این همان روایتی است که سلطۀ سیاسی اروپا بر ممالک اسلامی سیطره یافت و گروه کثیری خاورشناس (اورنتیلست) به وجود آمدند که بر حسب فرمان حکومت مدارس زبان‌های شرقی را تأسیس کرده، کتابخانه‌های شرقی را بنیان نهاده و انجمن‌های آسیایی را تأسیس کردند. اسباب و وسایل چاپ و نشر تألیفات شرق‌شناسان را فراهم نمودند. قبل از همه کشور هلند در …

نیمه دوم قرن هفدهم میلادی سرآغاز عصر جدید اروپاست، تلاش و تکاپو، سعی و کوشش، حریت و آزادی اروپا، از همین دوران شروع می‌شود. مسئله قابل بحث ما مستشرقین اروپایی هستند که در آن دوران در اروپا وجود داشتند و با سعی و کوشش آن‌ها کتب نایاب و کمیاب عربی ترجمه و منتشر گردید، مدارس زبان عربی به منظور اهداف …

نویسندۀ مشهور فرانسوی «هنری دی کاستری» که تألیفش به زبان عربی نیز ترجمه گردیده چگونگی شناخت نویسندگان اروپایی از مسلمانان را چنین بیان می‌کند: «تمام داستان‌ها و اشعاری که در قرون وسطی در اروپا و دربارۀ اسلام رایج بودند، و ما نمی‌دانیم که مسلمان‌ها آن‌ها را شنیده و چه نظری دارند، در اثر عدم آگاهی از واقعیت دین مسلمانان مملو …

تألیفاتی که اروپائیان در مورد سیرۀ مبارک رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم نگاشته‌اند، دربارۀ آن‌ها در قسمتی دیگر از کتاب کاملاً بحث و به طور مفصل بیان خواهد شد، درکه در اروپا پیرامون اسلام از اولین مؤلف اروپایی «هلدت برت» که در سال ۱۱۳۹ م می‌زیست تا به امروز چه تألیفاتی تهیه شده است؟ روش عام آن‌ها چگونه …

در صحیح بخاری مذکور است: «هنگامی که خداوند متعال حضرت آدم علیه السلام را خلق کرد، قد و قامت او شصت گز بود». حافظ ابن حجر در شرح این حدیث می‌نویسد: «وَیَشْکُلُ عَلَى هَذَا مَا یُوجَدُ الْآنَ مِنْ آثَارِ الْأُمَمِ السَّالِفَهِ کَدِیَارِ ثَمُودَ فَإِنَّ مَسَاکِنَهُمْ تَدُلُّ عَلَى أَنَّ قَامَاتِهِمْ لَمْ تَکُنْ مُفْرِطَهَ الطُّولِ عَلَى حَسَبِ مَا یَقْتَضِیهِ التَّرْتِیبُ السَّابِقُ… وَلَمْ …

یکی از مباحث بسیار مهم و قابل توجه در علم حدیث این است که اگر روایتی برخلاف عقل یا مسلمات فقهی و شرعی و یا دیگر قرائن صحیحه باشد، آیا به صرف اینکه راویان آن ثقه‌اند و سلسله سند روایت متصل است باید مورد پذیرش قرار بگیرد یا نه؟ گرچه علامه ابن جوزی نوشته است: هر حدیثی که مخالف عقل …

از همه مهم‌تر و بیشتر این امر قابل بحث است: واقعه‌ای که راوی بیان می‌کند چه اندازه اصل واقعه است و چقدر قیاس و نظر راوی است؟ از تفحص و بررسی بعضی وقایع معلوم می‌شود که راوی آنچه را به عنوان واقعه یاد می‌کند، نظر شخصی وی است و در حقیقت واقعه نیست، برای اثبات این نظریه مثال‌های بسیاری در …

به این نکته هم باید توجه داشت که از تبدیل نوعیت واقعه، جایگاه و نقش شهادت و روایت تا چه حدیث تغییر می‌کند، مثلاً یک راوی ثقه یک جریان معمولی را که به طور طبیعی پیش می‌آید روایت می‌کند؛ بلادرنگ این روایت پذیرفته می‌شود. ولی فرض کنیم همان راوی یک واقعه و جریان غیر معمولی را بیان کند که برخلاف …

جای بسی تعجب است، مصنفین بزرگ و مشهوری که در فن سیرت کتاب نوشته‌اند، مانند امام طبری و غیره، در اکثر جاها از کتب مستند احادیث استفاده نکرده‌اند. بعضی از وقایع، بسیار مهم‌اند و در کتب حدیث در مورد آن‌ها معلومات و اطلاعات مفیدی وجود دارد که با مطالعه آن‌ها هر مشکلی حل می‌شود، ولی در سیرت و تاریخ، آن …

حاکم در مستدرک، این حدیث را روایت کرده است: «هنگامی که حضرت آدم مرتکب خطا شد و از وی خطایی سر زد، به بارگاه خداوند عرض کرد: ای خدا! به میمنت و آبروی محمد  صلی الله علیه و سلم خطایم را عفو کن. خداوند فرمود: چگونه محمد  صلی الله علیه و سلم را شناختی؟ حضرت آدم گفت: نظرم بر پایه‌های …

این بود تاریخ مختصر و ساده‌ای از فن سیرت، حالا می‌خواهیم آن را از جنبه‌های مختلف مورد ارزیابی قرار دهیم. گرچه در حال حاضر در فن سیرت صدها عنوان کتاب موجود است، ولی همۀ آن‌ها به سه، چهار کتاب منتهی می‌شوند: «سیرت ابن اسحق»، «واقدی»، «ابن سعد» و «طبری»، علاوه بر این‌ها کتاب‌های دیگری که بعداً تألیف شده‌اند، مطالب و …

هنگامی که تدوین حدیث آغاز شد، محدثین برای درایت عقلی نیز اصولی تهیه کردند که بعضی از آن‌ها به شرح ذیل است: «قَالَ ابْنُ الْجَوْزِیِّ: وَکُلُّ حَدِیثٍ رَأَیْتَهُ یُخَالِفُ الْعُقُولَ، أَوْ یُنَاقِضُ الْأُصُولَ، فَاعْلَمْ أَنَّهُ مَوْضُوعٌ، فَلَا تَتَکَلَّفِ اعْتِبَارَهُ، أَیْ: لَا تَعْتَبِرْ رُوَاتَهُ، وَلَا تَنْظُرْ فِی جَرْحِهِمْ. أَوْ یَکُونَ مِمَّا یَدْفَعُهُ الْحِسُّ وَالْمُشَاهَدَهُ، أَوْ مُبَایِنًا لِنَصِّ الْکِتَابِ، أَوِ السُّنَّهِ الْمُتَوَاتِرَهِ، …

این اصل را نیز در حقیقت قرآن مجید بنیان نهاده بود. هنگامی که منافقین به حضرت عایشه ل تهمت زدند، آنقدر این خبر را شایع کردند که بعضی از صحابه نیز دچار خطا و اشتباه شدند. چنانکه در صحیح بخاری و صحیح مسلم مذکور است که حضرت «حسان» نیز با تهمت‌زنندگان همراه بود و برهمین اساس، حد قذف بر وی …

وقایع سیرت نبوی حدود یکصد سال بعد از نبوت، به رشتۀ تحریر درآمده‌اند، لذا منبع و مأخذ مصنفین کتاب‌ها نبودند، بلکه اکثر روایات زبانی بود، هرگاه برای اقوام و ملت‌های دیگر چنین فرصتی پیش می‌آید، یعنی هرگاه بخواهند حالات و وقایع اجتماعی یک عصر را بعد از مدت زمانی که از آن دوران سپری می‌شود به رشتۀ تحریر درآورند، این …

مغازی او قابل اعتبار است، حافظ ابن حجر و… سیره‌نویسان بیشتر از او نقل و استفاده نموده‌اند. آنچه بیان شد، تصانیف علمای قدیم بود. تألیفات علمای بعدی را که از تصنیفات قدیم و کتب احادیث سرچشمه گرفته‌اند، نیز ذکر می‌کنیم. در این قسمت، کتاب‌هایی نیز ذکر می‌شوند که بر کتاب‌های قدیم، به صورت شرح نوشته شده‌اند و کتاب‌های مستقلی هستند …

از محدثین کبار است. «مسند صحابه» تألیف او است و در آخر آن، کتاب المغازی نیز اضافه شده است.

محدث مشهوری است که کتاب وی رتبۀ سوم را در صحاح ستّه دارد، در سیرۀ نبوی رسالۀ مخصوص و مستقلی نوشته است که نام آن «کتاب الشمائل» است، و در آن حالات، عادات و اخلاق رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم را ذکر نموده است و بر این امر اهتمام ورزیده است که تمام روایات، صحیح و معتبر می‌باشند، …

امام حدیث، تاریخ، ادب، لغت، شعر و نحو است، برای شهرهای مکه مکرمه، مدینه منوره و بصره، تاریخ‌هایی نوشته است. در علم سیرت مقام والایی داشت، در حدیث «ابن ماجه» و در تاریخ، «بلاذری» و «ابونعیم» شاگرد او هستند.

شاگرد ابومعشر نجیح، سلمۀ بن الفضل و… بود، در تاریخ و علم انساب عرب، معلومات وسیعی داشت. در گروه محدثین به حساب نمی‌آید؛ ولی امام مورخان و منبع دفتر بی‌پایان «اغانی» است. در تاریخ و انساب، تصنیفات زیادی دارد، در حالات رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم کتاب مبسوطی نوشته است و طبق بیان ابن الندیم، عناوین متعدد و …

از محدثین ثقه است، طبعش به سوی تشیع گرایش داشت، ابن معین می‌گوید: «اگر عبدالرزاق مرتد هم شود ما روایت حدیث را از وی ترک نخواهیم کرد». در اواخر عمر، بینایی‌اش را از دست داده بود، به همین جهت احادیث دوران نابینایی‌اش قابل استناد نیستند. در فن مغازی تألیفی دارد.

از نسل حضرت عبدالرحمن بن عوف و شاگرد زهری است، در مغازی از چنان مقام و رتبه‌ای برخوردار بود که منتقدی مانند «ابن معین» این فن را از وی آموخته بود.

اتفاقات سال یازدهم هجری ووفات رسول الله ﷺ شدت گرفتن بیماری رسول الله ﷺ ۲: ۷۱۹- نیم چاشت روز دوشنبه ۱۲ ربیع الأول سال ۱۱ هجری بیماری بر رسول الله ﷺ شدت گرفت. ۷۲۰- فاطمه رضی الله عنها گفت: وای بر من! غم (از دست دادن) پدرم، چقدر سخت است، پیامبر ﷺ به او گفتند: “از امروز به بعد هیچ …

الله تعالی می‌فرماید: ﴿ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ یَلۡبِسُوٓاْ إِیمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِکَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ ٨٢﴾ [الأنعام: ۸۲].  «امنیت، از آنِ کسانی است که ایمان آوردند و ایمانشان را به شرک نیامیختند؛ آنان هدایت یافته اند». عباده بن صامت می‌گوید: رسول‌الله ﷺ فرمود: «مَنْ شَهِدَ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَه، وأَنَّ مُحمَّدًا عبْدُهُ وَرَسُولُه، وأَنَّ عِیسى عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُه، …

از ام المؤمنین  ام عبدالله عایشه روایت است که گفت: پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: «مَنْ أَحْدَثَ فِی أَمْرِنَا هذَا مَا لَیْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ». و در روایت دیگر: «مَنْ عَمِلَ عَمَلاً لَیْسَ عَلَیْهِ أَمْرُناَ فَهُوَ رَدٌّ». «کسى که در دین ما چیزى تازه و نو آورد، آن بدعت مردود است». ” رواه البخاری ” «هر کس …

سوال : الهی زندگی در این جهان چیست؟ {اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاهُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَهٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ ۖ کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطَامًا ۖ وَفِی الْآخِرَهِ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَغْفِرَهٌ مِّنَ اللَّـهِ وَرِضْوَانٌ ۚ وَمَا الْحَیَاهُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ ﴿٢٠﴾حدید}. بدانید که زندگی دنیا تنها بازیچه وسرگرمی وتجمل, وفخر …

الهی چگونه موجودات را می آفرینـی؟ ﴿ قَالَتْ رَبِّ أَنَّىٰ یَکُونُ لِی وَلَدٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ ۖ قَالَ کَذَٰلِکِ اللَّهُ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ ۚ إِذَا قَضَىٰ أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ﴾ آل عمــران ۴۷. [مریم‌] گفت: «پروردگارا، چگونه مرا فرزندى خواهد بود با آنکه بشرى به من دست نزده است؟» گفت: «چنین است [کار] پروردگار.» خدا هر چه بخواهد …

ﻋَﻦْ ﺃَﺑِﻲ ﺑَﻜْﺮَﺓَ ﺭﺿﻲ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﻋَﻦِ ﺍﻟﻨَّﺒِﻲِّ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﻗَﺎﻝَ : ‏« ﺍﻟﺰَّﻣَﺎﻥُ ﻗَﺪِ ﺍﺳْﺘَﺪَﺍﺭَ ﻛَﻬَﻴْﺌَﺘِﻪِ ﻳَﻮْﻡَ ﺧَﻠَﻖَ ﺍﻟﻠَّﻪُ ﺍﻟﺴَّﻤَﻮَﺍﺕِ ﻭَﺍﻷَﺭْﺽَ ، ﺍﻟﺴَّﻨَﺔُ ﺍﺛْﻨَﺎ ﻋَﺸَﺮَ ﺷَﻬْﺮًﺍ ﻣِﻨْﻬَﺎ ﺃَﺭْﺑَﻌَﺔٌ ﺣُﺮُﻡٌ ﺛَﻼﺛَﺔٌ ﻣُﺘَﻮَﺍﻟِﻴَﺎﺕٌ ﺫُﻭ ﺍﻟْﻘَﻌْﺪَﺓِ ﻭَﺫُﻭ ﺍﻟْﺤِﺠَّﺔِ ﻭَﺍﻟْﻤُﺤَﺮَّﻡُ ﻭَﺭَﺟَﺐُ ﻣُﻀَﺮَ ﺍﻟَّﺬِﻱ ﺑَﻴْﻦَ ﺟُﻤَﺎﺩَﻯ ﻭَﺷَﻌْﺒَﺎﻥَ ‏» . ‏( ﺑﺨﺎﺭﻯ ۳۱۹۷: ‏) ﺍﺑﻮﺑﻜﺮﻩ ﺭﺿﻲ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ : ﻧﺒﻲ ﺍﻛﺮﻡ …

تفسیر آیات ۹۵ الی۹۷  {وَلاَ تَکُونَنَّ مِنَ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِ اللّهِ فَتَکُونَ مِنَ الْخَاسِرِینَ ‏(۹۵)}. «و از زمره‌ کسانی‌ که‌ آیات‌ خدا را دروغ‌ انگاشتند نباش‌، که‌ از زیانکاران ‌می‌شوی‌»این‌ خطاب‌ نیز از باب‌ برانگیختن‌ و پایدار ساختن‌ پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و امتشان‌ بر راه‌ حق‌ و قطع‌ طمع‌های‌ باطل‌پرستان‌ است‌. {إِنَّ الَّذِینَ حَقَّتْ عَلَیْهِمْ …

دعای‌ هنگام‌دیدن‌ مصیبت‌ دیده‌ها «اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِیْ عَافَانِیْ مِمَّا اِبْتَلَاکَ بِهِ وَ فَضَّلَنِیْ عَلَى کَثِیْرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضِیْلًا». «ستایش خدایی که مرا از آنچه تو را به آن مبتلا گردانیده است، عافیت بخشید و مرا بر بسیاری از مخلوقاتش برتری آشکاری عنایت فرمود». رسول الله صلی الله علیه وسلم-فرمودند: «هرکس شخص مصیبت زده ای را ببینـد و ایـن دعـا را بخواند، …

طائفه منصوره تا قیام ساعت، و منظور از قیام ساعت طائفه منصوره (پیروزمند) همان اهل سنت و جماعت هستند که رسول صلى الله علیه وسلم در مورد آنان فرمودند: (لا تزال طائفه من امتی علی الحق منصوره لایضرهم من خذلهم ولا من خالفهم حتی یاتی امر الله). و در روایتی دیگر: (حتی تقوم الساعه.) (معنی): (همواره طایفه ای از امت …

«وعن ابن عباسٍ رضی الله عنه قال: قَدِمَ عُیَیْنَهُ بْنُ حِصْن، فَنَزَلَ عَلَى ابنِ أَخِیهِ الحُرِّ بْنِ قَیْس، وَکَانَ مِنَ النَّفَرِ الَّذِینَ یُدْنیهِمْ عُمَرُ رضی الله عنه ، وَکَانَ القُرَّاءُ أَصْحَابَ مَجْلِسِ عُمَرَ وَمُشَاوَرَتِه، کُهُولاً کَانُوا أَوْ شُبَّانا، فقال عُیَیْنَهُ لابْنَ أَخِیه: یا ابْنَ أَخی لَکَ وجْهٌ عِنْدَ هذَا الأَمِیر، فَاسْتَأْذِنْ لی عَلَیْه، فَاسْتَأَذَنَ لَه، فَأَذِنَ لَهُ عُمَرُ رضی الله …

«وعن مَیْمُونَ بنِ أبی شَبِیبٍ  أَن عَائشَهَ ل مَرَّ بِها سَائِلٌ، فَأَعْطَتْهُ کِسْرَهً، وَمرّ بِهَا رَجُلٌ عَلَیْهِ ثِیَابٌ وهَیْئَهٌ، فَأَقْعَدتْه، فَأَکَلَ فَقِیلَ لَهَا فی ذلک؟ فقالت: قال رسولُ اللَّه صلی الله علیه وسلم : «أَنْزِلُوا النَّاسَ مَنَازِلَهُمْ» رواه أبو داود. لکِنْ قال: مَیْمُونُ لَمْ یُدْرِک عائِشَهَ». وَقَدْ ذَکَرَهُ مُسْلمٌ فی أَوَّلِ صَحِیحهِ تَعْلِیقاً فقال: «وَذُکَرَ عَنْ عائِشَهَ ل قالت: أَمرنا …

فردای قیامت همه چیز فرق می کند جهان دیگری بر پا می شود که خیلی با طبیعت این دنیا فرق می کند ، انسانها هر خطایی کرده اند توسط خودشان افشاء می شوند ، زبانها بسته می شود و دستها وپا های خودشان زبان می گشایند و بر علیه خودشان گواهی می دهند؛ {الْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلَىٰ أَفْوَاهِهِمْ وَتُکَلِّمُنَا أَیْدِیهِمْ وَتَشْهَدُ …

”توسل به دعای شخص صالح زنده“ در زمان خلافت: سیدنا عمر رضی الله عنه در مدینه چنان خشکسالی شدیدی رخ داد، که آن سال را به نام ”عام الرماده“ یعنی سال هلاکت نامیدند، سیدنا عمر رضی الله عنه برای اینکه باران ببارد، به عموی پیامبر سیدنا عباس رضی الله عنه گفت: دعا کن تا الله بر ما باران بباراند و …

واقدی در باب سیرت نبوی دو کتاب دارد: «کتاب السیره» و «کتاب التاریخ والمغازی والمبعث». امام شافعی می‌گوید: «تمام تصنیفات واقدی، انباری از دروغ اند». منابع بیشتر روایات بی‌اساس در کتب سیرت، تصانیف او هستند. یکی از محدثین چه خوب گفته است: (اگر واقدی راستگو است در دنیا رقیبی ندارد و اگر دروغگو است بازهم در دنیا رقیبی ندارد).

شاگرد هشام بن عروه و ابن اسحق است، در فن روایت و حدیث، دارای مقام متوسطی است. اکثر محدثین او را مورد وثوق دانسته‌اند، علامه ذهبی در تذکره، نام وی را با لقب «صاحب المغازی» ذکر کرده است، ذیل مغازی ابن اسحق را او نوشته است([۱]).   [۱]– زرقانی –  مواهب ۳/ ۱۰٫

محدث مشهور شام و بسیار قوی الحافظه بود، در عصر وی در شام، عالم‌تر از وی کسی نبود، در فن تاریخ و مغازی، مقامش از «وکیع» بالاتر تلفی می‌شد، تعداد تصنیفات وی به هفتاد می‌رسد، یکی از آن‌ها «کتاب المغازی» می‌باشد که در «کتاب الفهرست» مذکور است.

شاگرد هشام بن عروه و ابن جریج بود، ابن سعد می‌گوید: گرچه قلیل الروایه است، اما مورد اعتماد است، صاحب کشف الظنون در بیان مصنفین مغازی، نام او را نیز ذکر کرده است.

شاگرد ابن اسحق و راوی سیرت است، قاضی ری بوده است، نزد اهل نقد قابل حجت نیست؛ ولی ابن معین که متخصص بزرگ اسماء رجال است، در فن مغازی او را مورد اعتماد قرار داده و سیرت او را بهترین سیرت‌های نبوی شمرده است، در «تاریخ طبری» روایات بسیاری از طریق وی روایت شده است.

او شاگرد ابن اسحق و استاد ابن هشام است، و واسطه این هردو بزرگوار در عشق به سیرت، خانه خود را فروخت و همراه با استاد خود خارج شد و تا مدت‌ها در سفر و حضر با وی همراه بود، گرچه نزد محدثین از اعزاز و اکرام اندکی برخوردار است، اما بزرگترین راوی کتاب السیرت، به حساب می‌آید.

از شاگردان ابومعشر نجیح است، امام ابن حنبل از وی روایت کرده است. گردآورنده و مصنف مغازی است، ولی از نظر ارباب نقد و تحقیق، تصنیف وی قابل اعتبار نیست.

کسی است که قبل از همه به دستور خلیفه، عمر بن عبدالعزیز فن حدیث را تدوین کرد، مادر بزرگ خاندانی او «عمره» تربیت‌یافتۀ مکتب حضرت عایشه ل بود، او عالم به فن سیرت و مغازی و نزد پدر و عموی خود تعلیم حاصل کرده بود. خلیفه هارون الرشید او را به عنوان قاضی تعیین نمود، مردم از وی مغازی می‌آموختند، …

فرزند نوۀ صحابی مشهور، حضرت «مسور بن مخرمه» است. در فن حدیث مقام خاصی داشت و از بزرگان علمای سیرت نبوی بود. ابن سعد دربارۀ وی چنین مرقوم داشته: «من رجال المدینه عالماً بالمغازی». «از مردان علم در مدینه و عالم به مغازی بود».

شاگرد هشام بن عروه است، ثوری و واقدی از وی روایت کرده‌اند، گرچه محدثین در روایت حدیث او را تضعیف نموده‌اند، ولی در سیرت و مغازی به عظمت شأن وی اعتراف کرده‌اند. امام احمد ابن حنبل می‌گوید: او در این فن، صاحب رأی و نظر بود. ابن ندیم از «کتاب المغازی» وی یاد کرده است، نام وی در کتب سیرت …

از شاگردان امام زهری و استاد واقدی است. ابن سعد می‌گوید: او عالم به سیرت و مغازی بود. اکثر محدثین او را مورد اعتماد قرار داده‌اند. «ابوالزناد» که از محدثین بلندمرتبه است می‌گوید: «اگر می‌خواهید مغازی را به طور صحیح فرا بگیرید، از محمد بن صالح بیاموزید».