دلیل زنده شدن از دیدگاه کتاب، سنت و نظر

کتاب و سنت بر زنده شدن مردگان توسط الله تعالی دلالت دارد و بیان آن در بسیاری از جاهای کتاب خداوند و سنت رسول الله  صلی الله علیه و سلم آمده است.

خداوند در کتابش می‌فرماید: ﴿ثُمَّ بَعَثۡنَٰکُم مِّنۢ بَعۡدِ مَوۡتِکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُونَ ۵۶﴾ [البقره: ۵۶]. «سپس بعد از مردنتان شما را زنده می‌گردانیم تا شکر گزار باشید». و می‌فرماید: ﴿مَّا خَلۡقُکُمۡ وَلَا بَعۡثُکُمۡ إِلَّا کَنَفۡسٖ وَٰحِدَهٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِیعُۢ بَصِیرٌ ٢٨﴾ [لقمان: ۲۸]. «خلقت و زنده شدن شما جز مانند آفریدن یک تن نیست. همانا خداوند شنوای بیناست» و می‌فرماید: ﴿زَعَمَ ٱلَّذِینَ کَفَرُوٓاْ أَن لَّن یُبۡعَثُواْۚ قُلۡ بَلَىٰ وَرَبِّی لَتُبۡعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلۡتُمۡۚ وَذَٰلِکَ عَلَى ٱللَّهِ یَسِیرٞ ٧﴾ [التغابن: ۷]. «کسانی که کافرند گمان می‌کنند که هرگز زنده نمی‌شوند. بگو بلکه حتماً زنده خواهند شد و به پروردگارم سوگند حتماً برانگیخته خواهید شد سپس به آنچه انجام داده اید آگاه خواهد گرداند و آن بر خداوند آسان است».

و از سنت حدیث ابوهریره رضی الله عنه می‌باشد که پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «لَا تُفَضِّلُوا بَیْنَ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ فَإِنَّهُ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَیَصْعَقُ مَنْ فِی السَّمَوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ یُنْفَخُ فِیهِ أُخْرَى فَأَکُونُ أَوَّلَ مَنْ بُعِثَ أو فی أول من بعث فَإِذَا مُوسَى آخِذٌ بِالْعَرْشِ»^[۱] «بین پیامبران خدا بعضی را بر بعض دیگر برتری ندهید. او در صور می‌دمد پس هر آنچه در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر آنکه خدا بخواهد. پیامبر فرمود: سپس بار دیگر در آن می‌دمد پس من اولین کس یا جزو اولین کسانی هستم که خداوند زنده می‌گرداند در آن هنگام موسی به [پایه ای از پایه های] عرش چسبیده است». و در حدیث ابوسعید خدری رضی الله عنه در صحیحین آمده: «فَأَکُونُ أَوَّلَ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ»^[۲] «من اولین کسی هستم که قبرش شکافته می‌شود». این دو حدیث بر زنده شدن مردگان از قبرهایشان در روز قیامت و رفتن به سرزمین محشر دلالت دارد و در این دو فضیلتی برای پیامبر صلی الله علیه وسلم وجود دارد که اول از همه زنده می‌شود.

کما اینکه رأی صحیح بر بیان زنده شدن دلالت می‌نماید و زنده شدن تکرار برای خلق کردن است و برای هر عاقلی معلوم است که تکرار برای چیزی آسانتر از خلقت ابتدایی آن است و برای این است که الله تعالی در کتابش هنگامی که از زنده شدن و وقوع آن بحث می‌نماید به خلقت انسان و به وجود آوردن اولی می‌پردازد زیرا کسی که قادر است برای اولین بار به وجود آورد به اولی می‌تواند دوباره او را بوجود آورد. کسی که معترض به زنده شدن بود همانگونه که خداوند بیان می‌کند: ﴿مَن یُحۡیِ ٱلۡعِظَٰمَ وَهِیَ رَمِیمٞ ٧٨﴾ [یس: ۷۸]. «کیست که این استخوان‌های پوسیده را دوباره زنده کند» الله تعالی در جواب می‌فرماید: ﴿قُلۡ یُحۡیِیهَا ٱلَّذِیٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّهٖۖ﴾ [یس: ۷۹]. «بگو کسی که اولین بار او را خلق کرد و به وجود آورد». الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَهُوَ ٱلَّذِی یَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ یُعِیدُهُۥ وَهُوَ أَهۡوَنُ عَلَیۡهِۚ﴾ [الروم: ۲۷]. «او کسی است که آفرینش را آغاز کرد سپس دوباره آن را برمی گرداند و آن را تجدید می‌نماید و این کار بر او آسان است». این دلیل شرعی عقلی از کتاب خدا برای رد بر تمام انکار کنندگان دروغگو در مورد زنده شدن است و دلیلی است که نمی‌توان آن را رد نمود.

[۱] صحیح البخاری برقم (۳۴۱۴)، وصحیح مسلم برقم (۲۳۷۳)، وغیرهما.

[۲] صحیح البخاری برقم (۲۴۱۲)، وصحیح مسلم برقم (۲۲۷۸).