صبر و شکیبایی از عادات مردان برجسته و استثنایی است؛ آنهایی که با دلی باز و اراده‌ای قوی و تسلیم ناپذیر با ناخوشی‌ها روبرو می‌شوند. اگر من و تو صبر نکنیم، چه می‌توانیم بکنیم؟ آیا تو راهکاری غیر از صبر نمودن سراغ داری؟ آیا توشه‌ای غیر از شکیبایی داری؟ یکی از بزرگان در میدانی که بلاها در آن می‌تاختند و …

از جمله چیزهایی که به انسان آرامش می‌دهد و ابرهای غم و اندوه را دور می‌نماید، سیر و سیاحت در جهان پهناور است. از اینرو سفر کن و کتاب گشوده جهان هستی را بنگر تا قلم‌های قدرت را ببینی که بر صفحات جهان هستی نشانه‌های زیبایی را می‌نویسند. مسافرت کن تا باغ‌های زیبا و شکوفا و پردرخت را مشاهده کنی. …

سپردن کار به خدا، توکل نمودن به او، اعتماد داشتن به وعده‌اش، رضامندی از خواست خدا، به او گمان نیک داشتن و انتظار گره گشایی و حل مشکلات از سوی او، از بزرگترین ثمرات و نتایج ایمان واز مهمترین صفات مؤمنان است. هنگامی که بنده اطمینان می‌یابد که سرانجام نیکی خواهد داشت و آنگاه که در همه کارهایش بر پروردگار …

﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِینُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰهِۚ﴾ [البقره: ۱۵۳] «ای مومنان! با شکیبایی و نماز یاری بجویید». وقتی ناگهان ترس و هراس، تو را فرا گرفت و اندوه و غم، تو را در خود پیچاند و ناراحتی، گریبانت را گرفت، فوراًبه نماز بایست؛ آنگاه آرامش روح و جسم، تو را فرا می‌گیرد. نماز ریشه کن کردن آثار بجاماندۀ اندوه و راندن …

آیا اگر به چپ و راست نگاه کنی، کسی جز افراد مصیبت زده و رنجدیده مشاهده می‌کنی؟ در هر خانه‌ای زنی به نوحه سرایی نشسته و بر هر گونه‌ای اشک‌ها سرازیر گشته است. مصیبت‌ها چه فراوان و شکیبایان چه بسیارند! تنها تو به مصیبت گرفتار نشده‌ای؛ بلکه بلا و گرفتاری تو نسبت به بلا و مشکل دیگران اندک و ناچیز …

زندگی، چنین است که با تلخ کامی و گرفتگی همراه می‌باشد، رنج‌های زیادی با خود دارد، گوناگون می‌باشد و با رنج و ناکامی و بلا آمیخته شده است. تو از دست آن همواره آزرده خاطر و رنجور خواهی بود؛ هیچ پدر یا همسر یا دوست یا خانه و یا شغلی نیست مگر آنکه ناگواری‌هایی به همراه دارد و گاهی انسان …

حسد، موریانه‌ای سمج است که استخوان را می‌خورد و از بین می‌برد. حسد و کینه، بیماری مزمنی است که جسم را تباه و نابود می‌گرداند. گفته شده: کینه‌توز و حسود آرامش و قرار ندارد؛ او، ستمگری در لباس ستمدیده و دشمنی در لباس دوست می‌باشد. همچنین گفته‌اند: آفرین بر حسد که چقدر عادل و منصف است؛ زیرا نخست حسود را …

خداوند، راستگویی را دوست دارد؛ صراحت و رک گویی، صابون دل‌هاست؛ تجربه، دلیل و راهنما است و فرد بامروت و خلّاق به خانواده‌اش دروغ نمی‌گوید؛ هیچ کاری نیست که به اندازه ذکر خدا به دل‌ها آرامش بخشد و پاداشی بزرگتر از پاداش ذکر داشته باشد. ﴿فَٱذۡکُرُونِیٓ أَذۡکُرۡکُمۡ﴾ [البقره: ۱۵۲] «مرا یاد کنید، شما را یاد می‌کنم». ذکر و یاد الهی، …

بدبختان واقعی کسانی هستند که از گنجینه‌های ایمان و از سرمایه یقین بی‌بهره می‌باشند. آنها، همواره در ناراحتی و خشم و ذلت بسر می‌برند. ﴿وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِکۡرِی فَإِنَّ لَهُۥ مَعِیشَهٗ ضَنکٗا﴾ [طه: ۱۲۴] «هر کس از یاد من روی بگرداند، زندگی تنگی خواهد داشت». تنها ایمان به پروردگار جهانیان است که انسان را خوشبخت می‌نماید، وجودش را پاک می‌گرداند، …

خداوند، هر چیزی را که از تو بگیرد، بهتر از آن را به تو خواهد داد، به شرط اینکه شکیبایی ورزی و به پاداش الهی امیدوار باشی. چنانچه در حدیث آمده است: «هر کس که دو چشمش را از او گرفتم و او شکیبایی ورزید، در عوض آن به او بهشت را خواهم داد». «هر کس چیز دوست داشتنی او …

فردی که گرفتار مصیبت و بلا شده، به درگاه چه کسی آه و ناله سر می‌دهد و از چه کسی یاری می‌جوید؟ او، کیست؟ او کیست که جهانیان دست نیاز به سویش دراز می‌کنند و او را می‌خوانند؟ او کیست که زبان‌ها به یاد او حرکت می‌نمایند و دل‌ها، او را معبود و خدای خویش قرار می‌دهند؟ بدون شک او، …

﴿مَآ أَصَابَ مِن مُّصِیبَهٖ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِیٓ أَنفُسِکُمۡ إِلَّا فِی کِتَٰبٖ مِّن قَبۡلِ أَن نَّبۡرَأَهَآۚ﴾ [الحدید: ۲۲] «هر مصیبت و بلایی که به زمین یا به شما می‌رسد، پیشتر در لوح محفوظ ثبت و ضبط شده است». قلم رفته و کاغذها جمع شده‌اند و کار، فیصله شده است وتقدیرها و رخدادها، همه نگاشته شده‌اند. ﴿لَّن یُصِیبَنَآ إِلَّا مَا کَتَبَ …

پیراهن شخصیت دیگران را به تن نکن و در شخصیت آنها ذوب مشو؛ چون این یک عذاب همیشگی است. بسیارند کسانی که خودشان، صدایشان، حرکت‌ها، سخنان، استعدادها و شرایط خود را فراموش می‌کنند تا در شخصیت دیگران ذوب شوند و از بین بروند. حتی برای این کار مجبور می‌شوندتکلف کنند، خودستایی نمایند، بسوزند و وجود و شخصیت خودشان را از …

افراد بیکار، همواره به شایعه پرا کنی ودروغ بافی مشغولند؛ چرا که خاطر و اذهانشان مشوش است؛ ﴿رَضُواْ بِأَن یَکُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ﴾ [التوبه: ۸۷] «راضی شده‌اند تا با بازماندگان (از جنگ) باشند». خطرناکترین حالت برای ذهن، زمانی است که فرد بیکار می‌باشد. در چنین وضعیتی او، مانند خودرویی است که در سراشیبی با سرعت زیاد و بدون راننده به سمت …

خوبی و نیکی، همانند نام‌هایشان زیبا و پسندیده هستند. اولین کسانی که از نیکی کردن به مردم استفاده می‌برند، خود نیکوکاران هستند. آنان، خیلی زود ثمره آن را می‌چینند و نتیجه‌اش را در وجود، اخلاق، رفتار و درون خود می‌بینند و احساس آرامش و راحتی می‌کنند. هرگاه با مشکلی برخوردی و پریشانی و ناراحتی برایت پیش آمد، به دیگران نیکی …

\خداوند، بندگان را آفریده است تا او را پرستش نمایند و به آفریده‌ها روزی داده تا شکر او را بگزارند. بسیاری از بندگان او را رها کرده و چیزهای دیگری را عبادت کرده و بیشتر، جز او را سپاس گزارده‌اند. از آنجا که سرشت ناسپاسی و نمک نشناسی و ستمگری، بر نفس‌ها غالب است، گاهی می‌بینی که از تو تشکر …

﴿أَتَىٰٓ أَمۡرُ ٱللَّهِ فَلَا تَسۡتَعۡجِلُوهُۚ﴾ [النحل: ۱] «فرمان خدا سر رسید؛ پس در آمدن آن شتاب مورزید». از حوادث پیشی مگیر؛آیا می‌خواهی بچه، نارس زاییده شود و جنین، سقط گردد؟آیا می‌خواهی میوه را کال بچینی؟ فردا، هنوز نیامده و هیچ مزه و رنگی هم ندارد؛ پس چرا ما خودمان را به میوه آن مشغول می‌کنیم، از مصیبت‌های آن می‌هراسیم، به …

چون صبح کردی، منتظر شام مباش؛ گویا فقط امروز زندگی خواهی کرد، نه دیروزی که با خوب و بدش تمام شده و نه فردایی که هنوز نیامده است. امروز فقط روز توست؛ عمر تو، فقط یک روز است؛ پس ذهن و خاطرت را فقط به زندگی امروز معطوف بدار؛ گویا امروز بدنیا آمده‌ای و امروز خواهی مرد. اگر چنین باشی، …

به یاد آوردن گذشته و غم خوردن به خاطر فجایع آن، حماقت و دیوانگی است و اراده و زندگی فعلی را نابود می‌کند. عاقلان پرونده گذشته را می‌پیچند و روایت نمی‌کنند؛ گذشته با طناب‌هایی محکم برای همیشه در سلول فراموشی بسته و زندانی می‌شود و هرگز از بند فراموشی بیرون نخواهد آمد. چون گذشته‌ها، گذشته و پایان یافته است. از …

در نعمت‌های الهی بیندیش و آنها را به یاد آور؛ بدین سان خواهی دید که نعمت‌های الهی از هر سو تو را در بر گرفته است: ﴿وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ﴾ [إبراهیم: ۳۴] «اگر نعمت‌های خداوند را بشمارید، نمی‌توانید همه آنها را بشمارید». تندرستی، امنیت، خوراک، پوشاک، آب و هوا، همه این‌ها، نعمت‌های خداوند هستند که تو از آنها …

برایشان بیان کرد که هر کدام بیشتر صدقه می دهد زودتر به ایشان می پیوندد: از عایشه رضی الله عنها روایت است که کفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «أَسْرَعُکُنَّ لَحَاقًا بِی أَطْوَلُکُنَّ یَدًا، قَالَتْ: فَکُنَّ یَتَطَاوَلْنَ أَیُّهُنَّ أَطْوَلُ، قَالَتْ: فَکَانَ أَطْوَلَنَا یَدًا زَیْنَبُ، لِأَنَّهَا کَانَتْ تَعْمَلُ بِیَدِهَا وَتَتَصَدَّقُ»[بخاری: ۱۴۲۰؛ مسلم: ۲۴۵۲]. (آنکه دستانش دراز تر باشد زودتر …

آنان را بر مداومت بر اعمال نیک تشویق می کرد، گرچه کم باشد: از عایشه رضی الله عنها روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «أَحَبُّ الأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى أَدْوَمُهَا وَإِنْ قَل»[بخاری: ۶۴۶۵؛ مسلم: ۷۸۳]. (محبوب ترین کارها نزد الله متعال مداوم ترین آن است گرچه کم باشد). قاسم بن محمد می گوید: «عایشه هرگاه …

از ابن قیم (رحمه الله) سوال شد: هنگامی که خداوند به انسان نعمتی را داد چگونه بفهمد که آن فتنه بوده یا نعمت؟ گفت: اگر او را به خدا نزدیک کند نعمت است و اگر او را از خدا دور کند فتنه است .

شیخ عثیمین رحمه اللّٰه می فرماید: “اوراد شرعی پناهگاهی بس استوارتر از سد یاجوج وماجوج اند،اما با کمال تاسف اکثر مردم چیزی از این اوراد نمی دانند”. [تفسیر جزء عم:۳۰۰]

«ارنست رنان» که یک نویسنده، مورخ و متفکر بزرگ فرانسوی است می‌گوید: در کتابخانه شخصی من هزاران جلد کتاب سیاسی، اجتماعی، ادبی و … وجود دارد که همه آنها را بیشتر از یکبار مطالعه نکرده‌ام و چه بسا کتاب‌هایی که فقط زینت کتابخانه من می‌باشند… . ولی یک جلد کتاب است که همیشه مونس من است و هر وقت خسته …

داشتن یقین: یقین منافی شک وترید است. خداوند متعال درسوره حجرات آیه۱۵ میفرماید: {إنما المؤمنون الذین آمنوا بالله ورسوله ثم لم یرتابوا}. یعنی مومن واقعی کسی هستش که به الله و رسولش ایمان بیاورد و دچار “شک وتردی” نشود. پس کسی که گاهی در وجود الله دچار شک میشود یا اینکه در درست بودن بعضی از احکام ثابت شده در اسلام …

دانستن واقرار اینکه لا اله الا الله از یک نفی و یک اثبات تشکیل شده. نفی=دوری از هرآنچه که غیراز الله پرستش وتعظیم میشه اثبات= اختصاص عبادت به ذات الله ذوالجلال پس اقرار به لا اله الا الله و بر زبان آوردن این کلمه اولین شرط صحت ایمان به لا اله الا الله است. چرا که خود پروردگار سبحانه وتعالی …

داستانی‌بسیار زیبا و حکیمانه سیدنا عمر رضی الله عنه، چون فطرتاً انسانی عادل و رئوف بود، زمامداران را از بین مردم رؤوف بر می گزید، هر گاه احساس می کرد کسی از آنها بی رأفت و نامهربان است او را بر کنار می کرد. در این باره روایت شده که، امارت جایی را به مردی از قبیله بنی اسد که …

عنْ عَدِیِّ بْنِ ثَابِتٍ قَالَ: سَمِعْتُ الْبَرَاءَ یُحَدِّثُ عَنِ النَّبِیِّ صـلی الله علیــه و ســلم: أَنَّهُ قَالَ فِی الأَنْصَارِ: «لاَ یُحِبُّهُمْ إِلاَّ مُؤْمِنٌ، وَلاَ یُبْغِضُهُمْ إِلاَّ مُنَافِقٌ، مَنْ أَحَبَّهُمْ أَحَبَّهُ اللَّهُ، وَمَنْ أَبْغَضَهُمْ أَبْغَضَهُ اللَّهُ». (م/۷۵) عدی بن ثابت می‌گوید: شنیدم که براء از نبی اکرم صـلی الله علیــه و ســلم حدیث بیان می‌کند و می‌گوید: آنحضرت صـلی الله علیــه …

مغز قلب پژوهش های دو دهه اخیر نشان داده است که قلب انسان دارای یک مرکز پردازش اطلاعات است که می تواند یاد بگیرد و به یاد داشته باشد،در عین حال مستقل از مغز عمل بکند ، و برخی از اطلاعات و سیگنال ها را به مغز ارسال بکند و مانند یک مغز دوم عمل کند. همچنین پژوهش ها نشان داده …

﴿ وَأَوْحَیْنَا إِلَىٰ أُمِّ مُوسَىٰ أَنْ أَرْضِعِیهِ ۖ فَإِذَا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقِیهِ فِی الْیَمِّ وَلَا تَخَافِی وَلَا تَحْزَنِی ۖ إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِینَ ﴾ [القصص:٧] «و به مادر موسی الهام کردیم که : او را شیر بده، پس هنگامی که بر او ترسیدی، او را به دریا (ی نیل) بینداز، و نترس، و اندوهگین مشو، یقیناً ما او …

بنابراین شیطان پیوسته در کمین افراد مؤمن و مسلمان نشسته است و برای گمراه ساختن آنان از صراط مستقیم و منحرف نمودنشان از هدایت و ارشاد راستین غافل نمی‌ماند بلکه از هر مکر و نیرنگ و توطئه و فرصت مناسب برای عملی ساختن این نقشه شوم خود استفاده می‌کند و هیچ‌گاه خسته و دستبردار نمی‌شود. ابن قیم در کتاب باارزش …

یکی دیگر از درس‌هایی که حاجی از حج بیت‌الله الحرام می‌آموزد، اهمیت‌دادن به میانه‌روی و اعتدال در همه امور است و اینکه پیوسته و در هر امری از غلو و خشونت و افراط و تفریط بپرهیزد، چنانکه خداوند درباره چنین امت میانه‌روی می‌فرماید: ﴿وَکَذَٰلِکَ جَعَلۡنَٰکُمۡ أُمَّهٗ وَسَطٗا لِّتَکُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ وَیَکُونَ ٱلرَّسُولُ عَلَیۡکُمۡ شَهِیدٗا﴾ [البقره: ۱۴۳]. «و بدینگونه شما …

بعد از جمره کوچک به طرف جمره وُسطی می‌رفت و به همان ترتیب سنگریزه به آن می‌انداخت و سپس از آن فاصله می‌گرفت و رو به قبله می‌ایستاد و به مدّت زیادی توقّف می‌نمود و دعا می‌کرد، به دنبال آن به طرف جمره عقبه یا «کبری» می‌رفت و هفت سنگریزه هم به آن می‌انداخت و بعد از انداختن هفت سنگریزه …

باید دانست که یکی از عبادات بزرگ و مهمی که مسلمانان به ویژه در مراسم و مناسک حج به آن روی می‌آورند و به آن بسیار اهمیت می‌دهند دعاست به طوری که آن را از بهترین و قابل توجه‌ترین انواع عبادت می‌دانند، وبه خاطر منزلت بزرگ و مکانت والایی که دارد پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم آن را در …

همچنین به اتفاق مسلمین این داستان کعب ابن عجره به اثبات رسیده است که: پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم در عمره حدیبیه، از کنار او گذشت و دید که شپش از سرش می‌افتد! فرمود: آیا شپش تو را اذیت می‌کند؟ گفت: آری مرا رنج می‌دهد، حضرت  صلی الله علیه و سلم فرمود: پس سرت را بتراش و در عوض …

حاجی در روز عید قربان: دهم ذی‌الحجه چهار عمل معروف و مشهور انجام می‌‌دهد که به ترتیب عبارتند از: ۱- رمی جمره عقبه ۲- قربانی ۳- حلق ۴- طواف‌الإفاضه، که البته صحبت ما در اینجا درباره حلق ـ یعنی تراشیدن یا کوتاه کردن موی سر ـ می‌باشد که در این روز بزرگ به نیّت عبادت و تقرّب جستن به بارگاه …

باید دانست این تأکید بدان خاطر است که چون مشرکین بت‌پرست بودند و به نام آنها ذبح می‌کردند لذا خداوند به پیامبر خود دستور داد که با آنان مخالف کند و از آنچه که آنان بدان دچار شده‌اند روی برگرداند و با نیّت پاک و عزم راسخ بر اخلاص عمل برای خدا استوار بماند. مجاهد در تفسیر این قسمت از …

یکی دیگر از روزهای بزرگ و مبارک روز عید قربان در دهم ماه ذیحجه است، این روز مبارک به این سبب به روز «نحر» یا عید قربان نامیده شده است که مسلمانان در آن با ذبح و قربانی کردن چهارپایان حلال گوشت، به پروردگارشان تقرّب می‌جویند، از این رو حجاج بیت‌الله الحرام هدایای خود را در سرزمین منی، و سایر …

بنابراین روز عرفه، روز دعا و نیایش و روز التماس عفو و بخشش است و بهترین ذکر در آن گفتن: «لا إله إلاّ الله» است، و پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم نیز روز عرفه را بهترین روز می‌دانستند و در آن روز بهترین و پرمحتواترین ذکر را انجام می‌دادند، زیرا سردار روزها روز عرفه، و سردار همه اذکار «لا …

شکّی در این نیست که روز عرفه روز بسیار بزرگی است و یکی از روزهای پرفیض و برکت خداوند می‌باشد و درواقع بزرگ‌ترین مجمعی از مجامع خیر و نیکی، ایمان و تقوی و زمان بسیار مهمّی است برای انجام طاعت و عبادت، آری، عرفه روزی است که در آن پندها و ناشناخته‌ها آموخته و شناخته می‌شود، دعاها و خواهشها، تضرع …

همچنین می‌فرماید: ﴿أَمۡ لَهُمۡ شُرَکَٰٓؤُاْ شَرَعُواْ لَهُم مِّنَ ٱلدِّینِ مَا لَمۡ یَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُ﴾ [الشوری: ۲۱]. «آیا مگر برای آنان شریکانی است که برای آنان احکام دینی مقرر داشته‌اند که خداوند به آن اجازه نداده است؟». در این صورت باید هرکس خداوند را مطابق آنچه که رسول گرامی‌اش مشروع و مقرر فرموده است بپرستد و برای او عبادت کند، خواه …

یکی دیگر از درس‌های بزرگی که حجاج بیت‌الله الحرام در این سفر پربرکت خود می‌آموزند واز فوائد مهم آن بهره‌‌مند می‌گردند پی‌بردن به اهمیت سنت پیامبراکرم  صلی الله علیه و سلم و لزوم پایبندبودن به آن در تمام اعمال حج می‌باشد و این امر در عمل و موقعیت آنان به روشنی نمایان می‌باشد، به عنوان نمونه ملاحظه می‌شود که اکثر …

همچنین ابن جریر طبری رحمه الله می‌گوید: «عمر بن خطاب  رضی الله عنه به این دلیل چنین مطالبی را راجع به حجر‌الاسود بیان نمود که مردم هنوز تازه از پرستش بتها فاصله گرفته بودند، لذا او می‌ترسید که مبادا مردم جاهل و ناآگاه تصور کنند که بوسیدن یا لمس‌کردن حجرالأسود از باب تعظیم و تکریم در برابر سنگ‌هاست، کمااینکه در …

در صفحات گذشته درباره اطراف بیت‌الله الحرام و فضیلت آن توضیحات کافی داده شد و بیان نمودیم که طواف بیت‌الله طاعت و عبادتی بزرگ و یکی از ارکان حج و عمره می‌باشد، همچنین ثابت کردیم که طواف‌کردن و دورزدن فقط به گرد بیت‌الله الحرام جایز می‌باشد، چنانکه خداوند می‌فرماید: ﴿وَلۡیَطَّوَّفُواْ بِٱلۡبَیۡتِ ٱلۡعَتِیقِ﴾ [الحج: ۲۹]. «و باید خانه قدیمی و گرامی …