شرایط جایز بودن تیمم و چگونگی تیمم؟

اولا، بایست متذکر شد که درشرایط زیر تیمم جایز است:

۱- نبودن آب.

۲- آب موجود میباشد ولی دسترسی به آن امکان پذیر نیست بعلت ترس از دشمن، حیوان درنده، ترس از تشنگی، و غیره.

ثانیا، طریقه درست و صحیح تیمم طبق روایت صحیحی میباشد که از حدیث عمار بن یاسر در صحیح بخاری و مسلم نقل شده است که میگوید: جنب شده بودم و آبی پیدا نکردم پس خود را به خاک مالیدم و سپس نماز خواندم، سپس آنرا برای پیامبر صلی الله علیه و سلم بازگو کردم پس او فرمودند: برای تو کافی بود که اینطور انجام میدادی، و سپس پیامبر صلی الله علیه و سلم دو کف دستانش را به زمین زد و سپس آنها را فوت کرد و سپس صورتش و دو دستش را مسح کرد (متفق علیه).

و بطور خلاصه بصورت زیر عمل میکند:

۱- نیت تیمم (در قلبش، همانطور که برای وضوء و نماز و غیره در قلبش نیت میکند).

۲- گفتن “بسم الله” در ابتدا.

۳- ضربه زدن با دو کف دست به زمین.

۴- اگر گرد و غباری روی دو کف دستش بماند آنها را فوت میکند.

۵- دو کف دستش را ابتدا به صورتش و سپس به دستانش تا مچ دست میمالد.

۶- از آنجاییکه تیمم حکم وضوء را در بر میگیرد، میتوان این ذکر را پس از تیمم بیان کرد:

أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریک له وأشهد أن محمداً عبده ورسوله، اللهم اجعلنی من التوابین واجعلنی من المتطهرین.

در ضمن احادیثی که میگوید دو کف دست را تا آرنج مسح کند ضعیف میباشد.

اما در مورد اینکه تیمم بر چه چیزی جائز هست، ابن منظور در لسان العرب می گوید: صعید زمین است و گفته شده : صعید به معنی زمین پاک است، (عده‌ای هم آن را به معنی هر خاک پاکی دانسته‌اند). در قرآن کریم چنین آمده است : ” فتیمموا صعیدا طیبا “ ابو اسحاق می‌گوید : صعید سطح زمین است و بر انسان لازم است که (هنگام تیمم) هر دو دستش را بدون توجه به اینکه در آنجا خاک وجود دارد یا نه؛ بر سطح زمین بزند چراکه صعید بمعنی خاک نیست، بلکه بمعنی سطح زمین است، خاک باشد یا غیرخاک، گوید : اگر تمام زمین صخره باشد و هیچ خاکی روی آن نباشد و تیمم کننده دستش را بر آن صخره بزند وصورتش را با آن مسح کند، همان برایش پاک کننده به حساب می‌آید.