ابو سعادات گوید: «گفته می‌شود: تعس یتعس وقتی بلغزد و بر روی درافتد. واژه‌ی «تعس» دعای هلاک و نابودی برای کسی است». درباره‌ی فرموده‌ی: (تعس عبدالخمیصه) ابوسعادات می‌گوید: «خمیصه، لباس خز یا لباس پشمی راه راه است. بعضی گفته‌اند: لباس تنها زمانی «خمیصه» نام دارد که سیاه و راه راه باشد. «خمیصه» لباس مردم در گذشته بوده و جمع آن، …

امیرالمؤمنین عُمر بِن الخَّطَاب رضی اللّهُ عنه： سه خصلت مایه ی دوستی تو با برادرت می شود： زمانی که او را ملاقات کردی، سلامش دهی. در مجلس جا برایش باز کنی. با بهترین نامهایش او را صدا بزنی. [ شُعب الإیمان ۴۳۱/۶ ].

 سعید بن زید به رسول الله صلى الله علیه و سلم گفتند： توصیه ام کن ! رسول الله صلى الله علیه و سلم فرمودند： توصیه ات می کنم که از الله شرم کنی همانطور که از یک شخص صالح در قومت شرم می کنی. [‏صححه الألبانی].

درباره‌ی آیات: ﴿مَن کَانَ یُرِیدُ ٱلۡحَیَوٰهَ ٱلدُّنۡیَا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیۡهِمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فِیهَا وَهُمۡ فِیهَا لَا یُبۡخَسُونَ ١۵ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلَّذِینَ لَیۡسَ لَهُمۡ فِی ٱلۡأٓخِرَهِ إِلَّا ٱلنَّارُۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِیهَا وَبَٰطِلٞ مَّا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ١۶﴾ [هود: ۱۵-۱۶]: «کسانی که خواهان زندگی دنیا و زیور و زینتش هستند، نتیجه‌ی اعمالشان را به‌طور کامل در دنیا به آنان می‌دهیم و در آن هیچ …

﴿ إِنَّمَا یُؤْمِنُ بِآیَاتِنَا الَّذِینَ إِذَا ذُکِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ (۱۵) تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا …﴾ [ سجده : ۱۵-۱۶ ]. تنها کسانی به آیات ما ایمان می‌آورند که چون آن [آیات] را به ایشان یادآوری کنند سجده‌کنان به چهره می‌افتند و به ستایش پروردگارشان تسبیح می‌گویند و تکبر نمی‌ورزند …

رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم： بهترین مردم کسی است که برای مردم بیشترین نفع را داشته باشد. [ صحیح الجامع،رقم الحدیث ۳۲۸۹ ].

درباره‌ی آیات: ﴿مَن کَانَ یُرِیدُ ٱلۡحَیَوٰهَ ٱلدُّنۡیَا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیۡهِمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فِیهَا وَهُمۡ فِیهَا لَا یُبۡخَسُونَ ١۵ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلَّذِینَ لَیۡسَ لَهُمۡ فِی ٱلۡأٓخِرَهِ إِلَّا ٱلنَّارُۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِیهَا وَبَٰطِلٞ مَّا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ١۶﴾ [هود: ۱۵-۱۶]: «کسانی که خواهان زندگی دنیا و زیور و زینتش هستند، نتیجه‌ی اعمالشان را به‌طور کامل در دنیا به آنان می‌دهیم و در آن هیچ …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله تعالی： اصل بر معصومیت خون آدمی است (حال چه کافر باشد چه مسلمان). یعنی جنگ با کفار به سبب کفرشان نیست، بلکه به سبب جنگ و دشمنی آنان با اسلام و اهل اسلام است. چنانچه جمهور علما بر این رأی اند، و همچنین کتاب و سنت نیز بر این قول دلالت دارند. [ النبوات： …

گفته‌ی: «سپس آن را نسخ کرده است»، یعنی آن را مقید و تخصیص گردانیده است؛ چون سلف صالح مقید کردن و تخصیص دادن را نسخ می‌نامیدند وگرنه این آیه از محکمات است و نسخ – به معنای حقیقی نسخ – نشده است. ضحاک می‌گوید: «هر مؤمنی عمل نیکی انجام دهد و از روی تقوا و ترس از خدا، این عمل …

شیخ عبدالعزیز طریفی： ممکن نیست اهل شام علیه دشمنی متحد شوند و شکست بخورند. در حدیث آمده که： «اهل غرب همچنان پیوسته بر [راه] حق پیروز [و سرفراز] می‌مانند تا آنکه قیامت سر رسد» [مسلم]. امام احمد رحمه الله می‌گوید： « منظور از اهل غرب، مردم شام هستند».

پایبند بودن به دین اسلام بر دو عنصر بسیار مهم قرار گرفته است وآن هم : پذیرفتن واطاعت کردن از فرمایشات شارع . منکر شدن وکافر شدن به آئین وعقائد باطل ونادرست . واز آنجائیکه أعیادی مانند : عید نوروز وکریسمس وغیره از آئین ومقدسات غیر اسلامی بشمار می آید واجب است هر فرد مسلمان منکر این نوع عیدها باشد …

زنان نمی توانند جهت مداوای بیماری خود نزد پزشک مرد بروند، زیرا در این امر مفسده و دیدن نامحرم و گاهی خلوت با نامحرم و حتی لمس کردن وجود دارد. اما اگر پزشک زن وجود نداشت، در آنصورت از باب ضرورت، زن می تواند جهت مداوای بیماریش نزد پزشک مرد برود. البته باید همراه زن مرد محرمی حضور داشته باشد …

و عَن أَبی ذَر رَضِیَ اللهُ عَنْهُ قال، قیلَ: یاٰ رَسُولَ اللهِ ﷺ (( أرَأَیْتَ رَجُلَ الَّذِی یَعْمَلُ الْعَمَلَ مِنَ الْخَیْرِ ، و یَحْمَدُ الناسُ عَلَیْهِ ؟ قالَ : تِلْکَ عاجِلُ بُشْریٰ الٰمُؤْمِنِ)) .رواه المسلم ٢۶۴٢ ترجمه: ابوذر رضی الله عنه میگوید: از رسول الله ﷺسوال شد: درباره ی مردی که کارِ نیکی انجام میدهد و مردم او را به …

ابوهریره رضی الله عنه میگوید: رسول الله ﷺفرمود: «به وصیت من درباره ی خوش رفتاری با زنان توجه کنید؛ زیرا زن، از دنده ی پهلو آفریده شده و کج ترین بخش دنده، قسمتِ بالای آن است. اگر بخواهی راستش کنی، میشکند و اگر رهایش نمایی، همچنان کج باقی می ماند؛ پس سفارشم را درباره ی زنان رعایت کنید». ( بخاری …

برخی از علما تصور کرده‌اند که این باب، مشمول ریا است و فقط برای تکرار آمده است. اما اینان اشتباه می‌کنند. منظور این باب، این است که انسان عمل صالح و نیکی را انجام می‌دهد و منظورش از انجام دادن آن عمل، دنیاست. مانند کسی که برای لباس راه راه و لباس مخمل و کرک‌دار و مانند آن جهاد می‌کند. …

امام ابن قیم رحمه الله فرمود: قران شفاست برای آنچه در قلب ها وجود دارد .و از بین برنده آنچه ،از وسوسه ها و شهوات وتفکرات فاسدی که شیطان در آن قرار داده است.

فضیل بن عیاض رحمه الله فرمود : بالاترین درجه ادب نزد ما این است که مرد ،منزلت وجایگاه خودش را بشناسد.

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله: اعتقاد رااز من وحتی از بزرگتر از من مگیرید،بلکه از : الله ورسول الله صلی الله علیه وسلم و آنچه گذشتگان امت برآن اجماع نموده اند بگیرید.

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله : شریعت نوری است که آنچه به انسان سود می رساند و آنچه بدو ضرر میرساند را روشن می کند . و شریعت نور خداوند در زمینش و عدل اوست در میان بندگان و هر که در آن وارد شود ایمن خواهد بود.

خدای متعال می‌فرماید: ﴿مَن کَانَ یُرِیدُ ٱلۡحَیَوٰهَ ٱلدُّنۡیَا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیۡهِمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فِیهَا وَهُمۡ فِیهَا لَا یُبۡخَسُونَ ١۵ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلَّذِینَ لَیۡسَ لَهُمۡ فِی ٱلۡأٓخِرَهِ إِلَّا ٱلنَّارُۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِیهَا وَبَٰطِلٞ مَّا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ١۶﴾ [هود: ۱۵-۱۶]: «کسانی که (تنها) خواستار زندگی دنیا و زینت آن باشند (و جز خوردن، نوشیدن، اموال و اولاد را طالب نبوده و چشم‌داشتی به …

شیخ عبدالرحمان سعدی رحمه الله : الله سبحان و تعالی نفس و خاندان بندگان صالح را حفظ می کند.

امام مالک رحمه الله میفرماید : هرگاه از کسی سوالی پرسیده شد : قبل از جواب دادن خود را در برابر بهشت و یا جهنم قرار دهد و آنگاه جواب دهد که اگر در جوابش گرفتار جهنم شد چگونه خود را نجات دهد.

حسن بصری رحمه الله فرمود: هرکس از خدا بترسد همه چیز ازاو میترسد و اگر از خدا نترسد (خداوند) اورا از همه چیز می ترساند.

عمر بن عبدالعزیز رحمه الله می گوید: انسان پارسا و پرهیزکارکسی است که لب بندد وبیهوده سخن نگوید ،در جای که لازم باشد ،به راستی و به اندازه سخن بگوید.

امام شافعی رحمه الله : هنگامی که کتاب الرساله را نوشت شصت و اندی بار فهرست آن را پس وپیش کرد و در آخر فرمود : بس است ، خداوند این گونه قرار داده که فقط کتاب خودش بی عیب ونقص باشد . {أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلَافًا کَثِیرًا}. آیا درباره قرآن نمی‌اندیشند؟! …

طیبی گوید: «ریا از زیان‌آورترین بدی‌های نفس است که علما و عابدان و کسانی که جهت سلوک در راه آخرت، آستین همت خود را بالا زده اند، به ریا دچار می‌شوند؛ چون آنان هر چه نفس شان را کنترل کنند و آن را از شهوات دور و از شبهات حفظ کنند، باز نفس شان از طمع در گناهان آشکار که …

از شداد بن اوس روایت است که گوید: «کنا نعد الریاء على عهد رسول الله الشرک الأصغر»: «ما در زمان رسول الله صلی الله علیه و سلم ریا را شرک اصغر به شمار می‌آوردیم». ابن ابی دنیا در کتاب «الإخلاص» و ابن جریر در کتاب «التهذیب» و طبرانی و حاکم آن را روایت کرده‌اند و حاکم آن را صحیح دانسته …

مسلم در صحیح خود، حدیث سه نفری که نخستین کسانی‌اند که آتش دوزخ به وسیله‌ی آنان شعله‌ور می‌شود، روایت کرده است.[۱] این سه نفر عبارتند از: ۱- کسی که با دشمن پیکار می‌کند تا مردم بگویند: او شجاع و باجرأت است ۲ – کسی که به دنبال یادگیری علم و دانش می‌رود تا دیگران بگویند: او عالم است، ۳- شخصی …

می‌گویم: این حدیث نشان می‌دهد که میان جهادی که اهداف دنیوی از همان ابتدا با نیت جهاد آمیخته است به گونه‌ای که اهداف دنیوی موجب رفتن کسی به جهاد شده یا از جمله عواملی است که موجب رفتنش به جهاد شده‌اند- مانند کسی که هم به دنبال اجر و پاداش است و هم به دنبال این است که دیگران نامش …

در صحیح مسلم از عبدالله بن عمرو از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت است که آن حضرت صلی الله علیه و سلم فرمودند: «إن الغزاه إذا غنموا غنیمه تعجلوا ثلثی أجرهم فإن لم یغنموا شیئاً تمّ لهم أجرهم»[۱]: «همانا جنگجویان در راه خدا وقتی غنیمتی را ببرند،  اجر خود را برده‌اند و اگر چیزی را به غنیمت نبرند، …

ابن رجب می‌گوید:[۱] «بدان که عمل برای غیر خدا، چند نوع است: گاهی ریای محض است به گونه‌ای که شخص در عملی که انجام داده فقط و فقط به خاطر اهداف و مقاصد دنیوی، منظورش این است که دیگران عملش را ببینند، مانند حال و وضع منافقان در نمازشان؛ همان طور که خدای متعال می‌فرماید: ﴿وَإِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰهِ قَامُواْ …

 اخلاص و توحید دعوت همه‌ی پیامبران است؛ همان طور که خداوند می‌فرماید: ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِکَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِیٓ إِلَیۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ ٢۵﴾ [الأنبیاء: ۲۵]: «ما پیش از تو هیچ پیغمبری را نفرستاده‌ایم، مگر این که به او وحی کرده‌ایم که: معبودی جز من نیست، پس فقط مرا پرستش کنید».  اخلاص، همان آیین پاک ابراهیم …

سعید بن جبیر درباره‌ی تفسیر آیه‌ی: ﴿فَمَن کَانَ یَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِ﴾ می‌گوید: «یعنی هرکس از زنده شدن در روز رستاخیز می‌ترسد». ابن ابی حاتم آن را روایت کرده است.[۱] ﴿فَلۡیَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَلَا یُشۡرِکۡ بِعِبَادَهِ رَبِّهِۦٓ أَحَدَۢا﴾ یعنی: احدی را هرکس که باشد، شریک پرستش پروردگارش نگرداند. ابن قیم در این باره می‌گوید: «یعنی همان طور که فرمانروا و فریادرس …

از آنجا که پاک بودن عمل از شرک و ریا، شرط قبول آن عمل است؛ به دلیل اینکه شرک و ریا با توحید منافات دارند، از این رو مؤلف جهت محقق ساختن توحید، این امر را گوشزد نموده است. ریاء مصدر (راءی یرائی مراءاهً و ریاءً) می‌باشد. ریا این است که شخص به مردم نشان می‌دهد که کاری را با …

خدای متعال می‌فرماید: ﴿قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُکُمۡ یُوحَىٰٓ إِلَیَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُکُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ فَمَن کَانَ یَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلۡیَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَلَا یُشۡرِکۡ بِعِبَادَهِ رَبِّهِۦٓ أَحَدَۢا ١١٠﴾ [الکهف: ۱۱۰]: «(ای پیغمبر!) بگو: من فقط انسانی همچون شما هستم (و امتیاز من این است که من پیغمبر خدایم و آنچه گفت: بگو؛ می‌گویم) و به من وحی می‌شود که معبود …

 اگر گفته شود: میان رضا و صبر چه فرقی وجود دارد؟ در جواب گفته می‌شود: گروهی از سلف صالح – از جمله عمربن عبدالعزیز، فضیل، ابوسلیمان، ابن مبارک و دیگران – می‌گویند: «کسی که به تقدیر خدا راضی است، غیر از حالی که دارد، آرزوی چیز دیگری را ندارد ولی کسی که صبر دارد چنین نیست». خواص می‌گویند: «صبر غیر …

درباره‌ی عبارت: (ومن سخط) ابوسعادات گوید: «سخط به معنای بد آمدن از چیزی و ناراضی شدن به آن چیز می‌باشد. یعنی هرکس از تقدیرات الله ناراضی و ناخوشنود باشد، (فله السخط) یعنی خدا از او ناراضی و ناخوشنود است و این عقوبت برایش بس است. خدای متعال می‌فرماید: ﴿ذَٰلِکَ بِأَنَّهُمُ ٱتَّبَعُواْ مَآ أَسۡخَطَ ٱللَّهَ وَکَرِهُواْ رِضۡوَٰنَهُۥ فَأَحۡبَطَ أَعۡمَٰلَهُمۡ ٢٨﴾ [محمد: …

فرا خواندن خدا، تضرع و خواری به درگاه او، از بزرگترین نعمت‌هاست. این نعمت بزرگ صلاح دین است؛ چون صلاح دین در این است که تنها خدا پرستیده شود و به او توکل شود و همراه الله، اله دیگری خوانده نشود. پس هرگاه توبه‌ای که مضمونش این است که تنها الله را بپرستی و با انجام دادن اوامر، ترک نواهی …

کسانی که معتقدند انسان به خاطر مصیبت‌ها ، سختی‌ها و بیماری‌ها ثواب و پاداش به وی داده می‌شود ولی گناهانش پاک نمی‌شود، ممکن است به فرموده‌ی: «إن عظم الجزاء مع عظم البلاء» استدلال و استناد نمایند. ابن قیم و دیگران راجح دانسته‌اند که ثواب و پاداش مصیبت‌ها و بیماری ها، فقط پاک کردن گناهان می‌باشد مگر اینکه این مصیبت‌ها و …

امام احمد از محمود بن لبید به طور مرفوع روایت کرده که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: «إذا أحب الله قوماً ابتلاهم، فمن صبر فله الصبر، ومن جزع فله الجزع»[۱] «هرگاه خدا جماعتی را دوست بدارد آنان را گرفتار بلا و مصیبت می‌گرداند. هرکس صبر پیشه کند [ به نفعش است ] و برایش صبر است و هرکس …

شیخ الاسلام ابن تیمیه می‌گوید: «مصیبت‌ها و بلاها نعمت‌اند؛ چون گناهان را پاک می‌کنند و انسان را به صبر و پایداری وادار می‌کنند و در نتیجه به انسان به خاطر این مصیبت‌ها، پاداش داده می‌شود. همچنین بلاها و مصیبت‌ها انسان را به رو کردن به خدا و ذلت و خواری برای او و روی گردانی از مخلوق و دیگر مصلحت‌های …

در صحیحین از اسامه بن زید روایت است که رسول الله صلی الله علیه و سلم پیش یکی از دخترانش که پسر بچه‌اش در شرف مرگ بود، رفت. آن پسر بچه را پیش پیامبر صلی الله علیه و سلم بردند و نفس پسر بچه به نشانه‌ی نزدیک بودن مرگ، می‌زد گویی که مَشک دریده است. چشمان آن حضرت صلی الله …

حافظ ابن حجر عسقلانی می‌گوید: «یعنی رفتار و روش جاهلیت همچون نوحه خوانی و مانند آن و همچنین تعریف و تمجید از شخص مرده و نیز دعای بدبختی و تباهی».[۱] ابن قیم می‌گوید: «داشتن رفتارهای جاهلیت مانند دعوت کردن دیگران به سوی قبایل و نژاد پرستی. تعصب برای مذهب و گروهی خاص و تعصب نسبت به مشایخ و بزرگان و …

تفسیر سعید بن جبیر درباره‌ی آیه‌ی: ﴿وَمَن یُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ یَهۡدِ قَلۡبَهُ﴾  که می‌گوید: یعنی موقع مصیبت دعای استرجاع: ﴿إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَیۡهِ رَٰجِعُونَ﴾ [البقره:۱۵۶]. «ما از آنِ الله هستیم و به سوی الله باز می­گردیم.» البقره: ١۵۶بر زبان می‌آورد، نزدیک به تفسیر علقمه است».[۱] در آیه‌ی مذکور این مطلب بیان شده که صبر، سبب هدایت قلب بوده و ثواب و …

ابن عباس درباره‌ی عبارت: ﴿إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ﴾ می‌گوید: یعنی مگر به فرمان خدا.[۱] منظورش این است که مگر از روی تقدیر و مشیت خدا باشد. ﴿وَمَن یُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ یَهۡدِ قَلۡبَهُ﴾ یعنی هرکس که مصیبتی برایش پیش می‌آید، بداند که این مصیبت بنا به قضا و قدر خداست و باید که صبر پیشه کند، تحمل داشته باشد و تسلیم قضای الله …