۴- در زمان هجوم تاتارها و صلیبیها بر خاک مسلمانان و اشغال آن از سوی آنها، بسیاری از مسلمین به سوی ارتداد گام نهادند.
۵- ابن تیمیه رحمه الله در مورد مسلمینی که با آمدن حکومت های کفری تابع و مطیع آنان میگردند و به سوی ارتداد گام میگذارند و میگذاشتند، میفرماید: از مردم کسانی بودند که اگر دشمن چیره میشد آنان نیز کفر و رده خودشان را آشکار میکردند، که این حال بیشتر مسلمانان این عصر است که زمانی دچار مشکلی میگردند مرتد میشوند و خودمان و غیر خودمان هم این را دیده ایم و این برای عبرتمان کافی است[۱]
۶- مرتد شدن آن مسلمانانی که در اندلس مانده بودند و زمانی که نصرانی های صلیبی خاکشان را اشغال نمودند کوچ نکردند.
أبو العباس المالکی (المتوفى: ۹۱۴هـ) میفرماید: «لَا تَجِد فِی تَحْرِیم هَذِه الْإِقَامَه وَهَذِه الْمُوَالَاه الکفرانیه مُخَالفا من أهل الْقبْلَه المتمسکین بِالْکتاب الْعَزِیز.. وَمن خَالف الْآن فِی ذَلِک أَو رام الْخلاف من المقیمین مَعَهم والراکنین إِلَیْهِم فجوز هَذِه الْإِقَامَه واستخف أمرهَا واستسهل حکمهَا فَهُوَ مارق من الدّین ومفارق لجَماعَه الْمُسلمین»[۲]
ترجمه: «هیچ مخالفتی بین اهل قبله متمسک به کتاب خدا وجود ندارد در تحریم این ماندن و موالات کفری آنان (یعنی اهل اندلس).. و کسی که مخالف باشد در این (مسئله) یا بگوید فرق وجود دارد در بین کسانی که با آنان زندگی میکنند و با کسانی که پشتیبان آنان هستند پس جائز بداند این ماندن را و حکم را آسان بگیرد، پس او نیز از دین خارج شده و از جماعت مسلمین متفرق گشته است».
ابو العباس بن الزکری که در سال ۸۹۹هجری وفات نمود، در مورد آن قبایل مغربی که با نصرانی ها همکاری میکردند و آنان را پشتیبانی مینمودند میفرماید: «ما وصف به القوم المذکورون یوجب قتلهم کالکفار»[۳]
ترجمه: «آنچه قوم مذکور به آن وصف شدند کشتارشان واجب است به مانند کفار».
[۱]. الایمان ص ۲۸۱
[۲]. أسنى المتاجر وبیان أحکام من غلب على وطنه النصاری ولم یهاجر وما یترتب علیه من العقوبات والزواجر ۱/۳۰٫
[۳]. النوازل ۱/۴۱۹٫