عبادات

یکی دیگر از روزهای بزرگ و مبارک روز عید قربان در دهم ماه ذیحجه است، این روز مبارک به این سبب به روز «نحر» یا عید قربان نامیده شده است که مسلمانان در آن با ذبح و قربانی کردن چهارپایان حلال گوشت، به پروردگارشان تقرّب می‌جویند، از این رو حجاج بیت‌الله الحرام هدایای خود را در سرزمین منی، و سایر …

بنابراین روز عرفه، روز دعا و نیایش و روز التماس عفو و بخشش است و بهترین ذکر در آن گفتن: «لا إله إلاّ الله» است، و پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم نیز روز عرفه را بهترین روز می‌دانستند و در آن روز بهترین و پرمحتواترین ذکر را انجام می‌دادند، زیرا سردار روزها روز عرفه، و سردار همه اذکار «لا …

شکّی در این نیست که روز عرفه روز بسیار بزرگی است و یکی از روزهای پرفیض و برکت خداوند می‌باشد و درواقع بزرگ‌ترین مجمعی از مجامع خیر و نیکی، ایمان و تقوی و زمان بسیار مهمّی است برای انجام طاعت و عبادت، آری، عرفه روزی است که در آن پندها و ناشناخته‌ها آموخته و شناخته می‌شود، دعاها و خواهشها، تضرع …

همچنین می‌فرماید: ﴿أَمۡ لَهُمۡ شُرَکَٰٓؤُاْ شَرَعُواْ لَهُم مِّنَ ٱلدِّینِ مَا لَمۡ یَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُ﴾ [الشوری: ۲۱]. «آیا مگر برای آنان شریکانی است که برای آنان احکام دینی مقرر داشته‌اند که خداوند به آن اجازه نداده است؟». در این صورت باید هرکس خداوند را مطابق آنچه که رسول گرامی‌اش مشروع و مقرر فرموده است بپرستد و برای او عبادت کند، خواه …

یکی دیگر از درس‌های بزرگی که حجاج بیت‌الله الحرام در این سفر پربرکت خود می‌آموزند واز فوائد مهم آن بهره‌‌مند می‌گردند پی‌بردن به اهمیت سنت پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم و لزوم پایبندبودن به آن در تمام اعمال حج می‌باشد و این امر در عمل و موقعیت آنان به روشنی نمایان می‌باشد، به عنوان نمونه ملاحظه می‌شود که اکثر …

همچنین ابن جریر طبری رحمه الله می‌گوید: «عمر بن خطاب  رضی الله عنه به این دلیل چنین مطالبی را راجع به حجر‌الاسود بیان نمود که مردم هنوز تازه از پرستش بتها فاصله گرفته بودند، لذا او می‌ترسید که مبادا مردم جاهل و ناآگاه تصور کنند که بوسیدن یا لمس‌کردن حجرالأسود از باب تعظیم و تکریم در برابر سنگ‌هاست، کمااینکه در …

آری هر فرد مسلمانی که به حج می‌رود و به امر خداوند این مقام بزرگ: (بیت‌الله الحرام) را طواف می‌کند فایده عظیم و درس مهّمی را که از این فرمان خدای متعال می‌آموزد این است که: طواف و هفت بار چرخیدن به دور کعبه عبادتی است فقط دراین مکان مقدّس و تنها به دور بیت‌الله الحرام مشروع می‌باشد، کما اینکه …

بعد از اینکه حاجی در میقات مربوط به کشور خود احرام به حج بست و وارد مکه و سپس حرم شریف گردید به عبادت حج که طواف کعبه معظّمه باشد می‌پردازد، (و پروانه‌وار هفت بار به گرد بیت‌الله الحرام: این محور توحید می‌چرخد) حاجی به هنگام طواف کعبه معظّمه، حالت عجیبی را در خود احساس می‌کند به ویژه وقتی که …

از فوائد دیگر تلبیه این است که پیامبراکرم صلی الله علیه و سلم فرموده است: «أَفْضَل مَا قُلْت أَنَا وَالنَّبِیُّونَ مِنْ قَبْلِی: لَا إِلَه إِلَّا اللَّه وَحْده لَا شَرِیک لَهُ, لَهُ الْمُلْک وَلَهُ الْحَمْد وَهُوَ عَلَى کُلّ شَیْء قَدِیر»: «بهترین کلماتی که من و پیامبران قبل از من گفته‌ایم این است که: هیچ معبود به حقی جز خدای یکتا که …

بنابراین بر هر فرد مسلمانی واجب است که هوشیارانه از شرک و هر عمل شرک‌آمیز و از افتادن در دام آن به شدّت برحذر باشد، پیوسته در هر وضع و حالتی و در هر پست و مقامی که هست، با تأسّی از حضرت ابراهیم این پیامبر و خلیل خدا، دست به دعا بگوید: ﴿وَٱجۡنُبۡنِی وَبَنِیَّ أَن نَّعۡبُدَ ٱلۡأَصۡنَامَ ٣۵ رَبِّ …

در درس‌های گذشته درباره فضیلت تلبیه و اهمیّت آن مطالبی بیان گردید و توضیح دادیم که تلبیه مشتمل بر اعلان توحید و ترک هر نوع شرکی می‌باشد. و این همان تعریف و توصیف فضیلت تلبیه است که صحابی بزرگوار جابربن عبدالله ب هنگامی که حج پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم را تعریف می‌کند، می‌گوید: ندای توحید را بلند کرد …

بدیهی است یکی از بزرگترین درسهایی که فرد مسلمان از حج و مناسک آن می‌آموزد این است که باید کلیه اعمال و عبادتهای خود را همراه با اخلاص کامل فقط برای خدای یکتا و بدون انباز، و به خاطر جلب رضا و خشنودی او انجام دهد، پس به خاطر حصول چنین هدفی است که فرد مسلمان از ابتدای همان لحظه‌ای …

اما باید دانست آن مقدار منافع دنیوی که حاجی در ایام حج بدست می‌آورد، در مقابل منافع دینی و معنوی آن بسیارناچیزند و هرگز قابل مقایسه نیستند، لذا اگر حاجی واقعاً از خدا بترسد، اوامرش را درست بجای آورد و از نواهی‌اش بخوبی بپرهیزد، مسلماً خداوند در مقابل آن پاداشهای بزرگ و ثوابهای ارزشمندی از قبیل بخشش گناهان و خطاها، …

در درس گذشته درباره فضیلت حج و مکانت رفیع آن، و اینکه از بزرگترین عبادتها و یکی از بهترین وسائل نزدیکی به خداست سخن گفتیم، همچنین درباره اینکه حج رکنی از ارکان مهم اسلام و پایه‌ای از پایه‌های متین و محکمی است که اسلام و مبانی اسلامی بر آنها و به وسیله آنها استوار و پابرجا می‌باشد بحث کردیم، و …

بنابراین، ارتباط هر فرد مسلمان به بیت‌الله الحرام به طور مستمر در هر شبانه‌روز چندین بار تجدید و تکرار می‌شود، در هر نمازی اعم از فرض یا سنت که می‌خواند به بیت‌الله روی می‌کند و متوجّه آن می‌شود، همچنین به هنگام دعا و نیایش روی به سوی آن می‌نماید. و به همین خاطر است که این پیوند استواری که به …

تردیدی نیست که حج یکی از بزرگترین طاعات و بهترین قُرُباتی است که هر فرد مسلمانی می‌تواند خود را به وسیله آن به پروردگار خویش نزدیک کند، علاوه بر این، حج یکی از پنج عبادتی است که از جانب خداوند فرض گردیده و آن را یکی از پنج ستونی قرار داده است که دین راستین اسلام بر آنها استوار می‌باشد، …

زائر به هنگام ترک مدینه به مسجد النّبی برود و دو رکعت نماز تحیه المسجد بخواند و بعد نزد قبر شریف و روضه مطهره حاضر شود در ضمن فرستادن صلوات و سلام زیاد بر پیامبراکرم و یاران باوفایش خاضعانه از خدای بزرگ بخواهد تا زیارت او و تمام مسلمانان را قبول فرماید و خواسته‌ها و آرزوهای مشروع همگان را برآورده …

پس از زیارت قبر مبارک و روضه مطهره حضرت و سلام بر دو وزیر باوفایش، به زیارت قبور بقیع برود، بقیعی که ازواج مطهرات، اولاد رسول‌خدا  صلی الله علیه و سلم و سایر اصحاب آن حضرت مانند حضرت عثمان، حضرت عباس ب حضرت امام حسن و حضرت فاطمه زهراء و سایر بزرگان و پیشوایان دینی در آن مدفون می‌باشند. تا …

طواف‌الوداع واجب می‌باشد، پس اگر کسی بدون طواف‌الوداع از مکه مکرّمه خارج شود و طواف‌الوداع را انجام ندهد باید فدیه بدهد. امّا اگر بدون طواف از مکه خارج شد و به مسافت قصر: (۹۶ کیلومتری مکه) نرسیده بود واجب است برگردد و طواف‌الوداع را انجام دهد و اگر چنین کاری را کرد طواف او صحیح است و قربانی (یا فدیه) …

بعد از اینکه حاجی از اعمال کامل واجب و سنت حج و عمره فارغ شد و قصد خروج از مکه و بازگشت را داشت باید تمام کارهایش را انجام دهد و رخت سفر و خروج از مکه را بربندد سپس خانه کعبه را وداع کند به این صورت که به مانند همان آداب و شرایط طواف‌الافاضه یا طواف رکن هفت …

در روز عید قربان چهار عمل انجام می‌شود: اول رمی جمره عقبه، دوم قربانی، سوم تراشیدن یا کوتاه‌کردن موی سر و چهارم طواف‌الإفاضه یا طواف رکن، البته بنابر قولی تأخیر طواف‌الافاضه تا روز دوم ایام‌التشریق جایز می‌باشد. بعد از انجام طواف‌الإفاضه تحلیل دوم برای حاجی حاصل می‌شود به این معنی که مسائل مربوط به نکاح و همبستر شدن با همسر …

پس از رمی جمره عقبه عمل قربانی انجام می‌گیرد به این صورت: کسانی که حیوان قربانی داشته باشند خواه قربانی نذر باشد یا سنت با دست خود و یا با گرفتن وکیل ذبح می‌کنند. بعد از قربانی سومین عملی که در روز عید انجام می‌گیرد عمل حلق یا تقصیر: (تراشیدن یا کوتاه کردن موی سر) است که به دنبال آن …

روز دهم یعنی روز عیدقربان بعد از طلوع آفتاب فقط هفت سنگریزه آنهم به طرف جمره عقبه یا «جمره الکبری» یکی‌یکی پرتاب می‌شود. در مدت ایّام التشریق: (روز یازدهم و دوازدهم و سیزدهم ذیحجه) هر روز بعدازظهر هر سه جمره: جمره‌الأولی، جمر‌هالوسطی و جمرهالکبری، یکی بعد از دیگری رمی می‌گردند، به این صورت هر روز ۲۱ سنگریزه که اول هفت …

حجاج، پس از ادای نماز صبح و قبل از طلوع آفتاب با آرامش و ذکرکنان از مشعرالحرام به سوی منی حرکت می‌کنند و وقتی که به وادی «محسّر» نزدیک منی رسیدند کمی تندتر، از این وادی عبور می‌کنند و سپس وارد منی می‌شوند. و به پنجمین عمل از اعمال حج که رمی جمرات است می‌پردازند، به این صورت: پس از …

بعد از توقف در عرفات، بالاخره حجاج روز نهم پس از ادای نماز عصر و بعد از غروب آفتاب، به طرف مزدلفه ـ که مکان مقدسی است میان عرفات و منی ـ راه می‌افتند، پس از اینکه وارد مزدلفه شدند آنانی که نماز مغرب را نخوانده‌اند، آن را به جمع التأخیر همراه با نماز عشا برگزار می‌نمایند و شب و …

دومین عمل از اعمال حج توقّف در عرفات است، به این ترتیب: حاجیانی که قبلاً در میقات مربوط به کشور خود احرام به «افراد» و یا به «قران» بسته‌اند، و یا حاجیانی که پس از انجام اعمال عمره تمتّع، مجدداً احرام به حج می‌بندند، بعد از ظهر روز هشتم ذیحجه که به «یوم‌ الترّویه» مشهور است، در حال احرام از …

باید توجّه داشت کسانی که اعم از مرد یا زن، که در میقات، احرام به عمره تمتّع بسته‌اند بعد از انجام هفت دور سعی بین صفا و مروه، حلق یا تقصیر را انجام می‌دهند، و از احرام خارج می‌شوند و لباس عادی می‌پوشاند و محرمات احرام بر آنان حلال می‌شود. تا روز هشتم ذیحجّه که به مسجد تنعیم که به …

دبعد از خارج شدن از حیاط کعبه سنت است در وسط راه این دعا خوانده شود: «ربِّ اغْفِر وارْحَم وتجاوَزْ عما تعلم، إِنَّک أنت الأعزّ الأکرم». «پروردگارا! مرا ببخشای و بر من رحم کن و از آنچه می‌دانی درگذر، به درستی که تو، از هر کس تواناتر و بخشنده‌تری». سنت است سعی بین صفا و مروه با داشتن وضو انجام …

یکی دیگر از اعمال حج طواف کعبه است که انواع آن عبارتند از: ۱- طواف عمره تمتّع یا عمره، که رکن آن می‌باشد. ۲- طواف‌الإفاضه یا طواف‌الزّیاره که رکن حج می‌باشد و در روز عید: (دهم ذیحجه) بعد از رمی جمره عقبه و حلق سرانجام می‌شود. ۴- طواف‌الوداع که بعد از پایان یافتن اعمال حج و به هنگام ترک مکه …

پس از اینکه حاجی در میقات احرام بست، تا زمانی که در احرام است امور زیر بر او حرام می‌باشند: ۱- پوشیدن لباس دوخته شده برای مردان. ۲- پوشانیدن سر، برای مردان ۳- پوشانیدن دستها و صورت برای زنان. ۴- استفاده از عطرها، به کاربردن هر نوع مواد خوشبو و کرم‌های خوشبوکننده در بدن و لباس احرام. ۵- کوتاه‌کردن ناخن، …

مستحب است حاجی قبل از پوشیدن لباس احرام غسل کند، موهای زائد بدن را بتراشد، موی سر و سبیل را کوتاه و تمیز کند، ناخن‌هایش را بچیند، بدن خود را خوشبو سازد اگر چه اثر بوی خوش تا بعد از بستن احرام باقی بماند، سپس وضو بگیرد و دو رکعت نماز بگزارد. مستحب است لباس احرام سفید باشد و به …

خانمها به عکس آقایان، می‌توانند لباس دوخته تمیز بپوشند، از کفش و جوراب استفاده کنند، بهتر است لباس احرام آنان نیز سفید باشد. یادآوری: خانمها نیز باید به هنگام پوشیدن لباس احرام نیت بیاورند و نباید دستها و صورت خود را بپوشانند. و اگر به هنگام ضرورت صورت خود را پوشاندند، باید مواظب باشند که به پوست صورتشان تماس حاصل …

حاجی مرد باید در میقات مربوطه تمام لباس‌های دوخته شده خود را اعم از پیراهن و زیرپیراهن، شلوار و زیرشلوار و شورت، کفش و جوراب، کلاه و عمامه و غیره را بردارد و به جای آنها دو تکه پارچه یا لنگ سفید به نام «إزار» و «رداء» همراه با نیّت احرام حج بندد، به طوری که «ازار» را به دور …

زمان احرام به حج تمتّع و قران و إفراد، ماه شوال و ذیقعده و دهه اول ذیحجه است. میقات‌های مکانی برای کسانی که خارج از مکه به حج می‌روند عبارتند از: «ذُوالحُلَیْفَه» که در ۴۵۰ کیلومتری شمال مکه واقع شده، میقات مردم مدینه و کسانی است که از آن طریق به حج می‌روند، و اکنون به اَبیار علی مشهور می‌باشد. …

حج به سه صورت انجام داده می‌شود ۱- تمتّع و آن به این صورت است که حاجی در میقات مربوطه ابتدا به نیّت عمره احرام می‌بندد و پس از انجام اعمال عمره (یعنی به دنبال طواف کعبه و سعی بین صفا و مروه و تراشیدن یا کوتاه کردن موی سر) از لباس احرام خارج می‌شود و محرمات احرام بر او …

فرق میان ارکان و واجبات حج، این است که اگر یکی از ارکان حج و عمره ترک شود با فدیه: (ذبح گوسفند، یا گرفتن ده روز روزه) جبران نمی‌گردد، در حالی که هرگاه یکی از واجبات حج ترک شود، با فدیه: (ذبح گوسفند یا ده روز روزه ـ که سه روز آن در مکه و هفت روز دیگر آن بعد …

الف– ۱- بستن احرام در میقات مربوطه، ۲- رمی جمرات سه‌گانه، ۳- ماندن تمام شب یا قسمتی از شب در مزدلفه، ۴- ماندن در منی بعد از عید تا پایان ایّام التشریق، ۵- طواف الوداع

الف- در مذهب شافعی: ۱- احرام، ۲- وقوف در عرفات، ۳- طواف الإفاضه، ۴- سعی بین صفا و مروه، ۵- حلق یا تقصیر موی سر. ب ـ در مذهب حنفی: ۱- وقوف در عرافات، ۲- طواف الإفاضه.

۱- اسلام، ۲- بلوغ، ۳- عقل، ۴- آزادی، ۵- توانائی.

کسی که آنرا بخواند پیوسته از طرف خداوند حافظ و نگهبان دارد و شیطان به وی نزدیک نمی‌شود، چنانچه در حدیث صحیح آمده است. گفتن این ادعیه: «بِاسْمِکَ رَبِّیْ وَضَعْتُ جَنْبِیْ، وَبِکَ أَرْفَعُهُ، فَإِنْ أَمْسَکْتَ نَفْسِیْ فَارْحَمْهَا، وَإِنْ أَرْسَلْتَهَا فَاحْفَظْهَا بِمَا تَحْفَظُ بِهِ عِبَادَکَ الصَّالِحِیْنَ». (رواه البخاری ومسلم). «پروردگارا! به نام تو پهلوى خود را بر زمین نهادم، و به …

غنیمت‌ شمردن وقت برای انجام دادن بیش از یک عبادت فنی خاصی است که فقط آنهایی که بر اوقاتشان محافظت می‌کنند می‌دانند. و این در زندگی روزمره ما چندین صورت علمی دارد: هنگامی که مسلمان به مسجد می‌رود، پیاده یا با ماشین بدرستی که رفتنش به سوی مسجد خود عبادت است و بخاطر این کار به وی پاداش داده می‌شود، …

حضرت رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: «بجز نمازهای فرض، همانا بهترین نماز شخص، نماز خواندن در خانه است». (متفق علیه). و فرموده است: «نماز سنتی که شخص در جای ادا می‌کند که کسی او را نمی‌بیند، برابر است با ۲۵ نمازی که مردم او را ببینند». (رواه أبویعلی وصححه الألبانی). بنابراین نمازهای سنت در شبانه‌روز تکرار می‌شود، …

تشهد دوم: سه کیفیت دارد: پای راست را ایستاده قرار دهد، و پای چپش را زیر ساق پای راستش قرار دهد، و نشیمنگاه خود را بر زمین بگذارد. مانند کیفیت اولی است بجز اینکه پای راست را بلند نمی‌کند بلکه در همان سمت پای چپ قرار می‌دهد. پای راست را ایستاده نگه می‌دارد، و پای چپ را میان ساق و …

عبارت است از جلسه کوتاهی که در آن ذکری نیست، محل آن بعد از سجده دوم، هنگام بلندشدن از رکعت اولی و رکعت سومی می‌باشد.

نشستن میان دو سجده، دو کیفیت دارد: اقعاء نامیده می‌شود، و آن عبارت است از اینکه دو پاهایش راست نگه دارد و بر پاشنه آن بنشیند. افتراش، یعنی پای راست خودش را مستقیم ایستاده نگه دارد و پای چپ را بخواباند، و در تشهد اول چنین است که بر پای چپ بنشیند و پای راستش را ایستاده نگه دارد. حضرت …