۲- انتساب به احزاب جاهلی و ملی گرایی: مادی نوعی دیگر از کفر و خارج شدن از دین اسلام است، چون اسلام تعصبات و سر و صداهای جاهلی را محکوم و رد کرده است. خداوند میفرماید:
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقۡنَٰکُم مِّن ذَکَرٖ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَٰکُمۡ شُعُوبٗا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَکۡرَمَکُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰکُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٞ﴾ [الحجرات: ۱۳].
«ای مردم! ما شما را از نر و مادهای خلق کردیم، و شما را دستهها و قبایل قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید، گرامی ترین شما نزد الله با تقوی ترین شماست».
و پیامبر صلی الله علیه و سلم میفرماید: «لَیْسَ مِنَّا مَنْ دَعَا إِلَى عَصَبِیَّهٍ وَلَیْسَ مِنَّا مَنْ قَاتَلَ عَلَى عَصَبِیَّهٍ، وَلَیْسَ مِنَّا مَنْ غضب لعَصَبِیَّه»[۱]. «از ما نیست کسی که به قوم گرایی دعوت دهد. از ما نیست کسی که به خاطر قوم گرایی بجنگد. از ما نیست کسی که به خاطر قوم گرایی عصبانی و خشمگین شود».
و میفرماید: «إن الله قد أذهب عنکم عیبه الجاهلیه فخرها بالاباء إنما هو مومن تقی أو فاجر شقی، الناس بنو آدم وآدم خلق من تراب ولا فضل لعربی عل عجمی الا بالتقوی»[۲]. «خداوند فخر و غرور جاهلی را بر شما حرام کرده، فخر به پدران را بر شما حرام کرده، انسان یا مومن متقی است یا گمراه بدبخت، مردم، نوادگان آدمند، آدم هم از خاک خلق شده، عرب بر عجم هیچ برتری و فضلی ندارد مگر به تقوی».
این حزب گراییها مسلمانان را متفرق کرده است در حالی که خداوند امر به اجتماع و همکاری بر نیکی و تقوی نموده است، و از تفرق و اختلاف نهی کرده و میفرماید:
﴿وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِیعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ وَٱذۡکُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَیۡکُمۡ إِذۡ کُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَیۡنَ قُلُوبِکُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا﴾ [آلعمران: ۱۰۳].
«همه به دین خدا تمسک جویید و متفرق نشوید، و به یاد بیاورید نعمتهای خدا را بر شما وقتی که با هم دشمن بودید خداوند بین قلبهایتان الفت و محبت قرار داد و با نعمتی که خدا به شما داد برادر هم شدید».
خداوند سبحان از ما میخواهد که حزبی واحد باشیم و آن حزب الله است، که موفق و رستگار است.
جهان اسلام پس از آنکه اروپا مبارزهای سیاسی و فرهنگی به راه انداخت، در برابر این تعصبات خونی، قبیلهای و ملی تسلیم شد، و مانند قضیهای علمی و حقیقتی ثابت و واقعیتی که هیچ راه فرار از آن نیست، آن را پذیرفت.
مردم از زنده کردن تعصباتی که اسلام آن را از بین برده به شیوهای شگفت انگیز دفاع میکنند، و نیز از سر و صداها و زنده کرده شعارهای ملی با نهایت افتخار دفاع میکنند و ادعا میکنند که اینها از اسلام سابقهی بیشتری دارد، و آن را بر اسلام مقدم میدانند، و این همان چیزی است که اسلام با اصرار تاکید دارد که جاهلیت است، به راستی خداوند بر مسلمانان منت نهاده که آنان را از این تعصبات نجات داده و آنها را ترغیب و تشویق کرده تا بخاطر این نعمت، شکر او را به جای آورند.
بسیار طبیعی است که مومن از جاهلیتی که مربوط به دوران قدیم یا نزدیک عصر حاضر باشد، بجز با بغض، کینه و تنفر یاد نکند، مگر نه این است که اگر کسی زندانی وشکنجه و اذیت و آزار شود، و سپس او را آزاد کنند هر وقت به یاد روزهای زندانی و شکنجه بیفتد، لرزهای سخت بر اندام او میافتد؟ و اگر کسی به بیماریی سخت و دراز مدت دچار شود تا جایی که نزدیک باشد او را بکشد، سپس شفا یابد هر گاه به یاد ایام بیماری بیافتد وجودش در هم میشکند و رنگش تغییر میکند؟[۳]
لازم است بدانیم این حزب گراییها عذابی است که خداوند بر روی گردانان از شریعت او نازل کرده کسانی که دین او را انکار میکنند. میفرماید:
﴿قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن یَبۡعَثَ عَلَیۡکُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِکُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِکُمۡ أَوۡ یَلۡبِسَکُمۡ شِیَعٗا وَیُذِیقَ بَعۡضَکُم بَأۡسَ بَعۡضٍ﴾ [الأنعام: ۶۵].
«بگو: خدا قادر است که عذاب را از بالا و پایین بر شما بفرستد یا شما را متفرق کند و طعم جنگ و جدال با هم را به شما بچشاند».
و پیامبر صلی الله علیه و سلم میفرماید: «وَمَا لَمْ تَحْکُمْ أَئِمَّتُهُمْ بِکِتَابِ اللَّهِ إِلاَّ جَعَلَ اللَّهُ بَأْسَهُمْ بَیْنَهُمْ»[۴]. «اگر حاکمانشان به قرآن حکم نکنند، خداوند آنان را دچار اختلاف و سرگشتگی میکند».
تعصب حزبی موجب میشود که حق را از دیگران قبول نکنند. مانند یهود که خداوند دربارهی آنان میفرماید:
﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمۡ ءَامِنُواْ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ نُؤۡمِنُ بِمَآ أُنزِلَ عَلَیۡنَا وَیَکۡفُرُونَ بِمَا وَرَآءَهُۥ وَهُوَ ٱلۡحَقُّ مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَهُمۡ﴾ [البقره: ۹۱].
«وقتی به آنان گفته شود به آنچه خدا نازل کرده ایمان بیاورید میگویند: به چیزی ایمان میآوریم که بر خودمان نازل شده است، و به آنچه بعد از آن نازل شد، [قرآن] کافر میشوند، در حالی که [قرآن] حق و تصدیق کننده کتابشان [تورات] است».
تعصبشان نسبت به آداب و رسوم نیاکان، باعث شد که آنچه را که پیامبر آورده قبول نکنند هر چند میدانستند که حق است. خداوند میفرماید:
﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَیۡنَا عَلَیۡهِ ءَابَآءَنَآ﴾ [البقره: ۱۷۰].
«وقتی به آنان گفته شود: از آنچه خداوند نازل کرده پیروی کنید، میگویند: ما از چیزی پیروی میکنیم که پدران مان را بر آن یافتیم».
و پیروان این احزاب میخواهند حزبشان را جانشین اسلام کنند در حالی که خداوند با قوانین سعادتبخش اسلام بر بشریت منت نهاده است.
[۱]– مسلم
[۲]– ترمذی و غیر او.
[۳]– از رساله (رده ولا أبابکر لها) ابو الحسن ندوی.
[۴]– قسمتی از حدیثی که ابن ماجه روایت کرده است.