فقیران در ورود به بهشت از ثروتمندان پیشی می گیرند

امام مسلم در صحیح خود از عبدالله بن عمرو رضی الله عنه روایت می‌کند که‌ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:
«إِنَّ فُقَرَاءَ الْمُهَاجِرِینَ یَسْبِقُونَ الْأَغْنِیَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِلَى الْجَنَّهِ بِأَرْبَعِینَ خَرِیفًا».
«در روز رستاخیز مهاجران فقیر چهل سال جلوتر از ثروتمندان وارد بهشت می‌شوند».
ترمذی از ابو سعید و احمد، ترمذی و ابن حبان از ابوهریره رضی الله عنه روایت کرده‌اند که‌ رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود:
«فُقَرَاءُ الْمُهَاجِرِینَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ قَبْلَ أَغْنِیَائِهِمْ بِخَمْسِ مِائَهِ».
«مهاجران فقیر پانصد سال جلوتر از ثروتمندان‌شان وارد بهشت می‌شوند».
رسول الله صلی الله علیه و سلم در جای دیگر بیان نموده‌اند که این گروه ثروتی ندارند که به خاطر آن محاسبه شوند، اما فضیلتی همچون جهاد دارند.
حاکم در مستدرک از عبدالله بن عمرو رضی الله عنه نقل می‌کند که‌ رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: آیا می‌دانید چه‌ کسانی پیش از همه‌ وارد بهشت می‌شوند؟ عرض کردم: الله و رسولش بهتر می‌دانند. فرمود: مهاجران فقیر نخستین گروهی هستند که‌ وارد بهشت می‌شوند. آنان در روز رستاخیز به دروازه‌ی بهشت می‌آیند و درخواست باز شدن در را می‌کنند. نگهبان بهشت از آنان می‌پرسد: آیا محاسبه شده‌اید؟ در پاسخ می‌گویند: در مورد چه چیزی محاسبه شویم، در حالی‌که تا واپسین لحظه‌های زندگی‌مان شمشیر بر دوش داشتیم و در راه الله جهاد کردیم؟ «یعنی مال و ثروتی نداشتیم که از ما محاسبه شود» آن‌گاه دروازه‌ی بهشت برای آنان باز می‌شود، وارد بهشت می‌شوندو در آن‌جا استراحت می‌کنند و سایر مردم چهل سال بعد وارد بهشت خواهند شد.
در صحیح بخاری از اسامه بن زید رضی الله عنه روایت شده‌ است که‌ رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود:
«قُمْتُ عَلَى بَابِ الْجَنَّهِ فَکَانَ عَامَّهَ مَنْ دَخَلَهَا الْمَسَاکِینُ وَأَصْحَابُ الْجَدِّ مَحْبُوسُونَ غَیْرَ أَنَّ أَصْحَابَ النَّارِ قَدْ أُمِرَ بِهِمْ إِلَى النَّارِ».
«بر دروازه‌ی بهشت ایستادم و دیدم که بیشتر کسانی که‌ وارد بهشت می‌شوند، مساکین هستند و سرمایه‌داران‌ را «برای محاسبه» نگه داشته بودند، مگر جهنمیانِ؛ آنان که دستور داده شد که آن‌ها را به جهنم ببرند».
درباره‌ی فاصله‌ی میان ورود فقیران مؤمن و ثروتمندان مؤمن به بهشت، روایات متضادی وارد شده است. در یک حدیث مدت پیشی گرفتن آنان از ثروتمندان، چهل سال و در حدیث دیگر پانصد سال بیان شده است. علما میان این دو حدیث، این چنین توافق ایجاد کرده‌اند:
فقیران و ثروتمندان دارای شرایط گوناگونی هستند. قرطبی می‌گوید: ورود فقیران به‌ بهشت، به خاطر تفاوت در ایمان است و ثروتمندان نیز همین گونه هستند. بنابراین مدت محاسبه‌ی میان نخستین فقیر و آخرین ثروتمند، برای ورود به بهشت، پانصد سال است. اگر منظور مدت ورود به بهشت میان آخرین فقیر و نخستین ثروتمند باشد، همان چهل سال است. پس تعارضی میان روایات وجود ندارد.