سیره علمای اسلام

ابن جوزی و مکالمه با نفس و واقعات زندگی

سید ابو الحسن علی ندوی ابن جوزی واقعات زندگی را به طور کامل تجزیه و تحلیل می کردند و حتی در واقعات زندگی خویش با نفس مکالمه های حکیمانه دارند، باری ایشان دعا کردند و در این دعا یکی از بزرگان صالح دیگر نیز شریک بودند و دعا هم قبول شد، اما دعای چه کسی؟ در این مورد ایشان با …

بیشتر بخوانید »

زندگینامه شیخ محمد بن عبدالوهاب

طبیعى است که دشمنان اسلام براى ضربه زدن به اسلام از طرق مختلف استفاده میکنند، من جمله طعن و ضربه زدن به شخصیتهاى اسلامى، که در حقیقت این سیاست همان سیاست کفار قریش است، که پیامبر صلى الله علیه و سلم را قبل از بعثت امین میدانستند، ولى بعد از بعثت او را ساحر و کذاب و شاعر و دروغگو …

بیشتر بخوانید »

علمای ربانی

اگر به تاریخ اسلام باز گردیم، به شکلی کاملاً واضح خواهیم دید که در هر عصر و زمانی، مردمانی بوده‌اند که از دار و دسته و همراهان حاکمان و مسئولان بوده‌اند، اما در میان مردم به عنوان افرادی عالم و متقی و خدا ترس ظاهر شده و خود را نشان داده‌اند. و به خاطر همین نوع افراد بوده که بسیاری …

بیشتر بخوانید »

نگاهی به زندگی امام محمد بن اسماعیل البخاری

زندگی امام بخاری، سیرت، شمائل وفضائل وجوانب مختلف شخصیت او را نمی توان در چند ‏صفحه به بحث وتدقیق گرفت، بلکه آن، نیاز به نگاشتن کتاب ضخیمی دارد، ولی از باب “ما ‏لایدرک کله، لایترک جله” به صورت بسیار فشرده، معلوماتی را در مورد ایشان خدمت ‏خوانندگان عرضه میداریم.‏ نامش: محمد پسر اسماعیل پسر ابراهیم پسر مغیره پسر “بردزبه” جعفی، …

بیشتر بخوانید »

علامه ابن قیم جوزیه بزرگمرد اندیشه واصلاح

ولادت علامه ابن قیم جوزیه نام وی شمس الدین محمد بن ابوبکر بن ایوب بن سعد بن حریز زرعی دمشقی است که به ابن قین جوزیه اشتهار یافته است و علت مشهور شدنش به ابن قیم جوزیه این بود که پدرش ابوبکر بن ایوب قیم مدرسه جوزیه بود.وی در سال ۶۹۱ه.ق یعنی یک سال بعد از بیرون راندن صلیبیان از …

بیشتر بخوانید »

عالمترین صحابه چه کسانی بودند؟

از ابن تیمیه -رحمه الله- در مورد دو نفری که دچار اختلاف شده اند سؤال شد، یکی از آنها می گوید: ابوبکر صدیق و عمر بن خطاب -رضی الله عنهما- از علی بن ابی طالب -رضی الله عنه- عالمتر و فقیه تر است و دیگری علی را از ابوبکر و عمر عالمتر و فقیه تر می داند؛ نظر کدامیک از …

بیشتر بخوانید »

طلحه بن عبیدالله

«هر کس دوست دارد به مردی نگاه کند که روی زمین راه می رود و وظیفه اش را انجام داده به طلحه بن عبید الله نگاه کند » پیامبر (صلی الله علیه وسلم) شهید زنده روز جنگ احد وقتی مسلمین شکست خوردند و از‌ کنار پیامبر (صلی الله علیه وسلم) پراکنده شدند فقط طلحه بن عبید الله و یازده نفر …

بیشتر بخوانید »

احمد بن حنبل‏

  نام وی امام ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل شیبانی مروزی و سپس بغدادی است.‏   در سال ۱۶۴هـ ق در شهر مرو به دنیا آمد و درحالیکه کودکی شیرخواره بود به بغداد انتقال یافت. برخی نیز می گویند:‏ در بغداد متولد شده است. امام احمد در کودکی از نعمت پدر بی بهره بوده و شهرها و جاده های …

بیشتر بخوانید »

سنن ابن ماجه

  کتابی است که مولفش آن را در بخش های آن حدود (۴۳۴۱) چهار هزار و سیصد و چهل و یک حدیث را دسته بندی نموده است. نزد بیش تر متأخرین به عنوان ششمین کتاب اصول حدیث(از امهات ست) شناخته می شود. تنها از کتاب های ‏”‏السنن‏”‏‏ ، ‏”‏سنن نسائی و ابوداود و ترمذی‏”‏ در رتبه ی پایین تری قرار …

بیشتر بخوانید »

سنن ترمذی

  این کتاب به اسم ‏”‏جامع الترمذی‏”‏ نیز شهرت یافته است. ترمذی رحمه الله آن را در مورد ابواب فقه تألیف نمود و در آن احادیث صحیح و حسن و ضعیف را با مشخص نمودن رتبه ی هر حدیث در جای خود و بیان وجه و دلایل ضعف آن احادیث جای داده است. همچنین سعی کرده است تا  توضیحاتی را …

بیشتر بخوانید »

سنن ابوداود

  کتابی است که بالغ بر (۴۸۰۰ ) چهار هزار و هشتصد حدیث در آن گردآمده و مولفش این تعداد را از بین پانصد هزار حدیث گلچین نموده و در آن به احادیث احکام اکتفا کرده و می گوید:‏ در این کتاب حدیث صحیح و مشابه و مقارن آن را نیز بیان کرده ام و در این کتاب من از …

بیشتر بخوانید »

صحیح مسلم

  کتاب مشهوری است که توسط  مسلم بن حجاج رحمه الله به رشته ی تحریر در آمده و آنچه از پیامبر صلی الله علیه و سلم به صحت روایت شده را در آن گردآورده است. امام نووی می گوید‏:‏ در آن راهی را بس پراحتیاط، دقت، پارسایی و شناخت پیموده است که جز کسانی معدود در طی قرن ها بدان …

بیشتر بخوانید »

صحیح بخاری

این کتاب را مؤلف گرانقدرش، ‏”‏الجامع الصحیح‏”‏ نام نهاده و آن احادیث را از بین ششصد هزار حدیث استخراج نموده و رنج بسیاری را در اصلاح و تهذیب و حصول اطمینان از صحت آن بر خویش هموار نموده است. تا جاییکه حدیثی را در این کتاب نمی آورد تا آنکه غسل نموده و دو رکعت نماز بجای می آورد و …

بیشتر بخوانید »

اختلافات فقهی بین مذاهب اربعه اهل سنت

ائمه اربعه خودشان مخالف اختلافات مذهبى بوده اند، بطوریکه به پیروانشان نصیحت میکرده اند که اختلاف نکنند و فقط قول حق را بگیرند هر کجا و از هر کسى که بشنوند. بطور خلاصه اقوال این ائمه در مورد مذهبشان بشرح زیر میباشد: اولین این ائمه امام ابو حنیفه بوده است که بعضى از اقوالش عبارتند از: ۱- “إذا صح الحدیث …

بیشتر بخوانید »

بخشی از زندگانی امام مالک رحمه الله

امام مالک رحمه الله علاقه داشت که از زندگانی رسول خدا صلى الله علیه و سلم و صحابه رضوان الله علیهم که دارای اخلاق والا و طبع زیبا و روشنی ضمیر بودند پیروی کند. زندگانی وی چراغی روشن برای کسانی بود که به وی تأسی بجویند. در آغاز زندگانی اش دچار تنگدستی شد تا حدی که دخترش از شدت گرسنگی …

بیشتر بخوانید »

زنی مرا فریب داد، زنی مرا فقیه کرد و زنی مرا عبادتگزار بار آورد

ابوحنیفه ـ رحمت الله علیه ـ حکایت خود را چنین زیبا و دلپذیر بیان می‌کند: زنی مرا فریب داد، زنی مرا فقیه کرد و زنی مرا عبادتگزار بار آورد! اوّلی: زمانی که من در راه از او سبقت گرفتم، به سویم اشاره کرد تا چیزی را که در راه افتاده بود، بردارم. فکر کردم آن زن لال است و این …

بیشتر بخوانید »

فضایل سعید بن جبیر

در طبقات ابن سعد آمده است: زمانی که حضرت ابن عباس رضی الله عنهما نابینا شده بودند و مردم نزد ایشان برای دریافت مسایل می‌آمدند ایشان با تعجب به مردم می‌فرمودند: ابن دهما (سعید بن جبیر) حضور دارند و شما برای حل مسایل پیش من می‌آیید! شخصی از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما مسئله‌ای در مورد میراث پرسیدند؟ ایشان …

بیشتر بخوانید »

ابن سیرین رحمه الله

درباره‌ی او گفته‌اند: ابن عون می‌گوید: سه تن هستند که دیگر به مانند آنان ندیدم: ابن سیرین در عراق و “قاسم بن محمد” در حجاز و “رجاء بن حیوه در شام. گو اینکه این سه تن همدیگر را دیده‌اند و با هم توافق کرده‌اند! ابوعوانه می‌گوید: محمد بن سیرین را در بازار دیدم و هیچ کس او را نمی‌دید مگر …

بیشتر بخوانید »

عروه بن زبیر

عروه بن زبیر از بزرگان تابعین بود… او فرزند صحابی جلیل، زبیر بن العوام بود… پایش دچار جذام شد و گوشت آن شروع به ریختن کرد… پزشکان او را معاینه کردند و تصمیم گرفتند پای او را ببرند تا بیماری‌اش گسترش نیابد… وقتی شروع به بریدن پایش نمودند از هوش رفت… آن را بریدند و گوشه‌ای گذاشتند… محل بریدگی شروع …

بیشتر بخوانید »

مختصری درباره ی زندگی امام السنه امام احمد بن حنبل

مختصری درباره ی زندگی امام السنه امام احمد بن حنبل نام ایشان احمد بن محمد بن حنبل شیبانی است. تبارش به بصره بازمی گردد. در سال ( ۱۶۴ ) هـ در بغداد به دنیا آمد و پدرش را در کودکی از دست داد. بنابراین تحت سرپرستی مادر و یتیم بزرگ شد. تأمل: یتیمی که در زندگی به موفقیت دست می …

بیشتر بخوانید »

زندگینامه امام غیرمقلدین شیخ آلبانی رحمه الله

ناصرالدین ألبانی، از کشور ألبانیا ودر اصل از نسل انگریز (انگلیس)بود،و سپس خاندان وی مسلمان شده مذهب حنفی را اختیار مینماید. (فتاوای علمای اهل حدیث جلد ۳ صفحه/۱۷۶) و بعد از اشغال ألبانیا توسط غرب، خاندان وی از ألبانیا به دمشق(سوریه)می آید.ألبانی در دمشق دکان ساعت سازی باز می کند. (مقدمه الأدب المفرد تحقیق ألبانی) وی در نزد پدرش«قرآن،علم تجوید،صرف …

بیشتر بخوانید »

مختصری از زندگی شیخ ابن عثیمین رحمه الله علیه

نام و نسب : ابو عبدالله محمد بن صالح بن محمد بن عثیمین المقبل الوهیبی التمیمی محل تولد و زندگی: ایشان در شهر عنیزه یکی از شهرهای قصیم در سال ۱۳۴۷هـ ، ۲۷ رمضان در خانواده ای متدین چشم به جهان گشود. ابن عثیمین قرآن را نزد پدر بزرگ مادریش شیخ عبدالرحمن بن سلیمان آل دامغ حفظ نمود ، آنگاه …

بیشتر بخوانید »

خاطره‌ای از شیخ محمد ناصرالدین آلبانی

شیخ آلبانی (رحمه الله) در حدی از فقر بود که توانایی خریدن کاغذ نداشت، به همین خاطر در گوشه و کنار به دنبال کاغذهای باطله بود تا مسائل علمی را در آن بنویسد. شیخ مشهور حسن می‌گوید : شیخ آلبانی ازم خواست که نگاهی به جلد پنجم کتاب سلسله احادیث ضعیف قبل از چاپ آن بپردازم ،هنگامی که به آن …

بیشتر بخوانید »

امام عبدالله بن یاسین و تاسیس جنبش مرابطین(۳)

مرابطین، از دعوت به تشکیل حکومت شیخ عبدالله بن یاسین توانست به روش خود مردانی صحرانشین را که از نظم و تمدن به دور بودند بر اساس تربیت ایمانی و نظم و انضباط بار بیاورد. همانطور که پیش‌تر بیان کردیم، با زیاد شدن شاگردان عبدالله بن یاسین، وی گروهی از آنان را برای دعوت به نزد اقوامشان فرستاد. همینطور آنان …

بیشتر بخوانید »

امام عبدالله بن یاسین و تاسیس جنبش مرابطین(۲)

آغاز دعوت در جنوب موریتانی دو مرد داستان ما صحراهای آفریقا را با همه‌ی سختی‌هایش پیمودند تا به جنوب موریتانی رسیدند. این سفر برای عبدالله بن یاسین که در مناطق آباد و سرسبز و سواحل زیبای دریای مدیترانه و مدتی نیز در بهشتی چون اندلس زندگی کرده بود، بی‌شک سخت و متفاوت بود… تجربه‌ای جدید و زندگی در صحرا همراه …

بیشتر بخوانید »

امام عبدالله بن یاسین و تاسیس جنبش مرابطین(۱)

در یکی از روزهای قرن پنجم هجری، در اعماق صحرای آفریقا جایی در جنوب موریتانی کنونی، یکی از امیران قبیله‌ی «جذالی» که بخشی از قبایل بزرگ بربر «صنهاجه» بود با دیدن وضعیت بد دینی و اجتماعی مردمش و دوری آنان از شریعت اسلامی در فکر چاره بود. «یحیی بن ابراهیم» امیر این قبیله بود اما حجم فساد و تباهی و …

بیشتر بخوانید »

امام عبدالحمید بن بادیس، مبارزه‌ی نرم در برابر اشغال خشن فرانسه

امام بن بادیس به سال ۱۳۰۸ هجری (۱۸۸۹ میلادی) در در شهر «قسنطینه» در الجزایر دیده به جهان گشود و در نوجوانی قرآن را حفظ کرد و از آن تاثیر گرفت و سپس به #تونس سفر کرد و به دانشگاه زیتونه پیوست و از علمای آن از جمله علامه «محمد النخلی قیروانی» و علامه «#محمد_الطاهر_بن_عاشور» علم آموخت. وی سپس به …

بیشتر بخوانید »

راه های دست یابی به علم

مام شافعی می گوید: اخـی لـن تـنـال العلم الا بسته  سـانبئک عن تفصیلها ببیان ذکاء و حرص و اجتهاد و بلغه  و صحبه استاذ و طول زمان   «برادرم، به علم دست نخواهی یافت مگر با رعایت شش مورد که تو را از آنها خبر میدهم. زیرکی و حرص و تلاش و شایستگی و همراهی استاد و زمان طولانی». دیوان …

بیشتر بخوانید »

یعقوب بن عتبه بن مغیره بن الاخنس ابن شریق الثقفی (م: ۱۲۸ هجری)

از ثقات و از راویان مورد اعتماد بود، امرا و والیان در انتظام و نظم امور مملکتی از وی کمک و مشورت می‌گرفتند، از فقهای مدینه و عالم به سیرت بود و اخنس بن شریق جدّ او، بزرگترین دشمن رسول اکرم  صلی الله علیه و سلم به حساب می‌آمد.

بیشتر بخوانید »

عروه بن زبیر (وفات: ۹۴ هجری)

«عروه» فرزند «حضرت زبیر» و نوۀ «حضرت ابوبکر صدیق  رضی الله عنه» است، در مکتب تعلیم و تربیت والای حضرت عایشه ل پرورش یافته بود، در فن سیره در قسمت مغازی، روایات زیادی از او منقول است. ذهبی در تذکره الحفاظ، نسبت به وی مرقوم داشته «کان عالماً بالسیره» صاحب «کشف الظنون» در بیان مغازی می‌نویسد: «بعضی‌ها معقتد‌اند که اولین …

بیشتر بخوانید »

آغاز تصنیف و تألیف به وسیله حکّام و سلاطین

در عصر صحابه و خلفای راشدین، گرچه انتشار و اشاعه فقه و حدیث، با کثرت و سرعت صورت گرفت و مجالس درس بسیاری تشکیل می‌شد. امّا این موارد بیشتر زبانی بود، ولی حکام بنی‌امیه به علما دستور دادند تا در این باره کتاب بنویسند. قاضی ابن عبدالبرّ در «جامع بیان العلم» قول امام زهری را نقل نموده که: «کُنَّا نَکْرَهُ …

بیشتر بخوانید »

آغاز فن سیره‌نگاری و اندوخته‌های تحریری

به طور کلی چنین تصور می‌شود که چون در میان اعراب، خواندن و نوشتن رواجی نداشت و در اسلام، تدوین و تألیفات کتب در زمان «منصور» خلیفه عباسی (تقریباً از سال ۱۴۳ هجری) آغاز گردید، لذا تا آن زمان آنچه دربارۀ سیرت و روایات وجود داشت، به صورت نقل زبانی و سینه به سینه از نسلی به نسلی دیگر بود …

بیشتر بخوانید »

وفات سید سلیمان ندوی

سرانجام، این دانشمند فرزانه در روز یکشنبه ۱۴ ربیع الاول، سال ۱۳۷۳ هجری مطابق با ۲۲ نوامبر ۱۹۵۳ میلادی دارفانی را وداع گفت و به جایگاه ابدی سفر نمود. رحمه الله وغفر له

بیشتر بخوانید »

سید سلیمان در نگاه دیگران

علامه اقبال علامه اقبال از یاران خاص سید سلیمان است و در نامه‌های متعددی به عظمت، دانش و پژوهشگری سید سلیمان اعتراف می‌نماید. در یکی از نامه‌هایش می‌نویسد: «بعد از مولانا شبلی شما «استاذ الکل» هستید»([۱]). در نامه‌ای دیگر می‌نویسد: «فرهاد نهر علوم اسلامی امروزه در هند به جز سید سلیمان کسی دیگر نیست»([۲]). در نامه‌ای دیگر خطاب به سید …

بیشتر بخوانید »

تلاش سید سلیمان ندوی در یافتن مرشد

سید سلیمان حدود ده سال به دنبال انتخاب مرشد و پیر کاملی برای خود بود که پس از ده سال بر اثر علاقه خاصی که به عارف زمان الحاج امداد الله مهاجر مکی داشت بر دست خلیفه و جانشین ارشد وی علامه اشرف علی تهانوی رحمه الله بیعت نمود و او را به عنوان پیر کامل و رهبر طریقیت خویش …

بیشتر بخوانید »

شهرت علمی سید سلیمان ندوی

هنگامی که سید سلیمان ندوی از مدرسه ندوه العلماء فارغ التحصیل شد، به عنوان معاون مدیر ماهنامه وزین علمی «الندوه» انتخاب گردید. این مجله از جایگاه و موقعیت علمی و اجتماعی والایی در هند برخوردار بود. معاصر شهر سید سلیمان، مولانا عبدالماجد دریابادی در این باره چنین می‌نویسد: «نگاه‌ها با اشتیاق و بی‌تابی تمام منتظر مقالات و نوشته‌های مولانا شبلی …

بیشتر بخوانید »

سید سلیمان ندوی

تاریخ تولد: روز جمعه ۲۳ صفر ۱۳۰۲ هجری قمری مطابق با ۲۲ نوامبر ۱۸۸۴ میلادی از خاندان سادات حسینی و فرزند مولانا حکیم سید ابوالحسن متوفی ۱۳۴۰ تحصیلات ابتدایی نزد برادر بزرگر مولانا سید ابوحبیب مجددی متوفی ۱۳۴۶ فرا گرفت. سپس نزد مولانا محی الدین سجاده‌نشین خانقاه پهلواری در «تنپه» رفت، تعدادی از کتب درسی نظامی را خواند. در سال …

بیشتر بخوانید »

وفات پرسوز و گداز مولانا شلبی نعمانی

سرانجام، این نابغۀ روزگار، شمس العلمای هند، متکلم و سخنور بزرگ آسیای آن زمان، محقق و اندیشمند فرزانه، در روز چهارشنبه بیست و هشتم ماه ذی الحجه سال ۱۳۲۲ هـ قمری دارفانی را وداع گفت و به دیدار حق شتافت. عفا الله عنه ورحمه وأفاد المسلمین بعلومه خواجه عزیزی لکنوی، مرثیه‌ای در فراق وی سروده که مطلعش چنین است: آه …

بیشتر بخوانید »

تألیفات مولانا شبلی نعمانی

  علامه شبلی در موضوعات مختلفی قلم‌نگاری نموده است که قلم او در آن‌ها شاهکارهای بزرگی بر جای گزارده است. او نه تنها در نثرنویسی یکتای روزگار بود، بلکه ذوق و طبع شاعری بی‌مانندی داشت و به زبان‌های اردو و فارسی غزل‌های زیبا و بدیعی سروده است. تعدادی از تألیفات و مقالات معروف وی به شرح ذیل است:     …

بیشتر بخوانید »

مولانا شبلی نعمانی

مولانا شبلی در قریه «بندول» شهر «اعظم گره» ولایت «اتارپرادیش» هند در ماه مه سال ۱۸۵۷ م چشم به جهان گشود. پدر وی شیخ حبیب الله از افراد معتمد و متمول منطقه بود. پس از فراگیری تعلیمات ابتدایی اغلب دروس متوسطه را از محضر عالم بزرگ مولانا محمد فاروق در «اعظم گره» فرا گرفت و پس از وفات استاد به …

بیشتر بخوانید »

غزوه‌ی السَّوِیق

در ذی الحجه سال ۲ هجری غزوه‌ی السَّویق اتفاق افتاد. ابو سفیان به مدینه حمله کرد ومردی از انصار را به قتل رساند. رسول الله ص نیز به همراه ۲۰۰ تن از صحابه برای مقابله با او خارج شدند.

بیشتر بخوانید »

آشنایی با شیخ الاسلام ابن تیمیه

تقی الدین، ابوالعباس، احمد بن شهاب الدین حرانی دمشقی حنبلی، از مشاهیر علمای اسلام (دوشنبه ۱۰ ربیع الاول ۶۶۱ – شب دوشنبه ۲۰ ذیقعدۀ ۷۲۸ هـ) یکی از شخصیت‌های برجسته ی اسلام است که در اندیشه ی دینی و معنوی عصر خود و اعصار بعد از خود اثر بسیار مهمی داشته، و از افراد معدود بحث‌انگیز و مورد مناقشه در …

بیشتر بخوانید »

شخصیت شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله علیه از گفتار اندیشمندان تاریخ

۱-حافظ ابن عبدالهادی می‌فرماید: هیچ کسی را از متقدمین یا متأخرین امت اسلامی نمی‌شناسم که تصنیفاتی مانند تصنیفات ابن تیمیه، و یا نزدیک به آن داشته باشد. ۲-امام ذهبی رحمه الله درباره ی ایشان می گوید:شیخ ما شیخ الإسلام یگانه ی زمان خویش و دریای علم و دانش بود. همچنین می گوید: شیخ الاسلام از دیگران در شناخت فقه و اختلاف …

بیشتر بخوانید »