احکام قصر و جمع نماز برای مسافر (۶)

در خواندن نماز قصر و جمع اولویت اول با کدام نماز است؟

الحمدلله

اما در مورد جمع التقدیم و جمع التاخیر:

امام عبدالعزیز بن باز رحمه الله می گوید:

(این مسئله اشاره به رعایت زمان رهسپاری ـ قبل از زوال خورشید یا بعد از زوال آن ـ دارد و شیوه جمع بین نمازها بستگی به زمان آغاز سفر دارد.

اگر آغاز سفر قبل از وقت زوال خورشید باشد، شخص مسافر به صورت جمع التأخیر نمازهایش را می‌خواند
و اگر آغاز سفر بعد از وقت زوال باشد شخص مسافر به صورت جمع التقدیم نمازهایش را می‌خواند.

تشخیص زوال خورشید

ستونى را مى گیرید که طول آن سه وجب باشد و اگر زیادتر باشد، بهتر)واضح تر) است.
این ستون در محلّى نصب شود. پس تا زمانى که مى بینى سایه آن درحال کم شدن است، هنوز زوال نشده است،

پس اگر بعداز آنکه سایه به آخرین حدّکاهش رسید، دوباره فزونى یافت، خورشید زوال یافته است.»

جمع تقدیم یعنی نماز ظهر را در وقت مشخص خودش میخوانی و نماز عصر را در وقت نماز ظهر،با نماز ظهر قصر و جمع میکنی

و جمع تاخیر یعنی نماز ظهر را در وقت نماز عصر میخوانی.
و آن(نماز ظهر) را با نماز عصر(در وقت مشخص شده نماز عصر) قصر و جمع میکنی

و جمع التقدیم بهتر و مناسب‌تر است. هر چند که هر دو نوع جمع جایزند،

چون در این حالت وقت هر دو نمازی که با هم جمع می‌شوند به عنوان یک وقت واحد محسوب می‌شوند، پس چه در اول وقت و چه در آخر وقت نمازش را بخواند، اشکالی ندارد،

در حالت سفر یا مریضی، وقت نماز ظهر و عصر با هم به عنوان یک وقت واحد حساب می‌شوند.

و وقت نماز مغرب و عشاء نیز به عنوان یک وقت واحد محسوب می‌شوند.

ولی بهتر و مناسب‌تر آن است که نماز در اول وقتش خوانده شود(جمع التقدیم).).

( شرح بر بلوغ المرام، حدیث (۴۶۲).

و دلیل بر درست بودن جمع التقدیم روایت معاذ رضی الله عنه است که:

(با رسول خدا صلی الله علیه وسلم برای جنگ تبوک از مدینه خارج شدیم، و او نماز ظهر و عصر را با هم و نماز مغرب و عشاء را باهم خواند).

مسلم (۱۰۶).

و در خصوص اولویت نماز جمع:

ترتیب بین نمازها در هنگام جمع کردنشان شرط است.

زیرا شرع اوقات نماز را به ترتیب آورده است و واجب است که هر نمازی در محل و رتبه خود خوانده شود.

مثلا اگر نماز ظهر را به نماز عصر ببریم و جمع التاخیر بخوانیم،

اول باید نماز ظهر خوانده شود و بعد از آن نماز عصر را بخوانیم. چنانکه در احادیث هم این امر روشن است و همیشه پیامبر صلی الله علیه وسلم ترتیب را در نمازها رعایت کرده اند:

اسامه‌بن زید رضی الله می‌گوید:

(پیامبر صلی الله علیه وسلم زمانی که به مزدلفه آمد، از شترش پایین آمد و وضوی کاملی گرفت، سپس نماز اقامه شد، و نماز مغرب را برای مردم خواند، سپس هر کس شترش را کنار محل اطراقش، خواباند، سپس نماز عشاء اقامه شد و پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز عشاء را برای مردم خواندن و بین این دو نماز، هیچ نماز سنتی نخواند).

متفق علیه، بخاری (۱۶۷۲)، مسلم (۱۲۸۰).

در روایتی از معاذ رضی الله عنه آمده است که:

(آنها با پیامبر صلی الله علیه وسلم برای جنگ تبوک خارج شدند، و پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز ظهر و عصر، مغرب و عشاء را باهم جمع کرد، و روزی نماز را به تأخیر انداخت، سپس از چادرش خارج شد و نماز ظهر و عصر را ـ به صورت جمع التأخیر ـ باهم خواند، سپس داخل چادرش شد، سپس از چادرش خارج شد و نماز مغرب و عشاء را باهم خواند).

نسائی (۵۸۷)، ابوداود (۱۲۰۶)،

حال اگر انسان این ترتیب را فراموش کند یا اینکه وقت نماز رسیده و گروهی نماز عشاء را به صورت جماعت خواندند و شخص مسافر قصد جمع تاخیر داشته باشد، آیا جایز است با آنها نماز عشا بخواند یعنی نماز مغرب را بعد از عشاء بخواند؟

شیخ ابن عثیمین در شرح الممتع می گوید:فقهاء می گویند:

خیر ، برای او صحیح نیست که عشا بخواند بلکه باید بعد از نماز مغرب ،نماز عشایش را بخواند.

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …