اقوال سلف صالح

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: «المحبوس من حُبس قلبه عن ربه تعالى، و المأسور من أسره هواه.» زندانی آن است که قلبش از (یاد و عبادت) پروردگار والا مقامش باز داشته شده و اسیر کسی است که در اسارت هوی نفسش قرار دارد. (نفسش او را اسیر خواهش و تمنای خود نموده است). [ الوابل الصیب/ ص ۱۰۹ …

علامه ابن حجر رحمه الله : «اکتفا کردن همیشگی به فرائض و ترک نوافل، منجر به ترجیحِ تنبلی و عدم نشاط برای عبادت می‌گردد». [فتح الباری: ۱۳۴/۹]

قدر لحظات زندگی را بدانیم، زیرا هر روز به پایان عمر نزدیکتر می‌شویم و فرصت کسب اجر و ثواب را از دست می‌دهیم. قال ابن القیم رحمه الله تعالی： ‏« کم جاء الثواب یسعى الیک فوقف بالباب فرده بواب: سوف و لعل و عسى»‏. [«الفوائد» (ص : ۶۳)]. امام ابن قیم رحمه الله فرمود： «‏ بسا ثواب به سوی تو …

آنچه ما را نجات می‌دهد نیکی‌های حقیقی ماست. یعنی آنچه در نیت و خلوت ما می‌گذرد. امام مالک رحمه الله می‌گوید: «هرکه دوست دارد از غمرات مرگ و وحشت روز قیامت نجات یابد، عمل پنهانش بیشتر از عمل آشکارش باشد».

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： «گناهان قید و بندی‌ است که صاحب خود را از گشت و گذار در فضای توحید و چیدن میوه‌های اعمال نیک باز می‌دارد». [الفتاوى (۴٩/١۴)]

“بازگشت به واقعیت اسلام بدین معنا نیست که بر پرچم هایمان بنویسیم: الله اکبر؛بلکه بازگشت حقیقی آن است که قلب هایمان را مملو از الله اکبر مفهوم  کنیم و آن را نیروی محرکه اعمالمان و هدف اصلی زندگیمان قرار دهیم”. (شیخ محمد غزالی رحمه الله علیه).

دو گناه کبیره که متاسفانه در زمان ما در آستانه شایع شدن است؛ زنا و ربا هستند که بعضی از مردم براحتی مرتکب آن می‌شوند ولی اسم دیگری بر آن دو گناه می‌گذارند! تا بدین ترتیب خود را فریب داده و گناهشان را توجیه کنند، اما غافل از اینکه در دام مکر شیطان اسیر شده اند و علاوه بر زیانهای …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: لذت بردن و درد کشیدن قلب، بزرگ‌تر و سخت‌تر از لذت بردن و درد کشیدن جسم است: و طبعاً بیماری قلب و مداوای آن بزرگتر و سختتر از بیماری جسمی و مداوای آن است‌. گاهی بیماری قلب از شبهات و گمان‌ها سر چشمه می‌گیرد. چنان که خداوند می‌فر‌ماید: {فَیَطۡمَعَ ٱلَّذِی فِی قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ} …

رسول الله ﷺ فرموده است: «صبر روشنایی است». ایشان نفرموده که «صبر نور است» زیرا روشنایی دارای حرارت است، چنانکه الله متعال می‌فرماید: ﴿جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیَاء﴾ (خورشید را روشنایی قرار داد). صبر نیز دارای گرما و تلخی است، زیرا برای نفس انسان سخت است. (علامه ابن عثیمین رحمه الله).

سهل انگاری در مورد گناهان صغیره از خطرناک‌ترین درهایی که شیطان از طریق آن به سوی بنده راه می‌یابد، سپس او را در حالی رها می‌کند که در گناهان بزرگ و مهلک غوطه‌ور شده است. (علامه ابن جبرین رحمه الله).

ابن جوزی می‌گوید: «لذت‌های دنیا تنها نمونه‌هایی است برای نمایش، که به دست نمی‌آید». یعنی این خوشی‌ها فقط نمونه‌هایی است برای نمایش و تبلیغ [نعمت‌های آخرت] نه برای خرید و تملک. با دیدنش خوشحال می‌شوی اما مالکش نخواهی شد! (شیخ علی طنطاوی رحمه الله).

«گناهان قید و بندی‌ است که صاحب خود را از گشت و گذار در فضای توحید و چیدن میوه‌های اعمال نیک باز می‌دارد». شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله  [الفتاوى (۴٩/١۴)].

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی: هر مصیبتی که به مسلمان می رسد به دلیل گناهانش می باشد و استغفار گناهان را محو کرده و بدین ترتیب عذاب را رفع می کند. چنان که الله تعالی می فرماید: {ﻭَ ﻣَﺎ ﻛَﺎﻥَ ﺍﻟﻠﻪ ﻣُﻌَﺬِّﺑَﻬُﻢ ﻭَ ﻫُﻢْ ﻳَﺴْﺘَﻐْﻔِﺮُﻭﻥ}. {و تا آنان استغفار می کنند الله آنها را عذاب نمی دهد}. (ﺟﺎﻣﻊ …

علامه عبدالرحمن السعدی رحمه الله تعالی： یکی از بزرگترین نعمت‌های الله بر بنده‌ی مؤمنش این است که او را برای دوستی با نیکان توفیق دهد، و از جمله مجازات‌هایش این است که بنده‌اش را مبتلای دوستی با بدان کند.

سفیان الثوری رحمه الله تعالی : «إذ أحببت الرجل فی الله، ثم أحدث فی الإسلام فلم تبغضه علیه فلم تحبه فی الله». «هرگاه کسی را بخاطر الله دوست داشتی، سپس آن شخص بدعتی در اسلام ایجاد کرد و تو بخاطر آن بدعتش وی را مبغوض نداری، پس بدان که او را بخاطر خدا دوست نداشته ای». [ الحلیه الأولیاء (۷/۳۴) …

ﻋﻦ ﺟﺎﺑﺮ ﺑـﻦ ﻳﺰﻳـﺪ ﺍلجعفی«ﻗـﺎﻝ: ﺧـﺪﻣﺖ ﺳﻴﺪﻧﺎ ﺍﻹﻣﺎﻡ ﺃﺑﺎ ﺟﻌﻔﺮ محمد ﺑﻦ علی ثمان عشره ﺳـﻨﺔ فلما ﺃﺭﺩﺕ ﺍلخرﻭﺝ ﻭﺩﻋﺘـﻪ ﻭﻗﻠﺖ ﺃﻓﺪنی ﻓﻘﺎﻝ: ﺃﺑﻌﺪ ثمانیه عشره ﺳﻨﺔ ﻳﺎ ﺟﺎﺑﺮ؟ ﻗﻠﺖ ﻧﻌﻢ ﺇﻧﻜﻢ ﺑﺤﺮ ﻻ ﻳﻨﺰﻑ ﻭﻻ ﻳﺒﻠﻎ ﻗﻌﺮﻩ ﻓﻘﺎﻝ: ﻳﺎ ﺟﺎﺑﺮ ﺑﻠﻎ ﺷﻴﻌﺘﻲ ﻋﻨﻲ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻭﺃﻋﻠﻤﻬﻢ ﺃﻧﻪ ﻻ ﻗﺮﺍﺑﺔ ﺑﻴﻨﻨﺎ ﻭبین ﷲ ﻋﺰ ﻭﺟـﻞ ﻭﻻ ﻳﺘﻘﺮﺏ ﺇلی ﷲ ﺇﻻ ﺑﺎﻟﻄﺎﻋﺔ،ﻳﺎ …

علامه ابن سعدی رحمه الله: «الله بهشت را از آن روی «دارالسلام» نامیده که سالم از هرگونه آفت و کمبود است، زیرا خوشی آن کامل است و ماندگار و از هر نظر زیبا است».

شیخ ابن عثیمین رحمه اللّٰه علیه می گویند : اگر تو لطیف ( نرمخویی ) باشی ، از دو فایده بزرگ بهره‌مند خواهی شد . اول : محبت اللّٰه عزوجل ، یقینا اللّٰه نرمخویی و مهربانی و اهل آن را دوست می دارد . دوم : با لطافت و نرمخویی چیزهایی را کسب می کنی که با خشونت به دست …

ابن قیم رحمه الله تعالی می گوید: عالم وقتی علم ودانش خود را پیش کسی کاشت( علم دانش را به کسی آموخت) سپس وفات کرد، اجر و پاداش برای او جریان دارد و ذکر و یادش باقی می ماند، و آن عمر و زندگی دوباره ای برای او محسوب میشود. (مفتاح دار السعاده۱/۶۴۱).

امام شاطبی رحمه الله تعالى می فرماید : از نشانه های سعادت آدمی عبارت است از : آسانی انجام طاعات و عبادات برایش . موافقت اعمال او با سنت . همنشینی با اهل خیر . خوش رفتاری او با برادرانش . نیکی نمودن به همه . اهتمام ورزیدن به امور مسلمانان . به هدر ندادن اوقاتش ” . (الاعتصام (٢/ …

سفیان بن عیینه رحمه الله می فرمایند: هر کس نمازهای پنجگانه را به جای بیاورد خدا را شاکر بوده، و کسی که به والدینش نیکی کند و بسیار دعایشان گوید آنها را شاکر بوده است. خداوند می فرماید: ( أن اشکر لی ولوالدیک) شکر گذار من و والدینت باش.

حسن بصری رحمه الله تعالی: «انسان از این دنیا بیرون نمی‌رود مگر با سه حسرت: از آنچه جمع‌آوری کرد سیر نشد، به آنچه آرزو داشت دست نیافت، و برای جایی که می‌رود توشه‌ی مناسب فراهم نساخت» [سیر السلف].

از رحمت الله نومید نشوید، امیدتان به پروردگار باشد و مطمئن باشید او با شماست، و به اندازه‌ی توانتان تلاش کنید، زیرا آنچه همه‌اش به دست نمی‌آید، همه‌اش نیز نباید رها شود. (علامه ابن جبرین رحمه الله).

چیزی ارزش دارد که ماندگار باشد. همه‌ی لذت‌ها فنا می‌شود جز این لذت ماندگار: شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می‌گوید: «لذتی که پس از مرگ نیز باقی می‌ماند و در آخرت سودمند است، لذتِ علم به الله و عمل برای اوست». [الفتاوی ۱۴/ ۱۶۲].

على ابن ابیطالب رضى الله عنه： دنیا در حال رفتن و پشت کردن، و آخرت در حال آمدن و روی آوردن است، و هر یک از آنان را اهل و ساکنانی است، تلاش کنید از اهل آخرت باشید و به دنیا دل نبندید و از اهل آن مباشید، زیرا امروز روز تلاش بدون محاسبه و فردا روز محاسبه است و …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： تکبر و حسادت دو بیماری هستند که باعث هلاک شدن اولین ها و آخرین ها شده، و این دو از بزرگترین گناهانی ست که در آن نافرمانی الله می شود. و ابتدای آن تکبر ابلیس و حسادت آدم  علیه السلام بود. [جامع الرسائل ۱/۲۳۳].

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： حسد بر دو نوع است؛ ۱- ناراحتی و رنجور شدن بخاطر نعمتی که نصیب کسی شده است. این حسد، مذموم و ناپسند می‌باشد. در اینصورت حاسد از محسود بدش می‌آید و همواره با دیدن او دچار ناراحتى و اذیت می‌گردد و این به صورت بیماری در قلبش می‌ماند و اگر ببیند که آن …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： حسد نیز از بیماریهای قلب است؛ حسد یعنی کینه توزی نسبت به کسی و خواستار از بین رفتن نعمت‌هایی که شامل حال وی شده است. بعضی گفته‌اند حسد به همان رنجی می‌گویند که شخص، هنگام با‌خبر شدن از حال کسی که وضعش خوب شده است، می‌برد. همچنین گفته‌اند‌: حسد یعنی آرزوی زوال نعمت …

شیخ ابن عثیمین رحمه الله می فرماید: “هرگاه وقت نمازهای سنت رواتب به پایان رسید و نماز چه از روی فراموشی و چه به سبب خواب از دست رفت .. قضا می شوند؛اما اگر عمدا ترک شوند،تا اینکه وقت آن ها به اتمام برسد،قضا نمی شوند”. (الفتاوى٢٨٣/١۴).

باشخصی دوستی کنیدکه نیکی کرده وفراموش کند حضرت ابوبکرصدیق (رض). مرگ رابیاد داشته باش ولی آروزی مرگ رانداشته باش حضرت عمرفاروق(رض). اولین منزل آخرت قبر است ،اگر در آن رستگار شوی منازل دیگر آسان میگردد حضرت عثمان (رض). همیشه راست بگو تانیازبه قسم خوردن نداشته باشی حضرت علی (رض).

قال شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله : “حقایق و لطائف ایمانی وارد قلب نمی شود،در حالی که در آن نجاست،خود بزرگ بینی و حسد باشد”. [مجموع الفتاوى (٢۴٢/١٣)].

امام ابن القیم رحمه الله تعالى می فرماید : گناهکاران در دنیا سه نهر دارند که خود را در آن پاک می کنند : نهر توبه قاطعانه. نهر حسنات،که گناهان را در خود غرق می کند. نهر مصیبت هایی که کفاره گناهان اند. [ المدارج ١٣٩/١ ].

شیخ ابن سعدی رحمه الله: از بزرگترین منت هایی که الله بر بندگان ارزانی می دارد،موارد ذیل است : اینکه ایمان را نزد بنده دوست داشتنی می کند و همچنین ایمان را در قلب شخص زینت می دهد و بنده را از شیرینی ایمانش بهره مند می کند،تا لذت آن را بچشد و جوارح شخص را چنان به انقیاد در …

ابن جوزی رحمه اللّٰه می فرماید: “مرده آن نیست که روح از تنش خارج شده ..! بلکه مرده آن است،که نمی داند و نمی فهمد که پروردگارش چه حقوقی بر گردنش دارد”.

علامه ابن عثیمین رحمه اللّٰه می فرماید : خود و شما را به این سفارش می کنم که همواره از اللّٰه خواهان ثبات و پایداری بر ایمان باشیم،چرا که زیر پایمان پر است از اماکن لغزش. [الشرح الممتع (۵/۳۸۸)].

امام شافعی می گوید: «حکمی فِی أهل الْکَلَام أَن یضْربُوا بالجرد وَالنعال وَیُطَاف بهم فِی الْقَبَائِل والعشائر، وَیُقَال: هَذَا جَزَاء من ترک الْکتاب وَالسّنه وَأَقْبل على الْکَلَام»: (کسانی که از کتاب و سنت روی گردانی کنند و به علم کلام رو آورند فتوا می دهم که آن ها را با چوب خوشه نخل و دمپایی بزنند و در میان مردم …

امام ابن قیم جوزیه ملامت نفس به سبب کوتاهی در عبودیت و اطاعت خداوند کار صدیقین است. و این کار گاهی چندین برابر کردار و گفتاری نیک انسان را به خداوند نزدیک می‌نماید. ابن ابی دنیا از مالک بن دینار نقل نموده که: «عده‌ای از مردم بنی اسرائیل روز عید در یکی از عبادتگاه‌های خود بودند که جوانی آمده و …

امام ابن تیمیه رحمه الله می گوید: «بعد از حق الله و رسولش ﷺ حق شوهر بر زن واجب مى شود» [الفتاوى ۳۲/۲۶۰].

در برابر زخم‌های امت‌مان بی‌تفاوت نباشیم. الله متعال از ما آنچه را در توان ماست می‌خواهد. یادمان باشد دعا آسان‌ترین و مؤثرترین سلاح است. علامه بن باز رحمه الله می‌گوید: «امت‌هایی که برای یاری برادران و خواهران ایمانی خود حرکتی نمی‌کنند این را بدانند که بعید نیست دچار همان بلا شوند و دیگر هیچ یار و یاوری نیابند».

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه اللّٰه می فرماید : “صحابه رضی الله عنهم در اسلام منشا تمامی علوم و سرچشمه هدایت صلاح و رحمت اند”. [ منهاج السنه ۶ / ٣۶٨ ].

علم، پایه و اساس دعوت است. هرگز امکان ندارد یک دعوت به همان شیوه‌ای که الله عزوجل را خشنود می‌سازد انجام گیرد، مگر آنکه بر اساس علم باشد. (علامه ابن عثیمین رحمه الله).

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： در حدیثی از عبدالله بن مسعود (رض) روایت است که فرمود: «إن کل آدب یحب أن تؤتى مأدبته و أن مأدبه الله هی القرآن»: «‌‌هر مهماندار دوست دارد که غذای مهمانیش را بخورند. و مهمانی الله قرآن است». همچنین قسمت آخر شب، و وقت اذان و اقامه و در سجده و بعد از …

قتاده رحمه الله تعالی : قرآن شما را به بیماری‌تان و شفای آن راهنمایی می‌کند؛ درد شما گناهانتان است و درمانتان استغفار. [شعب الایمان ٩/ ٣۴٧].

علامه ابن سعدی رحمه اللّٰه می فرماید : “اللّٰه متعال مردان را بوسیله ریش ارج نهاده اند،و آن را نشانه وقار و جمال مرد قرار داده اند،پس وای بر آنکه ریش می تراشد و یا بدان اهانت می کند،و آشکارا از پیامبرش سر پیچی می کند”. [الفواکه الشهیه ٧٣].

اجداد شما دنیا و سرزمین‌ها را به دلیل کثرت عدد یا بُرنده بودن سلاح‌‌هایشان فتح نکردند، در حالی که دشمنان آن‌ها تعدادشان بیشتر و سلاحشان نیز بُرنده‌تر بود؛ بلکه [این دستاورد‌ها به این دلیل بدست آمد که] آن‌ها با الله بودند و الله نیز با آن‌ها بود. (شیخ علی طنطاوی رحمه الله).