سیره صحابه

اولین شعاع نور ایمان هنگامی بر قلب عمر بن الخطاب تابید که مشاهده کرد زنان مسلمان به علت اذیت و مشقت هایی که از دست او متحمل شده اند سرزمین خود را ترک کرده و به حبشه مهاجرت می کنند. دیدن این صحنه قلب عمر بن الخطاب را به رحم آورد. ام عبدالله بنت حنـتمه ـ رضی الله عنها ـ …

او عمر بن الخطاب بن نفیل بن عبدالعزی بن ریاح بن عبدالله بن قرط بن رزاح بن عدی بن کعب بن لؤی بن غالب قرشی عدوی است که نسب او در کعب بن لؤی به رسول الله (صلی الله علیه و سلم) می رسد. ۱۳ سال پس از عام الفیل متولد گردید؛ کنیه اش ابوحفص می باشد و از آنجا …

«مصعب پسر عمیر» پرچمدار رسول الله صلی الله علیه وسلم که قبل از اسلام از ثروتمندترین جوانان قریش بود. وقتی به شهادت رسید، در یک پارچه (پرده) تکفین شد، که اگر بر سرش می‌کشیدند، پاهایش برهنه می‌ماند، و برعکس (اگر پاهایش را می‌پوشانید، سرش برهنه می‌ماند). تا این که رسول الله صلی الله علیه وسلم دستور داد؛ سرش را با …

علی – رضی الله عنه – بعد از وفات عمر بن خطاب – رضی الله عنه – او را می ستاید و می گوید «به راستی او چه کارهای خوبی کرد، کجی را راست نمود و بیماری را دوا کرد و سنت را برپا داشت و فتنه را برای بعد از خود گذاشت! او پاکیزه و با عیب اندک رفت، …

امیرالمومنین عمربن الخطاب (رضی الله عنه) به همراه جمعی از اصحاب به سوی شام به راه افتادند. در مسیر به آنها خبر رسید که طاعون در شام منتشر شده و بسیاری از مردم جان باخته اند. عمر (رضی الله عنه) تصمیم به بازگشت گرفت و دستور داد همه ی آنانی که همراهش هستند نیز برگردند و آنان را از ورود …

عمر (رضی الله عنه) روزی بر منبر بالا رفت و مردم را به عدم زیاده روی در مهریه فراخواند زیرا پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم و اصحابش در مهریه بیش از ۴۰۰ درهم پرداخت نکرده اند. بر این اساس وی مردم را دستور داد بیش از این مهریه ندهند و نگیرند. پس از آنکه وی از منبر پایین …

امیر المؤمنین علی ابن ابیطالب ؓ ،لباس کهنهٔ قدیمی و پینه بسته‌ای به تن داشت و نشسته بود و تسبیح میگفت. ابو مریم – که بردهٔ آزادشده ای بود – پیش او آمد و فروتنانه، روبرویش زانو زد و به آرامی گفت : – ای امیرالمؤمنین! من از شما درخواستی دارم ! علیؓ  گفت : – درخواستت چیست ای ابو …

حتی رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ از عثمان شرم می‌کرد؛ روزی رسول الله در کنار آبی نشسته بود و زانوی خود را آشکار ساخته بود اما همین که عثمان وارد شد زانویش را پوشاند. [متفق علیه] ملائکه نیز از عثمان شرم داشتند. روزی رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ بر بستر خود خوابیده …

عمرو بن عاص رضی الله عنه یکی از تیزهوشان عرب بود و همواره می‌ گفت: شگفتا از کسی که مرگ به سراغش آمده و عقل با اوست، چگونه نمی‌ تواند آن را توصیف کند. وقتی مرگ به سراغش آمد، خیلی بی ‌تابی کرد. پسرش سخنش را به یادش آورد و گفت: پدر جان، مرگ را برای من توصیف کن. گفت: …

حدیث ابوذر رضی الله عنه آنجا که گفت: جوانی از کنار عمر رضی الله عنه عبور کرد پس عمر گفت: چه جوان خوبی ابوذر رضی الله عنه آن جوان را دنبال کرده و به او گفت: ای جوان برایم استغفار کن. گفت: ای ابوذر برای تو استغفار کنم در حالی که تو صحابه ی رسول الله صلی الله علیه هستی! …

روزی ابوبکر صدیق رضی الله عنه بر فراز منبر رسول خدا(ص) رفت؛ سه بار [بغض گلویش را گرفت و] اشک از چشمانش سرازیر شد سپس فرمود: ای مردم از خداوند سلامتی بخواهید زیرا هیچ نعمتی مانند یقین پس از سلامتی باارزش نیست و هیچ دشواری مانند شک و تردید پس از کفر وجود ندارد. انسان مسلمان در هر چیزی [که …

در دوران جنگ [صفین] حکومت کوچکی از مسیحیان که در توابع روم باقی مانده بود، وقتی دیدند مسلمانان دو گروه شده و با یک‌دیگر جنگ می‌کنند، فرصت را مناسب یافتند تا مدینه را تصرف کنند؛ چنان‌که شروع به آماده‌گیری کردند. وقتی خبر به حضرت معاویه ـ رضی الله عنه ـ رسید، فوراً نامه‌ای [بدین مضمون] فرستاد: «ای سگ روم! تو …

شمشیر از نیام کشیده‌ی خداوند، خالد بن ولید است که وقتی از نخستین نامه‌ای که از سوی عمر رسده بود و در آن خبر وفات ابوبکر صدیق و عزل وی از فرماندهی مسلمانان و تعیین ابوعبیده به جای خود ‌آگاه شد به نزد ابوعبیده آمد و با او به گونه‌ای سخن گفت که حاوی ادب و اخلاص و راستی کامل …

طلحه رضی الله عنه می‌گوید: هنگامی که من برای تجارت به شام رفته بودم، در بازار بُصرىٰ راهبی فریاد برآورد: از این کاروانیان بپرسید: آیا کسی از اهالی حرم در میانشان هست؟ من گفتم: بله؛ من از اهالی مکه هستم. راهب پرسید: آیا احمد ظهور کرده است؟ گفتم: احمد کیست؟ گفت: فرزند عبدالله بن عبدالمطلب؛ این ماه، زمان مبعوث شدن …

سیدنا علی رضی الله عنه بعد از اینکه زخمی شد فرمود: «با ضارب من چه کردید»؟ عرض شد: دستگیر شده است. فرمود: «از غذایی که من می خورم به او بخورانید و نیز از نوشیدنی‌ای که من می‌نوشم به او بنوشانید. اگر زنده ماندم در موردش تصمیم خواهم گرفت و اگر من مردم (از آنجا که یک ضربه بر من …

یکی از پسران ابوطلحه بیمار شده و فوت کرد، درحالیکه ابوطلحه بیرون منزل بود و از مرگ فرزندش خبر نداشت. وقتی همسرش فهمید که پسرش فوت کرده است، چیزی را آماده کرده و او را در جایی در کنج خانه پنهان نمود. زمانیکه ابوطلحه بازگشت پرسید: پسرمان حالش چطور است؟ همسرش پاسخ داد: از همیشه آرام تر است و امیدوارم …

روزی که سخنرانی می کرد، گفت: «ای مردم گوش دهید و اطاعت نمایید» مردی برخاست و گفت: «امروز نه گوش می گیریم و نه اطاعت می کنیم ای پسر خطاب!». عمر گفت: چرا؟ آن مرد گفت: تو در تقسیم اموال برای خود تبعیض قایل شده ای چنانکه به هریک از ماه یک دست لباس داده ای، اما خودت بیشتر برده …

ابو ایوب انصاری بسم الله الرحمن الرحیم اسم شریف این صحابی بزرگوار و عالیقدر، خالدبن زید بن کلیب است که از قبیله بنی نجار می‌باشد. کنیه‌اش ابوایوب و از جماعت انصار است. کدامیک از ما مسلمانان با نام ابوایوب آشنا نیست؟ و او را نمی‌شناسد؟ موقعی که پیامبر اکرمص از بین خانه‌های مسلمانان مدینه, منزل او را برای اقامت برگزید، …

میمونه دختر حارث رضی الله عنها [۱] ((چهار خواهر با ایمان! میمونه، ام فضل، اسماء وسلمی)) (پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم) خواهران مؤمن لبابه ام فضل، همسر عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر صلی الله علیه وسلم و سلمی همسر حمزه، شیر مرد اسلام وشهید جنگ احد وعموی پیامبر صلی الله علیه وسلم، اسماء همسر جعفر بن ابی طالب عموزاده …

عایشه رضی الله عنها [۱] «سه شب تو را در خواب دیدم که فرشته تو را در حالی که در پارچه ای ابریشمی پیچانده شده بودی، نزد من می آورد، من پارچه را از چهره ات برداشتم دیدم که تو هستی، وگفتم: اگر از جانب خدا است این کار انجام خواهد گرفت»[۲]. (پیامبر صلی الله علیه وسلم به عایشه). ازدواج …

صفیه دختر حیی بن اخطب رضی الله عنها [۱] ((وقتی پیامبر صلی الله علیه وسلم به مدینه آمد ودر قبا نزد بنوعمروبن عوف وارد شد صبح روز دیگر قبل از طلوع خورشید پدرم حیی بن اخطب وعمویم ابویاسر نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم رفته وتا غروب آن روز برنگشتند، هنگام غروب خسته وکوفته به خانه برگشتند، من از عمویم …

سوده دختر زمعه رضی الله عنها خداوند متعال فرموده است: ﴿رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُسْلِمَهً لَکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ﴾ (البقره: ۱۲۸). ((ای پروردگار! ما دو نفر را چنان کن که مخلص ومنقاد فرمان تو باشیم و از فرزندان ما ملت وجماعتی پدید آور که تسلیم تو باشند وطرز عبادت خویش را به …

زینب بنت خزیمه رضی الله عنها مادر بینوایان[۱] ﴿وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَیَتِیماً وَأَسِیراً * إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزَاءً وَلا شُکُوراً * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِیراً * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِکَ الْیَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَهً وَسُرُوراً * وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّهً وَحَرِیرا﴾ (الانسان: ۸- ۱۲). ((وخوراک می دادند به بینوا ویتیم واسیر به …

زینب بنت جحش رضی  الله عنها [۱] «ای پیامبر خدا! من با زنان دیگرت فرق دارم. زیرا آنها توسط پدر، یا برادر ودیگر اعضای خانواده شان به ازدواج تو در آمده اند، ولی مرا خداوند از فراز هفت آسمان به عقد شما در آورده است».  قبل از ازدواج زینب بنت جحش به پیامبر صلی الله علیه وسلم. زینب همیشه این …

خدیجه دختر خویلد رضی الله عنها جبرئیل در غار حرا به پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت: ((این خدیجه است که با ظرفی پر از غذا به سوی تو می آید، وقتی نزد تو آمد از طرف من وپروردگارش سلام کن، و او را مژده بده که خداوند در بهشت برایش خانه ای از جواهرات نفیس درست نموده که داد …

حفصه دختر عمر رضی الله عنهما [۱] «حفصه با کسی ازدواج خواهد کرد که از عثمان بهتر است وعثمان با کسی ازدواج می کند که از حفصه بهتر است»[۲]. رسول اکرم صلی الله علیه وسلم. داستان ازدواج کلماتی که به عنوان در آمدی بر سیره حفصه در ابتدای صفحه ذکر شد کلماتی هستند که پیامبر صلی الله علیه وسلم با …

«ای پیامبر خدا! من دختر حارث بن ابی ضرار سردار بنی مصطلق بودم، بلایی که بر سر من آمد از تو پنهان نیست، در هنگام تقسیم غنایم، سهمیه ثابت بن قیس شدم، با او پیمان بستم که کار کنم وبتدریج خود را آزاد نمایم، بنابر این نزد تو آمدم تا از تو کمک بخواهم…». (جویریه بنت حارث) در غزوه بنی …

«بار خدایا غم او را برطرف کن، و به او شوهری بهتر از ابو سلمه عطا کن». تسلیت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم به ام سلمه هنگام درگذشت شوهرش ابوسلمه. خداحافظی با ابوسلمه عبدالله بن عبدالاسد بن المغیره پسر بره دختر عبدالمطلب، پسر عمه پیامبر صلی الله علیه وسلم و برادر رضاعی اش بود، او یکی از قهرمانان اسلام …

((محمد بن عبدالله برایم نامه نوشته است که ام حبیبه دختر ابی سفیان را به ازدواج او در بیاورم، من خواسته محمد را می پذیرم، ومهریه صفیه چهارصد دینار است)). نجاشی پادشاه حبشه. ام حبیبه غمگین در کنار فرزند کوچکش که تازه می خزید وبرای راه رفتن تلاش می کرد وسعی می نمود اما نمی توانست بلند شود، نشسته بود. …

جهاد و مبارزه او: توجه به علم و دانش و نیز پرهیزگاری و پاکدامنی عبدالله باعث نشد که او جهاد و مبارزه در راه خدا را فراموش کند. بلکه اینها باعث شد تا او با جان و دل به میدان جنگ و میان چکاچک شمشیر و جایی که خون ها سرازیر می شود و افراد در خون می غلطند وارد …

از جمله داستانهای مشهوری که تقریباً همه ما آن را شنیده و خوانده ایم این روایت است که: عبدالله بن عباس می گوید: علی بن ابی طالب (رضی الله عنه) به من گفت: هیچ یک از مهاجرین نبود مگر اینکه مخفیانه هجرت کرد، مگر عمر بن خطاب که وقتی قصد هجرت نمود شمشیرش را بر گردن آویخت و کمان برگرفت …

طلیب بن عمیر بن وهب بن عبد قصی القرشی پسر عمه رسول الله صلی الله علیه وسلم بود که سعادت این را داشت که هم جزو اولین اسلام آورندگان باشد و هم جزو اولین مهاجرین در اسلام. مادر ایشان اروی بنت عبدالمطلب بود که همیشه یار و حامی ایشان و رسول الله صلی الله علیه وسلم بود. طلیب بن عمیر …

بیهقی در سنن‌الکبری (۴/۱۲۹) آورده و نیز علی متقی هندی در کنزالعمال از امام محمّدباقر روایت کرده است: امام جعفر صادق از امام محمّدباقر روایت کرده است: وقتی فاطمه دختر رسول‌الله صلّی‌الله‌‌علیه‌وسلّم وفات کرد، ابوبکر و عمر برای شرکت در نماز جنازه حاضر شدند و به علی‌بن ‌ابی‌طالب گفتند: بفرمایید امامت کنید. علی (خطاب به ابوبکر) گفت: هرگز جلو نمی‌شوم، …

مبعوث شدن پیامبر و ایمان آوردن ابوبکر صدیق رضی الله عنه ابوبکر رضی الله عنه ، پس از جستجو و انتظاری طولانی که پیامبر‌خدا صلی الله علیه وسلم از قریشیان مبعوث شد، اسلام آورد. رابطه عمیق و فشرده ای که بین رسول الله صلی الله علیه وسلم و ابوبکر در دوران قبل بعثت بود بیش از هر چیز دیگری برای …

انتظار ابوبکر رضی الله عنه برای مبعوث شدن پیامبری در میانشان و همراهی با او ابوبکر رضی الله عنه ، به خاطر فعالیت تجاری‌خویش، بسیار سفر می‌کرد و به صحراها و روستاها و شهرهای عربستان و شبه‌جزیره‌ی عرب، رفت و آمد داشت و همین مسأله، زمینه‌ی دیدار و بلکه رابطه‌ی او با صاحبان ادیان دیگر و به‌ ویژه مسیحیت را …

در تفسیر ”مظهری“ به حواله‌ی کتاب ”هواتف الجن“ از حضرت سعید بن جبیر نقل است که صحابی رسول خدا صلى الله علیه وسلم حضرت رافع بن عمیر رضی الله عنه علّت اسلام آوردن خود را چنین بیان نمود: شبی در ریگستان، سفر می‌کردم، ناگهان خواب به من روی آورد و از شتر فرود آمدم و خوابیدم، قبل از به خواب …

خطابه ابوبکر صدیق رضی الله عنه ابوبکر صدیق رضی الله عنه پس از حمد و ستایش شایسته خداوند، گفت: «ای مردم! شما مرا پیشوای خود نموده‌اید، در حالی که بهتر از شما نیستم! اگر خوب عمل کردم مرا یاری دهید! واگر بد عمل نمودم، مرا بر سر راه بیاورید! صداقت امانت است و دروغ خیانت! ضعیف شما نزد من قوی …

ملاقات ابوسفیان با ابوبکر رضی الله عنه به قصد تمدید پیمان حدیبیه ابوسفیان از ابوبکررضی الله عنه خواست تا براساس صلح حدیبیه تجدید پیمان نماید و مدت قرارداد را افزایش دهد. ابوبکر صدیق رضی الله عنه فرمود: «حرف من، همان حرف رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم است؛ به خدا سوگند که اگر مورچه‌ای را ببینم با شما می‌جنگد، حتماً او …

چرایی حرکت لشکر اسلام برای فتح مکه در سال ۸ هجری ابن‌اسحاق دلیل خیزش لشکر اسلام را پس از صلح حدیبیه برای فتح مکه چنین آورده است: در صلح حدیبیه قرار بر این شد که هر کس به محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) بپیوندد و در عقد و پیمانش درآید یا به قریش بپیوندد و در عقد و پیمان …

چرایی حرکت لشکر اسلام برای فتح مکه در سال ۸ هجری ابن‌اسحاق دلیل خیزش لشکر اسلام را پس از صلح حدیبیه برای فتح مکه چنین آورده است: در صلح حدیبیه قرار بر این شد که هر کس به محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) بپیوندد و در عقد و پیمانش درآید یا به قریش بپیوندد و در عقد و پیمان …

امیران و زمام‌داران امت اسلامی، روزگاری از بهترین و برگزیده‌ترین مسلمانان بودند؛ اما زمانی فرارسید که امت، به ضعف و سستی گرایید و کسانی بر مسند حکومت و زمام‌داری نشستند که لایق و شایسته‌ی آن جایگاه نبودند. ۵ ـ در جنگ ذات‌السلاسل موضع ممتاز و متمایز ابوبکررضی الله عنه در قبال احترام و نکوداشت امیران و فرماندهان نمایان می‌گردد و …

در این نصیحت ابوبکررضی الله عنه درس‌ها و آموزه‌های زیادی برای مسلمانان وجود دارد؛ چرا که ابوبکر رضی الله عنه پرورش‌یافته‌ی اسلام و مکتب رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم است. مهم‌ترین آموزه‌های نصیحت ابوبکر رضی الله عنه عبارتند از: ۱ـ اهمیت و جایگاه والای عبادات در اسلام: نماز، ستون دین است و زکات، روزه و حج از مهم‌ترین پایه‌های …

رافع بن عمرو طائی می‌گوید: رسول‌ خدا صلی الله علیه وآله وسلم عمرو بن عاص را بر لشکر ذات‌السلاسل گماشتند و ابوبکر و عمر رضی الله عنهما را نیز با این لشکر گسیل فرمودند. آنان، حرکت کردند و در کوه طیء اردو زدند. عمرو گفت: «نگاه کنید، شخصی در راه است و می‌آید.» گفتند:«گویا رافع بن عمرو است. او پیش …

ابوبکر رضی الله عنه از آن دسته مسلمانانی بود که به همراه پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم در عمره‌ی قضا حضور داشت. این عمره را از آن جهت عمره‌ی قضا می‌نامند که به جای آن عمره انجام شد که مشرکان، به پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم و یارانش اجازه‌ی ورود به مکه را ندادند.

ایاس بن سلمه به نقل از پدرش می‌گوید: رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم ابوبکررضی الله عنه را به سریه‌ی نجد گسیل فرمودند و او را امیر ما تعیین نمودند. شبانه به گروهی از هوازن شبیخون زدیم. من به دست خود هفت تن از مشرکان را کشتم. در آن سریه شعارمان این بود: «بمیران، بمیران.» فرماندهی ابوبکررضی الله عنه در جنگ …