فقه

روزی از رمضان را عمداً (با جماع کردن با همسرم) شکستم! و الان می خواهم شصت مسکین را (بعنوان کفاره آن) طعام دهم، سوال: آیا مشروط شده که غذا دادن آن شصت نفر یکباره باشد و یا آنکه می توان هر روز مثلا سه یا چهار نفر را غذا داد؟ و آیا برای من جایز است که اگر افراد خانواده …

شخصی مریض بوده و نتوانسته روزه بگیرد و بر وی لازم شده که فدیه بدهد، آیا برای او جایز است که این فدیه (اطعام مسکین) را به غیر مسلمانان بدهد، زیرا او در کشوری غیر اسلامی مقیم است.   الحمدلله، «اگر انسان در کشوری غیر اسلامی باشد و بر او اطعام (فدیه) واجب بود، اگر در آن کشور مسلمانانی که …

آیا کسی که شرعا از روزه گرفتن معاف است و بر وی فدیه دادن واجب شده، جایز است که فدیه را برای مدت سی روز فقط به یک مسکین بدهد، یا باید به سی نفر مسکین بدهد؟   الحمدلله، کسی که از روزه گرفتن عاجز باشد (مانند بیماری که روزه گرفتن برایش خطرناک است و امید بهبودی و علاج وی …

آیا جایز است که شش روز ماه شوال را روزه باشم ولی نیت قضای روزه رمضان را که در حیض بودم را نیز بر آن داشته باشم، یعنی هم نیت روزه سنت شش روز شوال را داشته باشم و همزمان قضای روزه هایم را در آنروزها بگیرم؟   الحمدلله، جایز نیست که قضای روزه رمضان را با شش روز روزه …

روز نهم ماه ذی الحجه که روز عرفه است را روزه بودم ولی نیت قضای رمضان آوردم، آیا اگر در روز عرفه نیت قضا بیاورم کفایت می کند؟   الحمدلله، علمای هیئت دائمی افتاء در مورد این سوال جواب دادند: «جایز است بجای روزه روز عرفه قضای رمضان گرفت اگر نیت قضاء را داشته باشد». “فتاوی اللجنه الدائمه للبحوث العلمیه …

آیا در هنگام مشقت و سختی در روزه سنت، ادامه روزه بهتر ست یا خوردن آن؟   الحمدلله، «کسی که روزه نفل (سنت) می گیرد بین کامل کردن یا قطع آن (شکستن روزه) مختار است، البته کامل کردن آن افضلتر است، مگر آنکه مشقتی در اتمام آن وجود داشته باشد، که در اینصورت – جهت آسانگیری – قطع روزه افضلتر …

آیا روزه شش روز ماه شوال بعنوان روزه کفاره سوگند حساب می شود؟   الحمدلله، روزه سنت ماه شوال خود روزه مستقلی است که اجر و ثواب زیادی دارد، و موجب کفاره گناهان است و پیامبر صلی الله علیه وسلم در مورد آن فرموده: «من صام رمضان ثم أتبعه ستا من شوال کان کصیام الدهر». مسلم (۱۱۶۴). یعنی: «کسی که …

آیا کسی که نتوانسته روزه سنت شش روز از ماه شوال را بگیرد، می تواند در ماه بعد (یعنی در ماه ذی القعده) آن شش روز را قضاء کند؟   الحمدلله، مسلم در صحیح خود از ابی ایوب انصاری رضی الله عنه روایت کرده که او گفت: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ …

آیا می توانم شش روز روزه سنت ماه شوال را در روزهای دوشنبه و پنج شنبه قرار دهم؟   الحمدلله، آری، ایرادی ندارد، و انشاء الله هم ثواب شش روز، و هم ثواب روز دوشنبه و پنج شنبه برای شما باشد، زیرا روزه گرفتن در روزهای دوشنبه و پنج شنبه هر هفته سنت و مستحب است، و پیامبر صلی الله …

مردی می خواهد شش روز روزه سنت ماه شوال را بگیرد، و در یکی از آن روزها در وسط روز بدون هیچ عذری روزه اش را می شکند، آیا او می تواند آنروز را بعد از اتمام شش روز قضاء کند؟   الحمدلله، علمای مذاهب در مورد کسی که روزه سنت را شروع کرده، اختلاف نظر دارند که آیا اتمام …

من دچار بیماری شدم و لذا نذر کردم که اگر از آن بهبودی یابم پانزده روز را برای خداوند عزوجل روزه بگیرم ولی وقت آن را مشخص نکردم، و الحمدلله شفا یافتم و (برای وفا به نذر خود) پنج روز را در ماه رجب روزه گرفتم و بعد بدنبال آن پنج روز دیگر را در ماه شعبان روزه گرفتم و …

آیا جایز است که در نمازخانه ها و مراکز اسلامی اعتکاف نمود؟   الحمدلله، جایز نیست که جز در مساجد اعتکاف کرد، به دلیل فرموده الله تعالی: «وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاکِفُونَ فِی الْمَسَاجِدِ» البقره/۱۸۷٫ یعنی: «و وقتی که در مساجد به (عبادت) اعتکاف مشغولید با همسرانتان همخوابگی نکنید». و همچنین به دلیل اینکه مسجد محل اعتکاف پیامبر صلی الله علیه …

آیا برای معتکف صحیح است که (در هنگام اعتکاف) کسی را تعلیم یا درس دهد؟   الحمدلله، علامه ابن عثیمین رحمه الله در پاسخ می گوید: «برای معتکف افضلتر آنست که به عبادات خاصی همچون ذکر و نماز و قرائت قرآن و همانند آنها مشغول باشد، اما اگر نیازی وجود داشت جهت تعلیم کسی یا آموختن، ایرادی ندارد، زیرا این …

آیا مرد می تواند مانع اعتکاف همسرش شود؟   الحمدلله، برای زنان جایز نیست که بدون اجازه شوهرشان در مساجد اعتکاف کنند، زیرا ممکن است اعتکاف زن در مسجد موجب زایل شدن حقوق شوهر شود (مانند حق آمیزش یا معاشرت و ..)، و اگر مرد به زن خود اجازه داد تا اعتکاف کند مرد می تواند از تصمیم خود بازگردد …

آیا می توانم که فقط روزهای فرد ماه رمضان را اعتکاف کنم، زیرا متاسفانه توانایی اعتکاف در ده شب آخر رمضان را بصورت کامل ندارم، چون من تازگی ازدواج کردم و اگر به مسجد بروم همسرم تنهایی در منزل می ماند.   الحمدلله، افضل آنست که هر مسلمانی به نشانه اقتدا به پیامبر صلی الله علیه وسلم ده شب آخر …

حداقل زمانی که می توان اعتکاف کرد چقدر است؟ آیا می توان وقت کمی اعتکاف کرد یا لازمست چند روز باشد؟   الحمدلله، علما در مورد حداقل زمان اعتکاف اختلاف نظر دارند: اول: جمهور علما از جمله امام ابوحنیفه و شافعی و احمد گفته اند که حداقل آن یک لحظه است. نگاه کنید به: الدر المختار (۱/۴۴۵) ، المجموع (۶/۴۸۹) …

زنی که در حیض است چگونه از فضایل عبادت شب قدر بهره مند شود؟   الحمدلله، زنی که در حیض است می تواند تمامی عبادات را جز نماز و روزه و اعتکاف در مسجد و طواف را انجام دهد، از عایشه رضی الله عنه روایت شده که گفت: «کَانَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم إِذَا دَخَلَ الْعَشْرُ شَدَّ مِئْزَرَهُ وَأَحْیَا …

احیاء شب قدر چگونه باشد؟ بوسیله نماز یا قرائت قرآن یا (مرور) سیره نبوی و موعظه و سخنرانی و ارشاد، و برگزاری جشن و مراسم برای شب قدر در مسجد؟   الحمدلله، اولا: رسول خدا صلی الله علیه وسلم در دهه آخر ماه رضمان تلاش بیشتری در نمازخواندن و قرئت قرآن و دعا خواندن می کردند که در دیگر روزهای …

آیا این صحیح است که جرم گناهان در رمضان بیشتر می شود همانگونه که ثواب حسنات بیشتر می شود؟ و آیا برای این گفته دلیلی شرعی وجود دارد؟   الحمدلله، آری، حسنات و سیئات در زمانها و مکانهای با فضیلت افزایش می یابند، ولی تفاوتی بین افزایش حسنات و افزایش سیئات وجود دارد؛ به اینصورت که: افزایش حسنات هم از …

شخصی در روز رمضان با همسرش آمیزش کرده ولی انزال روی نداده، و او نسبت به حرام بودن عملش آگاه نبوده و گمان کرده که اگر انزال روی ندهد، روزه اش باطل نخواهد شد!   الحمدلله، آمیزش و جماع با همسر در روز رمضان ممکن است دو حالت زیر را داشته باشد: حالت اول: اگر کسی گمان کرده باشد که …

من بتازگی عروسی کرده ام و چون در ماه رمضان قرار گرفتیم، نتوانستم زیاد صبر کنم، و لذا در روز رمضان با همسرم آمیزش کردم اما نه از راه فرج، بلکه از طریق پشت (مقعد) با وی نزدیک شدم، حکم اینکار در ماه رمضان چیست؟   الحمدلله، نخست لازم به ذکر است که نزدیک شدن شوهر به زن خود از …

از علامه ابن عثیمین رحمه الله درباره مردی که در روز رمضان با همسرش جماع کرده درحالیکه آن مرد مسافر است پرسیده شد؟   الحمدلله، جواب دادند: «ایرادی ندارد، زیرا برای مسافر جایز است که در رمضان (روزه نباشد و) بخورد و بنوشد و جماع کند، پس ایرادی بر وی نیست و کفاره ای هم لازم نیست، ولی بر او …

حکم کسی که با زنش آمیزش و جماع کند درحالیکه زن در روزه سنت شوال باشد؟ الحمدلله، کسی که روزه سنت می گیرد، او مختار است که روزه اش را تا وقت غروب کامل کند و یا اگر خواست روزه اش را بشکند، که البته کامل کردن روزه سنت – اگر عذری وجود نداشته باشد – افضلتر است تا اینکه …

آیا افتادن در افکاری که منجر به انزال منی می شود روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، اولا بر هر مسلمانی واجب است تا چشم و گوش و دیگر اعضایش را از افتادن در حرام خدا محفوظ بدارد، خصوصا در ماه مبارک و پرفضیلت رمضان که ماه عبادت و ماه دوری از منکرات و پرورش و تزکیه نفس است، …

آیا خروج منی از بدن بدون شهوت و بدون اختیار، روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، بر طبق رأی جمهور علمای حنفیه و مالکیه و حنابله کسی که در حالت بیداری و بدون آنکه عملی تحریک آمیز انجام دهد، بلکه خودبخود از آلت وی منی خارج گردد، این امر غالبا بخاطر نوعی بیماری باید باشد، و غسل را واجب …

کسی که در روز رمضان مرتکب زنا شود، حکم روزه اش چیست؟ و چگونه آنرا جبران نماید؟   الحمدلله، نخست لازم است یادآوری شود که جماع کردن با همسر خود در روز رمضان حرام و گناه است، و لذا کسی که در روز با همسرش آمیزش می کند، عقوبت و مجازات او این است که کفاره سنگینی بدهد و آن …

آیا کشیدن دندان و یا پرکردن آن و تزریق آمپول بی حسی و قرار دادن دارو و قرص بر روی آن روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، پر کردن دندان یا کشیدن آن موجب باطل شدن روزه نمی شود، البته بشرطیکه بصورت عمدی چیزی (مانند آب یا خون) وارد حلق نشود، که اگر عمدا چیزی وارد حلق شود، روزه …

حکم استنشاق بخار آب برای روزه داری که در روز استحمام می کند، چیست؟   الحمدلله، استنشاق بخار آب گرمی که بر روزه دار در حمام وارد می شود، روزه را باطل نمی کند، زیرا اگر بخار آب داخل حلقش شود بصورت قهری و بدون قصد بوده است. چنانکه از علمای هیئت دائمی افتاء پرسیده شد: من یکی از کارگران …

آیا شربت غرغره روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، «اگر آنرا نبلعد روزه باطل نمی شود، اما نباید جز بهنگام نیاز و ضرورت آن کار (غرغره کردن) را انجام دهد، و اگر به حلق داخل نگردد روزه بوسیله آن (غرغره) باطل نمی شود». فتاوی الشیخ ابن عثیمین ج/۱ ص/۵۱۴٫   والله اعلم وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله …

مردی دچار بیهوشی می شود درحالیکه روزه بود، آیا روزه وی باطل می شود؟   الحمدلله، بر طبق مذهب امام شافعی و امام احمد، هرکس در رمضان دچار بیهوشی شود خارج از دو حالت زیر نخواهد بود: اول: یا در تمام طول روز در بیهوشی به سر می برد، به این معنی که قبل از طلوع فجر (اذان صبح) بیهوش …

حکم نشستن در روز رمضان نزد وسائلی که دود یا بخار می کنند چیست؟   الحمدلله، «ایرادی ندارد، اما نباید عمداً قصد کند که این دود یا غبار را استنشاق کند، ولی اگر بدون قصد و اراده داخل جوف (شکم یا حلق) وی شود، ایرادی ندارد، و به روزه اش ضرری وارد نمی کند». “مجموع فتاوی ابن عثیمین” فتاوی الصیام …

آیا اگر در داخل دهان و حلق، طعم خون احساس کنیم و اندکی از آنرا ببلعیم روزه باطل می شود؟ الحمدلله، هرگاه روزه دار احساس طعم خون در حلقش کند، این احساس ضرری به روزه اش وارد نمی کند ولو آنکه آنرا ببلعد، اما اگر خون به دهان برسد و او آنرا ببلعد، روزه اش باطل خواهد شد. و همانند …

بعضی از مردم می گویند: کشیدن سیگار در روز رمضان روزه را باطل نمی کند، زیرا سیگار نه خوردنی است و نه نوشیدنی (تا وارد معده شود) رأی شما در باره این گفته چیست؟   الحمدلله، علامه ابن عثیمین رحمه الله در پاسخ به این سوال می گوید: «بنظر من این قول اصلی ندارد، زیرا سیگار نوشیدنی است، و خود …

حکم استفاده روزه دار از پماد جهت زدودن خشکی لبها چیست؟   الحمدلله، « ایرادی ندارد که انسان (روزه دار) از پماد جهت مرطوب کردن لبها و بینی استفاده کند، و یا آنکه بوسیله آب آنرا تر کند، و یا توسط تکه پارچه ای و یا شبیه آن (لب را مرطوب و تر کند)، اما باید مواظب باشد تا از …

آیا استفاده از کرم و پماد مخصوص برای درمان بواسیر – چه خارجی باشد یا داخلی – در ماه رمضان موجب باطل شدن روزه می شود؟   الحمدلله، «استعمال پماد یا کرم (مرهم) جهت درمان بواسیر اثری بر روزه ندارد». وبالله التوفیق ، وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم. شیخ عبد العزیز بن باز . شیخ عبد العزیز …

آیا نیش مار یا عقرب روزه را باطل می کند؟   الحمدلله، سراغ نداریم که کسی از اهل علم فرموده باشد که نیش مار یا عقرب جزو نواقض روزه است، و مار و عقرب سم را در بدن فرد نیش خورده تزریق می کنند، درحالیکه شخص صدمه دیده از نیش خوردن آنها پرهیز می کند و معمولا نیش زدگی عمدی …

برادر من به مرض قند (دیابت) مبتلا است و نیاز دارد تا هر روز آمپول انسولین تزریق کند، آیا این تزریق موجب باطل شده روزه نمی شود؟ و آیا اصلا روزه بر او واجب است؟   الحمدلله، «ایرادی ندارد که از آمپول مذکور در طول روز جهت مداوا استفاده کند، و قضای آنروز بر او واجب نیست (زیرا روزه اش …

شخصی در ماه رمضان مسافر و روزه است، او قصد می کند تا روزه اش را بشکند ولی چیزی را که بتواند با آن روزه اش را بشکند نمی یابد! لذا از تصمیم خود بر خوردن روزه اش منصرف می شود و روزه اش را کامل می کند، آیا روزه او صحیح است؟   الحمدلله، بر طبق مذهب مالکیه و …

آیا دعایی برای وقت سحری و افطار تشریع شده که روزه دار آنرا بخواند؟   الحمدلله، در وقت افطار دو دعا و ذکر در احادیث وارد شده اند، که یکی از آن احادیث حسن است ولی دیگری ضعیف است: اول: از ابن عمر رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم وقتی افطار می‌کرد می‌فرمود: (ذهب الظما …

دقیقا از چه لحظه ای باید از خوردن و نوشیدن پرهیز نمود؟ آیا با شنیدن الله اکبر موذن یا وقت دیگری؟ و اگر کسی در دستش لیوان آبی باشد و یا در دهانش مقداری آب باشد و در آن لحظه موذن اذان بگوید باید چکار کند؟   الحمدلله، آنچه برای روزه دار واجب است اینست که از هنگام طلوع فجر …

نظر شما (علامه ابن عثیمین) در خصوص برگزاری افطار دسته جمعی جهت تشویق مردم بر روزه سنت چیست؟   الحمدلله، «بنظر من ایرادی ندارد، اما بهتر است صورت نگیرد، زیرا صحابه رضی الله عنهم از اینگونه روشها استفاده نمی کردند. هرگاه مردم با سخن گفتن جهت روزه سنت مشتاق شوند، همین (سخن گفتن) کافیست و لازم نیست تا جهت ترغیب …

آیا جایز است یک روز را بخاطر بازی فوتبال روزه نگرفت؟   الحمدلله، « جایز نیست که در روز رمضان بخاطر بازی های ورزشی مانند فوتبال یا غیره روزه خورده شود، زیرا این اعمال جزو عذرهای شرعی که افطار را مباح می کنند نیست». وبالله التوفیق ، وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم” انتهی . شیخ عبد العزیز …

هرگاه کسی فقط بر روزه گرفتن و نماز خواندن در ماه رمضان حریص باشد، ولی به مجرد پایان رمضان دیگر نماز را ترک کند، آیا روزه ی او صحیح است؟   الحمدلله، هیئت دائمی افتاء در پاسخ این سوال می گویند: «نماز رکنی از ارکان اسلام است، و حتی مهمترین رکن آن بعد از شهادتین می باشد و نماز جزو …

آیا افراط و زیاده روی در آماده کردن غذا برای (سفره) افطار ثواب و اجر روزه را کم می کند؟   الحمدلله، « از ثواب روزه نمی کاهد، چرا که کار حرام بعد از انتهای روزه دیگر از ثواب آن نمی کاهد، ولی این امر مشمول فرموده الله تعالی می شود که فرمود: « وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا …

مسجد محل ما همیشه دیرتر از دیگر مساجد شهر اذان می دهد، آیا برای من و دیگران جایز است که بر اساس اذانی که از طریق رادیو پخش می شود افطار کنیم؟ با توجه به اینکه اذان رادیو با اذان شهر ما هماهنگ است و اکثرا مردم از آن پیروی می کنند، آیا این امر صحیح است یا بایستی از …