فقه

آیا یک قربانی از سوی تمام خانواده کافی است، اگر تعداشان زیاد هم باشد؟   الحمدلله، یک قربانی برای تمام اعضای خانواده کفایت می کند، هر اندازه که تعداشان زیاد باشد، یعنی اگر مثلا سرپرست خانواده یک گوسفندی را ذبح کند، گویا تمام آنها قربانی کرده باشند و همه در ثواب آن شریک اند. ترمذی و ابن ماجه از عطاء …

آیا دعای معینی هست که در وقت ذبح قربانی بخوانیم؟   الحمدلله، آنچه واجب است؛ فقط تسمیه یعنی «بسم الله» گفتن در وقت سربریدن قربانی است، اگر بجز تسمیه هیچ چیزی گفته نشود، ایرادی ندارد، و تلفظ نیت هم بدعت است، زیرا نیت باید در قلب باشد، و همین که شخص قربای را به قربانگاه می برد دلیل بر انعقاد …

زمان ذبح قربانی چه وقت است؟   الحمدلله، وقت ذبح قربانی از بعد از اتمام نماز جماعت عید قربان (دهم ذی الحجه) شروع می شود، و با غروب خورشید در روز سیزدهم ذی الحجه به اتمام می رسد، با این حساب زمان ذبح قربانی چهار روز است : روز عید قربان، و سه روز بعد از آن (که این سه …

اگر در شهر ما افراد فقیر و نیازمندی باشند که به پول محتاج باشند، آیا بهتر نیست بجای قربانی کردن پول آنرا به این فقراء بدهیم تا نیازمندیهای خویش را برآورده کنند؟   الحمدلله، علامه محمد بن صالح العثیمین رحمه الله می گوید : «ذبح قربانی از صدقه دادن پول آنها افضل تر است، زیرا قربانی عمل پیامبر صلی الله …

از جناب علامه ابن عثیمین سوال شد : اگر برای شخص قربانی کننده جایز است از گوشت قربانیش به کافر هم بدهد؟ و آیا برای او جایز است که (بعنوان صبحانه) از قربانی خود بخورد؟   الحمدلله، «برای انسان جایز است که از گوشت قربانی خود بعنوان صدقه به کافر هم بدهد، البته بشرطی که آن کافر جزو کسانی نباشد …

از علمای هیئت دائمی افتاء سوال شد : آیا تلفظ نیت جایز است، مثلا وقتی بخواهم قربانی را برای پدر متوفای خود ذبح کنم، بگوئم : بارالها! این قربانی از طرف پدرم فلانی است، یا بدون تلفظ نیت کافیست؟   الحمدلله، «محل نیت قلب است، پس به همان قصدی که در قلبش هست کفایت می شود، و نباید نیت تلفظ …

از جناب شیخ عبد العزیز ان باز سوال شد : بعد از وارد شدن به ماه ذی الحجه درحالیکه نیت قربانی داشتم از روی فراموشی موهایم را تراشیدم، آیا بر من کفاره لازم است؟   الحمدلله، «کسی که می خواهد قربانی کند نباید مو یا ناخن و یا جزوی از پوستش را بگیرد، یعنی بعد از فرا رسیدن ماه ذی …

اگر شخصی مرا وکیل ذبح قربانی کند، آیا تراشیدن مو یا گرفتن ناخن بر من نیز ممنوع است؟   الحمدلله، نخست یادآور می شویم که : کسی که می خواهد قربانی کند نباید مو یا ناخن و یا جزوی از پوستش را بگیرد، یعنی بعد از فرا رسیدن ماه ذی الحجه تا وقتی که قربانی می کند، زیرا پیامبر صلی …

زنی که طواف افاضه را انجام نداده است و دچار قاعدگی می‌گردد، و خانه‌اش در خارج از کشور سعودی است و زمان ترک این کشور برایش نزدیک شده و نمی‌تواند در اینجا بیش از آن بماند و همچنین نمی‌تواند دوباره به این کشور بازگردد؛ بفرمایید حکم این زن چیست؟         الحمدلله، زنی که قبل از انجام طواف …

در حالی که عادت ماهیانه داشتم به حج رفتم و از روی خجالت بدون این که موضوع را به کسی بگویم داخل شدم، نماز خواندم و سعی و طواف انجام دادم، بفرمایید که تکلیفم چیست؟       الحمدلله، زنی که در دوره‌ی قاعدگی یا نفاس بسر می‌برد جایز نیست که نماز بخواند، چه در مکه و چه در غیر …

زنی نیت حج را کرده و در همین حال خون حیض یا نفاس بر او عارض می‌شود چه کار کند؟ اگر چنانچه پس از احرام یا اتمام طواف دچار این حالت شود حکمش چیست؟     الحمدلله، هرگاه زنی به قصد حج یا عمره در حال حیض یا نفاس از میقات عبور کند، حکمش این است که همان کارهایی را …

آیا جایز است که زن از قرص‌های جلوگیری از عادت ماهیانه استفاده کند تا در ایام حج دچار قاعدگی نشود؟     الحمدلله، جایز است زنی که عازم حج است از این نوع قرص‌ها مصرف کند، البته این کار را باید با مشوره‌ی پزشک متخصص انجام دهد تا سلامتی‌اش به خطر نیفتد. همچنین اگر دوست دارد ماه مبارک رمضان روزه …

طواف افاضه را از سطح حرم انجام دادم و به علت ازدحام و شلوغی برخی از طواف‌هایم در کناره‌ی دیوار محل سعی واقع می‌شد، بفرمایید که آیا این طوافم درست است و در صورتی که نادرست است آیا سعی را اعاده نمایم؟   الحمدلله، اگر هفت شوط طواف انجام داده‌ای کافی است اگرچه برخی از آنها بر کناره‌ی دیوار بوده …

آویزان کردن و یا انداختن خود بر پرده‌های کعبه چه حکمی دارد؟   الحمدلله، آویزان شدن و یا انداختن خود بر پرده‌های کعبه، هیچ اصل و اساسی در شریعت الهی ندارد. بنابراین هنگامی که عبدالله بن عباس، معاویه را دید که به هنگام طواف رکن‌های چهارگانه را لمس نمود به او گفت که استلام مخصوص حجراسود و رکن یمانی است. …

مناقشه‌ی علمی بین دو نفر در حین طواف و سعی چه حکمی دارد؟   الحمدلله، مناقشه‌ی علمی در هنگام طواف اشکالی ندارد و موجب بطلان طواف و سعی  نمی‌گردد، لیکن افضل و بهتر این است که شخص در این زمان به ذکر مشغول شود، چون زمان طواف و سعی بزودی به اتمام می‌رسد، ولی مناقشه‌را می‌توان در هر وقتی انجام …

مردی در میان شلوغی و ازدحام زیاد در حال طواف است، دستش به بدن زن نامحرمی تماس پیدا می‌کند، آیا مانند وضو طوافش باطل می‌شود و از سر نو طواف نماید؟   الحمدلله، با برخورد انسان با بدن زن بیگانه در حال طواف، طبق صحیح‌ترین قول علما، نه طواف و نه وضو هیچ کدام باطل نمی‌شود. ائمه درمورد ناقض‌الوضو بودن …

دعاهایی که در رساله‌های مخصوصی و اختصاصاً برای طواف بیت عتیق نوشته شده‌اند، حکم این دعاها در این هنگام چیست؟ الحمدلله، التزام به این دعاها جایز نیست؛ زیرا رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ برای طواف دعای مخصوصی معین نکرده است و تنها در میان رکن یمانی و حجر اسود دعای ذیل را می‌خواند: «ربّنا آتِنا فِی‌الدنْیا حَسَنَهً وَ …

کسی که از داخل حجر اسماعیل طواف کند، به گونه‌ای که حجر اسماعیل را در سمت راست و کعبه را در سمت چپ خود قرار دهد، حکم طوافش چیست؟   اولاً: تعبیر سائل به حجر اسماعیل تعبیری اشتباه است؛ زیرا این حِجْر، از آنِ اسماعیل علیه السلام نیست، بلکه قبیله‌ی قریش هنگام تجدید بنای کعبه سرمایه در اختیار نداشتند تا …

حج مستحب و واجب چه حکمی دارند؟   الحمدلله، کسی که توانایی ادای حج را دارد، باید فوراً آن را ادا کند؛ به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه و سلم : “من أراد الحج فلیتعجل، فإنه قد یمرض المریض، تضل الضاله، و تعرض الحاجه” (صحیح ابن ماجه : ۲۳۳۱)، یعنی: «هر کسی اراده حج کرد، شتاب کند؛ چون امکان …

میخواستم بدانم که حج اکبر از چه نگاه هفت حج حساب میشود. با دلایل روشن بنده را بفهمانید. یکی اینکه شنیده ام نام شخصی که اکبر بود و پول حج خود را به یک نفر غریب واگذار شد که بلاخره مردم زمزمه کردند که حج اکبر قبول شد.   الحمدلله، اولا در اسلام چنین چیزی وجود ندارد که حج اکبر …

در ایران هر کس بخواهد به سفر حج عمره یا تمتع اعزام شود ابتدا باید در زمان ثبت نام مبلغی به عنوان سپرده نزد بانک قرار دهد تا در نوبت اعزام قرار بگیرد. بعد از چند سال که نوبت اعزامش فرا رسید بانک مبلغی را بعنوان سود بابت آن چند سالی که آن پول اولیه نزد بانک بوده به زایر …

لطفا دعای عربی که حجاج وقتی وارد صحن بزرگی که کعبه در آن قرار دارد میشوند آن را می خوانند را برایم بفرستید.   الحمدلله، لازم به تذکر است که هیچ دعای مخصوصی در هنگام طواف وجود ندارد، و فقط بین رکن یمانی (زاویه قبل از حجر الاسود) و حجر الاسود دعائی در صحیح ابو داود (رقم ۱۶۶۶) از پیامبر …

فرزند پسر به عنوان محرم در سفر حج در چند سالکی مجاز است؟…. و آیا زن بدون محرم میتواند به زیارت حج رود؟     الحمدلله،   برای زنی که محرم نداشته باشد اشکالی ندارد که حج را بتاخیر بیاندازد، بلکه در برخی مذاهب تا زمانیکه محرم نداشته باشد حج بر او واجب نیست، و حکمش ماند فقیری است که …

اگر در حج مرتکب گناهی شده باشم و بخواهم کفاره بدهم ایا میتوانم گوسفندی را ذبح کنم وبه یتیم خانه ای ببرم و همه گوشت را به اشپزخانه بدهم تا برای ایتام غذا پخته شود انشاءِ الله یا باید ان را به چند خانواده بدهم که فقیر هستند. کناه من به این صورت بود که من در عمره  طواف را شکانده و …

سخن از حج است، گفتیم که حج باعث محو گناهان می‌شود. حاجی، زمانی که از حج برمی‌گردد، همچون نوزادی می‌شود که تازه از شکم مادر متولد شده است؛ در حدیثی که پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ به یکی از یارانش فرمود:[ألم تعلم أن الإسلام یهدم ما قبله، و أن الحج یهدم ما قبله ] مسلم (۱۲۱). «آیا ندانسته‌ای که …

برخی از علمای حدیث گفته‌اند: گناهان کبیره جز با توبه بخشیده نمی‌شوند!   الحمدلله، از ظاهر حدیث برمی‌آید که حج، گناهان کبیره را نیز از بین می‌برد و ما اجازه نداریم که بدون دلیل از ظاهر حدیث عدول و صرف نظر کنیم. آنچه که سائل از آن سؤال کرده است، نظریه‌ی برخی از علماست، این دسته از علما می‌گویند: از …

دل‌ها شیفته‌ی حج است؛ لیکن از مردم سخنانی می‌شنویم، نمی‌دانیم که این حرف‌ها صحت دارد یا نه؟ مردم می‌گویند: هر کس حج فرض را انجام داده است، باید فرصت را در اختیار دیگران قرار بدهد؛ این در حالی است که می‌دانیم که الله به ما دستور داده است که برای حج زاد و توشه فراهم کنیم. ولی ما نمی‌دانیم که …

آیا نشانه‌ها و علاماتی وجود دارد که حج و عمره‌ی افراد قبول شده است؟   الحمدلله،   در مواردی علاماتی برای کسانی که الله تعالی اعمال آنها را قبول کرده، پیدا می‌شود، از قبیل: حجاج، روزه داران، صدقه دهندگان و نمازگزاران؛ این علامات عبارتند از: شرح صدر(پاکی درون)، خوشحالی قلب و روشنایی چهره؛ چون طاعات و اعمال صالح، علاماتی دارد …

کسی که توانایی رفتن به حج، را دارد، آیا بلافاصله حج بر او فرض می‌شود؟   الحمدلله، صحیح این است که حج بلافاصله پس از توانایی واجب می‌شود و برای انسانی که توانایی حج را دارد جایز نیست که انجام آن را به تأخیر بیندازد و همین است حکم تمامی واجبات شرعی، واجباتی که مقید به زمان یا سبب نیستند. …

آیا استخاره کردن برای حج مستحب است؟ کارهایی که استخاره برای آنها مستحب است کدام است؟   الحمدلله، استخاره در هر کاری که انسان در آن تردید داشته باشد مستحب است؛ مثلاً اگر در شکّ باشد که آیا امسال به حج برود یا نه؟، در این صورت اجازه دارد که استخاره نماید، البته این در صورتی است که بگوییم: حج …

پیامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرموده است: «مَنِ اسْتَطَاعَ الحَجَّ وَلَمْ یَحُجَّ فَلْیَمُت إنْ شاءَ یَهُوْدیاً أو نَصْرانیْاً» ترمذی (۸۱۲) و گفته است: «هذا حدیث غریبٌ». صحیح آلبانی حدیث مذکور را در ضعیف الجامع ضعیف قرار داده است. حدیث شماره‌ی (۵۸۶۰). بفرمایید که معنی این حدیث چیست؟   الحمدلله، در صحت این حدیث اختلاف نظر وجود دارد و …

شخصی هنوز ازدواج نکرده است، ولی می‌خواهد به حج برود، کدام مقدم است؟   الحمدلله، شخص، اگر جوان باشد و بترسد که اگر ازدواج را به تأخیر بیندازد به علت وفور شهوت دچار مشکل می‌شود، در این جا ازدواج مقدم بر حج است؛ ولی اگر تأخیر ازدواج برایش تأثیری نداشته باشد و بتواند صبر نماید در این صورت حج مقدم …

کودک قبل از بلوغ به حج می‌رود و سپس بالغ می‌شود – آیا بر او واجب است که یک بار دیگر حج کند؟   الحمدلله، حج اولی، فریضه را از گردن او ساقط نمی‌کند، بلکه لازم است یک بار دیگر پس از بلوغ به حج برود، چون حج اولی برای کودک در حکم نفل قرار دارد نه در حکم فرض. …

پسر بچه‌ای دو ساله دارم که می‌خواهیم امسال با ما به حج بیاید. آیا جایز است که من از طرف او نیت حج کنم و او را در اثنای طواف و سعی حمل کنم، یا این که اول برای خود سعی و طواف نمایم و سپس برای بچه؟     الحمدلله، به نظر من در این عصر به علت کثرت …

انسانی بدهکار است و دوست دارد به حج برود و طلبکارش نیز به او چنین اجازه‌ای داده است، آیا می‌تواند حج کند؟     الحمدلله، اگر طلبکار به او اجازه‌ی حج کردن را بدهد باز هم بر او واجب نیست که به حج برود، چون طلبکار بزودی طلب را از او خواهد خواست و تنها به او اجازه می‌دهد تا …

آیا قرض سبب منع انسان از حج می‌شود و اگر مانع از جواز حج است پس حکم آن در مورد وام‌های دراز مدت بانکی خصوصاً بانک قرض‌الحسنه چیست که احیاناً تمام عمر انسان را در بر می‌گیرد و ما نمی‌توانیم آن را پس بدهیم؟   الحمدلله، وام چنانچه زمان پرداخت آن فرا رسیده باشد مقدم بر حج است؛ چون این …

زنی دارم که هنوز به حج نرفته است. آیا بر من لازم است که او را با خود به حج ببرم؟ اگر بر من واجب نیست که او را با خود به حج ببرم آیا حج از او ساقط است؟ آیا هزینه‌ی سفر حجش بر من واجب خواهد بود؟   الحمدلله، اگر زن، این مسئله را در هنگام عقد شرط …

مردی چند فرزند پسر و دختر مکلف دارد و استعانت مالی برای ادای حج ندارند، آیا بر پدر واجب است که هزینه‌ی ادای حج آنها را بپردازد؟ یا این که منتظر بمانند تا خودشان چنین استطاعتی را به دست بیاورند؟   الحمدلله، بر پدر واجب نیست که فرزندانش را به حج ببرد، هر چند که ثروت فراوانی داشته باشد، چون …

بنده دانشجو هستم و به سن تکلیف رسیده‌ام و خودم پول ندارم؛ آیا می‌توانم از پدرم درخواست پول کنم تا با آن پول به حج بروم؟ یا این که صبر کنم تا فارغ‌التحصیل شده و شاغل شوم و با پول و مال مخصوصِ خودم حج کنم؟ با علم به این که، این کار به طول می‌انجامد… جنابعالی چگونه مرا نصیحت …

من در یکی از شرکت‌ها کار می‌کنم. این شرکت برخی از کارکنان خود را حسب سن و مدت خدمت در شرکت با هزینه خود به حج می‌برد، آیا این حج درست است یا نه؟   الحمدلله، آری! این حج صحیح و جایز است؛ و انسان می‌تواند تبرع (کمک) را از شخص دیگری قبول کند و با آن پول فریضه‌ی حج …

برخی از مردم از شرکتی که در آن کار می‌کنند، وام‌های بدون سود می‌گیرند تا به حج بروند و سپس این وام به صورت قسطی از حقوق‌شان دریافت می‌شود؛ نظر راجح به این وام‌ها چیست؟   الحمدلله، به نظر من نباید این کار را بکند، چون حج بر انسانی که بدهکار باشد فرض نیست؛ پس چگونه می‌تواند برای این کار …

زنی بدون محرم است و فریضه‌ی حج را انجام نداده است؛ در این حالت کدام امر بهتر است؛ آیا کسی را برای ادای حج وکیل خود قرار دهد؟ یا به همراه خاله و یا  عمه‌اش حج کند؟   الحمدلله، اگر برای زن محرمی یافته نشود حج بر او فرض نمی‌شود، زیرا شرعاً این زن ناتوان محسوب می‌شود و حج بر …

پسر، چه زمانی محرمِ مادرش می‌شود؟ با بلوغ یا رسیدن به سن تشخیص؟   الحمدلله، پسر زمانی محرم شرعی بحساب می‌آید که بالغ و عاقل باشد. بنابراین پسری که به سن بلوغ نرسیده است یا در عقلش اختلال باشد محرم شرعی بحساب نمی آید.   شیخ ابن عثیمین- مجموعه‌ی فتاوی و رسایل (۲۱/۲۲۱) س- (۲۷۷).  

زنی به قصد عمره، می‌خواهد به جده سفر کند، و در ریاض با بدرقه‌ی یکی از محارمش سوار هواپیما می‌شود و در جده محرم دیگری به استقبال او می‌رود… آیا این نوع مسافرت برای زن جایز است؟   الحمدلله، اگر این واقعه اتفاق افتاده است، کار از کار گذشته است و با این حال کار حرامی مرتکب شده است. چون …

زنی می‌گوید: می‌خواهم در ماه رمضان به اتفاق مادر، خواهر و شوهر خواهرم به عمره بروم، آیا جایز است که به همراه آنان به عمره بروم؟   الحمدلله، جایز نیست که با آنها به عمره بروی؛ چون شوهر خواهرت محرم تو نیست. از ابن عباس رضی الله عنهما از پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ ثابت شده که گفته است: …