عقيده

عَنْ عَدِیِّ بْنِ أَرْطَأَهَ قَالَ: کَانَ الرَّجُلُ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم إِذَا زُکِّیَ قَالَ: اللَّهُمَّ لَا تُؤَاخِذْنِی بِمَا یَقُولُونَ، وَاغْفِرْ لِی مَا لَا یَعْلَمُونَ.[۱] عدی بن ارطاه می‌گوید: هرگاه یکی از یاران پیامبر صلی الله علیه وسلم به پاکی یاد می‌شد، می‌گفت: یا الله! مرا به آنچه که می‌گویند، مؤاخذه مکن و آن گناهانم را که آنان …

عَنْ أَبِی بَکْرَهَ رضی الله عنه –وَفِیهِ- … أَنَّ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «إِذَا کَانَ أَحَدُکُمْ مَادِحًا صَاحِبَهُ لَا مَحَالَهَ، فَلْیَقُلْ: أَحْسِبُ فُلَانًا، وَاللهُ حَسِیبُهُ، وَلَا أُزَکِّی عَلَى اللهِ أَحَدًا أَحْسِبُهُ، إِنْ کَانَ یَعْلَمُ ذَاکَ، کَذَا وَکَذَا».[۱] ابوبکره رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «اگر لازم و ضروری بود که یکی از شما …

«مُطِرْنَا بِفَضْلِ اللَّهِ وَرَحْمَتِهِ».[۱] به فضل و رحمت الله بر ما باران نازل شد. دعا برای خدمتکار: عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَتْ أُمِّی: یَا رَسُولَ اللَّهِ، خَادِمُکَ أَنَسٌ، ادْعُ اللَّهَ لَهُ، قَالَ: «اللَّهُمَّ أَکْثِرْ مَالَهُ، وَوَلَدَهُ، وَبَارِکْ لَهُ فِیمَا أَعْطَیْتَهُ».[۲] انس رضی الله عنه می‌گوید: مادرم گفت: ای رسول الله، برای خدمتگزارت -انس- دعا کن. پیامبر صلی الله …

عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم کَانَ إِذَا رَأَى المَطَرَ، قَالَ: «اللَّهُمَّ صَیِّبًا نَافِعًا».[۱] عایشه رضی الله عنها می‌گوید: هرگاه رسول الله صلی الله علیه وسلم بارندگی را می‌دید، می‌فرمود: «یا الله! باران را سودبخش و مفید بگردان». عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه وسلم کَانَ إِذَا رَأَى سَحَابًا مُقْبِلًا …

عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها قَالَتْ: کَانَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم إِذَا عَصَفَتِ الرِّیحُ، قَالَ: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَهَا، وَخَیْرَ مَا فِیهَا، وَخَیْرَ مَا أُرْسِلَتْ بِهِ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّهَا، وَشَرِّ مَا فِیهَا، وَشَرِّ مَا أُرْسِلَتْ بِهِ».[۱] عایشه رضی الله عنها می‌گوید: هرگاه باد می‌وزید، پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرمود: «یا الله! من خیر این باد و نیز …

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّهُ لَقِیَهُ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم فِی طَرِیقٍ مِنْ طُرُقِ الْمَدِینَهِ، وَهُوَ جُنُبٌ فَانْسَلَّ فَذَهَبَ فَاغْتَسَلَ، فَتَفَقَّدَهُ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم فَلَمَّا جَاءَهُ قَالَ: «أَیْنَ کُنْتَ یَا أَبَا هُرَیْرَهَ» قَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ، لَقِیتَنِی وَأَنَا جُنُبٌ فَکَرِهْتُ أَنْ أُجَالِسَکَ حَتَّى أَغْتَسِلَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: «سُبْحَانَ اللهِ إِنَّ الْمُؤْمِنَ …

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّهُ قَالَ: کَانَ النَّاسُ إِذَا رَأَوْا أَوَّلَ الثَّمَرِ جَاءُوا بِهِ إِلَى النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم فَإِذَا أَخَذَهُ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِی ثَمَرِنَا، وَبَارِکْ لَنَا فِی مَدِینَتِنَا، وَبَارِکْ لَنَا فِی صَاعِنَا، وَبَارِکْ لَنَا فِی مُدِّنَا…»، قَالَ: ثُمَّ یَدْعُو أَصْغَرَ وَلِیدٍ لَهُ فَیُعْطِیهِ ذَلِکَ الثَّمَرَ.[۱] ابوهریره رضی الله …

اول اینکه زینت و پوشش عورت است، چنان‌چه الله می‌فرماید: ﴿یَٰبَنِیٓ ءَادَمَ قَدۡ أَنزَلۡنَا عَلَیۡکُمۡ لِبَاسٗا یُوَٰرِی سَوۡءَٰتِکُمۡ وَرِیشٗاۖ وَلِبَاسُ ٱلتَّقۡوَىٰ ذَٰلِکَ خَیۡرٞۚ ذَٰلِکَ مِنۡ ءَایَٰتِ ٱللَّهِ لَعَلَّهُمۡ یَذَّکَّرُونَ٢۶﴾ [الأعراف: ۲۶]. «ای فرزندان آدم، همانا لباسی برایتان فرو فرستادیم که شرمگاهتان را می‌پوشانَد و [مایۀ] زینت شماست؛ و [برای مؤمن،] لباس پرهیزگاری بهتر است. این از نشانه‌های [قدرتِ] الله است؛ …

الله متعال می‌فرماید: ﴿لِتَسۡتَوُۥاْ عَلَىٰ ظُهُورِهِۦ ثُمَّ تَذۡکُرُواْ نِعۡمَهَ رَبِّکُمۡ إِذَا ٱسۡتَوَیۡتُمۡ عَلَیۡهِ وَتَقُولُواْ سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا کُنَّا لَهُۥ مُقۡرِنِینَ١٣ وَإِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ١۴﴾ [الزخرف: ۱۳-۱۴]. «تا بر پشت آن‌ها قرار گیرید و آنگاه که بر آن‌ها قرار گرفتید، نعمت پروردگارتان را یاد کنید و بگویید: «پاک و منزه است کسی که این [وسیله] را در خدمت …

الله متعال می‌فرماید: ﴿لَّیۡسَ عَلَى ٱلۡأَعۡمَىٰ حَرَجٞ وَلَا عَلَى ٱلۡأَعۡرَجِ حَرَجٞ وَلَا عَلَى ٱلۡمَرِیضِ حَرَجٞ وَلَا عَلَىٰٓ أَنفُسِکُمۡ أَن تَأۡکُلُواْ مِنۢ بُیُوتِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ ءَابَآئِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ أُمَّهَٰتِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ إِخۡوَٰنِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ أَخَوَٰتِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ أَعۡمَٰمِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ عَمَّٰتِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ أَخۡوَٰلِکُمۡ أَوۡ بُیُوتِ خَٰلَٰتِکُمۡ أَوۡ مَا مَلَکۡتُم مَّفَاتِحَهُۥٓ أَوۡ صَدِیقِکُمۡۚ لَیۡسَ عَلَیۡکُمۡ جُنَاحٌ أَن تَأۡکُلُواْ جَمِیعًا أَوۡ أَشۡتَاتٗاۚ …

الله متعال می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَدۡخُلُواْ بُیُوتَ ٱلنَّبِیِّ إِلَّآ أَن یُؤۡذَنَ لَکُمۡ إِلَىٰ طَعَامٍ غَیۡرَ نَٰظِرِینَ إِنَىٰهُ وَلَٰکِنۡ إِذَا دُعِیتُمۡ فَٱدۡخُلُواْ فَإِذَا طَعِمۡتُمۡ فَٱنتَشِرُواْ وَلَا مُسۡتَ‍ٔۡنِسِینَ لِحَدِیثٍۚ إِنَّ ذَٰلِکُمۡ کَانَ یُؤۡذِی ٱلنَّبِیَّ فَیَسۡتَحۡیِۦ مِنکُمۡۖ وَٱللَّهُ لَا یَسۡتَحۡیِۦ مِنَ ٱلۡحَقِّۚ وَإِذَا سَأَلۡتُمُوهُنَّ مَتَٰعٗا فَسۡ‍َٔلُوهُنَّ مِن وَرَآءِ حِجَابٖۚ ذَٰلِکُمۡ أَطۡهَرُ لِقُلُوبِکُمۡ وَقُلُوبِهِنَّۚ وَمَا کَانَ لَکُمۡ أَن تُؤۡذُواْ رَسُولَ ٱللَّهِ وَلَآ …

الله متعال می‌فرماید: ﴿۞یَٰبَنِیٓ ءَادَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمۡ عِندَ کُلِّ مَسۡجِدٖ وَکُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا یُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِینَ٣١﴾ [الأعراف: ۳۱]. «ای فرزندان آدم، هنگام رفتن به مسجد [و در هر نمازی] زینت خود را برگیرید [و لباس شایسته بپوشید] و [در زندگی، از خوراکی‌های پاکیزه] بخورید و بیاشامید؛ ولی اسراف نکنید [که] بی‌تردید، الله اسرافکاران را دوست ندارد». عَنْ عَائِشَهَ …

الله متعال می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ کُلُواْ مِن طَیِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰکُمۡ وَٱشۡکُرُواْ لِلَّهِ إِن کُنتُمۡ إِیَّاهُ تَعۡبُدُونَ١٧٢﴾ [البقره: ۱۷۲]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیِ شما کرده‌ایم بخورید و شکرِ الله را به جای آورید اگر تنها او را عبادت می‌کنید». و الله تعال می‌فرماید: ﴿ٱلَّذِینَ یَتَّبِعُونَ ٱلرَّسُولَ ٱلنَّبِیَّ ٱلۡأُمِّیَّ ٱلَّذِی یَجِدُونَهُۥ مَکۡتُوبًا عِندَهُمۡ فِی ٱلتَّوۡرَىٰهِ …

الله متعال می‌فرماید: ﴿وَأَیُّوبَ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّی مَسَّنِیَ ٱلضُّرُّ وَأَنتَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِینَ٨٣ فَٱسۡتَجَبۡنَا لَهُۥ فَکَشَفۡنَا مَا بِهِۦ مِن ضُرّٖۖ وَءَاتَیۡنَٰهُ أَهۡلَهُۥ وَمِثۡلَهُم مَّعَهُمۡ رَحۡمَهٗ مِّنۡ عِندِنَا وَذِکۡرَىٰ لِلۡعَٰبِدِینَ٨۴﴾ [الأنبیاء: ۸۳-۸۴]. «و ایوب را [یاد کن] آنگاه‌ که پروردگارش را [چنین] ندا داد: «رنج [و بیماری] به من رسیده است و تو مهربان‌ترینِ مهربانانی». ما [دعای] او را اجابت کردیم …

عَنِ ابْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم: مَا یلْبَسُ الْمُحْرِمُ مِنَ الثِّیابِ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «لَا تَلْبَسُوا الْقُمُصَ، وَلَا الْعَمَائِمَ، وَلَا السَّرَاوِیلَاتِ، وَلَا الْبَرَانِسَ، وَلَا الْخِفَافَ، إِلَّا أَحَدٌ لَا یَجِدُ النَّعْلَیْنِ، فَلْیَلْبَسِ الْخُفَّیْنِ، وَلْیَقْطَعْهُمَا أَسْفَلَ مِنَ الْکَعْبَیْنِ، وَلَا تَلْبَسُوا مِنَ الثِّیَابِ شَیْئًا مَسَّهُ الزَّعْفَرَانُ وَلَا الْوَرْسُ».[۱] ابن عمر می‌گوید: شخصی از رسول الله صلی الله علیه …

الله بلندمرتبه می‌فرماید: ﴿مَا کَانَ لِبَشَرٍ أَن یُؤۡتِیَهُ ٱللَّهُ ٱلۡکِتَٰبَ وَٱلۡحُکۡمَ وَٱلنُّبُوَّهَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُواْ عِبَادٗا لِّی مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰکِن کُونُواْ رَبَّٰنِیِّ‍ۧنَ بِمَا کُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡکِتَٰبَ وَبِمَا کُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ٧٩﴾ [آل عمران: ۷۹]. «برای هیچ بشری سزاوار نیست که الله به او کتاب و حُکم [= دانش و فهم] و پیامبری دهد، سپس او به مردم بگوید: «به جای …

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ… قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم یَقُولُ: «إِنَّ أَوَّلَ النَّاسِ یُقْضَى یَوْمَ الْقِیَامَهِ عَلَیْهِ رَجُلٌ اسْتُشْهِدَ، فَأُتِیَ بِهِ فَعَرَّفَهُ نِعَمَهُ فَعَرَفَهَا، قَالَ: فَمَا عَمِلْتَ فِیهَا؟ قَالَ: قَاتَلْتُ فِیکَ حَتَّى اسْتُشْهِدْتُ، قَالَ: کَذَبْتَ، وَلَکِنَّکَ قَاتَلْتَ لِأَنْ یُقَالَ: جَرِیءٌ، فَقَدْ قِیلَ، ثُمَّ أُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلَى وَجْهِهِ حَتَّى أُلْقِیَ فِی النَّارِ، وَرَجُلٌ تَعَلَّمَ الْعِلْمَ، وَعَلَّمَهُ وَقَرَأَ الْقُرْآنَ، فَأُتِیَ …

الله بلندمرتبه می‌فرماید: ﴿هَٰذَا بَلَٰغٞ لِّلنَّاسِ وَلِیُنذَرُواْ بِهِۦ وَلِیَعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَلِیَذَّکَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ۵٢﴾ [إبراهیم: ۵۲]. «این [قرآن‌] پیامی رسا براى مردم است [تا به وسیلۀ آن هدایت شوند] و با آن هشدار یابند و بدانند که او تعالی معبودى یکتاست؛ و تا خردمندان پند گیرند». عَنْ أَبِی بَکْرَهَ– فِی حَجَّهِ الْوَدَاعِ -وَفِیهِ- أَنَّ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم …

علم: درک نمودن هر چیزی به طور قطعی به همان صورتی است که وجود دارد و با داخل نمودن علوم از خارج به داخل صورت می‌گیرد. عمل: خارج کردن علم از داخل قلب به بیرون به صورت قول مانند سخن یا عمل شبیه وضو و نماز یا اخلاق همانند حیا و… . و علم داشتن به الله و نام‌ها و …

عبادت الله بلندمرتبه بر دو امر استوار است: نهایت دوستی و تعظیم و ذلیل بودن برای الله که با شناخت اسماء و صفات و افعال او و شناخت گنج‌ها و نعمت‌ها و دین و شریعتش و با معرفت ثواب و مجازات او حاصل می‌شود. الله بلندمرتبه می‌فرماید: ﴿وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِینٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ وَٱتَّبَعَ مِلَّهَ إِبۡرَٰهِیمَ حَنِیفٗاۗ …

مرتبه‌ی اول: اینکه فرد مسلمان پروردگارش را چنان با شوق و رغبت و محبت عبادت نماید که او را می‌بیند. پس او الله ﻷ را که دوست دارد، طلب می‌نماید و الله مقصدش می‌باشد و چنان او را عبادت می‌نماید مثل اینکه او را می‌بیند. و این بالاترین مرتبه‌ است. مرتبه‌ی دوم: وقتی که الله را چنان عبادت نمی‌نمایی که او …

حکمت الله از آفرینش زمین و آسمان‌ها و مخلوقات و زندگی و مرگ، آزمایش نمودن انسان است که اعمال نیکو را بر اساس کمال توحید و ایمان به الله ﻷ انجام دهد. روش اینکه اعمال در مرتبه‌ی احسان قرار گیرند، شناخت آفریننده‌ی آسمان و زمین در اسماء و صفات و افعالش می‌باشد و اینکه الله را در همه‌ی اعمال مراقب خویش …

دین اسلام سه مرتبه دارد، بعضی از آن از بعضی دیگر وسیع‌تر هستند و عبارت‌اند از: اسلام، ایمان و احسان. و هر مرتبه دارای ارکانی است که در این مورد حدیث عمر بن خطاب به روایت مسلم حدیث شماره ۸ در صفحه گذشته ذکر شد.

احسان : اینکه الله را چنان عبادت نمایی که او را می‌بینی، اگر تو او را نمی‌بینی، او تو را خواهد دید. احسان از کامل‌ترین مراتب عبودیت و بندگی است، هنگامی‌که در آن ایمان کامل و تقوا و قوت یقین و راستی و لذت نزدیکی و مشاهده و حضور قلب و گفتار و کردار و اخلاق نیکو و دوستی کامل …

ایمان به الله: نتیجه‌اش، توحید الله و توجه به سوی او، و توکل بر او و عدم توجه به دیگران، محبت الله و تعظیم او و شکر و عبادت و طاعت و ترس از او و فرمان‌برداری از اوامرش و دوری از نواهی او می‌باشد. ایمان به فرشتگان: نتیجه‌اش محبت آن‌ها و حیا از آن‌ها و اعتبار دادن به طاعت‌شان …

ایمان به قضا و قدر سرمنشأ راحتی و اطمینان و سعادت برای هر مسلمانی است. مؤمن می‌داند که هر چیزی در تقدیر الهی است، هنگامی‌که به هدفش برسد، تعجب نمی‌کند و چیزی که نزدش محبوب است، اگر فوت شود و از بین رود، و یا چیز ناخوشایندی به او برسد، بی‌تاب نمی‌شود و مضطرب نمی‌گردد، زیرا می‌داند که همه چیز …

آفرینش و دستور دادن مخصوص الله است، آنچه بخواهد انجام می‌دهد و آنچه اراده نماید، حکم می‌کند، کسی را که بخواهد هدایت، و کسی را که بخواهد، گمراه می‌نماید. پادشاهی از اوست و آفرینش نیز آفرینش اوست. هرکاری انجام دهد، سؤال نمی‌شود، در حالی که دیگران سؤال می‌شوند. و از رحمت الله این است که انسان‌ها را بر فطرت توحید …

الله برای طاعات و نیکی‌ها آثار لذیذ، پاک و محبوبی قرار داده است و لذتش چندین برابر بیش‌تر از لذت معصیت است. بعد از هر طاعتی، آرامش و هدایت و امنیت و رستگاری است. و الله برای معاصی و بدی‌ها آثار و دردهای ناخوشایندی قرار داده است که باعث افسوس و پشیمانی، دلتنگی، غم و خسارت می‌شود و به این …

۱- امر خلق و ایجاد کردن، و آن امری است که از جانب الله متعال متوجه همه مخلوقات است. همان‌طور که می‌فرماید: ﴿ٱللَّهُ خَٰلِقُ کُلِّ شَیۡءٖۖ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ وَکِیلٞ۶٢﴾ [الزمر: ۶۲] «الله آفریدگار هر چیزی است و او تعالی بر همه چیز [نگهبان و] کارساز است». ۲- امر بقا و باقی ماندن: و آن امری است که از …

افعال الله متعال بین عدل و احسان می‌باشد. امکان ندارد به کسی ظلم کند و احسان نزد او از عدل محبوب‌تر است و عفو و بخشش نزد او از انتقام محبوب‌تر است. الله متعال با بندگانش با عدل و احسان معامله می‌کند، با فرد گناهکار و نافرمان با عدل برخورد می‌کند. همان‌طور که می‌فرماید: ﴿وَجَزَٰٓؤُاْ سَیِّئَهٖ سَیِّئَهٞ مِّثۡلُهَاۖ فَمَنۡ عَفَا …

الله متعال انسان و افعالش را خلق نموده است و آن را دانسته و خواسته و قبل از وقوعش ثبت نموده و نوشته است. پس هنگامی که انسان کار نیک یا بدی را مرتکب شود برای ما معلوم می‌شود که آن را دانسته و آفریده و نوشته است و علم الله متعال به فعل و عمل بندگان علم و معرفت …

اول: تعلق و و نسبت آن به الله متعال؛ از این جهت بنده راضی می‌شود پس قضای الله متعال همه‌اش نیکی و عدل و حکمت و رحمت است. دوم: تعلق و نسبت آن به انسان؛ به وسیله برخی از آن راضی می‌شود، مانند ایمان و طاعات و برخی دیگر مانند کفر و معاصی و نافرمانی که نسبت به آن‌ها راضی …

راضی شدن به تقدیر سه نوع است: اول: راضی شدن به طاعات و عبادات و این واجب است. دوم: راضی شدن در برابر مصیبت‌ها، و این مستحب است. سوم: کفر و فسوق و نافرمانی، به راضی شدن در این موارد امر نشده است بلکه به بغض و خشم در مقابل آن‌ها دستور داده شده است؛ زیرا الله متعال آن را …

خوبی و بدی که فرد انجام می‌دهد نسبت دادن آن‌ها به الله متعال از جهت خلق و آفرینش منافاتی ندارد، الله متعال خالق هر چیزی و خالق انسان و افعالش نیز می‌باشد ولی مشیت و اراده الله دلیلی بر رضای الله متعال نیست، کفر و معاصی و فساد، به مشیت الهی وابسته است ولی الله متعال آن را دوست ندارد …

دفع تقدیر به وسیله تقدیر در موارد ذیل مشروع است: اول: دفع تقدیری که اسباب آن منعقد شده به وسیله‌ی اسباب دیگری از تقدیر که با آن مقابله می‌نماید، مانند دفع دشمن به وسیله جنگیدن، دفع گرمی و سردی و مانند آن… دوم: دفع تقدیری که واقع شده و استقرار یافته با تقدیر دیگری که آن را دفع می‌نماید و …

همه‌ی دین حکمت، احکام، عدل، احسان، قضا و قدر، علم عمل است. الله متعال آنچه را که از نیکی و بدی برای بنده‌اش تقدیر نموده است به استفاده کردن از اسباب مرتبط دانسته است. اسباب نیکی و خیر، ایمان آوردن و اطاعت کردن است و اسباب بدی کفر و نافرمانی می‌باشد. انسان به محض اراده‌ای که الله متعال برایش تقدیر …

۱- جایز است که انسان به تقدیر در برابر مصیبت‌ها استناد نماید، همان‌طور که در قسم اول بیان شد، پس هنگامی که انسان مریض شد یا ضرری دید یا به بلاهای که در اختیارش نیست مبتلا گردید، به تقدیر الله متعال استناد نماید و بگوید: تقدیر الله متعال بود و آنچه خواست انجام داد و اگر توانایی دارد صبر نماید …

دوم: اعمال و افعالی را که الله متعال در قضا و قدر ثبت نموده است و انسان قدرت دارد به وسیله‌ی نعمت عقل و قدرت و اختیاری که الله متعال به او بخشیده آن‌ها را انجام دهد، مانند ایمان و کفر و فرمانبرداری و نافرمانی و نیکوکاری و بدکاری، پس در مقابل آن‌ها و امثالشان انسان محاسبه می‌شود و ثواب …

قضا و قدر الله متعال نسبت به انسان‌ها دو نوع است: اول: قضا و قدر الله متعال به نسبت اعمال و احوالی که خارج از اراده انسان است. مانند بلندی و کوتاهی، حُسن و قُبح، و زندگی و مرگ او باشد یا چیزی که بدون اختیار انسان صورت می‌گیرد، مانند مصیبت‌ها و امراض و ضرر مالی و جانی و نقصانی …

در حقیقت بر طرف کردن مصیبت‌ها در دست خودشان است، الله متعال سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد تا اینکه آن‌ها خودشان تغییر دهند، هر وقت کفر را به وسیله ایمان، و گناه را به وسیله طاعت، و بدی را به وسیله نیکی تغییر دادند، الله متعال فوری احوال آن‌ها را تغییر خواهد داد و اگر نیکی را به وسیله …

الله متعال دو نوع تقدیر دارد: اول: آنچه که الله  در جهان آفرینش جاری می‌سازد از قبیل آفرینش و رزق و زندگی و مرگ و تصرف و تدبیر و مانند آن از اوامر ایجاد شده. این تقدیرهای بزرگ را الله متعال هر روز جلوی ما جاری می‌سازد تا به وسیله آن کمال قدرت الله متعال و بزرگی نام‌ها و صفات …

هر چیزی که الله انجام می‌دهد و قضاوت می‌نماید و بر مخلوقاتش تقدیر می‌کند در آن، مصالح و حکمت بزرگ و خیری زیاد وجود دارد. آنچه که از کارهای نیک و احسان انجام می‌دهد بر بزرگواری و رحمتش دلالت می‌دهد و آنچه که از سخت‌گیری و انتقام انجام می‌دهد بر غضب و خشم او دلالت دارد و آنچه که از …

ایمان به قدر شامل چهار امر است: ۱- ایمان بر اینکه الله متعال نسبت به همه چیز علم کلی و جزیی دارد: نسبت به آن چیزی که به فعل او بستگی دارد علم دارد مانند خلق، تدبیر، و زنده کردن و میراندن و مانند آن، یا آنچه که بر فعل مخلوقات متعلق است از قبیل اقوال انسان و افعالش و …

قَدَر: علم الله متعال به هر چیزی است و اندازه‌گیری آن، و نوشتن آن در لوح محفوظ و قدر از اسرار الله متعال در مخلوقاتش است که هیچ فرشته مقربی و پیامبری از آن اطلاع ندارد. ایمان به قدر تصدیق جازم و قطعی بر اینکه هر خیر و بدی و هر چیزی که واقع می‌شود در قضا و تقدیر الهی …

الله متعال می‌فرماید: ﴿ٱلَّذِینَ یَحۡمِلُونَ ٱلۡعَرۡشَ وَمَنۡ حَوۡلَهُۥ یُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَیُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَیَسۡتَغۡفِرُونَ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْۖ رَبَّنَا وَسِعۡتَ کُلَّ شَیۡءٖ رَّحۡمَهٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِینَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِیلَکَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِیمِ٧ رَبَّنَا وَأَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِی وَعَدتَّهُمۡ وَمَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَأَزۡوَٰجِهِمۡ وَذُرِّیَّٰتِهِمۡۚ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ٨﴾ [غافر: ۷-۸]. «فرشتگانى که عرش را حمل مى‏کنند و فرشتگانى که گردِ آن حلقه …