پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَا مِنْ مَوْلُودٍ إِلاَّ یُولَدُ عَلَى الْفِطْرَهِ، فَأَبَوَاهُ یُهَوِّدَانِهِ أَوْ یُنَصِّرَانِهِ أَوْ یُمَجِّسَانِهِ»؛ «هر فرزندی بر فطرت [پاک اسلام] متولّد میشود، امّا پدر و مادرش وی را یهودی یا مسیحی و یا مجوسی میکنند».
و بنا بر روایتی، فرمودند: «إلّا علی هذِهِ الملّه»؛ «مگر بر این ملّت [اسلام متولّد میشود]». و در روایتی دیگر، عبارت «إلّا علی الملّه»[۱]؛ «مگر بر ملّت [اسلام]» آمده است.
عیاض بن حمار Eروایت نموده که پیامبر rفرمودند: الله تعالی در حدیثی قدسی میفرماید: «إِنِّی خَلَقْتُ عِبَادِی حُنَفَاءَ کُلَّهُمْ وَإِنَّهُمْ أَتَتْهُمْ الشَّیَاطِینُ فَاجْتَالَتْهُمْ عَنْ دِینِهِمْ»؛[۲] «همانا من تمامی بندگانم را حنیف [متمایل به اسلام و حقیقت] آفریدم، امّا شیاطین بر آنان تاخته و از دینشان باز میدارند».
علاوه بر این، فطرت آدمی بر رجوع و پناهبردن به پروردگارش در هنگام سختیها آفریده شده است. وقتی انسان -هر کسی که باشد- حتّی فرد کافر، در سختی میافتد یا با خطری مواجه میشود، خیالات و گمانها از ذهنش بیرون میرود و آنچه بر آن آفریده شده باقی میماند تا با صدای بلند و از عمق جان و دل فریاد زند و پروردگارش را فرا خواند که سختی و غمش را برطرف نماید و فقط به او پناه میبرد.
اللهY راست گفته که میفرماید:
﴿فَإِذَا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ یُشْرِکُونَ﴾ [العنکبوت: ۶۵]
«پس هنگامی که در کشتی سوار شوند، الله Uرا با اخلاص میخوانند، سپس وقتی [الله] آنان را [با آوردن] به خشکی نجات دهد، باز آنان شرک میآورند».
مراد از اینکه انسان بر فطرت متولّد میشود، این نیست که در آن وقت، آگاه به امور اسلام است، زیرا الله I میفرماید:
﴿وَاللَّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَیْئًا﴾ [النّحل: ۷۸]
«و الله شما را از شکم مادرانتان بیرون آورد در حالیکه هیچ چیز نمیدانستید».
همچنین هدف این نیست که ساده و خام آفریده میشود و شرک و توحید را نمیشناسد، چون رسول الله r فرمودند: «إلّا ویُولَدُ علی الملّه»؛ «مگر اینکه بر ملّت [اسلام] متولّد میشود» و در روایتی دیگر، عبارت «علی هذِهِ الملّه»؛ «بر این ملّت [اسلام]»، آمده است.
[۱]– صحیح بخاری، ج ۲، ص ۹۷؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۱۲۵۸٫
[۲]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۸۶۵٫