز پوشیده شود و روسری بر سینه‌ها …

در همین سال رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم با حضرت زینب ازدواج کردند. ازدواج یک مسأله معمولی و عادی است و محل بحث آن تحت عنوان: «ازواج مطهرات» است. ولی در این واقعه مسایلی وجود دارد که آن را معاندین اسلام، یک امر بزرگ و قابل بحث و بررسی ویژه‌ای قرار داده‌اند. مورخان مسیحی این جریان را با …

بسیاری از سیره‌نویسان مرقوم داشته‌اند که رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم نسبت به یکی از زنان یهود قریظه به نام «ریحانه» که اسیر شده بود دستور دادند او را جدا کنند و پس از چند روز او را در حرمسرای خود درآوردند. چنانکه آن دسته از مورخان که مرقوم داشته‌اند رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم از …

سعد درباره آنان پیشنهاد داد تا مردان جنگندۀ آن‌ها اعدام شوند و زنان و فرزندان‌شان اسیر و اموال و کالاهایشان به عنوان غنیمت گرفته شوند. این تصمیم مطابق با فرمان تورات بود([۱]). در تورات، سفر تثنیه، فصل ۲۰ آیه ۱۰ مذکور است: «هنگامی که به قصد حمله آهنگ شهری کردی، نخست آنان را به صلح دعوت کن و اگر آن‌ها …

قبلاً بیان گردید که رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم در بدو ورود به مدینه با یهود پیمان بسته بود که طبق آن امنیت جان و مال یهود و آزادی در مسایل مذهبی تضمین شده بود، ولی هنگامی که قریش برای آنان نامه نوشتند و آن‌ها را علیه مسلمانان تحریک کردند، آنان برای سرکشی و طغیان علیه مسلمانان آماده …

عمرو بن عبدود، ضرار، جبیره و نوفل که از قهرمانان مشهور عرب بودند، اسبان خود را تاخته و از همان جایی که عرض خندق کم بود، به طرف لشکریان اسلام پریدند. قهرمان‌ترین آنان «عمرو بن عبدود» بود که از نظر چالاکی و قدرت جنگی با یک هزار سوار برابری و همسوئی می‌کرد، او در جنگ بدر زخمی شده و سوگند …

عده‌ای از افراد قبیله بنو نضیر که به خیبر رفته بودند([۱]) توطئه همه‌جانبه و بزرگی را علیه مسلمانان آغاز کردند. «سلام بن ابی الحقیق»، «حی بن اخطب»، «کنانه بن ربیع» و چند نفر دیگر از سران بنو نضیر به مکه معظمه رفتند و به قریش گفتند: اگر شما با ما در جنگ علیه مسلمانان همراهی کنید، اسلام را نابود خواهیم …

واقعه افک که در آن منافقین به حضرت عایشه ل تهمت زدند، در اثنای جنگ بنی‌مصطلق و هنگام بازگشت از آن پیش آمده بود. در کتب احادیث و سیره این داستان به طور مفصل بیان شده است، ولی واقعه‌ای که نسبت به آن در قرآن مجید صریحاً چنین هشدار داده شده: وقتی مردم این خبر را شنیدند، چرا نگفتند: «این …

از جمله کسانی که در جنگ با قبیله بنی‌مصطلق یا غزوه مریسیع به اسارت گرفته شده بودند، جویریه دختر «حارث بن ابی‌ضرار» سردار بنی‌مصطلق نیز بود. طبق روایت ابن اسحق که در بعضی از کتب حدیث نیز مذکور است: تمام اسیران جنگی به عنوان غلام و کنیز میان مسلمانان تقسیم شدند. حضرت جویریه که به ثابت بن قیس تعلق گرفته …

غزوۀ مریسیع یا بنی مصطلق (شعبان سال پنجم هجری)([۱]) «خزاعه» یکی از قبایل تحت حمایت و هم‌پیمان قریش بود. قریش که خود را از نسل حضرت ابراهیم می‌دانستند، به این فکر افتادند که باید در تمام امور از دیگران ممتاز باشند، از این جهت تصمیم گرفتند تا در موسم حج به میدان عرفات که خارج از محدودۀ حرم است، حاضر …

توطئه و قیام دسته‌جمعی قریش و یهود علیه مسلمانان، از مکه تا مدینه را فرا گرفته بود و تمام قبایل خود را برای حمله به مدینه آماده می‌کردند. قبل از همه قبایل «انمار» و «ثعلبه» این تصمیم را گرفتند. پیامبر اکرم  صلی الله علیه و سلم از جریان دسیسه‌چینی آنان باخبر و در دهم ماه محرم سال پنجم هجری با …

بنو نضیر با مسلمانان و قبیلۀ عامر هم‌پیمان بودند. رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم برای کمک‌گرفتن از آنان دربارۀ خونبهای دو نفر از قبیلۀ عامر که توسط عمرو بن امیه به قتل رسیده بودند و طبق پیمان مبلغی از آن را یهود بنو نضیر باید پرداخت کنند، نزد آن‌ها رفت([۱]). آنان قبول کردند، ولی نقشه‌ای کشیدند که شخصی …

کعب بن اشرف از شاعران معروف یهود و فرزند اشرف و از قبیلۀ «طی» بود؛ پدرش در مدینه با بنونضیر هم‌پیمان شد و چنان اعتباری کسب کرد که با دختر «ابو رافع بن ابی‌الحقیق» پیشوای یهود و ملقب به «تاجر الحجاز»([۱]) ازدواج کرد. کعب نتیجه همین ازدواج است. بنابر همین خویشاوندی دوجانبه، کعب با یهود و عرب رابطه خوبی داشت، …