از دست و زبانِ که برآید کز عدهی شُکرش بدر آید
روشن است که نعمتهای الهی قابل شمارش نیست؛ همانگونه که الله متعال میفرماید:
{وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَهَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا}. [سوره النحل ۱۸]
«و اگر بخواهید نعمتهای الله را بشمارید، نمیتوانید آنها را به شمارش درآورید.»
همین دم و بازدم یا نفش کشیدن را در نظر بگیرید که در هر دقیقه چند بار تکرار میشود و اگر بند آید، انسان هلاک میگردد؛ پس در هر نفسی دو نعمت وجود دارد و همین نعمت نیز قابل شمارش نیست.
و همینطور صحت و تندرستی، خوردن و آشامیدن، و دفع سموم و مواد زاید بدن، همگی نعمتهای بزرگی هستند که هیچکس از عهدهی شکرِ آنها برنمیآید. اما نعمتهای الهی همواره ادامه دارد و اگر انسان مکلف بود که برای هر نعمتی، سجدهای بگزارد، باید همهی عمرش را در سجده سپری میکرد.
(شرح ریاض الصالحین، ج ۵، ص۱۴۵)