قاعده اول: سخن در باره صفات همانند سخن در باره ذات است
هیچ کس و هیچ چیز در ذات، صفات و افعال مانند و شبیه الله تعالی نیست. خداوند دارای یک ذات حقیقی است که بدون اختلاف مثال و مانندی ندارد. دارای صفاتی است که در کتاب و سنت ثابت میباشند؛ صفات حقیقی که مانند و شبیهی ندارند. پس سخن در ذات و صفات در یک مرتبه قرار دارد.
و این قاعده بزرگی است که به وسیله آن با منکرین صفات که اثبات کننده ذات هستند، بحث میشود. همانا اثبات ذات پروردگار عزوجل محل اجماع امت است.
هنگامی که گوینده میگوید: صفات ثابت نمیشوند زیرا در اثبات آن خداوند به مخلوقاتش تشبیه شده است.
به او گفته میشود: تو برای خداوند ذاتی حقیقی را ثابت میکنی و برای مخلوقات نیز ذاتی را ثابت میکنی آیا تشبیه کردن در سخن تو وجود ندارد؟!! اگر گفت: همانا ذاتی برای خداوند ثابت میکنم که شبیه ذاتهای دیگر نیست و غیر از این در باره او گفته نمیشود. به او گفته میشود: این امر تو را در باب صفات نیز ملزم میگرداند زیرا هنگامی که ذات او مانند و شبیه ذاتهای دیگر نیست حق آن است که صفات ذات الهی نیز شبیه صفات دیگر نباشد. اگر گفت: چگونه صفت را اثبات میکنی در حالیکه کیفیت آن را نمیدانی؟ میگوییم: همچنانکه برای او ذات را ثابت میکنی درحالیکه کیفیت آن را نمیدانی.