داوود طائی که یکی از شاگردان امام ابوحنیفه(رح) بود فرموده است: مدت بیست سال در خدمت امام ابوحنیفه(رحمه الله) بودم در این مدت در موقعیتهای مختلف در میان مردم و هنگام آرامش و استراحت ، در رفتار و حرکات وی نگریستم ، هیچ گاه ندیدم امام عمّامه از سر بردارد یا پایش را دراز کند ، روزی به وی عرض …

روزی ابوبکر صدیق رضی الله عنه بر فراز منبر رسول خدا(ص) رفت؛ سه بار [بغض گلویش را گرفت و] اشک از چشمانش سرازیر شد سپس فرمود: ای مردم از خداوند سلامتی بخواهید زیرا هیچ نعمتی مانند یقین پس از سلامتی باارزش نیست و هیچ دشواری مانند شک و تردید پس از کفر وجود ندارد. انسان مسلمان در هر چیزی [که …

از عطاء بن یسار، روایت است که مردی، یک تکه از طلا را با طلائی بیشتر از طلای خود معامله کرد، پس ابو درداء یکی از راویان حدیث گفت من از پیامبر (صلی الله علیه و سلم ) شنیدم که از معامله طلا با طلا مگر به یک اندازه و وزن ، نهی می‌فرمود، آن مرد هم گفت من اشکالی …

عقیده رستگاران (طایفه منصوره) شروط لا اله الا الله: لا اله الا الله دارای شروطی است که هر مسلمان باید این چند شرط را رعایت کند، تا «لا اله الا الله» تحقق یابد: علم و معرفت به معنای آن : یعنی دانستن معنای آن بطور نفى و اثبات. یعنی (لا إله) نفی تمام أنواع عبادت از غیر خدا. و (إلاَّ …

عقیده رستگاران (طایفه منصوره): معنی لا اله الا الله در جلسه قبل گفتیم که «لا اله الا الله‌» بزرگترین کلمه‌ای است که خداوند متعال نازل کرده است و گفتیم که تمام پیامبران از حضرت نوح علیه السلام تا پیامبرمان حضرت محمد صلی الله علیه و سلم به خاطر این کلمه که همانا کلمه توحید است مبعوث شده‌اند. گفتیم که متاسفانه …

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِی اللَّه عَنْهمَا قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ یَقُولُ: «إِنَّ اللَّهَ یُدْنِی الْمُؤْمِنَ فَیَضَعُ عَلَیْهِ کَنَفَهُ وَیَسْتُرُهُ، فَیَقُولُ: أَتَعْرِفُ ذَنْبَ کَذَا؟ أَتَعْرِفُ ذَنْبَ کَذَا؟ فَیَقُولُ: نَعَمْ أَیْ رَبِّ، حَتَّى إِذَا قَرَّرَهُ بِذُنُوبِهِ، وَرَأَى فِی نَفْسِهِ أَنَّهُ هَلَکَ، قَالَ: سَتَرْتُهَا عَلَیْکَ فِی الدُّنْیَا وَأَنَا أَغْفِرُهَا لَکَ الْیَوْمَ، فَیُعْطَى کِتَابَ حَسَنَاتِهِ، وَأَمَّا الْکَافِرُ وَالْمُنَافِقُونَ فَیَقُولُ الأَشْهَادُ: هَؤُلاءِ الَّذِینَ کَذَبُوا عَلَى …

الإسراء آیه۳۴ {وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ یَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۚ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْئُولًا}. و در مال یتیم تصرّف نکنید مگر به شیوه‌ای که (در حفظ و بهره‌وری آن مفیدتر و) بهتر باشد. (بدین کار ادامه دهید) تا این که یتیم به سن بلوغ می‌رسد (و می‌تواند در دارایی خود تصرف کند و به نحو احسن آن …

بدانکه تمام کارهای مباح و جایزی که انجام می‌دهی از خواب و خوردن و بدست آوردن رزق و روزی و غیره، همه اینها را می‌توان تبدیل به طاعات و قربان نمود، به شرط اینکه هنگام انجام دادن این اعمال نیت تقرب به درگاه الهی داشته باشی. حضرت رسول الله صلى الله علیه وسلم فرمود: «بدرستی که همه اعمال وکردارها به …

هر کس که در این درجه (توکل) گام نهد، بعد از آن به درجه ی رضا منتقل می شود. و رضا ثمره و بهره ی توکل است و هر کس که توکل را به رضا به امر الله تفسیر کند، در واقع توکل را به برترین نتایج و بزرگترین فوایدش تفسیر کرده است. زیرا اگر انسان به حق توکل کند، …

«من سعادت را در ثروت اندوزی نمی‌بینم؛ بلکه انسان پرهیزگار، خوشبخت واقعی است». اوّلین صفحه سعادت در دفتر امروز و نخستین تبریک‌نامه‌ی روز، «نماز صبح» است؛ پس خواهرم! روز خود را با نماز صبح آغاز کن، آن وقت در پناه خدا خواهی بود و خداوند تو را محافظت خواهد کرد، آری، بدین سان خداوند، تو را از هر امر ناخوشایند …

نیازمندان را شناسایی و قرض هایشان را به صورت پنهانی به طلبکاران ادا کنید. زنان بیوه و فقیرانی هستند که مایحتاجشان را بصورت نسیه میخرند. ممکن است مبلغ بدهی هایشان در دیدگاه شما بسیار کم باشد ولی برای آنان بار سنگینی در زندگیشان است. بدهی هایی که قادر هستید را بپردازید ، حتی اگر توانستید جزیی از آن را پرداخت …

تکبر و خودبرتربینى خصلتى شیطانى و مذموم است که باعث تحقیر مردم و سرباز زدن و استنکاف از حق مى گردد. این خصلت درونى که به تدریج آثارش در گفتار و کردار فرد ظاهر مى گردد،چنان مذموم است که یک ذره اش هم زیاد است و مانع ورود به بهشت مى گردد. ابن مسعود رضى الله عنه مى گوید:رسول الله …

دین به معنای جزا و حساب است، پروردگار متعال می فرماید: یوْمَئِذٍ یُوَفِّیهِمُ اَللّٰهُ دِینَهُمُ اَلْحَقَّ وَ یَعْلَمُونَ أَنَّ اَللّٰهَ هُوَ اَلْحَقُّ اَلْمُبِینُ  ﴿۲۵﴾ (در آن روز پروردگار متعال جزای (پاداش) دین حق شان را کامل می دهد) «نور/۲۰» و می فرماید: أَ إِذٰا مِتْنٰا وَ کُنّٰا تُرٰاباً وَ عِظٰاماً أَ إِنّٰا لَمَدِینُونَ… آیا وقتى مردیم و خاک و[مشتى ] …

ملِک در حقیقت تنها الله متعال است، پروردگار می فرماید: {هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ) (اوست الله که معبود بر حقی جز او نیست، و ملک و قدوس و سلام اوست). «حشر/۲۳» عن أبی هریره رضى الله عنه مرفوعا أخنع اسم عند الله رجل تسمى بملک …

ابن عباس گوید : یوم الدین همان روز حساب و کتاب بندگان است و آن روز قیامت است که در آن بندگان به سزای اعمالشان می رسند، اگر اعمال خیر داشته باشند، پاداش خیر و اگر اعمال بد داشته باشند سزای آن را می بینند، بجز کسانی که مورد عفو پروردگار قرار می گیرند…(ابن ابی حاتم۱۹/۱) این سخن دیگر صحابه …

معنای اختصاصی صفت مالک به روز جزا: از اینکه صفت مَلِک یا مالک به روز جزاء اختصاص داده شده است به این معنی نیست که پروردگار مالک این دنیا نیست، چون پیش تر ذکر شد که او پروردگار عالمیان است و این برای دنیا و آخرت عام است وتنها بدین علت به روز قیامت اختصاص داده شده که در آن …

تفسیر {الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ} در شرح و توضیح بسم الله ذکر شد و نیازی به تکرار نیست… قربطی گوید: پروردگار بدین خاطر خود را بعد از {رَبِّ الْعَالَمِینَ} با {الرحمن الرحیم} توصیف کرده است: تا تشویق و بیم را با هم یک جا گرداند، همانطور که می فرماید: {نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ (۴۹) وَأَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیمُ (۵۰) …

عالمین، جمع عالم است، و عالم به هر موجود، جز الله اطلاق می شود. و «عالَم» جمعی است که از لفظ خود مفرد ندارد. و «عوالم» تمام انواع مخلوقات در آسمان ها، خشکی و دریاها را شامل می شود. و نیز هر قرن و هر نسل را «عالم» گویند… فراء و ابوعبید گویند: «عالم» به مخلوقات عاقل اطلاق می شود …

رب ،مالک و متصرف است، در لغت به سید و آقا و یا تصرف کننده  به قصد اصلاح، اطلاق می شود، همه ى این مفاهیم در حق پروردگار متعال صحیح است، واژه ى رب بطور مطلق برای غیر الله به کار نمی رود و اگر به کار رود بصورت اضافه به کار می رود. به طور مثال می گویند: «رب …

الأسود بن سریع قال قلت یا رسول ألا أنشدک محامد حمدت بها ربی تبارک وتعالى فقال أما إن ربک یحب الحمد… (احمد۴۳۵/۳،نسایی فی الکبری۴۱۶/۴)آلبانی آنرا حسن دانسته است اسود بن سریع گوید: گفتم ای رسول خدا صلى الله علیه وسلم  آیا نمی خواهی برای شما حمد و ستایشهایی که برای پروردگارم گفته ام، بگویم؟ فرمود: مگر نه این است که …

أبی معمر عن حفص فقال قال عمر لعلی وأصحابه عنده لا إله إلا الله وسبحان الله والله أکبر قد عرفناها فما الحمد لله قال علی کلمه أحبها الله تعالى لنفسه ورضیها لنفسه وأحب أن تقال… (ابن ابی حاتم۱۵/۱ص۲۳) ابو معمر از حفص روایت می کند که: عمر رضی الله عنه به علی رضی الله عنه در حالی که یارانش حضور …

در حقیقت بین حمد و شکر عموم و خصوص وجود دارد. لذا حمد از شکر از جهت کاربردی عام تر است چون حمد در برابر صفات لازم و متعدی است، بطور مثال می گویند: او را به خاطر قهرمانی اش ستایش کردم و او را به خاطر سخاوتش ستایش کردم. و معنای حمد خاص و محدود است، چرا که فقط …

معنای الحمد: ابوجعفر بن جریر می گوید: «الحمد لله» یعنی: شکر خالصانه برای الله است، نه دیگر معبودان و کسانی که به انسان خوبی می کنند، و این شکر در برابر نعمت های بی شماری است که به بندگانش عطا کرده است. و شمار نعمت های الهی را کسی جز خود پروردگار متعال نمی داند. و اوست که همه چیز …

الرحمن والرحیم دو اسم مبالغه ومشتق از رحمت هستند، البته مبالغه رحمن از رحیم بیشتر است، ابن جریر سخنی دارد که بیانگر اتفاق نظر مفسران در این مسئله است… قرطبی گفته: دلیل مشتق بودن صفت رحمان حدیثی است به روایت وتصحیح ترمزی: عن عبد الرحمن بن عوف رضی الله عنه أنه سمع رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول قال …

الله نام پروردگار پاک وبی عیب است واسم اعظم پروردگار است زیرا توصیف شده است به تمام صفات پروردگار همانطور که در قرآن می فرماید: هوَ اَللّٰهُ اَلَّذِی لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ عٰالِمُ اَلْغَیْبِ وَ اَلشَّهٰادَهِ هُوَ اَلرَّحْمٰنُ اَلرَّحِیمُ ﴿۲۲﴾ هُوَ اَللّٰهُ اَلَّذِی لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ اَلْمَلِکُ اَلْقُدُّوسُ اَلسَّلاٰمُ اَلْمُؤْمِنُ اَلْمُهَیْمِنُ اَلْعَزِیزُ اَلْجَبّٰارُ اَلْمُتَکَبِّرُ سُبْحٰانَ اَللّٰهِ عَمّٰا یُشْرِکُونَ﴿۲۳﴾ هُوَ …

در نزد نحویان دو قول وجود دارد در مورد ب حرف جر با اسم مجرور که به اسم یا فعل متعلق است وهر دو قول به هم نزدیک هستند، چون کسانی که بسم الله را متعلق به اسم می دانند تقدیر آن به این صورت است (بسم الله ابتدایی) دلیل آن این آیه است: و قٰالَ اِرْکَبُوا فِیهٰا بِسْمِ اَللّٰهِ …

مستحب وسنت است بسم الله کردن در همه ى گفتارها وعملها ،در هنگام خطبه گفتن ،قبل از وارد شدن به دستشویی همانطور که در احادیث وارد شده است، وهمچنین در ابتدای وضوگرفتن همانطور که در مسند امام احمد وسنن ها آمده: من روایه أبی هریره وسعید بن زید وأبی سعید مرفوعا لا وضوء لمن لم یذکر اسم الله علیه وهو …

قال الإمام أحمد بن حنبل فی مسنده « ۵/۵۹ »حدثنا محمد بن جعفر حدثنا شعبه عن عاصم قال سمعت أبا تمیمه یحدث عن ردیف النبی صلى الله علیه وسلم قال عثر بالنبی صلى الله علیه وسلم فقلت تعس الشیطان فقال النبی صلى الله علیه وسلم لا تقل تعس الشیطان فإنک إذا قلت تعس الشیطان تعاظم وقال بقوتی صرعته وإذا قلت …

اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم با خواندن بسم الله الرحمن الرحیم شروع به قرآن خواندن می کردند، علماها بر این قول متفق هستند که بسم الله الرحمن الرحیم بخشی از آیه ای در سوره نمل است ، اما علما اختلاف دارند در مورد اینکه بسم الله الرحمن الرحیم آیا آیه ای مستقل است در اول سوره ها که …

رجیم بر وزن فعیل به معنای مفعول است، یعنی نفرین شده وطرد وپرت شده از تمام خوبیها، همانطور که پروردگار میفرماید: و لَقَدْ زَیَّنَّا اَلسَّمٰاءَ اَلدُّنْیٰا بِمَصٰابِیحَ وَ جَعَلْنٰاهٰا رُجُوماً لِلشَّیٰاطِینِ وَ أَعْتَدْنٰا لَهُمْ عَذٰابَ اَلسَّعِیرِ  ﴿۵﴾ و در حقیقت، آسمان دنیا را با چراغهایى زینت دادیم و آن را مایه طرد شیاطین [ قواى مزاحم ] گردانیدیم و براى …

شیطان در لغت عرب از شطن گرفته شده است به معنای دورافتاده است ،زیرا شیطان در سرشت اخلاقی از سرشت انسانیت دور است وبخاطر فسق فجورش از تمام خوبیها دور است، بعضی هم گفته اند که شیطان از لفظ شاط گرفته شده است زیرا از آتش درست شده است ،بعضی هم گفته اند که از نظر معنی هردو درست است، …

معنای(اعوذ بالله من الشیطان الرجیم) یعنی من خودم را به الله میسپارم از شیطان مطرود ورانده شده از اینکه به من ضرر برساند در دینم و دنیایم واینکه من را منع بکند از انجام دادن آنچه الله امر کرده است ویا مرا شوق بدهد بسوی کاری که الله انجام آنرا برای من منع کرده است، به اینخاطر است که الله …

از خوبیها وقشنگی های  استعاذه ( پناه بردن به الله): منفعت پناه بردن به الله این است که، دهان وزبان انسان را پاک میکند از آن حرفهای بیهوده وبی معنی و بدی که گفته است برای قرائت کردن کلام الله… واز خوبیهای استعاذه طلب استعانت وکمک است از الله واعتراف کردن به قدرت و توانایی الله واعتراف به ضعیف بودن …

خواندن فاتحه در نماز عن ابی هریره عن النبی صلی الله علیه وسلم قال من صلّی صلاهً لم یقرأ فیها بفاتحه الکتاب؛ فهی خداج، هی خداج، هی خداج؛ غیر تمام» ((مسلم۳۹۵، ۱/۲۹۶). (نمازی که در آن فاتحه خوانده  نشود؛ ناقض و ناتمام است؛ و این جمله را سه بار تکرار کرد). فقیل لأبی هریره إنا نکون وراء الإمام فقال اقرأ …

ابن‌القیم رحمه‌الله گوید: بنده در پیشگاه پروردگارش دو ایستگاه دارد: آن‌گاه که در برابرش به نماز می‌ایستد. و روز قیامت که برای حساب‌رسی به اعمالش در برابر پروردگارش حاضر می‌گردد و می‌ایستد. آن‌کس که حق ایستگاه نخست را به‌جای آورد، ایستگاه دوم بر او آسان خواهد بود. و آن‌کس که حق ایستگاه نخست را ادا نکند، ایستگاه حساب‌رسی بر او …

امام احمد در مسند خودش از ابوسعید بن معلی روایت کرده  که ګفت: «کنت أصلی فی المسجد، فدعانی رسول الله -صلی الله علیه وسلم- فلم أُجبه، فقلت: یا رسول الله، إنّی کنت أصلی، فقال: ألم یقل الله:) اسْتَجِیبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُم لِمَا یحْییکُمْ(؟، ثم قال لی: لأعلمنک سوره هی أعظم السور فی القرآن، قبل أن تخرج من المسجد، ثم …

ابوحنیفه ـ رحمت الله علیه ـ حکایت خود را چنین زیبا و دلپذیر بیان می‌کند: زنی مرا فریب داد، زنی مرا فقیه کرد و زنی مرا عبادتگزار بار آورد! اوّلی: زمانی که من در راه از او سبقت گرفتم، به سویم اشاره کرد تا چیزی را که در راه افتاده بود، بردارم. فکر کردم آن زن لال است و این …

در دوران جنگ [صفین] حکومت کوچکی از مسیحیان که در توابع روم باقی مانده بود، وقتی دیدند مسلمانان دو گروه شده و با یک‌دیگر جنگ می‌کنند، فرصت را مناسب یافتند تا مدینه را تصرف کنند؛ چنان‌که شروع به آماده‌گیری کردند. وقتی خبر به حضرت معاویه ـ رضی الله عنه ـ رسید، فوراً نامه‌ای [بدین مضمون] فرستاد: «ای سگ روم! تو …

شمشیر از نیام کشیده‌ی خداوند، خالد بن ولید است که وقتی از نخستین نامه‌ای که از سوی عمر رسده بود و در آن خبر وفات ابوبکر صدیق و عزل وی از فرماندهی مسلمانان و تعیین ابوعبیده به جای خود ‌آگاه شد به نزد ابوعبیده آمد و با او به گونه‌ای سخن گفت که حاوی ادب و اخلاص و راستی کامل …

امام عبدالقادر گیلانی رحمه الله می فرماید: وای بر تو، شرم نمی کنی از غیر الله درخواست می کنی حال آنکه اوی از هر کسی به تو نزدیکتر است،از مخلوقی درخواست می کنی که هیچ نیازی به او نداری؟…… ای مشرک (کسی که مخلوق را شریک الله قرار می دهی)…..از(مخلوقات)دوری جوی(از آنان طلب مکن)آنان نه ضرری می رسانند نه نفعی،ونه …

پسر جوانی که محاسن( ریش) داشت بچه اش رو بغل داشت و فرزندش به طرز عجیبی گریه می کرد و ساکت نمی شد …. مردی بی ریش از گریه بچه متاثر شده و بچه رو از بغل پدرش گرفت و بلافاصله کودک ساکت شد و گویا در بغل این مرد به آرامش رسید ….!!! پس این مرد(بی ریش) به برادری …

ابوامامه بن سهل بن حُنیف از پدرش نقل می کند که آنان به همراهی  پیامبر – صلى الله علیه وسلم – به طرف مکه حرکت کردند و چون به وادی خَزَّار در منطقه جحفه رسیدند، حضرت سهل بن حنیف – رضی الله عنه – که مردی خوش اندام بود و پوستی روشن و سفید داشت آنجا غسل نمود، عامر بن …

ابن قیم جوزی(رحمه الله) می فرمایند: علت اصلی همه گناهان کبیره و صغیره سه چیز است: وابستگی قلبی به غیر خدا پیروی از نیروی خشم و عصبانیت پیروی از نیروی شهوت که همه این سه اصل در سوره فرقان آیه ۶۸ به آن اشاره شده است: والَّذِینَ لَا یَدْعُونَ مَعَ اللَّـهِ إِلَـٰهًا آخَرَ وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّـهُ إِلَّا …

ابن قدامه در کتاب خود «توبه کنندگان» می‌نویسد: بنی‌اسرائیل در دوران موسی علیه السلام دچار خشکسالی شدند… مردم به نزد موسی آمدند و گفتند: ای کلیم الله… نزد خداوند برایمان دعا کن تا باران نصیب ما کند… موسی ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: «خداوندا… باران خود را بر ما نازل کن و رحمتت را بر ما فرو ریزان… …

ابن قیم رحمه الله می‌گوید: «نرمخویی صفتی پسندیده و سازشگری صفتی زشت و ناپسند است و تفاوت بین آنها اینست که: نرمخو با همنشین خویش نرمی می‌کند تا اینکه او را به حق‌خواهی واداشته یا باطل را از او دور سازد، ولی سازش‌گر و چاپلوس با او به نرمی رفتار می‌کند تا اینکه او را به باطل خویش راضی نموده …