پاره‎ای از انواع سحر و جادو (۳)

اگر بپرسی فرق کرامت و استدراج و احوال شیطانی چیست؟

در پاسخ گفته می‎شود: اگر شما آنچه را گفتیم، فهمیده باشی فرق کرامت و استدراج را می‎دانی، چون وقتی فرد مخالف شریعت باشد، پس آنچه از این امور به‌وسیله‌ی او انجام می‎شود کرامت نیست، بلکه استدراج یا از عمل شیطان است و علت آن ارتکاب اموری است که خدا و پیامبرش از آن نهی کرده است، چون گناهان سبب کرامت نمی‎شود و برای کرامت از گناه کمک گرفته نمی‎شود، پس وقتی این امور خارق العاده با نماز، ذکر، تلاوت قرآن و دعا به دست نمی‎آید بلکه با اموری که شیطان دوست دارد از قبیل کمک‌گرفتن از غیر الله با ظلم بر مخلوقات و انجام زشتی‌ها صورت می‎گیرد، قطعاً احوال شیطانی است و از کرامات رحمانی نمی‎باشد.

هر چند انسان از قرآن و سنت دورتر باشد، خوارق شیطانی برای او قوی‎تر و به دست او از دیگران بیشتر سر می‎زند، چون جن‎هایی که با انسان‎های هم جنس خود نزدیک می‎شوند اگر آن جن‌ها کافر باشند و انسان‎ها با کفر، فسق و گمراهی که جن‎ها می‎پسندند موافق باشند و به نامهای کسانی که جن‎ها تعظیم می‎کنند سوگند بخورند و برای آن‎ها سجده کنند و نامهای خداوند و یا بخشی از قرآن خداوند را به نجاست بنویسند، جن‎ها برای چنین انسانی بسیاری از چیزهایی را که می‎خواهند انجام می‎دهند، چون این انسان شیطان صفت گویا با انجام امور شرک‌آمیز به جن‎ها رشوه می‎دهد تا در مقابل کفر ورزیدنش برایش انجام دهند و زنان و بچه‌های (گول خورده) به سوی او می‌روند. بر خلاف کرامت که فقط با عبادت خداوند و تقرب جستن به او تعالی، به یگانگی خواندن خداوند، تمسک به کتابش و پرهیز از آنچه حرام است، به دست می‎آید و آنچه از این نوع باشد کرامت است و علما در این تفاوت بین کرامت و استدراج اجماع دارند.

خلاصه اینکه اگر شما اسبابی که به‌وسیله‌ی آن انسان به ولایت خدا می‎رسد را بدانید، اولیا را خواهی شناخت و خواهید دانست که آنان اهل کرامت هستند و اگر شما فقط اسم اولیا را شنیده باشید، اسباب و اهل ولایت را نشناسید و به هر جادوگری به عنوان ولی روی بیاورید قطعاً آیات و هشدارها در مورد گروهی که باور ندارند کاری از پیش نمی‎برد. شیخ الاسلام ابن تیمیه کتابی دارد به نام «الفرقان بین اولیاء الرحمان واولیاء الشیطان» در آن حق را به روشنی بیان می‌کند که می‎توانید به آن مراجعه کنید.

مولف رحمه الله می‎گوید: (امام احمد از محمد بن جعفر از عوف از حیان بن علاء از قطن بن قَبیصه از پدرش روایت می‎کند که گفت: از پیامبر صلی الله علیه و سلم شنیدم که فرمود: «به پرواز در آوردن و حرکت دادن پرنده برای فال گیری و خط کشیدن روی زمین برای فال گیری و بدشگونی گرفتن از جبت (جادوگری) است».

عوف می‌گوید: العیافه: (زجر الطیر[۱]) فال گیری با پرندگان است و الطرق: خط کشیدن روی زمین برای فالگیری.

و حسن می‎گوید: جبت یعنی نغمه‌ی شیطان. که اسنادش جید است. ابوداود، نسائی و ابن حبان در صحیح خود روایت کرده‎اند^[۲].

(احمد) او امام احمد بن محمد بن حنبل است و(محمد بن جعفر) معروف به «غندر» هذلی بصری است، ثقه‌ی مشهوری است و در روایات شعبه خیلی معتبر است تا جایی که علی بن مدینی در روایت از شعبه او را بر عبدالرحمان بن مهدی ترجیح داده است و ابن مهدی او را در این مورد تایید می‎کند. وی در سال ۲۰۶ یا ۱۹۴ هـ.ق در گذشت.^[۳]

عوف ابن أبی جمیله عبدی بصری معروف به عوف الأعرابی است، وی ثقه بود و در سال ۱۴۶ یا ۱۴۷ هـ.ق در هشتاد و شش سالگی در گذشت^[۴].

حیان بن العلاء و گفته می‎شود حیان بن مخارق ابوالعلاء بصری^[۵] که در روایت مقبول است^[۶].

و قطن: ابوسهله بصری صدوق است.^[۷]

گفته‌اش: (عن أبیه) او قبیصه بن مخارق ابو عبدالله هلالی صحابی است که در بصره اقامت گزید^[۸].

 پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: «به پرواز در آوردن و حرکت دادن پرنده برای فال گیری و خط کشیدن روی زمین برای فال گیری و بدشگونی گرفتن از جبت (جادوگری) است».

عوف می‌گوید: العیافه زجر الطیر: فال گیری با پرندگان. این تفسیر را بسیاری دیگر نیز ذکر کرده‌اند.

 ۱_ دهخدا در لغت نامه‌اش در توضیح زجر الطیر می گوید: یکی از اوابد عرب زجر و طیره است و این هر دو به یک معنی و اصل آن این است که عرب هرگاه آهنگ انجام دادن یا ترک کاری کنند، پرنده را با زجر میپرانند پس اگر به جانب راست پرید حکمی می‌کردند و اگر به چپ یا بالا و یا به سمت روبرو پرید حکمی دیگر.( مصحح)

[۲]– پیش‌تر گفتیم که این حدیث را ابن حبان صحیح قرار داده و نووی در ریاض الصالحین ص۳۸۰ آن را حسن دانسته است. در السنن الکبری بیهقی ۸/۱۳۹ از طریق احمد بن حنبل در مسندش از حسن روایت شده است. الجبت: شیطان

[۳]– شرح حالش در: تهذیب التهذیب ۹/۸۴-۸۵٫

[۴]– شرح حالش در: تقریب التهذیب ص۴۳۳٫

[۵]– این گونه شیخ سلیمان می‌گوید و ظاهرا با توجه به شرح حالی که از وی در التقریب گذشت او به بصره نقل مکان کرده و او حیان بن عمیر القیسی، ابوالعلاء بصری است اما حیان بن مخارق بیان نکرده که او بصری است. والله اعلم

[۶]– شرح حالش در: تقریب التهذیب ص۱۸۴٫

[۷]– شرح حالش در: تقریب التهذیب ص۴۵۶٫

[۸]– شرح حالش در: الاصابه فی تمییز الصحابه ۵/۴۱۰٫